장음표시 사용
71쪽
s. Pmales quoque. Paraphrasis in titulum
ti tali hui Ventat. Nam quantum ad filiufamilias attinet, lis nulla cum eo sila.s aevi. α patre esse potest, nisi ex Castrens peculio x, i ibi e a. dupi xixi Qque, si id pater perdat & dissipeti. t Moribus nostris ea uehon.mat. Enimuero qui emancipat, videtur facultatem nil impere oeno ut contra se experiundi concidere, interea tamen vim pupietatis ratioe minime postposita Aedicti P torq de ea re verba sunt haec parentem , p tm reum n Zι ρ in me--. A num, liberos, parentes λ, patroni patronemq;, statis iamne habita quo Tin ius sine permissu meo ne quis vocet m. Pla- adiudacia. Vide Caidoo Lul. eod. ne in eum qui aduersus ea fecerit, quinquagin- σε cri Ehu. xa au zorum ex hoc edicto Praetoris iudicium Cia proponitur: quod nec haeredi nec in haeredem, nec Vltra annud tur R. Libertus autem si hanc poenam praestare non poterit, quasi Miluui s. in Officiosus litigator castigatur ο ρ Neuter vero, siue filius, sueti a nu .eode. bertus,praetextu rusticitatis aut imperitiae ut insuperiori iudicio s i i ,... ς cusabitur, quum vel solus ipse interior naturae metisque instin u/.eodd. tub,eos tam in ossicio continere debuerit, quam etiam debitae parentibus Vel patronis,& pietatis, dc reuerentiae satis admonere p. a. ia*ῆ .Edicto enim pietas illa naturalis causiam dedit, qua quisque parctes suos, & eos qui paretum loco sunt,prosequi debet. Patronum latii. eod. hic accipimus,qui ex seruitute manumisit, vel collusione detexit, ψ l .i. i. g. Vel si quis pra iudicio pronuncietur, libertus esse, qui alioqui non deleg pri- fuit: aut si quis iurauerit libertum suu esset q ,quive ex causta fidei-ρ-Π commis manumisit ν , vel si quis hac lege emerit,ut manumittat, β, d.1.iiii. N eX costitutione diui Marci ad libertatem peruenerit s. Parenae . vero non sola usq; adtrit auu , sed de quecunq; ex ascedentibus in 7 duz infiniis intelligimus: 'uu neq; earentu gradus Praetor enumera- ς 'Uψ Π ' V , honestius sit x, etia si naturalis latum pater sit Vna est x l .adopti enim Oibus pare tib' seruada y reueretia aut adoptiu',idq; iure maμμφ - gis potes fatis i praecepto Praetoris R. Quae certes sonae a liberto fi-a l. sed &fi liove sine armissu Prςtoris in ius vocari no possunt qui haud dubie 'A permularus erit, si famosa actio no sit,& quae pudore non suggil- I OU '' lat quavis interdit ex causia famosa permittere debeat vi s libertu . b auth ad- patronus grauissima ituria affecerii vel flagellis sorte cecidit, aut iis is ibi Alioqui durius t habuerit h: lenis attame casti- t vj pationis hodie ad-
gatio patrono utiq; sinissa est ς. Propterea au- ursus Hieres, nitima el. Praetor te filius libertusve minime excusabitur, quod pli; e Guisier.Bene.in Mi pMςxς p tCQnu i ius sine veniat curatorio no--m uerb.
72쪽
De Assonita . s. Panales pioque. Is, mine vocaverit,quii sit qlei iputes et officiu hoc volutariu sesceperit qJ no aeque in eo dicedu est, qui semel saae tutor quii admina Matione tuteb; subterfugere no posset necessitate officij ad id cogi
tur 4. Patroni in vesparetes,ut tutores note alieno sine venia in ius vocassi no erutu. Postum' dc tertio loco poenalis 1 factu actio is exc- pluadducere de eo si vi exemerit eu quit ius vocaretur, aut dolo fecit quo magisvi eximere tum qua quide actioe n5 id cotinetur qu in veritate est, sed quati ea res est ab actore aestimata de qua cotrouersia est. Quod si pluresvi exemerint,i singulos dabit actio, Sc ninilomin' manet qui excpi'est obligat' f. V n poenale esse hoc iudiciu costat,edicto nepe de ea re a Pr ore 2pposito,Vt poenaru formidine eos copesceret,quib' iudicioru ordo coteptui este solet, viqi inius vocatos vi eripi ut g quom exeptione factu est, quo mili quis in iudicio ip duceret,qm alioqui si ni nilomin P duci est et poena cessisath, aut si a sona q in ius vocari no potuit exepta sit: veluti parens, patron', c teraeq; psonς . Na δί si uterq; cotra edictu faciat, Sc libertus qui patronu in ius vocat,& is qui patronu vi eximit,t dete-3 riore in loco libert' est, qui in simili delicto petit De ccrico Pi4 seri tori, partes sustinet M. Ide erit in eo qui alio gfec loris opparit ib ii uerat in ius vocatus est,uel cui ius est ibi noeximim se iis . uqe e5ueniri autetia si is in ius vocat' sit,cu quo iu
nia vocabatur exemerit, tenebitum quia vocari potuit, dc adiudice de calunia postea cognoscerestinet. Estdc aliud edictu de eopque factu est quom in ' quis iudicio sistat,quod etsi ab eo de quo ia locuti sum' differre no videatur, inter utruq; inno parit interest. Na in priore vi opus est, hic dolus sufficit,etia si nulla vis accellerit m . Ut si quis venieti ad iudiciu triste aliquid inuciauerit,aepter quod ad iudiciuno venisset: licet quida putet sibi eu imputare debere qui tacredulus fuit: Sapietiar eni nerui sunt,n5 temerc credere. Verula me quu credulitas ipsa error sit magis si culpa,& quidet optimi cuiusq; me te facile irrepat aliud obtinuit u . Ite si plures dolo fecerit, quominus quis iudicio sistat, dc unus poena praestitcrit,caeteri libe- . ratur, quum nihil intersit φ: in iis vero qui vi eximerint aliud om nino diximus. Propterea no minus ipsi reo impedito, quam actori qui in ius vocaverit succurrit edictum de eo per quem iactum erit, quominus quis iudicio sistat propositum. Reo naque aduersus impedientem actorem exceptio, alium vero quam actorem actio
milias. f. Nuitus. E. de piocur
73쪽
s. Praeiudiciales actiones. Paraphrasis in titulum c. i. M si datur ', sicut ipsi quoque actori aduersus eum qui dolo secit quo
minus in iudicio reus sistat, eadem competit actio quanti reum si-il.ε, hoe sti eiusde intersit. At insuperiore edicto soli actori prouisum est x ς Qde . Denique posterius hoc edictum proprie tantum locum habet post cautionem iudicio sistendi caussa propositam, illud vero quandocunque exemptio in ius vocati factast. Porro actionii harum poenalium exempla haec hoc loco proposuisse satis erit, ne si caeteras omnes poenaIes actiones quς prope innumere sunt persequamur, immensumsi,de quibus etiam paulo post dicturi sumus
dinata. F. de lib. ca. t Iliberati, tuo titu.
Ostremum illud de Praetoriis actionibus adiiciendum est,quas Udam ex his adhuc supercise quae praeiudiciales appellantur. Sutenim praeiudicia res seu caustae quae semel statutς S antea iudi catae sequenti postea negocio certam formam, aut sunt praestaturae, aut diminitionem allaturae Proinde tam agendo quam excirpiendo si quid tale incidat quod vel antea iudicatum praesen S negotium dirimat, Vel quod prius iudicandum sit, reddit praeiudicium, ita ut quod antea diffiniendum esse videtur, no sit cum alia caussae cognitione miscendum Et ob id praeiudiciales actiones hoc loco dicimus quibus de quςstione status prςiudicari petimus. Quae quan uis reales quidem videatur ob id quod quaestione de iis
terminata, res postea petitur dc vendicatur,re Vera tame persona les magis sunt: veluti quibus de Personae tantustatu agitur , Ut eo praei ualcato Vendicationi locus 1it: non aliter atque ad exhibendii actio , perquam re exhibita ad vendicationem peruenitur. Inter praeiudiciales ergo actiones primo loco sunt, hae quibus de liberali caussa quaestio mouetur, an aliquis liber sit an semus. Iure enim ciuili atque legitimo cautum est, ut ex seruitute ad quam immerito protrusus quis esset in libertatem ante omnia proclamare liceret, rursusque ex ementita libertate in seruitutem redigere. Et per hac
praeiudicialem actionem asseritur deffenditurq; praesere; t posses sio alicrius coditionis p. Non si ex fidei commis caussa libertas petatur, na id aliud est persona N h sed rale iudiciu , quo potest qui seruus est cum domi
a L cimus, nolic horie a 'iti possione. quoad tributorum uel ligatamque immunitatem artiue defiaditur . sed statim atque ea q is turbatur,msi ipsam praesinti idoneoque titulo taratur, a decidit donec in ea causa esse eum, ut claritati natalium resimi debeat uerit pronunctatum. Q odban apud tributorum Cr aestigabum summo secuniari que iudicet ramisimc feritat nno agere
74쪽
De Malumbis. s . praeiudiciales actiones.. iis l
i no agere,ut ab eo manumittatur . Si cui tame directa libertas m V l. edi testamento relicta esset,ea quoniam ipso iure competit statim libe durali iudicio,ppugnari potest . Ite 5 secundo loco pr iudicialis ea '' est actio qua quaeritur an quis ingenuus sit, vel libertus, siue opere x I. si tibi petatur: Aut officiales, quam proprietas in edetis persona, & eius cui eduntur consistit y, id est, quae in serui ministerio, ω ex domi- ρ, usa. ni commodo sunt, in eiusque persona nempe Victum, curatione, ocium, quietem,& voluptatem refertitur . Aut fabriles vel artifi- LΣ ciales,quae a quocunque S cuicunque solui possunt, neque perso- de is lib. nam domini, sed opus ipsum tantum respiciunt , siue obsequium . desidetur, ut patrono libertus assurgat, ipsum Veneretur, sanctam&honestam illius personam habeat,omniaque ad synceram pic- illo tit. tatem redigat b: siue famosa actio intendatur, siue in ius vocetur a iqui se patronum dicit vel etiam si ulla caussa interueniat, aut sili- fetu id si bertum se esse quis fateatur,libertum autem Cab Sch se neget. Nasemper idem pr iudicium datur. Sed actoris partibus fungitur qui h3 se patronum dicit,probareque libertum suum necesse habet, aut si to.sside ob non probet vincitur φ . Eodemque modo quoties opere quas a lita seq- , lib. berto petuntur,probationes ab eo qui se patronum dicit exigutur. ξ φPostremd praeiudicialis dicitur actio quando de partu agnoscendo e LVlt. C. si agitur, quod pro eo interdum partu ni qui post diuortium aeditus est, δί tum ad senatusconsultum Plautianum id pertinet, quo milia 'U Iieri permittitur,parentiue eius in cuius potestate est,uel cui mania datum ab eis est,si putet praegnantem, de nunciare post dies trigin- ta post diuortium connumerandos ipsi marito,vel parenti, in cuius potestate est, aut ad domu denticiare si nullius eorum copia habeat se praegnantem esse. Contra quoq; marito permittitur denunciare ex se praegnantem non esse, aut custodes mittere. Quod si horum nihil egerit, alere ut suum cogendus erit, no tamen suus efficitur,donec iudex in ea caussa eslse,ut agnosci debeat pro nucia ue- d i i. plarit d, interdum vero de eo partu agnoscendo agitur qui constante matrimonio fuit aeditus, 3c tum alteri senatusconsulto quod diuis Adriani temporibus factum est locus est, Vt etiam de agnoscendo e I.siue eo. eo cum patre agatur,aut auo etiamsi eo superstitς post mortem p a xx tris nascitur partus in cuius potestatem re casurus est, & ex cuius se 'filio susceptus esse ibetur. Sed A si disceptetur an uxor fuerit quae s L si qui a peperit locus etiam erit praeiudicio φ. Planesi pares neget filium, ii iii seminatim super ea re a iudice cognoscendum crit f, ut si filia vel ..d.es ' '
75쪽
s Sicitus di secretis. Paraphrasis in titulum
aE parentem esse constet,ali iubeat, licet vero ali oportere proniici iis qui sunt tum sit, ea res tame veritati praeiudiciu non faciet g. Meminisse ausui vel aliς- tem oportebit senatuscosultum aliud Carbonianu esse quo omnis i. i. . ti quaestio ad pubertatem usque differtur,quum impubes est filius de Orb.edici quo agitur. Interimq; tam alimenta si bonorum possessione eum i l .situ C cosequi , . Sane ei qui se filiu dicit iustς coniectur sufficient,veluti cibi sui Et quod eX matre legitima,Vicinis scientibus natus sit,matimonio coalie tur.l.si stante, & intra tepora legitima . Caeterum paretem aliter proba-aό.. ' Ie demonstrareve possimie no est i* . Nam non ut mater quae sem- K 'L. i. per certa est, ita pater certus esse poteriquem sole nuptiae demon-sside eotii. stranti, Tres igitur pr iudiciales actiones diximus,ex quibus una ct demon. ferme illaru legitimam Sc ciuilem caussam habet,per quam qu ri-
I , tur an aliquis liber sit, sed dc de quibusdam quae ad eam pertinentis tu, M. Praetore tia edixit M. Caeterae vero ex Praetoris ipsius iurisdictio-m l.certita ne substantiam capiunt.
Sie ita cIς- tractenus discretis actionibus,tam in rem in persona,
sadis manifestu fecimus rem omne, aut peti quae nostra quidem 'Ventyr pleno iure non est, sed nobis ex aliqua caussa qua persona ipsam adoretis. eam dandam vel facienda urgemus, debeatur, aut quam pleno iure ad nos pertinere asscrimus quod nisi liqueat Publiciana velutin l.si rem in manum dedimus ut aut tradatur,aut restituatur: nunci vero ut ..ib bba detur quad. quide rem eam cuius dominium penes nos habemus, ita petere non possiimus, Si apparet aduersarium mihi dare oporol.iii 3 ex tere quonia quod nostrum est nobis id dari no oportet. Dari enim .deieq.poc intelligitur quod ita datur, ut nostrum fiat, sed quod nostru est fieri magis nostrum nullo modo potest, neq; amplius si mei rem no-2.2 , 2 stram quae nostra esse non ' desiit facere possiimus Q, quando itaties. σὸ sit ex una sola caussa dominiit contingere posse P , posterioremq;ereep.rei caussam priori nouu dominium no adferre. Tametsi verum sit ex ,' ' pluribus causis, si in idem tempus currant rem nostra tum fieri q 4 3 ex posse q, vel etiam infirmius dominium nempe utile,ut emphitcu- P v h- ticum ii verius firmiusq; dominium posse verti . Plane in caussa Io.r l.i. 3ci furti singulari quoda iure proditum est, dominu rem suam a fureeaὸ abhi condi re posse s. Et quemadmodum variis actionibus uti coce Dsum est eis quibus fauendum esse iure existimatum est,ita per con-s l. vl. in s. trarium quoque odio furum ne quando actio dcficiat, aut ipsi effu. da ... giant, non Vna tanIum actione vinciendos esse visum est quo pluribus,
76쪽
ribus,arctioribusq; actionibus teneatur. Ideoq; effectum est, ut e tra poena dupli aut quadrupli qua actione furti persequimur, remetia nostra sublata sic per coditione furti a sure petere possimus, Si
apparet eu dare oportere. Licet aduersus eundeno desit in rem a- i s.;Λfhrictio,per qua rem quae nostra est,ut nobis restituatur petere conce De ret,Ed.ditur. Seci plus habet furti codictio si ipsa rei vendicatio, in illa na- ue quoquo modo res qu. ae petitur in humanis esse desierit si rem
omino fur no obtulerit semper durat aestimationis codictio,idq; i.Vlti .F. d. lepus spectatur quo res V nil plurimi fuit, maxime quum deteriore conil sun. rem facta fur dando no liberetur, quia Videtur qui inuito domino i i irinrem coirectauerit, semper in restituenda ea quam nec auferre de- .Ei bEriturbuit moram facere V, quod in rei vendicatione no atque constitu- s. vlti. nitum x est. Idem etiam liquis furtu in re comodata Sc deposita co- miserit, qua uis in commodati Sc depositi actione ultra culpam Adolum malum facile no teneatur,in omnem tamen casiam hac co- ydictione furtiua y tenetur. Ond. sur Porro nequis sorsan nominum varietate fallatur,id unu postre- mo tadem loco scire oportet, appellare nos omnes in rem quidem actiones,vendicationes.Vnde & rem vendicare no aliter atque in rem agere dicimus, hoc est, rem aliqua vi propriam assere- autem,re,ctebstarive,eandemq; petendo veluti sibi assumere. In persona vero actiones, quibus dare,tradere, restituere etia, aut facere quoquo modo oportere intenditur, generali quoq; verbo condictionis vocamus. Condicere enim proprie est duoru aut pluriuinuice aliquid denunciantium, idcirco moris olim fuit,Vt qui litem cum ali- a I. eerti eo
uoliabiturus esset prius ei de nunciaret, ut hoc aut illo die ad iu-icium accipiendum,aut litem prosequendam adesset, seque iudi Rciosisteret.Vnde per abusione condictiones postea appellatae sunt b Ldebito in personam actiones,quae ex omni caussa, 8c ex omni obligatione x C 4ς personali competunt . Attamen nulla hoc tempore aduersario ξ'U'' fit de nunciatio, ut ei denunciare petitor teneatur F, qua die actu- e I. quidarus sit. quanquam & humanius dc ciuilius facturus ς sit, si antea hiberus.Qdebitorem admoneat atque interpellet, nec nisi omnibus tenta se et 'in
iis in forum descendat. Alioquis confestim in iudicio prima stata x''tim conuentione ex improuiso vocatus debitor bonam fidem co- d vi dring noscat, sumptus litis durus inciuilisque creditor nullos mete- θ -li-Ditur L
77쪽
s .PqMens illa diuisio. Paraphragis in titulum
N Vnc ergo ad aliam & consequentem actionum diuisionemveutum est,postqua de prscipua summaque illarum diuisione satis superq; diximus. Atq; quum satis constet actionum omniti finem, ut initio dictu est persecutorium esse, non sollim earu actionum quae in rem sunt, quibus res nostras vendicamus, sed A quae in personam etia sunt, per quas a personis id quod nobis debetur persequimur. Proximum est ut actionum ipsarum essectum usi que propius indicemus. Sunt igitur quaedam actiones rei persequendae gratia comparatae,quaedam poen persequendae,&quaedam istae, quibus & rem dc poenam simul persequimur. Quo a sane. l. ite me, discrime non parui esse momenti, vel ex eo quod antea proximeu 3 sed si in transcursu tetigimus constat. Poenali nempe actione poenam soLAh a lam nos persequi ex maleficiis, vel quasi ex meleficiis. Quae praeterea poenales actiones ut ex sequetibus apparebit haeredibus da aquis; ε xvi, non inhaeredes, nisi quatenus ad eos peruenit, dolove aliquid detur. Om. gesserint, aut nisi lis cum defuncto fuerit comestata: in quibus Ud- unius solutio alios eiusde pene reos non liberat φ, S corpore luie l.iii.lusi. tur quod inopia praestari non potest L. At in actionibus quibus remsside O . nudam persequimur, quod aut nostrum est, aut notis debitum, vel nostra habere, interest tantum, non etiam poenam persequimur, b inmur & tam haeredibus quam in haeredes atque perpetuo datur, Uniusq; ' , y' ' solutio alios i iberat g, quod si soluendo non sit qui debeat bonoru se cessione liberari poterit h. Has igitur actiones,ut referre incipiare eoicob. : mus: mo loco iciendum est rei persequendae caussa comparatas ob. esse omnes in rem actiones. Earum quoque actionum quae in perii l.;;.s 4 senam sunt eae quidem quae ex contractu nascuntur, Iere omnes pellita T ad solam rei persecutionem condemnationem habent. Veluti ea si ista p . qua mutuam pecuniam petimus, puta condictio mutui , quae nul I. si qui, meratae pecunis domino competit: quando mutuu idvere sit quod conducti, ex meo tuum fit iη, tametsi domini j quaestio a debitore referri non
η' ς ' possit l. Aut per quam pecuniam in stipulationem deductam pe-m l. si quis timus, ut est certi condictio ex stipulatu, quia qui certu stipulatus EE ., est,eX stipulatu non habet actionem, sed certi condictione io, quae
ex omni caussa, SI ex omni obligatione competit, eX qua certuma Azria petitur ' - Item comodati actio, qua rem mobilem conssequimur,
eert peta. - quae sine Vlla mercede accepta vel constituta,ad certum usum tem, i thὸ u VζζVrcitum, ut tacitu ne alioqui precari imo fiat) data fuit, C. de doni A quae VIu minime colamatur, nisi forte ad pompam dc ostctati
78쪽
'r nem quis acceperit p. Quod & si culpa eius cui commodamus res p Lili. I deterior facta est, id quod nostra interest simul cosequimur q, Vel Scomino, ex aduerso eadem actione is cui commodata res est aduersus eum.ὸ uqui commodauit agit, quia intempestiue rei comodatae usum aufert, ut ea re secundum id quod conuentum est ei uti liceat ν, aut etaneom 'quia vitiosa vasa a non ignorante eidem comodata sunt per quae infusum vinum,uel oleum, corruptu, effusumue s sit: vel de impen es. '- iis in valetudine serui commodati iactis. Nam quantum ad ciba-- riorum impensas attinet naturali ratione ad eripertinent qui uten s reb odum accepisset ς. Aut denique re tibi a Maevio commodata perdita, si quum prectu eius soluisses ea ad illum p cruenerit, ut quod Iotitu. accepisti repetares '. Sequitur & depositi actio, qua depositum re- poscimus, etiam ante tepus quod restitutioni praefixum est, quum voluntatem in eo mutare omni tempore sit liberum. Quod si non suis . aliter quam nummis acceptis depositum is apud quem erat reddere noluerit, quantiis sine mora dc incorruptum reddiderit, accei piam tamen pecuniam hac actione restituere cogetur x. Item Mactiones cedere,si rem apud se depositam penes alterum deposue rit,qui dolose versatus sit Τ. Daturque inhaeredem ex dolo defun-:
cti,no tantum pro ea parte quς ad eum peruenit, sed dc insolidum. Idque ideo quia dolus ex contractu, reique persequutione desce- ν l. si is a dii η. Ex aduerso ei qui depositum suscepit contrarium depositi tu pu/quem dictu proponitur, quo de illius inde nitate agitur 3, impensarumq: irq dc cibariorum ratio habetur h. Mandati quoq; actio rei persequu- ,
toria est,&ad interesse eius qui madauerit copetit, adeo Vt quan-.nem. s. 1auis nemo gesserit, si nihil intersit cesset. V eluti si nihil ex eo depe xvxilio littrierit, aut si alius idon aegessit ς . In eum autem prOPonitur qui a Lei apud mandatum suscepit, neque id impleuit, nisi tempestiue renun- quem eod. clauerit, ut integrum ius madatori reseruetur per se, vel per alium
eandem rem commode explicandi'. Per contrarium eodem mo- Eba hi' ''
do eadem aduersus mandantem porrrigitur actio, qui mandatum ipsum aut quod aeque valet impleuitς, ut sumptus bona fide neces- c l. si pm-
sarib factos tametsi negocion ne adhibere minime potuerit) hoc iudicio repetat. f no tamen eas impensas consequitur, quς magis fLmand. casibus quam mandato imputanda sunt, ut quia spoliatus sit a latronibus, aut naufragio res amiserit s. Nisi clusinodi mandatum sorte esset,ut ea accidere posse, aut mandator crediderit, aut cre- iro titi '
79쪽
. Sequens ista diuisio. Paraphrasis in titulum
h Innoc.in dibile tum fuerit l, , quod multo aequius visum est, ne alicui Og - έδου iis Eiu cium situm quod eius cum quo contraxit, non sui commodi causa extra. Ioa. suscepit,damnosum fiat. Maxime si id minime damni passiirus OARd i ζῆ rat si mandatum non suscepisset L. In his porro tribus posteriori- ad he. ωοῦ bus actionibus tam directa quam contraria inuenitur amo,quan- in vi. spee. uis Sc mandati iudicium ab una tantum parte dari possit, si is quit m mandatum sustepit mandatum egressiis fuerit, quoniam solim Etit. n. i.si datori iudicium noc tum competit i*. Simili modo & reipersequii . 3 c6- tionem habet actio pro socio,quia per ipsam manente societate variis modis ad comunicandum i agitur,secudum quod societas honeste contracta esse dicetur dc ad praestandum id qubdalter exl. e seru' sociis in rem societatis fecerit, impenderitve ': non u quid in alcap VRi aut adulterio perdiderit o . Finita vero societate ut in uniuersum ' Τμ damni, dc lacri inter socios ratio habeatur p. Quod & si cessan-let i potest lium sociorum portiones insulae restituerit: aut sortem cum usurisCN-η diui Marci costitutione intra quatuor menses postquam Opus re i l l .ii. de sectum erit consequi poterit,aut deinceps propriam rem habere si, hi Mi nisi non quasi socius , sed ut loci totius dominium potius usurpam l. om rei id fecisse eum constiterii. Nam tum id omne quod abeo e D ui tructum esset solo cederet r. In eam denique personam actio haec dirigitur,quae in cotrahenda societate spectata est i , & soch haere-ι ', a de, qui licet socius no sit,societatis attamen emolumenti successor
seq.& I. est R. In eodem quoq; numero sunt & actiones ex empto x ven- dςoifi ς. dito, locato & conducto, quibus nempe duabus prioribus tam ad o d.l. adeo retemptae traditionem, quam ad rei venditae pretium, de poste- d , rioribus ad rei locatae mercedem , quam ut re locuta fuerit libp l.tamdiu ceat agi posse perfectius postea indicabimus. Quoniam vero in C illo uti deposito selum rei persequutionem versari diximus , id ita in --q i. sisti telligendum esse sciendum est , nisi depositi eo nomine agatur, e .s idε quod tumultus, incendij, ruinae , dc naufragiu caussa depositumst Aa es. sit. Nam si in publico tumultu, incendioue dum omnia praepo-&l. Vt pro- stere publice priuatimque administrati solent, quum imminens
ypni C dς periculum solemnes actus non admittat, aut cum ruina aut nau-- y fragium timetur, dum omnia perturbata sunt, res suas alicui su- , i ρε, si bito concrediderit, Sc is a quo postea easdem reposceret perfite, qtiem. diose inficiatus si quia si bonam fidem agnoscit illico restitu C. de edit, reu iubetur aduer seu in duplum iudicium datur, haeredemi
80쪽
eius si dolum commiserit x: & merito propter fortuitam miserabilemque depositionis caussam ex necessitate descendentem, non ex voluntate proficiscentem. Neque enim tempus, neque locus supermisse intelligitur quo res suas cogitatius ἐκ circumspectius deponeret, sed conturbatus & territus reru suarum custodem obuiam quemque eligere maluit, quam eas omnibus expositas praede relinquere . Enimuero quum quis nulla praementae necessitate, sed exanimi iudicio fidem alterius elegit, neque depositum redditur , contentus esse debet simplo: quoniam facilitati suae imputare dcbet, qui non diligentiorem conquisiuit, cui depositum demandaret. Verum quum exigente necessitate dcponitur . inficiantis crescit perfidiae crimen, quod non sine ratione seuerius publica utilitate y coercetur. Fitque in hac specie mista depositi actio, quando per eam non solum rem, sed & poenam persequi sit liberum. Praeter has vero necessarias A improuisas deponendi caussas non habet inficiatio depositi dupli poenam , sed mendach conuictum comittatur infamia. quantumquidem ad actioncm directam pertinet η: Nam contrario iudicio damnatus infamis non efficitur, idque ideo quoniam in contrariis iudiciis haudquaqua de perfidia agitur, sed de calculo, ut inde appareat quid imputadum Oniat. Hae porro actiones omnes quas hic enumerauimus, tanquam rei perseque dae tantum gratia comparatas, non ideo poenales existimandae erunt,quod interdum vel arbitrariae fiant, vel in his de poena conuentum forte sit. in priore nanque casu prie ter vim naturamq; actionis id omnino est, in utroque u ro non tam legitima poena de qua hic selum loquimur, quam aut arbitraria propter aduersari)pervicacia δ, aut conuentionalis inuenitur. Caeterlim haec poena quae ex conuentione Petitur cum reipsa minime peti potest nisi nominatim promissa esset raro nihilominus manete pacto q, vel nisi quum poena fuerit promissioni adiecta iurisiurandi religio d.
Poenae vero persequedς gratia introductae sunt actiones quae ex cmaleficio nascutur, qu ς dc intcrdum tam rei quam poenς perse- quutionem cotinent, & ideo mistς dicuntur. Poenam tantum pem sequimur actione furti, quia aut dupli poenam petimus si furtum non manifestum sit,aut quadrupli etia si manifestum esse dicetur, is .