De mundo. Libri 2. Adversus Franciscum Piccolomineum philosophum celeberrimum, ...

251쪽

L I B. SECUN Dus. 2I3minib',quam qui sunt hoc in mundo nati,

vel etiam nascentur Z. IV. Ratio. Ut omnium major esset hominum conjunctio: & ex arctiore hac conjunctione major etiam eorum esset foelicitas: omnes ex primis duob' nasci voluit. Ad hanc autem eorum societate, uno fuit opus mundo: non pluribus. V. Ratio.

dus e LE. Iis competit unitas,quae principii ratio' l Priiseipionem habent. Numerus autem, & multi comperit tu do postremorum sunt effectorum; qua' nitri rute ita sunt homines: cum propter alia non ssint. At x cro mundus principii rationem ritudo. obtinet: ob id etiam unus est, non multi. n

Pi aestantissimum est principium1---- quod unum est sussiciens multis, aut etiam omnibus producendis effectibus.

Totius 8c universe hominum procrea tionis , unicum fuit principium: Deus videlicet. Hinc etiam homines duo, caete- Torum omnium principia fuerunt. Cur duo ξ Nempe quia neq; ex mare solo, ne, Duo primique ex semina sola cateri naturalem Pro sunt homi-

252쪽

C A P.

Primum Ar11totel1s argumentum

λεγμμου τύουρανοῦ. Coelum hic - pro rota mundi mole sumitur. Mundii ergo non nisi unu esse profitetur Aristi propterea quodpraeter ca qu. continer corpora

physicas licia oe composim: nudasint aliae

quae ad alterim mundi umus aut plurium g neratione, vel bucturam adlubers potuerint.

Composita quide constat esse nulla si nulla sint simplicia: cum ex simplicibus omissit compositio. Duob' aute modis simpli cm considerantur: per se nim1ru, sive seo sim: δc in copolitis. Quidni ergo composita sint: licet separata simplicia sint nulla

Ut res generentur : & generatae conser Mntui : simplicibus opus est separatis. Nan . ex varia simplicium. m tione vari2 etiam est rerum genera m. Probetur ergo nulla: extra inc munia esse Nacm. το-κω ω φερπιεν . Malc fu it demonstratu corpora calcstia non nisi

253쪽

LPB. SECUNDUS. 2Iscirctilariter moveri: neq; de loco in locum transferri. Quid hoc re1 estὶNon hoc quin

Ficur: an istius mundι corpora hoc mundo re licto, rn alsum transferrimum Maneant haec

OmnIa ubi sunt:& alterius mundi corpora suis etiam in locis conssistant: Ita nihil o tinebitur. A W: -το τύ μέσου. ulla sunt extra hunc mundia elemenaa. Noa Non enim si φυ-isthic cosisterendet cum eorrim loca naturalia sint in hoc mundo Παρα φι- ergo. Nam aliorum corporum

illa oporte1 et esse loca naturalia. Nam qui locus alicui est alienus: alteri est proprius. Ecquid 3 An ita copleta est demonstra tio: Nequaquam profecto. Non enim de

hujus mundi partibus quaeritur: an extra hunc munia velsint, vestransferantur. Sed quaestim est: an nonpraeter hunc, ahin etiam

sit mundus: a suis sit ex pis b. compositisscorporibus similiter ut se est, constituim. Addamus agitur aliud: ut quod deest Compleatur. OG μεαντο com die . Si mundus praeter hunc sit alius : ejusdem oportebit esse naturae: cujus hic est: alias non vere : sed aequivoce munduS nuncuparetur. Omnium ergo partium similis erit motus. Atque alterias mundi corpora cum ejusdem immaturae: cujus nostr* iunx οῦ etiam. 4d nostruin medium

t. Corι δ. 'Si isundi sint atra: ejus desunt cum

isto natura

254쪽

Omniagra

di elementa hic manent De mundu

aliis ide in statuendu . Corpora jua mundiar fuerut

movebuntur: si gravia sint: & ad nostrum coelum, supremamve regionem eleme inetarem movebuntur: si levi sint. Quo ponsito & concesso: necesse erit, illius mundi corpora mundo illo derelicto, nostrum in mundum serri omnia. Cum itaq; omnia corpora gravia similiter moveantur: omIaptiam uiatim ad medium movebuntur. Non ςrbo plura erunt mediq; sed unicum, Atq; Ita mundus erit etiam unicus. Tor emnim oportet esse media: quot mundi sunt

An priore periectior ilia est demonstratio ξ Specie paulo torte est meliore: sed nobis nondum etiam satisfacit. Quid enim prohibeat; quominus quod in hoc mundo & est, & fit: in alio similiter δί sit,& fiat, Nostra elementa in nostro mundo moventur. Et in suo pariter moventur: quae mundi sunt alterius. Si nostra non sit necesse serti extra hunc inindum: nec ilita extra suum ferri est neceste. Si factus esset aliqu*ndo mundus e &glip etiam, quicunq; modo sint, similiteruporteret esse tactos : & ita quidem, ut ςorporg prius enuterint: ex quibus unus pluresve nutridi fuerint procreandi: ratiquaec esset admodum speciosa. Maxime ue , ro: si dicantur proprio suo in tu omnia solor in ordRem esse redacta. Qv o modq

255쪽

I. I B, SE CuN Dus, i I modo rotussa dicitur esse terra: quod ejus Partes qualiter ad mundi medium ob p

Tem graVItatem, omnes cotenderint. Hac

itaq; posita hypothesi: gravia omnia in unum iocum collecta sunt: & levia in unu similiter. Quibus post omnI ex parte ci Cti injecta sunt corpora coelestia. Necesse ergo fuit unum generari mundum, non plures. Quid autem si mundus hic, Sc eaereri complures, vel etiam infiniti ab arte no fuerint: neq; facti sint unquam 3 Mite hic callidus est Aristoteles. Ita esse oporret, arses h B taliquando. Magnum hoc est pollulatum. Quasivero nec stitatis &ςotingentiae par, eademq; sit ratio. Quod nunqua factum est, multo aliter est: quam quod factum est. Qua de re alias. Haec Aristotelis est domonstratio: qua i trire fuerutilemonstrare vult non esse plures uno mu-dos: Et qua in seper etiam probare niti par; nonpolytum fieri. Nui posse credimus etsi novimus non esse plures: neque futuros esse plures. laus enim qui ad alterum vitae humanae genus, hoc igne conrsumpto, tandem alic' mdo virtute Divina creabitur 9alia est ratio. Nimis audax,& temerarius est Aristoteles: qui rebus ex arbitrio suo necessitatem imponit. Quam

ii vero noster Deus ad huiuscemodi nugas

lunt mota.

non nisi ad unia media motasunt unus ergo 'ctus en mu-

Aristoreis

256쪽

Disiliroes by c OOsre remere ne

uua sit.

118 DE MUNDO adstringatur. Multa fieri possunt: quae fi

eri posse negantur. Mundum hunc ita facere potuit Deus ut omnes ejus partes manerent indistractae. Quidni possit etiam alium facere: qustias omnes partes similiter contineat

C A p. II.

CLIm itaque res adhuc sit dubia: alii

est tentada rationibus. Afferatur agi ex metaphysicis aliquid: ut si nolimum cogamur id tamen credere: quod nos volunt credere Peripatetici. om δε ε ς ουρανος, φανε φον εἰ γάρ. Scopa sunt diublutae . Si plures sunt numeri mundi : necesse est commune quoddam esse principium. Species haec eadem est in omnibus. Quae cum εν λέχει sit: materiata non est: atque ob id etianuna est. Quid hoc ad rem An propte rea non sent plures mundi i Qt d malest : si plures dicamus esse mundos i li,cet eorum una lit species ἔ ut multoruπhominum species etiam una est Quic quid materia vacat unum est. Non er go plures sunt hominum animata Sunt quia sunt in materia. Quare igitur ait Ari sto etes ' γαρ t formeta quae t psis:

257쪽

te irrhia namque est, Ergo una est. Qua- , i Utica nGn tot sint formae: quot materiae sunt L mero separatae. Qid tum Ve-I ir haec omnia concedantur λ Ma-rtast Irim hinc evadet, non nisi unum esse iacium. Et unum esse hominem:

Da . mres. Quis illa probet, intellic G-ὸ Aliud additur , quod magis ad

G Incit. εν-αρα. Ex modo expli-c9 is concludat Aristoteles unicum sepriamam movens. Unde etiam infert. Τὸ 'M νον : unum videlicet esse mundam e non pia s. Primum autem movens unum esse

dicatur γγ λογω ut intelligatur Usum vere unum esse, oesingulare quid- vim et non siti meiatis conceptionis Quomodo animae hominum τωλογω: scilicet univeriali contractione , unum quiddam sunt: cum numero tamen tot tint: quot sunt homines. Primum itaque mo-Vens unum eli : non ut homo: sed ut So

Nam hoc hominis est cile unum. Sed τῶ οἰ iis μι uid igitur Z An ob communem, unam cp speciem live λογον, plura saut moventia minia : ut praeter Socratem plures Giam sunt homines λ Min me vero . Nam humana species per se

Forma tot sunt: quot materias parata Primsi mθ-

modo si

Numera multa, unia versab me

tu contractione in

258쪽

Numana

flecter per se

maria. δ. Meta. a

materiam non habet: propterea etiam per se multitudinem non siricipit. Sed obsorporum multitudinem, quae ipsa petiicit: capax quoq; est multitudinis. At pri mum movens neq; per se materiatum est; neq; in materia qst: ut neutra ratione mutit possit fieri, Peripatetica illa est sapie tia. Humanae igitur animae post morteia non nisi una sunt anima ιλλο α,- ιμελῶ: sicuti primum est movens Peripatetiacorum. Quam impietatem fovere & tu ii nostros non pudet pseudochristianos. νAge vero 'aeter impietatem magna e iam ostendatur absurditas. Ipsia per se materia, cum omnino sit indui rens, nullam admittit multitudinis rationem. Sed omnis omnium rerum materiatarum ob formarum divasitatem est multitudo. Quod ipse etiam Aristoteles inficiari non potuit : inquiens alterius materiae, aliam esse formam i η ἐνέργειαι αλει μηδε Et rinimalium genera describens corporum, animarumi diversitate. Quando Pyth goricas rejicit fabulas: quibus perhibetur

eandem numero an am in diverserum an

mauum corpora sese m rere. Quid λ An non quot sphaerae sunt coelem stes totidem etiam docet esse moventia

259쪽

L 1 s. qΕcu NDus. α2t hanc ipsis propter materiatarum sphaerariam multitudinem accidere. Nihil hoc est. Cum enim materiam non informent: ut animae: non possimi ob id esse multa: quod multas moveant sphaeras: sed quod per se sint a se invicem seiunctil. Num putas idem esse: si dicam unum movens: δc si dicam plura moventia multas moVCresphaeras 3 Si nulla in ipsis moventibus est trinitiirudo: sed unum idemq; principium omnes movet: cur multa dicuntur esse principia moventia immobilia Z Cur ex iis illud primum dicitur i quod primam movet sphaeram. Unitatis nullus est ordo: ssed multitudinis. Ita nihil non audent nostri Peripatetici 1 ut situm salvent Aristotelemi Parum veritatis est: ubi parum est pudoris. Non idem est esse philosophum:& esse Aristotelicum. Ad rem propius accedamus. primum movens est unum. Unus ergo mundus est. Hic deest aliquid. Minus concluditur, quam offerant praemista. Una ergo est sphaera. Nam primum movens non muridum: sed unam duntaxat, eamq; primam movet sphaeram. Movet inquies) etiam hoc reliquas. Non ergo plura fiant moventia i cum unum sit satis. Quidni verosir tatu i FGldo potentiam habet infini-Intestigeriae

ras: ob hara

tia per seno

sunt multae

ordo.

movens Munumpnon

Primum moves cum

260쪽

movere.

tiam habet insinitam: licet nonnisi

in inita nequit habere potent am.

unum: sed infinitos potius moveat nauados: cum movere possit infinitos ξ Rati nem audi consequutionis. In aeternax tri.

Zpust, ct esse. Si nondum intelligis qua

velim: arrige aures. Primum movenSοῦ ternum est. Primum movens potes pinsen

tos movere mundos. Trimum ergo move

infinitos movet mundos. Quid hic negbitur 3 Infinitos posse movere mundoS. Quare igitur infinitam dicitur habere pctentiam Temporis haec infiniti potenta est. Primum movens tantam modo vii habet: qua primam sphaeram moVear. Plures enim movere non potest. Sed ininita haec tamen potentia dicitur: quod iaeternum perustat integra. O insignem iextremo acumine stuporem l An putas ahanc temporis infinitatem , necessariar esse potentiae infinitatem y Coelum pCtentiam habet qua in aeterrium moveatu Num haec etiam infinita esti Quidni ὶ ο

habes. Et quidem habes duobqne tibi ios inculcanda. Primum est: quod quicquid finitum est, infinitam nequea