장음표시 사용
241쪽
LIB. sECUNDUS. 2OJubique, &. semper est: necessariis est. T D
Hinc satis evidens est : si mundus hic ab aeterno fuerit: ut existimavit Aristote-Ies: etiam alia duo ipii competere: icilicetot sit infinitus: &uttit necessario. Atre- ω tamen demonstravit Aristoteles, hunc mundum esse magnitudine finitum. Proinde ut aeternitatis, necessitatis, & infinitatis mutua,& indissolubilis servetur connexio : quod magnitudini deest, id nume- To compensari oportet: ut infiniti sint mundi numero: cum unus nequeat infinitus esse magnitudine.
Hisce ita pasitis 3 constitutis, facile intelligi potest, Aristotelis de mundi arternitate sententiam , non minus absurdam esse, quam veterum fuerit: qui mundos esse censuerunt infinitos. Non enim finito magis competit aeternitas: quam mundo, vel mundis infinitas. Iundi ergo, mundorumve siublata aeternitate, simul etiam periit infinitas. Siquidem solis fisc aeternis competit. mod autςmoeq; mundus unus, neq; plures ab aeterno fuerint: in nostro de rerum aeternitate commentario, finiissimis est a nobis demon- si itum rationibus. Si mundus ab aeterno ad ubique
242쪽
SINT ESSE ET POSSE.Tcrnorum nulla est potentia: cum, ut modo est dictum) aeternu,& necessarium convertantur : ut necessarium sit, quicquid aeternum est. Er aeternuin sit, quicquid cst necessariuna. Potentiam autem tolli nec stitas: δ potentia, nece stitatem. Γλασα si δυμαις άαα '' οἰνIφάς ως ἐς .
l Quicquid enim potest esse: potest
etiam non esse. Contingentiae hoc est: non necesseatis. AE ternorum igitur actus est,non potentia. Spacium alite insanitum ab aeterno fuit: ut paulo post demostra bitur. Hoc ergo neq; potuit neq;potest infinitos capere mundos : sed capit, dc cepit. Magnufl Apolla foret: Modum quisolveret istam . bane Z Deum certe constat aeternum esse. Nulla ejus igitur potentia. Nempe sin crum sit, & in christabile fatum. Quomodo nihil unquam extra se fecerit. Cum enim solus sit nccessario: cartera contingenter stilat omnia : quorum si causa est Deus: ctiam Oportet fecisse contingenter: siqui
243쪽
siquidem contingentia contingeter facta sunt: &contingetiter faxstorum, contingens ctiam fuit effectio. Contingens autem effectio potentiam sequitur omnis. Deo igitur nocesse est, ut potentiam ascribamus: ob quam rerum caeterarum causae sic clicitur: ut suam ob necessitatem Dens
est: hoc est, ens infinitum, Sc stelicissi
Qui verb potentia tribuitur ei quod internum est e necessariumὶ An non omnis rerum est contingentium potentia Z Utiq; est: ut causa dc praecedens quidpiam. Deus ab aeterno potentiam habuit creandi mu-dum. Hujus ergo potentia haec est , & illius. At multum diversa ratione. Mundum enim praecedit, non Deum. Potentia igitur , ut addunctum, aeternis ascribi potestiat non ut causa. Nam ut causa, prior semper est rebus effectis : cum aeternis nihil possit este prius. AEternoru itaq; potentia nulla est: qua vel linivei fiant. Cum enim semper fuerint: nunquam e illa potuerunt: neq; potuerunt non esie: Potentia tamen. . aliqua est, qua efficiant aliquid. Facere posse aeternorii est: at non fieri posse. Qi ilpossit enim fieri, quod nunqua non filii ZAge igitur: haec ad propositum accommodentur. Daciuna in uiuium ab aeterno
244쪽
norum. Equidem aeternae captionis nulla est potentia. capta sunt ab aeterno corpora, capi non poῖuerunt. Ad capere tamen ab aeterno potuit: quod non cepit. Ut Deus, creandi mundi: sic de spacium illud infinitum, capiendi potentiam habuit. Deus creator ab aeterno fuit. Mundus creatus ab aeterno non fuit: quia creatio potentiam sequitur, I res crCata, crea
animalia: non corpova vera, sed fictauint. Et licta ctiam eorum ostaeterna captio.
Infiniti mu- Hoc etiam expende. Mundi cum sine tum blaciud uos pluresve mundos spacium aliquod
intercedere neceste est: quod ab ipsis mu- dis non completur. At hoc intervallum non minus est aeternum, quam totum sit spacium. Non igitur corpus ali lilod capcre potest: sed cepit ab aeterno. Quodnam hoc Θ Clii meram Italicam. Ita nempe Chymaeras Italicas extra mundos o- manes ex Perminari oportuit. Non igitur
245쪽
INFINITO S.I. Argumentum νωUicquid factum est: id infinitum epse nequit. Mundi vero, quotquotmocu, sint, aliquando facti sunt : quod multis & firmis rationibus in nostro de re
Ium aeternirate commentario demonstravimus. Mundi ergo non post int esse infiniti. Quod autem finitum sit, quicquid factum est: per se satis est manifestum. Principium enim de finem habet, quicquid factum est: siquidem & coepit, de desiit fieri. Coepit quidem, cum ante non fuerit. Unde satis intelligitur, nihil ab arterno fieti posse: quod impostores tamen asserere non pudet nonnullos. Desiit vero fieri quicquid fictum est. Non enim alia factum esset: quando quod fit. fieri dicitur, non esse factum. II. Argum ntum . Nonniu unum est infinitu. Principium enim hoc esse necesse est: cum a nullost. Finitu namq; est, quicquid ab alio est. Mundi ergo,si multi unt, ius niti no iunt. Principium aute nonnisi unu est: cum o- innis multitudo, sit uno posterior. Unum ergo multoa u est principiumr & hoc insinitum quidem est: illa vcro finita. finitum fleri nequis
246쪽
1οῖ DE M u N DIII. Argumentureta. I initis infinitatem ascribere: manifesta 1 est contradictio. Si mundi sint numero in niti: a nullo sint superiore princi ipio. Non enim ab alio est,quicquid est inlini rum. At cum magnitudine finiti imi omnes: etiam omnes ab alio sunt. Igitur ab alio sunt, & ab alio non sunt. IV. Argumentum .
NUllis contingentibus competit in
iras. Nulli namgi causae subest inimitam, a qua murari postit. Omnes autem mundi, quotquot modo sint, contingentes sunt: hoc e it, ita, ut possint non esse: quippe quorum finis contingens sit. Mundi nempe cujuslibet partes Omnesi lac tu aliquo juam astequuntur perfectionem. MotuS aulcm nullus est necessarius: si quidem potes no moveri, quicquid movetur. Omnis enim motus ex potentia est: cum sat et , α του-: pCrfectio e
jus ini et agere, Vel pati potest. Preteret
ea cum finitus sit unusquilque mundus; subpi incipii unius infiniti potestate est, a quo facile mutari, &coir uim i possit. De-
247쪽
sECuNDus. 2 9 quid propter aliud est. Mundus certu nullus est, qui non sit propter homines. Ratio consectit1onis est: quod accidens omne sit Contingens non necessarium. Accidens
vero sit omne aliud: & quicquid est alterius i Coeli tuam habent in alio perfectioneni: sicilicet In hominibus. Postin tergo non perfici. Non enim necessarium est, quicquid extra est: quicquid aliunde est:& quicquid essentiale non est. Homines procreari: hon cst coelis essentiale: quod nonnulli tamen asseruiit impudenter: qui finem rei disjusq; volunt esse substantiam: Sed fatuum hoc doema satis in nostris Alpibus caelis mutatum est:
ΜUndi etiam filistra essent infiniti.
Nam unus si fuerit ab aeterno, potuit etiam homines non semel, sed plures infinitos producere. Si vero coeperint omnes: frustra tamen etiani essent: quod hac eleganti ratio e potest facile demostrari. Nullus mundus ex seip potest ulliini hominem procreare: sed necesse est Divina , non naturali virtute, prinalas homine duos, marem nimirum & ismellam, in unoquoq; mundo primum esse piserea-
rat propter aliud Necessariuno est: quod essentiale
248쪽
tos. Prius ergo quam naturaliter ulli linthomines procreatidam bis infiniti fuerunt a Deo creati. Quid ergo mundis tum fuit opus: cum a Deo tot jam essem immedia reconditi λ
II. Argumentum . QVotquot modo sint mundi: omnes
- ab aliquo primo principio potentis imo, & sapientissimo factos esse necesse est: ψ in noltro de rerum aeterni ἀῆe commentario multis rationibus , a nobis est demonstratam. Hoc nos principium D E-u M appellamus. Ex hac nostra satis jam demonstrata hypothesii, rationes aliquot extrui possunt in hunc modum.
Unicum Deus procreavit mundum. Non ergo plures uno sunt. Antecedent probatur. Deus nulla necellitate facit. quicquid extra te facit: sed intercedente Potentia, certo &prudenti consilio, libe
249쪽
raque voluntate. Optima ergo ratione mundum fecit unicum: qui cum sufficiat tot procreandis hominibus,quot procre rivoluite frustra profecto caeteros condidisset. Quod autem susticiat, tacite hine intelligetur. Unum enim hunc mundum poterat centuplo facere majorem. Aut si plures volitasset homines procreari: quam procreandi sint: utique posset hominum in hoc mundo procreationem, in plures aliquot producere annorum myriades. Dubium certie non est, quin certam aliquam Deus hominum multitudinem naturaliter velit procreari et quae dum compleatur, mundus hic persistet incor ruptus t sive sex, sive decem hoc futurum sit annor ni millibus. Qtii tamen annorum numerus si non sufficiat: poterit etiam Deo ira volente hominum propagatio produci amplius. Mundus nic ergo procreandis iussicit unus omm-
erior. I I. Ratio. Deus cum fit unus Ss infinitus r hanesiam utramque proprietatem suis in operibus exprimere voluit. Unitatis Exemplar mundus est unus. Et huius amplitudo , infinitam ejus osten-
250쪽
quia in Arum 'crre non potuit. Non tot portet esse mutis quot homino μαιε Dem ex mu
mdit potentiam. Maximum autem mundum hunc tecit Deus,non infinitum: quia Divina ejus necessitas , nihil quicq arrialiud praeter ipsum Deum sinit e sse inlinitum. Solus enim Deus propterea est infinitus, quod fustus non 1it: dc caetera nece stari o finita sitim omnia: quod facta sint Et hanc etiam ob causam plurimos Deus homines in hoc mundo nasci voluit. non
At plures uno tamen Deus fecit angelos : plures itidem fecit hominest cur non etiam mundos fecerit uno pluresὶ Angeli,& homines substantiis sunt intelligentes,& propriae caula scelicitatis condirae. in quibus infinitatis suae Deus exemplar ponere voluit: quando condidit, & condit prope infinitos. At mundi ratio est alia: cum non tot oporteat esse mundos, quot sunt homines : unusque mundus sufficere possit omnibus naturaliter procreandis III. Ratio. Deus ex uno pluribusve mundis r ut et
iam ex hominibus, nihil acquirit perfectionis. & fcelicitatis cum ex sese ipso sit alius, Τί ab aeterno fuerit persectissimus, Suelici simus. Quid ergo pluribus hoc unc mundis a quid pluribus etiam sit opus ho-