Henrici Henniges, De summa imperatoris Romani potestate circa sacra. Liber vnicus

261쪽

CAP. V. De Legistit. Im Pori circa sacra. t sonis eo tempore de summa Imperatoris pol , state tam reverenter & magnifice senserunt, quoa post pacem religiosam multis modis limita a ' est. Quanto magis Gesareae Maiestati licuisse,s uti iure suo ante pacem consectam, nullo adhuc a ' obstaculo posito ξ Caesaream Majestatem Cath licis Statibus non attribuisse novum ius, sita ania liquum , & imperio Romano - Germanico coa vum confirmaste r ad eam confirmationem nec consensuStatuum nec nova sarea potestate

ii Pus fuisse, attento, quod alterius religionis Si is tus ad Fundationes di Ecclesiastica bona non ius, a non actionem habuerunt. pinge tavi articulum de reservato ex desectu Caesareae potestatis esse nullum , adeoque nec essentialem partem retia a vitosae pacis, rem utique ad decisionem comm ι nium jurium Caesareorum recidere, quae rici

l fas iis omnibus adimendas jubent, qui vel levi argumento a iudicio Catholicae religionis & tr mite detecti fuerint deviare. Accedere juribus, publicis usum & observantiam aliorum regno-i rum Galliae, Poloniae, in quibus admissa libe , rate conscientiae nemo nisi Catholicus capax est beneficiorum Ecclesiis dicatorum. Et habuisse, Imperatores summas rationes , Cur per reserv

tum illud pro conservatione status Ecclesiasticia vigilarent et Plerasque enim sundationes non1 Principibus, Comitibus do Nobilitate, ut nunci Drtur, sed Carolo M. & eius successoribus esse ii institutas, easque eo solum fine, ut solis Cath licae & non aliente religionis, Ecclesiasticis pers nis ad pias causas & cultum divina cederent.Ce

j tius tabilesie, quam, si aliquando Minister aut

262쪽

, 3 o De Summa IN. Potesate circa sacra. totum ministerium Augustanae Consessionis C tholicae religioni accederet , ut is illudve omnibus dignitatibus & reditibus cariturum esset. Unde ex aequitate naturali idem iuris Catholicis adversus suae fidei desertores non posse negari. Tantum Catholici Status. g. 27. Si quis nunc utriusque partis argumenta invicem collocata probe excutiat, summam quaestionis in duobus versari deprehendet. Scilicet an Evangelici Status in reservatum Ecclesiasticum consenserint P Etsi non consenserunt, an desectu illo non obstante reservatum

nihilominus valeat Θ in his solis cardo totius rei vertitur : Quicquid enim de aliis Recessibus, de Passisiensi Transactione, de generalibus p

cis religiosae verbis assertur, id omne uno reservato, si utique subsiistit, evertitur : nec magis stringit modus dominia amittendi, Augustance consessioni contumeliosus, ut videtur: quoniam non omnis modus, quo rerum dominia & dignitates amittimus, contumeliae comes est: ita ostiacium Praesidis officit emptioni bonorum in provincia : ' ita apud Ecclesiam Romanam quorundam ordinum professio & votum excludit omnem rei familiaris proprietatem: ita in Camera & Judicio aulico honorifico Asscssoris munere amittitur Procuratoris & Advocati studium rnullibi levissimo alicujus iniuriae sensu: quotidianum hoc est in civili administratione , ut persona statum suum & Conditionem mutante

pereant illi pristina jura, quae habuit, salvo honore. Et profecto re ingenue considerata salutaris est di honorificus modus perdendi d

263쪽

CAP. V. De Legislat. Imp. 't. circa Sacra. 23

minia rerum Christiana disciplina & fides. Ipse enim ejus Magister Christus nos relictis omnibus se sequi jubet. Quamobrem remanet

solus consensus, de quo dispiciendum. Primo an Protestantes eum adhibuerint, q uod resematum Ecclesiasticum attinet ξ Asseruerunt hoc communi ore Catholici , negarunt Status Augustante Consessionis : utraque pars pro sua causa rationes format , quas paulo ante vidiamus. Fortasse haud erraverim, si consensisse Protestantes dicam & non consensisse. Illud modo permissionis : hoc probationis. Nimibrum nunquam in id assenserunt , ut cuique Statuum, sive is secularis sit, sive Ecclesiasticus, propter Augustanam Consessionem molestia& vis fiat. Quoniam tamen a Catholicis impetrari non potuit , ut immediata Ecclesi sticorum benencia Episcopus vel eorum adrni nistrator retineat, si religionem mutaverit, ideoque passi sunt ut Ferdinandus ad Catholiacorum preces legem Conderet , bonorum E clesiasticorum in casu mutationis avocatoria

am: Non temere vellem falsi Ferdinandum a guere , qui in rescripto quodam Non. Febr. Anno I rs 7. ad Status Augustante Consessionis in Comitiis dato repetita religiosae pacis histoxia confidenter asserit , scientibus volentibus que Protestantibus reservatum paci insertum en de assensiu concordiae civilis causa praebito nec Conscientiis & Augustanae Consessioni prae iudicioso accipiatur : nec diffitetur γ) Stam-

Ierus, postquam Protegantes petitionibus suis

P . locum

264쪽

De Summa Imper.potestate errea Sacra. Dcum ut relinqueret Terdinandus , consequi non posse animadverterunt , eos voluntatem sandem suam nolentes volenteae aliquatenus

ommunicasse: imo ipse Q Limneus, hic t

men valdi dissicilis, post longum examen tamdem deprehendit disserentiam longi maximam inter reservatum scientia & consensu Protestam Eum tractationi religios, insertum , &eorumdem consensu , scientia & approbatione comelusium atque confectum: illum consensium admittit : hunc reiicit. Et vero Protestantes non alio se colore a necessitate consensius in roservatum adhibendi excusarunt: quam conscuaentiae scrupulor rem enim ad se minime perastinere . sed solos Catholicos identidem fassi sunt: unde sequitur,illum consensium, qui conscientias non gravat , haudquaquam principio disputasse: Talis verbomninb erat, qui externae & civilis concordiae causa nullo religionis

Praeiudicio, propter quod in ipso reservato sibi

cavere petierunt, datus est: quemadmodum ametqui Christiani illis legibus nulla conscientiata ejus saltem sectatores hac occasione a certis civi. Iium dignitata honorumq; Padibus excluserunti Quin si Anglia aequum aestimet, ut Catholici a Republica areeantur, & legibus ea de re latis Consentiant i cur his iniquum erit, alibi contra nostram fidem idem statuedimec enim hic de v xlore Christianae religionis conditione quae meu sed tantum, an quis possit honeste in id com .

265쪽

CA' Vnere uias. 'L Hrea Iacra. 233 sentire, quo ejus religio salvo publjco exercitiocin fortunae bonis externis premitur Z idque praecipue , ubi non tam devitando damno, i. e. resua& patrimoniali amittenda agitur, quam e piando lucro, in rebus ad certum usum di malo a ibus dicatis , quas administratorio nomine te,nuerunt.Cum itaqSProtestites in reservatitaci fiastici articulo diverso respectu & consenserint di dissenserint,utriusque actus,i. e. consensus, aedissensus varii quoque effectus sunt. Illius quidem, ut Statui, qui ob acceptam Augustanam Consessionem a Caesare ad dimittenda Ecclesiastica beneficia condemnatus est , parata in contumacem executione , non potuerint quocumque modo auxiliari, nec facto nec verbis, Cars reae sententiae&executioni contrariis, nisi forte per modum intercessionis & supplicationis. Huius vero , ut ipsimet Protestantes necesse non ha-huerint, condemnare statum ob eorum religi nem , multo minus Caesaream commissionem

ex ea causa suscipere, a qua humiliter & obs quiose se excusare debuerunt, ne sonscientias suas, quas salvas sibi reservarunt, eo stimulo foulicitarent, quod suae religionis consortes ob susceptam fidem persecuti fuissent. Atque hanc saltem operae Imperatori & Catholicis adversus condemnatum serendae necessitatem August nae Consessionis Status in sua Protestatione Fe dinando A. Id. Mart. Anno I ss . exhibita deprecati sunt, non vero sibi etiam desensionis ius licentiamque , ad executionem publicam aut prorogandam aut omnino sumaminandam sumpserunt. Verba eorum satis perspicua sunt, di legi

266쪽

De Summa I Jotestate circa Sacra.

sum conscientiis obstare censeat , qui permittitisaltem,ut Augustanam Confessionem amplexus Ecclesiasticus Status Catholicarum Ecclesiarum ihonis & dignitatibus annexis, publico legum &iuris ordine, non cooperantibus , non laudantibus Protestantibus, privetur , is ad Instrumentum

267쪽

CAP. V. De Legislat. Imp. Pori et ca Sacra. et smentum pacis respiciat, quo mutua & reciproca utriusque partis voluntate & consensu conco

diae causa idem placuit. Quo fidei enim & co

scientiae auctoramento in nupera pacificatione Status Augustanae Consessionis in reservatum Catholicorum S tuum consentire potuerunt, modoCatholici Evangelicorum quoque aliquod Tesservatum agnoscerent et Eodem profecto &ante Catholicorum assensum di probationem: quoniam si res seu actus per se malus, conscientiisque fuisset adversus, eum ne quidem licuisset

repensia vice admittere: nefas enim est ea lege furtum tuum probare , ut meo etiam

res quondam in reservatum Ecclesiasticum consen usse: quid exinde vero Z ero illud non valet ruta utique crediderim. Non omnin5 de nihilo fuerunt Catholicorum querelae, de Caesarea potestate quosdam contemptim nimis sentemtiam dicere, de qua tamen olim praefracte

disiputare ὸ0 siacrilegium fuit. Plurima enim

sunt, quae reservatum sustinent invitis etiam Protestantibus. Primo ius illud maximum,n hilissima reservatorum Imperatoris portio, quo dissentientibus Statibus Imperatori licet rem pro potestatis plenitudine decidere: quamvis Gnim verum sit, dissentientibus Statibus non posse legem serri, id tamen ita habendum, si omnes Status concordibus suffragiis ab Imperatore dissentiant, non si inter se: quare captiosa

est locutio, nec penitus consuetudini di iuribus

tiare.

f. 28. Deinde fac nulla ratione Protestam H Lib. a. c. de cita. ruti imperia

268쪽

s; g De Summa I Potesate eire a sacra. imperii congrua, invitis Statibus nihil decernienam si Statibus nec inter se conveniat , neC Cum

Cassiare , id utique accidere potest : sicut suo loco, de Comitiis, plenius dicetur. Deinde non omnes imperii ordines contra Imperatoremneterunt, sed minor saltem pars, ex Protestantibus collecta e nulla ver5 ratio est, cur ius sit minori parti rescindere, qu6d majori una eum summo Principe placuit. Nec officit Passaviensi transactione cautum esse, ne in religionis causia maiora valeant: id enim saltem ratione judicii de religione publicε docenda intelligi debet. Tertio non de Augustanae Consessionis peric Io , sed rebus Catholicorum actio erat, quibus se ossiciosius immiscere Protestantes suomet judicio non decuit. Petiere enim Catholici, ut honis suis Ecclesiasticis Imperator edictali sententia prosipiceret, ne in manus alienas perveniant. Evangelici se non posse consentire aiunt: Imperator petitionibus Catholicorum defert, ut aequis. Quae hic injuria Protestantium Z aut

qua ratione eorum consensus,ut lex valeat, necessarius y Si pactis Fraternitatis, inter Princures quosdam initis alii ea causa intercedant, quod ipsis spes adimatur Principatus illos , se ternitate comprehensos, aliquando deficiente Vasallorum legitima serie ad Imperium devol

tos nova inVenitura, meritis suis debita , consequi : num propterea Imperator mutuae suc-- cessionis conventa confirmare nequit Z An i ritum est decretum Magistratus in honis pupiblaribus auctoritate tutoris alienandis, cum proximus agnatus speratae haereditatis jacturam sen-

269쪽

m y R. De Igutit. ει pueri circa re tit Z aut quis emptor legem accusata , quae do. talem sundum alienari prohibet 8 ita nesciocui merito Protestantes Imperatori succensue int, qudd Catholicorum desideriis in rebus ad eo.

xundem curam atque administrationem pertunentibus satisfecerit: aut cur consensum suum

ibi necessarium esse voluerint, ubi ipsis secum dum proprium testimonium nihil iuris est i ' ubi non decet eos Caesareae majestatis ci aliorum in perii statuum rebus his unice competentibus manum iniicere ' ' ubi negotium illud Pr testantes plane non attinet ρ ' nec de illo pu gatis conicientiis rationes reddere tenentur ξ cuius periculum suum esse &in suum caput recidere Ferdinandus jussit ξ Accedit quod in conficiendae rei piosae pacis ratione Imperator curei Catholicis certo modo unam partem constitu rit: & Protestantes alteram. Quis audivit v ro, ut inter partes conventis articulis, quae ut Gusque aeque communes sunt, altera Geinceps

di causis, suo foro alienis pro auctoritate se ini- miscere voluerit 3 aut quis non moleste tuberit hanc nimiam pietatem, nube pro aliorum sinite ingratiis excubare cupit nec excubare sestem, sed pene imperare , quando Consensum suum

ad alieni actus, quo cum ipsi nihil mi, i limem

violenter intrudit Z imprimis vero , cum in iis, uae sibi dari permittive petiit , exacte sit satis. actum. Impudens est, me uercules, escallo sum dura fronte sn Limnei consilium , quod ab eo suppi i canti datur, qui ad suas preces favorabile refriptum a Principe impetravit,psenta

270쪽

8 De Summa L peri potestate circa Sacra. eo modo, sicut jus σά erat: ut, siperiecto eo

satim vel post deprctendat, potius IVi fore,

apertius magos cautum si aliud quos cujus immen se ipsa petitio honesta erat, impetratumeat eadem in causa , ingenio Principis abiit tur,ac denuo pinguius supplicet: & si repulsiam ferat, indignetur Principi, quasi justas conque-redi causas habeat; perinde ac si imperans tene tur omni honestae civium suorum petitioni r spondere, quid enim, si subinde novis precibus redierint i si audacia confirmetur liberali facilitate 8 Audient profecto,quod Iacobus Trevirensis Elector , vir ut acris, ita avari ingenii, qui cum apud Fridericum III. Imperatorem nunquam sibi&occasioni deesset, ut aliquid sibi dari peteret: id tandem apud fatigatas PrinCipis aures responsi tulit, si non facis petendi finem rego ne eandi principium inveniam. Quid si Protestantes Status tempore factae religiosiae pacis cum Ferdinando precibus egissent, ut soli Augustanae Confessioni liberum & publicum in

imperio usum concederet i ut Pontificis auctoritatem penitus aboleret 3 ut ipsemet Augustanae Consessioni accederet ξ ut aliis Statibus, qua exemplo, qua mandatis, idem praeciperet Z ut Iegem conderet, ne deinceps Romanus Imperator fiat nisi Protestantium religioni addictus, eiurato Papatu Z annon honesta haec ex illorum iriente & fide postulata Z annon iisdem magis potiusque supplicantibus cautum Z erg6justa conquerendi causa, si non facilis sit Cae sar , si tergiversetur: si renuat Z Periculosia utique fuit hac