장음표시 사용
281쪽
CAP. VDe Legistit. Im pori circa Sacra. 2 9 Iegatorum in certas conditiones post longas &difficiles altercationes seliciter conventum, quae ex sa) instrumento pacis hae fiant. Bona Ecclesiam sica immediata quod attinet, sue sint Archi piscopatu Episcopatu ,Praelaturae. Abbatiae, B Lviae, Praepositurae, Commendae,sive Iiberae umdation seculare , aut alia, una cum reditibu ,
pensionibus, alitis, quocuns nomine gnatis, seu in urbibu eu rurisitu, ea seu Cathoincita Augustanae Confessionis Status die prima D-nuaris anni misissimi ,sexcentesimi, vi e mi arti possederint, omnia sesingula, nuuo plane excepto ejus religionis consortes , qui dicta sempore in reali eorum posses ne fuerunt, umdum de religionis dis ruper Dei gratiam commentum fuerit , tranquisie or imperturbate possideant, neutris parti liceat alteri seu in miscis, seu extra,negotium facessere, muDo --nm turbis aut impedimentum aliquod inferre: Sivero, quod Deus prohibeat, de religionis dis diis amicabiliter conveniri non possit, nihilomi--ου hac conventis perpetua sit, Opax semperduratura. Si igitur Catholicus Archiepiscopus, Episcopus, Praelatus, aut August. Cons. addictus in Archiepiscopum, Episcopum, Praelatum H ctus velρο tulatus Ium aut una cum Capitularibus seu singulis seu univer Aaut etiam alii Ecclesiastes religionem imposerum mutarint, excidant lagi satim piso jure, honore tamen immas i ibatis inructum se reditus citra moramor exceptionem cedant, Capitulo aut cui id
282쪽
Σ so De Summa I . Potestate circa Sacra religioni ei, ad quam benestium , tuae vigore hujus transactionis pertinet, addictam eligere ut postulare, relictis tamen ArchiepisU' Epriscopo, Praelato decedenti fructibus se reditibus
interea perceptu , ct consumptis. Haec quam tum reservatum Ecclesiasticum attinet: quaecur
que enim de electionibus & postulationibus, j re primariarum precum, luribus papalibus, tit lis , sessione, votoque postulatorum, itemque de Collegiis mixtis amplius ibi di siponuntur , suo
quaeque loco melius reseremus.
f. 3 8. Duo articulus iste, sed invicem sibi connexa habet digna animadversione. Primum est de tempore restitutionis , quod hic Transactione Passaviensi determinari videtur. Sed cum eo minus starent Principes Protestantes, varias ob causas, quas mox videbimus, in Osnabrugensi conventu aliud propositum: primo ab Evangeli cis petitus annus decimus octavus, initialis civilis belli: verum iste, Catholicus ad annum vigesimum septimum reductus: inde Evangelici annum vigesimum primum petierunt : sed vigesimus quartus concesssus & tandem utrinque placitus est, quo de haec in γ) instrumento Pacis loguntur. Terminus a quo resilutionis in Eccle
asticis, ct quae intuitu eorum in politicis m. tata siunt, sit dies prima Januarii anni misie Gmisexcentesmi vigesimi quarti. Fiat itas rosit utio omnium Euctorum, Principum o Simtuum utrium religionis , comprehen a libera imperii nobilitate, ut O communitatibus se
pagis immediatis plenarie O pure, cessatis
283쪽
CAP. V. De Legislat. Imp. 't. circa Sacra. a tmnibus interim in ejusmod, causis latis, publicatis es institutissententiis, decretis, transa Donibus. pactis sieu dedititiisseu altis, cutionibus, reductione ad Statum dicti anni di eici in omnibus facta. Et postea. Si ergo Statusim Catholici, seu Augustanae confessioni addicti Archiep scopalibus, Episcopalibus, beneficiis nut praebendis suis immediatis a die prima gammuarii anni misgesimi , sexcentesimi vigesimi
quarti judicialiter aut extrajudicialiter exci- Eerint aut quocun modo turbati fuerint. st re harum istico tam in Ecclesia sticis quam pol ricis , omnibus novationibus abolitis restiuam rur: ita quidem, ut quaecuns bona Ecclesiastica
immediata die prima Fanuarii anni misiesimi, sexcentesimi vigesimi quarti Catholico Praesule
regebantur, Catholicum caWut recipiant, O viacissim, quae dii Io anno dies Augustanae confessioni addicti possidebant, retineant etiam inposterum, remtos tamen, quae una pars contra ait
ram praetendere posset,perceptis intereas ueILhus , damnis oe expensis. Ad Art. 6. verb. 8a
S. 39. Alterum, idque ante nuperam pacificationem plenissimum contentionis de Coli sitis & bonis Ecclesiasticis mediatis agit: quondam enim acerrime armis di calamo certatum, quantum in iis Principibus per territorialis superioritatis ius ratione resormationis liceat 8 Catholici volebant, omnia monasteria & mediatas fundationes post Passaviensem transactionem nec reformari potuisse, nec siponte aliam religi nem, praeter Catholicam Romanam, amplecti. n.
284쪽
as a Re Summa Imper. Potestate circa Saera.'Contrarium visum Protestantibus, qui dum jure suo in sibi subjectos utuntur; nemini iniuriam facere credi cupiebant. Utraque pars plurimas rationes pro sua causa adduxit : Hi quidem, quod juxta ipsam religiosam pacem a jure terrutoriali potestas publici exercitii religionis instituendi, & quae ab eo dependent, oriatui, quam etiam Status sibi oppido post edictum morm cense, in resormatam religionem porquam grave & injuriosum in Comitiis Spirensibus Anno
Isa6. habitis resiervaverint , ubi nimirum constitutum, ut quivis Status imperii religionis cumram in suis Provinciis & Dominiis ita habere possit, sicut coram Deo & Caesarea Majestate id confidat tueri : & licet in Annis Is 9.& i s 3 o. contra istam libertatem iratissimis edictis Levi tum sit, quod nihilominus Anno I ς 3 o. Augustana consessio exhibita, in qua & articulus de votis & vita monastica positus, anno sequenti accepta , & a Carolo V. per Comitem Palatinum Rheni&prandenburgicum Evangelicis pax religiosa oblata, & mox Noribergae opera Saxonis& Hessi primum conclusa fuerit, inhibitumque Camerae, ne ratione spolii a Catholicis praetensi in processibus ulterius progrediatur,quod omne Cadavi porro declaratum S confirmatum. Nec aliud literas h Statibus Evangelicis Anno Ispublicatas sibi velle, in quibus Protestantes susicienter exprimunt, se in suis territoriis duplicem
divinum oultum tolerare non posse. Tum actiones Francos urti Anno is 39. & Hagenore Anno Is o. habitas idem declarare , praecipuo cum Evangelici eo tempore reformationem
285쪽
yV. De Legis Di. 't. circa Sacra. a tavalde urserint, ob perditae & dissolutae vitae, in monasteriis agitari solitae , scandalum, quod in tantum excreverit, ut Pontifices etiam, Adrianus & Paulus III. de emendatione serio cogitasse credantur. Adhaec declarationes Caroli V. Imperatoris, de Anno is i. & ipsos Imperii R cessus non dissileri, conceptis verbis decerne tes , ut monasteria integra conserventur, & unia cuique , in cujus imperio sitae sunt, liceat eadem ad Christianam reformationem pertrahere: quod utique de solis Evangelicis intelligendum. . quandoquidem de Catholicis ne quidem tale praesumi possit,&Recessus Anno . publicatus lausulam hanc expressam habeat, non attento, cujus religionis sint: in Spirensi etiam Recessu Iropositiones a Caesarea Majestate saetas, &in iis ubi tantiam declarationis supra dictae contenta esse, in quo Recessu de Anno . Saxonicus Et ctor Anno i s sa. Lincii replicam suam fundaverit, addito. Evangelicos quantum sibi constet, eo contentos esse : quemadmodum idem Electos Passavii prolixo scripto Vehementer conquestus est, quod praecipuus minister Caesareus dixerit: Spirensem Recessum eo colore sumamunatum iri,quod tunc tempori aliquid fuerit dandum: nec minusaesaream declarationem Anno Is i. factam variis protelationibus declinandam nonnullos censuisse, quo nomine Catholicos ipsos Anno I s s s. succensuisse certum sit. Porro in actione Passaviensis transactionis& p cis religiosae supra memoratam declarationem cum Recessu Spirensi non sublatam , sed potius rei Ecclesiasticae ordinationem stiperioritate te
286쪽
a s 4 .7υ Summa Imp. potestate circa saera. ritoriali definitam esse, dum sCilicet Caesarea M testas & Status ea mente fuerint, ut exactissima per omnia aequalitas inter Status in causa religionis deinceps servetur, & quod uni, id & alteri liceat, teste locupletissimo declaratione Fesdinandi super religiosae pacis primam delineati nem : Regiam quoque Maiestatem cum solis Si tibus imperii actionem instituisse, cui nuli us O do Ecclesiasticus mediatus interfuerit: edictum pacificatorium Evangelicorum in pace religiosis
universale esse, & tam de suturo tempore, quam praeterito conceptum et jurisdictionem Ecclesi sticam in eorum territoriis penitus suspensium, nec vel levissimam coniecturam, rationi consentaneam extare, quod Evangelici declarationi illi&Recesiui Spirensi renunciaverint, qui, si id secissent, a priore intentione exterminandi sicai data & libidines ex suis territoriis, destitissent,& sic nullo metu, nulIa vi cogente,spontanea incuria remisissent,quod ipsim et paulo ante pio talaudabili zelo fortiter obtinuerint. Nec esse oraesumendum, si aliud in pace religio a placui let, quod heroicae mentes, germana fide & cameore summo ornatae, paucis mensibus post ab eo,
quod ibi tam sanctae promiserint , levissimo i
genio descivissent. Extare Evangelicorum Si tuum sententiam, durante traflatione religiosae pacis propositam, quae eo collimet, ut inter Status imperii mutua pax sit, nec unus alterutri in
causis religionem concernentibus gravare , aut
subditos alterius ad se pellicere possit, sed unus-ι quisque, quantum ad jurisdictionem Ecclesiasticam, Clerum di bona, quae non sunt se; da im-
287쪽
CAP. V De Legistit. Imp. 't. circa Sacra. γ perii, ita se gerat, sicut id coram Deo & hominibus audeat defendere , cuius rei quoque Caesta a Maiestas in annis i s 7. quando lis illa Catholicis intempestive sustitata est , prudenter meminerit, & judicio aequissimo sub favillis latens incendium restinxerit. Caesiaream Mai statem aliquoties apud Evangelicos pro quibusdam ordinum Sodalibus intercessisse, ut illis ad dies vitae alimenta praeberentur, imo cum Pontufice ipso incertos tractatus, inter Status nonnullas & Ordines initos quibus hi exili pretio accepto locum mutare debuerunt, ut Eslingae, Undavi & alibi contigit consensisse , quod haudquaquam suerit factura , si Statibus jus reso mandi non competiistet, quo Catholici ipsi eveniente Casu utantur , vocata in adiuterium declaratione Caroli V.&Spirensi Recessu iam ta- pius allegatis, ut ex eorum gravaminibus Annos s9 . exhibitis & inbibita Evangelicis ex eodem fundamento resormandi potestate patet , quod in specie adversus Pappenheimium in causa Coulegii Gronenbachici Anno ab Episcopo Augustano & Abbate Campidunensi factum. Siliteratis religiosiae pacis dimositio cum intentione & sensu extra dubium edet, Assessores Cain .rae imperialis illud non suscitaturos, &ad imp rii Comitia rem issuros fuisse, secus quam annis I s s 7. S I s s 6. incerint, ubi pro declaratione &authentica interpretatione sollicite supplic runt nec sit per ea re tapius consilium plenum habituros, multo minus Abbati Dona erdensi ad S. crucem contra Comitem Palatinum Philippum Ludovicum, itemque thusio Ersum densi
288쪽
a sc De Summa I . Potestate circa Sacra. densit contra Vinariensem Saxonem petitos processus eo nomine denegaturos, quod supplicantes non sint Status imperii: aut alios ab Abbate Monasterii Poedesholmensis adversus DuCem Holsatum impetratos Anno Is 78. per sententiam cum adjudicatione expensarum iustificata medietate cassaturos. Ab Imperatoribus do Regibus Romanis plurima rescripta eodem sensia emissa , ut tam ex sententia Ferdinandi primi in causa Episcopi Augustani contra Ottonem Hein-xicum Electorem Palatinum pro8ter quatuor pagos in iudicio provinciali Hochstettensi sitos, quam Ferdinandi d. decretis, in litigiis Neobu gi Principis emissis, ubi semper iurisdictione te ritoriali ius resormandi & constituendi Statum Ecclesiasticum determinatur, Clarissime liquet. Quae omnia eo magis locum habere, quod plurima pars Electoratuum & Principatuum in Statibus Provincialibus, quibus & Praelati accensendi, fundata sit, & eo intuitu onera imperii maiora perferat : His si monasteria adimantur, suspensis reditibus dc debitis , exinde nihil aliud
quam dismembrationem omnium Electorat um & Principatuum , aliarumque dominationum secuturam, ut eius rei iam jam tristissima exempla in promptu sint. Paragraphum verbreligiosae pacis , dieivelleni non esse ad fundationes & monasteria mediata trahendum, id ex gravaminibus scriptis publicis Evangelicorum, tum Saxonis Electoris literis ad Caesaream Majestatem in puncto edicti datis sufficienter intelligi,
quemadmodum apud Evangelicos de Protocollo, in Edicto Ferdinandeo allegato nihil reperiri possit,
289쪽
CARV De Legulat. p. 't. circa Sacra. 2
possit, quin subintiliones, inibi etiam perstrictae
i. testibus actis imperialibus, imprimis de annis r s66. 76.82.9 .i613. in aliis longe terminis i a qui, de eam praetensionem Evanselicos Status, semper pro restrictione vel extentione religiosis: pacis habuisse,in quam propterea nunquam con- , sensierint, sicut Elector Saxoniae Christianus II i Anno Iso8. ad Caesaream Majestatem scripserit, ii clausulae restitutoriae a Catholicis petitae bona , conscientia I se non posse deserti.
e f. o. Illi,id est Catholici, longi aliter sentis, hanti scilicet paragraphum religiosae pacis, uita
, fessionis fideique exercitio, nec non ceremoniis, di Ecclesiasticis Constitutionibus agit, maliti, gne ad plenam libertatem & licentiam OCCupan- , di ea Ecclesiastica bona, quae in aliorum Princi- , pum terrirotiis sita fiunt, extendi j idque tam ro, ligiosae paci ipsi, quam aliis Constitutionibus Imi perii luculenter adversari. Ac primo quidemi in religiosa pace, pax raphoragesen follenico j ceptis verbis provisum esse, ut Augustanae Con- , sessioni addicti Catholicos Status inquieta possessione &usu religionis, fidei, Constitutionum
i Ecclesiasticarum, ceremoniarum,tum bonorum, mobilium & immobilium, iurium, redituum,
decimarum, &c. ut nunc sunt, deinc'ps perma- veret sinant, non attento , quocunque Aulie suaei sedem transtulerint, omnique vi & turbationu
interdicta, quod in g. danait aut clare repetitum confirmatum, iurisdictione Ecclesiastica com tra Augustanae Consessioni addictos non aliteri quam expressa hac conditione suspensa, ut haec; ' R suspem
290쪽
a 1 8 De Summa Imper. Potestate circa Sacra. suspensio Ecclesiallicis Statibus, Collegiis, M nasteriis, ordinibus, in iuribus suis & proventiabus nullum praejudicium faciat. Quamobrem status Augustanae Consessionis in I. diemeis abee
ratione bonorumEcclesiasticorum mediatorum, quae ante Pataviensem transactionem occuparunt, specialiter sibi caveri voluisse, qua cautione opus non fuisset indistincta reformandi libertate admissa. Quamvis vero Protestantes tapi-uscule tentaverint , mentem constitutionis eo torquere , quassi ea tantum Ecclesiastica hona concernat , quae Imperio immediate subjecta sunt,non quae in Statuum territoriis sita: sensum Itamen literalem adeb indubium esse, ut ejusmodi interpretationem nullo modo admittat, quippe in dicto f. post Imperii Status alios etiam Ec clesiasticos nominari , quorum mentio esset mittenda,si non nisi Imperii Status illa dispositione continerentur. Paucissima enim monast ria & ordines: imo verb nulla pene collegia Si tus esse , quorum tamen cum hic g. tum praec dens, daniit audii qui sese ad hunc refert,expresse meminit. Deinde imperii Constitutiones, ta
in specie Recessum de Anno I s i. g. unb damitim Deil. Teio inhibere , ne quis cuiuscunque
conditionis sit, alium ob fidem & religionem v que ad Concilii Nationalis iudicium turbare aut spoliare possit, sed reducta Christiana concordia xcclesiasticis imprimi, personis, quae de turbatione conqueruntur, reditibus suis & decimis liceat uti frui , quod idem in Recessu de Anno Is 3. repetitum, addita regula, quid in illis pro-vontibus tenendum sit, qui Collegio aut mori'