장음표시 사용
231쪽
CARI De Legulit. Ine 'trirca Sacra. 19'i, Imperatoris insubida mandata humiliter defvio gimus , & necessitatem declinamus fidei mali no arbitrio recipiendae. Provocamus interim adet; amicam compositionem , haudquaquam pera illam exesuso concilio, dummodo liberum sit diati antiquae disciplinae. Imperatorem in eo Prae a. siidem volumus, non Pontificem : locum nec in suspectum nec insidiosum : ius dicendi senten-ῆ. tias non metu aut spe impeditum: decreta denui, Cue ad Sacrae Scripturae salutarem norinam a io ctoritate Caesaris , ut Prasidis stupremi publica in da, quibus non mineis ipse Pontifex, quam alii ni stare teneantur. Tale concilium cum negaturalli alias vias, per colloquia, per disputationes aut, quemcunque modum ineundas censemus, no a expectata etiam Romanae curiae scientia aut approbatione, quae, ut hactenus experientia coimititit, plus assectata potestate di avaritia negotioi tantopere desiderato offecit, quam amicis utrimque nudiis & mutua animorum benevolentia
i prosectum est. v ' Non desperamus vero pe
nitus de divina gratia, aut malum pro deplorato habemus: ante omnia praeparandi ad fraternam concordiam civium animi, omissis utrinque convitiis &invidiosis h2reticorum nominibus et qua in re multu poterit Imperatoris & Statuum imperii auctoritas P jussis ubique rixosis conci natoribus injuriis & verborum acerbitate abstibinere : hactenus enim, nullo ad animarum salu-.
; i rem prosectu,nesicio ad quem pro Deo singui
irem zelum reserunt conviciandi libertatem , o qua nihil tum Christiano turpius, tum perniciori
232쪽
ctoo De Summa p. potesate issus Reipublicae dici potest. Ita compositis an rnis seponendus est in nostra Republica Pontificis Primatus, quo stante nulla per omnem aeter nitatem in religione concor lia siperanda est. Et
id utique citraCatholicae fidei detrimentum fieri posse nequaquam dubitandum. Ita Helaricus VIII. Angliae Rex abolita per omnem Angliam Papae auctoritate se Caput Ecclesiae Anglicanae constituit , integra de caetero fida. quae ante fuit: Sic Carolus V. Imperator in Hispania Pontificis nomen proscripsit, retenta nihilominus antiq uareligione. Gallia, patriae libertatis retinentissimum regnum quoties idem secit , si iniquior Pontifex tempestatem & turbas conciere visitis
est Θ Et dici profecto nequit, quanto id Reipublicae commodo & utilitate fiat. Sacer enim Orco, qui in omnibus provinciis majorum imprudentia ultra justam sui mensuram crevit, admisso pontificio nomine & primatu vix se membrum Reipublicae sentit, omni obsedulo & iurisdictione in unum Pontificem delata , & exclusis iure suo ac imperio Principibus, quod a Deo in civessiaos nullo discrimine acceperunt. Eliso Priamatu , & restituta in Clerum Imperatoribus potestate iam plurimum ad ineundam unionem prosectum, & innumerae uno velut ictu quaestiones decisae, quibus mordicus defendendis quamvis majestatem magis externam & emolumentum Pontificum, quam ipsam fidem respi Ciant, Curia Romana immensum laborat. Sed i& Protestantibus relator erga Imperatorem & O dines antiq uae religioni addictos fiducia redibit, flaminibus alienis non amplius agitari
233쪽
CAP. V. De gulat. p.'t. eircasura. 2 tari noverint. Porro nationale Germaniae Concilium , ' Oecumenicum enim per ambiti nem Romanae Ecclesiae non licet sperare) auctoritate Imperatoris convocandum , in quo uir que pars de controversis fidei articulis , qui haud ita multi sunt, mitem primo ac moder tam suscipiat dissiceptationem , mox etiam re- adlaphoris, aut explicatis , quae duriora videntur , compositionem. Unione inter Catholicos & Protestantes sancita, facilius Protestantes inter se, Lutherani nimirum, &qui κατ' εἷχουν resormati dicuntur , convenient, utpote quo rum consessio, si contentionibus & factis ad ostentationem disputationibus abstineatur, vix in uno aut altero articulo, in quo recte concepto Reformati haud quaquam sie dissiciles praebituri sunt, di screpat, nec parum unitati prod rit, si a definitionibus periculosis, quantum fieri
Hesiae tempo recurratur. Verum de ratione res futuri erimus : id saltem nunc addere fas sit. hunc modum , pium, aequum, bonum, m
ligne , quibusdam M pontificiis, contractibus di pactionibus, rusticis inter se invicem iniri selitis, comparari, qui indosi di natum religionis , quae non imperari vult,sed benigne pe suaderi, imb primae Ecclesiae moribus ac instititutis , longe mςlius quadrat, quam illud Romani Praesulis coge intrare. quia saeviilunae tyran-
234쪽
Σoa De Summa Imperi potestate circa Sacra. nidi propius accedente inquisitionis sanguino-Ientae ossicio immani carnificina nulla in Ecclesiam utilitate, maximo in Rempublicam damno, constientias excruciat. I. i . Praeter illa, quae Pacem Religionis universim attinent, peculiares olim circa articulos quosdam controversiae exortae , quae diu inter partes tum in Comiti tum privatim ore S calamo, interdum quoque armis agitatae cum non possent con piri, intercessit tandem Fer dinandus II. Imperator,¬issimo suo edicto anno Isa9. publicato , quod classicum belli civilis fuit, plurimas pro Catholicis decidit: Sed conquerentibus de iniquitate Protestantibus, de executionem paratam opposita vi impedientiabus, ce mestphalica paulo aliter conventum est,omni auctoritate edicto illo abrogata. Sin gula breviter videbimus.
g. is. γ) De iurisdictione Imperatoris in
causis pacem reIigio Iam concernentibus quom
dam inter Catholicos &Protestantes acerbe disceptatum , his imperatorium tribunal, ut sibi multis nominibus suspectum aut iniquum summo studio defugientibus: ' qua de re plura alibi dicturi sumus. Lis enim per pacem Osnabru gensem sublata est.' g. 16. Cum praecipua pacis religios, intentio & finis fuerit concordia civilis , inter utriusq; religionis consertes tenenda adeoque amicitia l& caritas Christiana t imprimis commendan ur, quae tamen felicius non licet consequi,
235쪽
CARV. De Legislat. Im hori et eis era. quam introducta paritate in civilibus negotiis, ante omnia vero justitiae administratione, & h norum dignitatumve capessendarum serie. Qi paritas quoniam malignius observari Protesta tibus videbatur, ad iudicium aulicum ti Spirem sis Camerae tribunal nonnisi fere Catholicis admissis , promptioribus utique cum in processi bus decernenotatam serendis sententiis, si litigantes favore religionis sublevarentur, qua de re,& illa praeterea , quod subditis emigrantibus nec beneficium publicis legibus indultum m
neat integrum, nec nativitatis, bonae famae aut artium testimonia a Magistratu iniquo conc dantur, gravissimae Protestantium querelae prostant, ideoque novissima pace maioris com cordiae causa placuit,ut exacta in reliquis omnibus, Quae scilicet expressa sanctione nullam i aequalitatem habent) inter utrium religionis Status omneae se singulos sit se mutua aquai ras,quatentu formae Reipublica, imperii Comstitutioni ου praesenti onventioni confremis
est: ita ut quod uni parti iussum est, alteri qu quest justum, et iolentia omni, ct via Iae Iiue
alias , ita his inter utra μ' partem perpetuo prohibita : De puncto iustitiae quoque uita siti ditis emigraturis ch) insita quaedam in instrum erato pacis traduntur.
S. i' Ius reformandi statibus competensiaim valde controversiam ct fuit, aliis eius sundamentum in Ibla jurisdictione di superioritate
,3 Art. r. s. D. rem. sive autem. ei. Conventum au emo.
236쪽
zi 4 De Summa I per. Potesate cista Sacra territoriali ponentibus : aliis insuper inquatit 'tate seudali aut subseudali, jure gladii, patronia tus, filialitatis, retentionis S per quae Protestantihus plurimae molestiae creatae , de quibus in tractatu pacis Osnabrugae graviter,conquesti sunt. Et quamvis Q Catholici petierint, ut res in eo statv xelinqueretur, in ciuem per pacta, invettituras, traiisactiones iam collocata est : T fuerunt tamen Evangelici, ut indistincte a sola superioritate & iure territorii ius resormandi dependeat, quod in instrumento pacis expressi
menter dubitatum : Certe Pontificii scriptores nullum non lapidem hoc seculo mo ebant, ut eos a pacis religio, praesidio &Societate Augustanae Confessioni addictorum dirimerent, rati. quod pene accidit, utr0sque facilius opprimi posse, si separatos invenissent, non alio nostrum solatio, quam quod Ulysses peremptis sociis h huit, ultimus devorandus. Adjuverunt etiam iis strates Theologi haud parum vaserrima illorum eonsilia tristissima intemperie in civilibus turbis ubique vociferantes, Calvinianos, quos Contemptim Vocant, nec pace religiosa comprehendi, nec in imperio serendos et iii 5 vero Principes ad eorum oppressionem summa imprudentia identidem concitantes. Placuit hoc animorum ulcus supra modum Pontificiis , qui interna haec
inter Protestantes dissidia aliquando in ipsoru pestem
237쪽
L OP. V. De Legulat. Imp. ni. circa Iacra. sto pinem esse exitura callide providebant, itaque limulata ac insidiosa amicitia studiose Luthera-φ' norum partes fovere , hos bonos cives dicere . qu ibus cum ipsis concordia sit & pax civilis: Cal a vinianos veri sectarios, non juris vinculo, non .
conventionum foederumve sanctimonia secum coniunctos: adeoque hostes imperii, conjunctiso viribus exterminandos. Suspina iam tu merae prudentissimo cuique haec inopina facilitas ei rum, quos paulo ante acerrimos habuimus per secutores, & leoninam cum ipsis societatem contrahi haud occultis indiciis suboluerat: nec . communi rei desuerunt ipsimet reformati, in a nitis subinde osticiose fratribus, ne contempto 1 periculo in mutuam perniciem pretestacte ru rent. Sed praevaluit adversus necessariam com
cordiam impotens odium . quod sub speciosa religionis larva rixosi quidam Theologi Princupibus suis malo consultis ingerebant: unde siparii passim libelli, Calvinianos pace religiosa non teneri: melius esse necessitate imposita ad Papatum deficere, quam Calvini dogmata : Calvianianos in plus quam nonaginta novem articu- .,
lis Arrianos sequi & Mahumetana deliria : quae dum hi contrariis scriptis aculeate & interdum
condigne refellunt, in maximo contentionum
testu irritati animi sunt, nihil ad rei Christianae
summam profectum est. Et sane desiderare tunc aliquis in hoc seculo maiorum nostrorum aequitatem potuisset& moderationem, qui apud
Carolui a pro resormatis enixo studio interce Drunt, ne beneficio religios e pacis excluderentur Verba eorum legi merentur , quae sunt apudi , . . ur Gol-
238쪽
a es De Summa Imper. Potestate circa Sacra.
ic Evangelicorum declarationi alienum a mente
sensum sue Limnaeus ex Cranio affingit, quasi
resormatos nec velint , pace removere, utpote quos eorum doctrina satis removeat, nec admittere , cum invita altera parte id ipsis non liceat. Hac enim tergiversatione , bc pene dixerim ludibrio nihilo magis consultum eis fuisset, quos sublevare voluerunt, omni alia religione praeter Catholicam Romanam & Augustanae Confessioni consormem publicis legibus inte dicta, ut quis hoc sensu intercessionem pro amicis vulpeculae illius catarrho merito conferret, luce ad leonem dominum admissa , cum de odore domus rogaretur , odoris languore se 1 periculosa re ponsione excusavit. Itaque Euan gelicorum Statuum preces pro Palatino Helve- 1 irini rari doctrinam secuto ita Capiendae sunt, ut ei
239쪽
. CAP. VDe Legistit. I .Pori ei a Sacra. 2 ei prodesse possint, nimirum quod resormati ob unum alterumve articulum discrepantem non det, ant religiosa pace excludi, imprimis Pal ti mo in sui clamentali justificationis nostrae nec non aliis plurimis capitibus ab Augustam Coi sellione non discedente : Sol' prppemodum sa-Crae coeme articulo , in quo dissentiat: sed spes acta , ut meliora edoctus mutet: quae discrepantia non tanti sit aestimanda, ut religiota paci noceat,quando S in antiqua religione non in omnibus articulis ab universis idem sentitur : ad hunc enim scopum GC aliorsum colli mant ver
Derde. Haec procul dubio eo tempore Prot sta nitum fuit sententia, quae hoe seculo sterum. ut dixi, per intestina dissidia & animorum aegritudinem convelli cepta est , blandiente clara opera Evangelicis Ferdinando,qui ad leniendam
eorum adle luinianos eTtra pa-
in sua declaratione 'loneret, quod tamen rei iniecus perspecta illis ipsis, quibus gratificari cu piiton peius verrisset, nisi Deus pro nobis vigilauet, ubi in cauto veterno obdormivimus. Deniq;iatiatis ccviciis Se odio animis pace es,
240쪽
aog De Summa Imper. Potesate Hrea Sacrazactio, in eas decim gra minum. teris
thotitas ct Augusianae Confessioni addictis Sta tibi ses subditis tribuunt, id etiam iis, qui imter istos reformati vocantur competere debeat salvis tamen Statuum , qui Protesantra numcupantur , inter sie O cum subditis suis conventis, pactis, privilegiis, reversalibus es dis ii nibus aliis, 'uibus de religione, ejusque exerciaris Oinis dependentibus , cujus s loci Statibus
orsubditis pravissum es, salva itidem esum
conscientia Mertate: ita composita lite .reso malorum conscientiis publiea lege cautum est. s. I9. Articulus iste de reservato Ecclesiastico agit, quod nostro & superiore arvo aureum Ericos pomum quis haud absurde dixerit et nomon inde sortirum est, quod cum per pacem religiosam Protestantes omnibus imperii Statibus facultatem & arbitrium religionem mutandi dari cuperent, Ecclesiastici ordines intercesserint,&se eximi ab illa libertate petierint, quasi sibi, ut
Statibus reservantes necessarium antiquae religionis usum. Quamvis ver5 litigium nupera pace consectum sit, ut non videatur operae pretium multis de eo disceptare: quoniam tamen reservatum res est notissimae famae, & tot tumul tuum in imperio causa, ideoque breviter, quacet, fatum ejus de fortunam multiplicem ab origine ad compositionem usque omnimodam tractasse haud inutile studium fore duximus. Fid. Art. s. und nil em ber Terglei hung.
g. ao. Anno Seculi a Christo nato, decimi sexti quinquagesimo quinto in Comitiis Augustanis de perpetua religionis pace inter