Henrici Henniges, De summa imperatoris Romani potestate circa sacra. Liber vnicus

391쪽

s p S m- Imper. Potestaterare Sacse. tore, & subditis in vim legum praescripti. Devincti tunt Principes canonibus , eo modo obligationis, quero legibus suis non imperio superi vis, non coactione et ita enim semper legibus s Iviti: sed lib a voluntate & in testimonium Clementiae ac mansueti regiminiss Profitentur seipsos observaturos jura illa , quae subditis suis

eant, ut aequissimam conditionem & parentium felicitatem intes M. Praeeunt aliis bono exCmplo ad obsequium, ipsi extra illud, non eminentiorem in se potestatem adorant: nec tam clarn noest, quam munimento, libero agendi iuri cla usu-Iaρpposita legibiis, ne rescripta contra eas irnp . trata valeant , quia per eam fraudibus & venali subreptiliorum improbitati occurritur, 'immo imperio nulla yis insertur a nam id ipsum ex voluntate &mandatis Principis . quod resCriptisnsen paremus. Ne regio animo, negotiorum mole hinc inde distracto per salsias preces malitiose obrepatur ne praeceps iracundia inconsideratu impetu noceat: denique ne mutatio quc

vis intempestiva Reipublicie & Principi male informato aut assectibus . repentimis indulgenti fraudi sit, extemporaneorum rescriptoruin cruditatem imum prudentia & maiestas corrigit:

ac per omnia ad rationis est , .ut recte & siapienter provisa subitis impetuque solo valentibus praestent: ne poeniteat aliquando praecipitantiae, ne imprudentiae pudeat, non ne omnino non possit

aliud mant, , in id stubtrahitur vis & parendi necessitas res iptis illis , quo quid fialutarius &ag im sum. Principis firm no*m mςlius esse potest 3 ideo profecto ingenio fueris, necesse

e nu est,

392쪽

ilis:

CAP. V. LVuiar. f.'t. rca re . 36Iest, nisi haec capias: cape tamen exemplum,si i lia minus. Testator, qui primo testamento omni-hus aliis, quae postea facturus sit, derogat, non se privat testandi facultate, quod vel eo facile in-itelligitur, quia testamentum posterius nihilominus valet, si clausulae deroganti alia spe tali derogetur et causa itaque, quod aliquando testamentum secundum repudietur, est ipsa testat ris voluntas, qui illud valere noluit, & ex ea praesum ptio, non legitime plenoque ac libero iumre secundo testatum. Eadem plane ratione rescripta contra ius commune impetrata errantis animi autcoacti indicium sunt, de quibus ipse Princeps elenius informari cupiat. Duo hic sunt Prin pis adversa praecepta, unum ne pareamrpus restriptis: & alterum ut eis pareatur et Necessum itaque ut unum altero elidatur e Potius autem semper id nobis esse debeti, quod maturirius, quod utilius, quod denique ipsemet mam dans cupiat in communi praevalere: id vero semper est illud ine iuri publico clanculariis S in- cpnsideratis jussibus iniuria fiat: sic enim & Reipublicae & existimationi famaeque Imperanti magis consultum: credendum itasve, ita velle Principem, &veluti literis occultis ipsi rescripto derogare, cui proinde ex ejus voluntate potiore Non paret' , non iure aliquo eius,cui mandatum est : Turpiter falluntur , qui posterius iussum Opponunt et Quid enim si Princeps jam ante, Praeceperit, ne pareatur e Fieri id aliquoties so- tot, uti importunos hominum quorund proarinatione aliqua ad uuaestorem diritanda a sidue supplicantium occursis evitent: nam ante

393쪽

De Summa Imper. potestaterina Saera. monetur quaestor , ne solvat, quamvis literis illis

iussus. Quid censes nunc, aut quid feceris Rationalis ξ Solves eo, quod postremo id mand tur ξ haud opinor r hoc enim simulate dixisse Principem explices, illud serio prohibuisse: e dem Praeses consilio utitur, qui rescriptum illud reiicit : Persuadet enim sibi aut nescium Dominum mandasse, aut male consultum, aut erra rtem; aut ebrium , aut praecipitem & iracundum, aut amore fascinatum aut odio: aut tandem pravis animi affectibus aliis : sed ne pareat,mandasse praesenti animo, scientem, plope edocto, sobrio, praeparato & expensio , non amore, non odio. non iracundia, non impetu,non ullis desideri rum nubibus impedito: quae imprudentia igitur, ut ne dicam insania, relicta voluntate honesta di recta priore, posteriorem sequi praematuram, erroneam, injustam, idque vetante ipse Principe Z Atque rem se eo modo, quo diximus habere

vel una justiniani ca) Novella,ut plurimas leges 'taceam, evincit, quae diserte statuit, qui Ecci siastici canones, a quatuor scilicet Synodis Nucaena , Constantinopolitana prima , Ephesina prima Chalcedonensi, expositi aut εοnnrmati, vim legis obtinere debeant i ab Imperatore it que canones vim & obligationem legis accipiunt quam non habuerunt r Si vero non habuerunt, quomodo, antequam acciperent, aut subditos obligare potuerunt, aut, quod magis est, ipsum

Principem 3 cuius ut est vim illam virtutemque conferre , ita & auferre t Proinde quod bditos obligent canones , id non ex intrinseca & d mestica

394쪽

ssa a'

sslat,

CARV De Legislat. Imp. Pot ebea Sacra. estica eoru virtute, sed supervenienti legislat vis praecepto:quod vero &Principε,non extaesessae auctoritate, sed subjectione sipontanea, eaque tali, quae cum voluntate sublicientis ambulatoria , adeoque nec post promissum necessaria, summo impetio vel agendi libertati adversia: Nimirum etiamsi fateantur Principes, se sacris c monibus devinctos , non ius exeo Ecclesiae qua ritura plane quomodo nec civibus, si legibus suisse velle vivere dicante ubique legum canonumque aequitatem commendant, quam nee ipsi fugiant aut vereantur , de potestate mutandi abrogandio nihil transigunt. Non promissum id Proprie est aut pactum mutuae perpetuaeqἱ obligationis, sed spes de regimine leni & justo, quae lubditos aut alienes non adsumit in consortium 3 imperii r quanto minus In dominos hs f. 74. Facile nunc est iudicium de euaestione, an Ecclesia potestatem habeat leges ferendi Ex se enim & oua Ecclesia est non habet, ita nim est coetus fidelium , non ad imperandum LDeo ordinatus, sed serviendum dc precandum: Pastores in ea non Domini, principes, Archo Ites, sed legati,nuncii, praecones, qui non suo im rperio obligant, sed alienum notum faciunt, cuias fuscaput&summus RectorChristus est, qui r 'gnum Itium non esse de hoc mundo dixit, qui diligenter sibi ab omni:imperandi iubendique ratione politica cavit r qui serio Apostolos sum increpuit ad regnum aliquod terrestre ad Ipirantes: qui eisdem certam mandati formulam praescripsit, loqui quae audierunt, tradere quae acce- perunta unde Paulux non ausus est Corinthiis

aliquid

395쪽

3 64 De Summa Im eriPotestate rina Sae . aliquid propria authoritate praescribere , quia dctvoto perpetuae castitatis habendum ι consilium tantum dat, quod tamen non necesse sit sequi

Idem precibus apud Corinthios egit, ut Hier si lym tis stipendio pio subveniant, non manda: ruit iubet velut tributum: Unde Chrysostomus. - docendum passores constituti sunt, ait, in απ

MmMPτι. Et stupra etiam illud ex Chrysostomo citavimus, non est nobis dataporestas. ut aure ris a te siententia cohibeamus hominua delinis. Si quid itaque aliquando Ecclesia ante Christianos Imperatores constituit, non in vim legis y ilvit ipso praecepto obligantem': sed vel per m dum conlilii directivi , quodi probare &non I qui nefas esset: vel pacti & conventionis mutuae. quo Coetus se ad servandam libero consensu acl- strinxit. Interea verissimum est, particulares Ecclesias aliquando ab Imperatoribus Regibu

Depotestatem vicariam accepisse legibus & imrisdictione ordini Ecclesia stico prospicere. V rum ius illud eo ipso, quo vicarium, non est proprium Ecclesiae, sed dependet,immo civili imperio, cuius arbitrio & virtute stat cadit i ue. Nec enim Princeps a sie abdicat omne ius, sed plene

illud retinet, delegata saltem aliis minore pol state, suo nomine S auspicio exemenda. Unde .& revocare momento poterit, quicquid commisit, &rescindere aut corrigere, quae minus ex ipsus seu voluntate seu mandato ii delegatis acta sunt, imo quamvis omnia rite & ex voto imp rantis perseua, ac publica auctoritate confir-

396쪽

M. R De Legislat. Imp. Potcirca Sacra. ἀ mata, eadem maiore Principis jure licet revoca a re, si mutato post consilio parum ε Republica vi'μ deantur. Atque hujus superioris imperii plern raeque Synodi tantum non singulis constitu u tionibus luis expressione assensus summae pol a statis mentionem laciunt, unde frequens illa fora ε mula in recognitionem delegatie potestatis cotia ν - 'ceptae Pracipiente Rege : Decretortori is

ἡ ' Principis r confultu Hismi eligiosius i D

mini, annuente istagiri moPrincipe et consi- , , ruit aut decrevit Concinum. b g. 7s. VeruA autem esse , quod diximus, is Decreta & ςonstitutiones Ecclesiae ac Synod rum ab illis, qui Reipublicae pnxsunt, mutaris posse, iam a Balsamo etiam exempus confirma, tum, qui canonem Concilii Chalcedonensis r a fert, quo statuitur, ut 6qua rivit ae per προ ι riales uter in metropolis nomen accepe/ is, Dis

1 nrulo fruatur, O verae metropoli ius prasinum s integra maneat ab Imperatoribus inpissime n glecium , qui plurimas Metropoles plenishmo i iure erexeruntquemadmodum ia) Justinianus I quoque illam in Illyrico, donatam Archieplico.

pali sure, ita ut Thessalonicensi Archiepiscopo, nullum in eam Ecclesiam ius servaretur. Platerea. Quoties Himperatorum edictis Veteres canonesia geEpiseoporum electionibus aut mutati aut Dys scissi Z Quoties alii item emendati, a Sinodis i. consecti Z Antiquissimus canon erat, ut singul*es . Civitates singulos habeant Episcopos, a quo i s men & Isauropolitanus te Tomensis imperialiis gratia excepti suerunt e Tomensi enim tota

397쪽

De Summa Imper. Poti laterirea Saura. Scythia subjecta fuit. Denique quid aliud quisneivilium legum vim &auctoritatem supra can nes arguit illud in Concilio Chalcedonensi positum ti iugiter observatum, ut nimirum Ecclesi sticum regimen Reipublicae civilium ordinem, velut exemplar, sequatur ' Canon, qui vigestamus septimus, ita habet: τοκ πιλιτι siisse. --

CAPUT V.

TAm apud gentistes. ' ita Romani Impecli primi auspieis

Romulus es Numa Reges de sacris tulere leges et ipla me eetiam sacrorum quorundam auctores , nee id sine miracula inmmento , ut Livius nillil dissimulat.'Praecipue vero altes hie quot institutis sacrariis clarus et Ponti scis, Flaminum, Saliorum , Uea alium Virginum t aliorumque Sacerdotiorum. Apud Graecas Civitates qui jurium conditores, iidem dc sacrorum , quibus Rempublicam niti credebant. unde Lyeuro reges, Draconis , & qui praeterea inter sapientes claruer , primam religionis curam habent, qua recte ad indolem populieonstituta caetera Omnia ipsis in proclivi. s s. a. Ex adverso cum a metu externo vacat religio. JIam sua state Hieronymus in pila Male hi luctuosiun Ecclesia felicitatem cognovit. Postquam Ecclesia emit habere Gristia nos Magistrat- , inquit , Iaria in quidem opibM major,oa

s s. 3. πιι τινα iam . J insemperime edi Hrenisi B: fusicam concordiam es peritus.ss. 8. De honore & proedria 4 Ealis interRomanam de Constantinoplitanam Ecclesiam diu agitata tempore Bonae vii III. finem aecepit, Phocae Imperatoris judicio pro Romano Praesule diemtis sententiam. Honoris tamen magis quam potestatis victoria suit, nec unius Pontificis iugo subjecit Catholicam Ecclesiam, sed ipsi lutem in ea primum locum dedie ad instar senatus Principiris. . c Sed

398쪽

CARV De L stat. Impaeon circa Sacra. 367

ssed vix ullus repertus est. J Tentatam quidem ab aliis quoque rem non ignoramus. Sed plerumque infelici exit Gregorii II. de III. iam rapiebant illa conta ia, dum alienata Italia ignibus suis miearein. sed brevis aevi saltus fuit, immaturo impetu exuberanti Francorum enim principum p tentia & auctoritate subito repressus subduxit intra corticem verberibus timidum caput, tempus orieriens , quo Dppori nius luxuriaret, quod Gregorius VII. sub Henrici IV. turbido imperio invenitas imo vem Gregorius Μ. J Epistolarum suarum Iidi

Epist. ra. 33. Item lib. 6. Epist. a . Et lib. 7. Epist. 3o. & 63. Res ipsi cum Jonanne Jejunatore ac cyriaco Byxantinis Patriarchis fuit, Episcopi oecumenici norimen assectantibus. Eorum ambitionem acerbe perstringit multis locis , quos omnes recitare instituto nostro prohibemur. Summa tamen singulorum est, & injuriam fieri Eces fiae Christianae illo tumore,& iam Antichristi superbam tubam canere. Ecce pauca selecta ex magno cumulo. Ego autem Lacinter dico inquit, quia quisquisse unipersalem Episcopum pocat,sel Focari desiderat in elatione , Antichristum praecurrit,

Quia operbiendo se eatem praeponit. Nec distari Iupιrbia ad errorem ducitur e quia sicut ρ Hersus iri Dem sideri Fulae super omnes bo-nes , ita quisquis illos, qui selm sacerdo periri appetit, Usuper cararos Sacerdotesse extolgit. Idem alibi. Trim tamen satae est, ut ρatienter feratur quatenus δε-Hectu omnitas ρ dictis stater es Coepis opus meus olus conetur appetiari Discopus. Sed in hac j-superbia quid ali- M. nisi propinqua jam us Antichristi tempora designatur c via illum Maelic t imitatur,qui oretis in sociali gaudio δε-

gelorum legioni in ad pulmen conatus est singularitatis erum pere, G. uniue per omnipoιentem Dominum rogo, ne pietatis sestra ιempora praetermittatu unisu hominu elatione mac lari ἔ nes tam perses socabulo istum quoquo mo prabeatis assensum. Et rur iis alio loco Certe Petrus 'o sola. Primum

mιmbrum sancta es uni ematis Ecclesias. Paulus , Andre GD nne , quid aliud quam singularium sunt pubium capita Et iamen sub uno ea te omne, sint membra Ecclesia. atqMυι cuncta breri cingulo locutionu adstringam, sentit ante le-s m, senui sub Dν , sancti sub gratia, omnes hi perficientes Corpud Domin , in mιmbrufunt Ecclesia constitutι, es nemo

399쪽

De Summa Imper. Potesaterim Sacris .

In ut, quantum astu se tumeat, qua iro nomine iscari a se ii, quo Meari nustus praesum μ. qui Bracite anctus fuit

Itemque. Nultas unquam decessorum meorum hoc tam prophano s.cabulo uti consentit . quia fidelices unis Patriare uisi δενμω dicitur, Patriarcharum nomen eateris derogaturu

f Huic monstro occasionem dederunt. J Certe quidemessi fateri libeat,sententia Phocae Bonifacio Pontifici ultra primi honoris gradum & potestatis aliquid supremae in Eceliasam univerialem adjectum esse, indubium tamen est illam , quantacunque fuerit istra causas spirituales & fidei res eom pulsam, quarum titulo in civilibus etiam dominari non lieuit Recte igitur hoc monstrum pridem in mysterio latitans , aet epide interdum per intervalla spiracula quaedam ederis de nium Hildebrandi auspiciis erupit, sibique ausum est pubi ictu

decretit auctoritatem atque venerationem comparare.

filla doctrina caruisses J Scilicet de suprema Pontificia

potestate in omnes Reges.& Principes Christianos. De pri matu enim & universali oeconomia iam multo ante dii ut , tum est. Sed disputatum semper : unanimi consensu pro Romano praesule conclusinii nihil. Graeaa enim Eeclesia& mnes in oriente acerrime semper restitere,ut notum est. . Immensis librorum centonibus. J Id praecipue sedulo resilitis praestitum , qui nee dum in tanta luce desinunt nobi iunios vendere r adeo sibi potestate pontificia in omnia coel stia & terrestria valida, qua vicariariis illius fundamenta istanti placent. Alii tamen leniendae invidiae causa indibre tam saltem potestarem cudunt, in subsidium regiae de civistic, quam a recto tramith errantem possit vi sua de mulctis r dueere. Ita Bellarminiis, Poni cem habere ρσtestatem in tι toralibus asserit, non autem habere Potest-tem temporalem, qua Pontifex est. ει ι a. Contri Barci. id explicat exemplo ea xij s spiritus. Caro best: Spiritu praeest. Et licet Spiriam non se misceat actionidius carnis, sed sinat eam exercere fuas sperationes: tamen quondo ea ossiciunt i ipsius tritus,tune Piritus earni imperar, e micastitat. Sic pote fas θι, Dualis se hab/t ad secularem. de Rom. Pont. I.I. c. o. Q antum peream Pontifici liceat ad Pi inciues m orui neci . cogendos, alibi clarius exponit. Si nolit Imperaιεν a. nutum Sacerritu g a- ἀμ-

400쪽

T. Vae e Legislat. p. Pori circa Sacra. aisum string re , s G contra nutum ejus rinxerit , s Arrificata Mnum spirituale necessaria, cor et istum Pontisex gla io spirituali, Me est, censuris Ecclesiasticis materialim gladium Fringere, aut in setinam recondere. Et si censum non mορι- Miur, es Eecisa nec usita. id requirat , si rirabit sub ius Uusis obedientia, eis imperium abrogabit. Contra sarci. cap. ιν. Ad nutum igitur Pad servitium Pontificis Romani facti Pri cipes, ut arietes ad pedum opilionis circumagendi. Tali enim comparatione Bellar no Respublica legitur, ut non plus liceat imperantibus in subditos, quam arieti in gregem, cui ponoris jussu ductuque praeit. videte hominis temeritatem de inrogantiam, ad quam vile ac sordidum munus Reges condemnet 3 quam in ergastula & compedes rapiat ὶ Quem dictat rem illis praeponat dc rectorem, exalta specula elata voce clamantem. Ego pastor sum s sos populi oricula estis; Metei postri sunt arietes. Dat dum Reges peliri arietes esse per siserant, sino ut sos retam es Eucant. Maesiis tantur in lupos, aequumne erit,utpasiar duci opes Domini mei a lupust Adfers Barcti cap. 3 . imo non patitur, abigit, jugulat. Ouid deinde se ditos jubeat attendite. Principi ab Ecclsa puAlica auctoritate axcommunicato es ἀπομο , qui proin ε legitimus Princepsos desinit,nulla Hinc s obedientia diaetur. Expenda utνum majorem fidem his re δε eas patri ius Gristi Vtiario , edi motri tua Eccl a , quam uni salse stratri, qui tesducit. Beliarm eod. c. 31. a ers sa/cc quasi necesse sit excidere imperio, qui gratia Praesulis illius excidit i aut seditione sic motibus civi- Iibus auspicari censuras. Recte M. Antonius G D . ad haec Bellarinini verba notat, ea ratione prisati ex Ethnicis conses multo esse meliorem conditionem quam Regis. In illum enim, si sui. HBtiu abutatur,papa nusiam ne indirectam potestatem exrrcet. Hunc majestate s omni sorte te oraunoliat, si abutatur. L L G Rep. Eccles. c. ro. Tanta amplitudo di licentia indireme etiam potestatis , prosecto virtute sua directae, imo hac sequioris. dc ejus magistrae. Quan um enim non per illam licebit Pontifici quid non audeat hoc a morum genere ὶ Quis illi invisus securus esse poterit, ut non obliquo sulmine seriatur Z Certὸ illudunt nobis hoc commenisto publici hostes, de incrustant atroci minum virus , quod in

cauda habent, scio qua specie coloratae amoenitatis. Auam sis enim , verba lunt ejusdem Marci Antonii de Dom L l. ί