Henrici Henniges, De summa imperatoris Romani potestate circa sacra. Liber vnicus

761쪽

'ra De Summa I . Potestate circa Sacra. nullum erit, ad quod non Princeps , imoquCvis homo, iudicio suo& mutua ope consiliove lpossit concurrere. Quod nec Marsilius Pataviunus dissimulavit, qui cuivis Christiano in hoc coetu libertatem dat sententiam dicendi. Ad hanc congregationem , inquit, fideles mnes obligantur, licet diversimode. Sacerdo iis auidem. e. . auod eorum sit, uetem doleres exhortationibus , arguitionibus, inerepationi- ι homines revocare e propter quodispersona omnium Apostolorum loquens Apostolus dicebat; restis mihi incumbite vae mihis non ium litavero. ligantur autem cerdotibus comae uenter amplius reliqua multitudine , aut ρ riti fuerint in lege divina, debent enim his at quot excit re se convenire Sacerdotibus , pr

sertim si scienter ad hac requisitifuerint,vet mandati. diuoniam silenti facere bonum O

plo, Episcoporum potestas, & solvitur coetus, ablata ulteriore subsistendi licentia : Sed superest tamen in ipsa Synodi acta ultimum S summum Imperantis iudicium, quod singulis robur suum

& vim legis publicae communicat. Hoc decretis atque canonibus tam necessarium est , ut su-, ora consilii nudum nomen ea ad praecepti di-

no agi nea nec tum est jsii. gnitatem & obligatoriam virtutem

762쪽

CAP. VIII. De Synodis. 'ret

proprium Civili imperio, ut nec dirimi ab illol possit, nec abdicari. Utcunque toto seculo Pa-λ tres sedeant,ut i n Ecclesiae, quin ipsius Reipubliai cae rem multiplici sapientia plurima deCernant, nihil eorum induit iuris formam, obligationem' ex ipsia jussione eliCientis, priusquam publica a 'ctoritate adoptatum sit. Quis verό legislat rem a iudicio potest earum rerum excludere, quae mox vult in legem valere 3 ideo enim e ' plorat & seligit, ut bona a malis di sternat, honet sta a turpibus, atque , noxiis salubria aequidem &ρ ante legem habent illae Patrum sentetitiae alu' quam obligationem,sed toto genere aliam,quam h quae ex praecepto Superioris est. Neque enim ca-ρ nonibus inest obligandi principium , quemad-- modum legi, quae eo ipso , quo lex est,obligat: Sed obiecto & naturali rationi, quae persecutio- nem boni,& mali fugam omnibus injungit: Dum ρ noscimus, quae ossicii nostri sunt, sive domestica': prudentia id fiat, seu aliorum institutione, ipsa

- ' notitia exigit vivendi artem ad illam moralita- . tem compositam. Peccat aegrotus, qui siub me

s dicorum disciplina positus indulget contrariis sanitati cupiditatibus: ac iudex litem suam facit. ' cum adversus consulta Adsessorum injuste pro- nunciat. Sed peccat uterque magis neglecta quam inobedientia : magis quod monstratum honum non sequitur, qua in duCem ad illud: det: nique sibi magis, quam aliis: sic otiam quem p riti divinam rerum viri in pietate & siaCris instru- unt,cui ad coelum viam designant salutari doctria na, ipsis certitudine salutis vincitur: nam & hu-' mana ratio,& conscientia,S ἀcleo ipse Deus com-

763쪽

14 De Summa Imper. Potestate circa Sacra. mendant singulis ultimam beatitudinem , nec dispar hie servorum 1 dominis Conditio est , a quali utrobique obsequii necessitate. Diversa

in lege sunt omnia, quae nec tenet authores suos,

Uec aliunde vim obligationis quaerit, lam in pro cepto absconditam : intelligere hoc vel ex eo lucet , quod etiam in mediis rebus, nec debitis per se, nec illicitis,obsequendum sit legi, ac per eam iubenti Principi, cum sine vitio sit illic medico aut jureconsulto non auscultasse. Haec nova virtus adjicitur quoque Conciliorum monitis &decretis, ut duplici sortius vinculo ligent: nam quae ante publicationem consilia erant, post eam

ius fiunt, relinquendum igitur est Principis iudicio, qui solus in Civitatem legem fert, quid

in illum censum cupiat acceptari. Tantum de iudicio necessirio in constituenda lege: est alluci adhuc, quo Princeps opus habet ad actus rectitudinem. Nempe quicquid Synodus consulit, id eum non coeco impetu sequi oportet, sed determinato iudicio & explorata fide. Nulla enim

actio bona est atque expers Vitio , quae aliena auctoritate tantum nititur, nisi absoluti infalliabili, qualis est solius Dei : non ullius Concilii

aut mortalis. Hinc cui petere consilium licet, cur non liceat explorare idem , an commodum st& utile rebus suis Z an non subrosis spinae iaceant, aut in herba anguis 3 praesertim in sacris causis, ubi divina oracula regnant omnibus ad scrutandum proposita. Quam multas habemus nodos, quibus adulterata est fides ξ patribus aut affectibus abreptis, aut ignorantia vel

conspiratione victis. Quis succurret hic potius

764쪽

CAP. VI II De Synodis. τa religioni, nuIPrinceps suo judicio,& intellectit.

Scrorum : neque enim fas est suppetias iniquutati ferre, aut nullo rerum delectu iurare in ve ba impietatis, quod alisuando necesse fuerit, Principe ad cruda imperia Synodi alligato. . A que haec profecto causa est,cur olimConcilia ipsa Imperantium iudicio & dosmata sua subiecerint & canones , quamvis diverso subjectionis modo. Dogmata quidem, iuxta sacrae script

vae normam examinanda : canones Vero

ad prudentiae regulas , ut comperta eorum utulitate transferantur ad ecclesiasticum regimen, Seffectum legis ex placito Superioris accipiant. Utebatur autem Concilium solemni quadam formula, quam ποσφωνητικο seu dedicatoria Epistola Synodi Constantinopolitanael. ad Theod sum Imperatorem ita exhibet. '

765쪽

ac De Summa Imper. Potestate eirea Saera. lnus sta imperialibus actis frequentes sint. E emplis pene opus non est, ubi res ipsa loquitur e lpauca igitur sufficienti Imperator Constamitum Mem in Atacaena Sunodo sta ili tam veria ratem in se complem primus omnium testi mxm es ,ses eodem animo esse constAnter asseruit, praeceptici, ut omneae eidem assentirentur, dest xu vindem subscriberent, emerim ut vox con- lsib antialis adderetur, quam vocem ipse quoque explicavit, &ne dubites qualis illa confirmatio fuerit, Athanasius apud in Theodore- tum propius eXplicat, ως τα παρ -ώνων

του συνεδρίου κοινωνων ε μυνε: confirmavit nimirum

superiore jure, & ex potestate in ipsiam Synodum profluente. In Ephesina I. Patres a Theodosio 'mi nore &Valentiniano III. robur & firmamen - l

νειν - - ἐργα. Martianus Imperator de Chalcedonensi Concilio aer nostra praeceptasta-

ruta sunt, c ait, qua de Chrisianasis a

Sacerdotibus, μι Chalcedone convenerunt,

desinita esse nolicuntur. Quid quod ipse Romanus Potitifex, Felix III. ad Zenonem Principem Augustum Episcopos misit Vitalium atque

Menna autem Archiepiscopus in Constantino politana Synodo laudata Imperatoris Justiniani egregia in reliθionem . voluntate diserte confi- l

766쪽

' CAP. VIII. De Imodis. 7a b Em diu inΠν γενε- t: - ρ Patres Sextae Constantinopolitanae, lubis Constantino Pogonato habitae, majorem auctori ritatem & fidem ideo tribuunt suae congrega- , tioni, 'μοῦ ο ευσεβης μασ λε---υ s

λειαν. In occiduis Francorum imperii partibus i. eiusdem consuetudinis corta sunt vestigia. Gun-ι tramus Rex, qui isto seculo vixit, judicio suo dubias Ecclesiae causas in Matisconenti Synodo, , definita & praesenti auctorit te vulgare publico edicto scribit. Sed illustre pnte omnes est C itoli M. studium hac in re , qui in plurimis Comet ciliis, quae babuit, velut arbiter & iudex definiit' tivo iudicio pronunciavit, quid esset de h'c ini, quisitiones miter tenendum, ut in Francosu xensi loquitur : nec id quidem absque Conoili rum laudς & spontaneo assensu, quae ipsis magisl lege se su que committere iudicio suorum Ro; gum , quam illud cum indignatione 6c contem-lt ptu rςitCerς maxime quod canones attinet, quia bus in Ecclesiastico regimine sacra disciplina dei probi mores constituuntur. Eorum enim ex men & arbitrium absolute permissum Principi, ut neminem obligarent, priusquam ipse juberet. Unde in Turonensi Concilio Episcopi, articulisi quinquaginta & uno consectis validitatem eorum suspendunt ii Caroli M. probatione.Hac nos, inquiunt, in conventu nostro ita venti

vimus. Sed quomodo deincepspiis o Principi nostro de his agendum placebit, nos side&ου ejus famuli ad nutum es voluntatem ejus parato Zn Fιmus.

767쪽

dis De Summa Imper. Potestate Hrea sacra. humus. Cabilonensis Synodus damnata inter

alias actiones peregrinantium ad SCrum sepulchrum pietate, ut peccata eXpiarent, summam emendationis Principi deseri, cuius expectanda sententia sit. Itemque Arelatensis quarta eidem catastrophe constat et Hac igitur sub brevitate, qua emendatione dignaper*eximus, quam severissime annotavimuου, es Domino Imperatori praesentan a decrevimus ,poscentes ejus clemem

xiam , uis quid hic minus es, ejus prudentia suppleatur , siquid vero siecus , quam ratiopo- sulat, effusiuicio emendetur, quid ration

hiliter taxatum est, ejus clementia perficiatur. Alibi est, quatenin edim prudenti examine, quae rationabiliter decrevimm , consimentur ;fcubi minus aliquid egimus, ejm sapientia δε--pleatur. Item. 22st mea , quae paucis peses x in capitulis A vestra Auctoritate Ammentur,s tamen vestra pleraeae dignum esseim dicaverit , o quicquid rin eis emendatione diarum reperitur, vesra imperialis dignita meat emendari. Atque hoc ipsum est, quod eadem Concilia vocant, Conciliorum capitula ad SAcRATIssi MuΜ JuDIcIuM referre, Certe igitur perfide imponunt aliis , si non sibi ipsis sim-lpiciter , qui tantum approbandi jus, ad Conci-iorum sententias necos aria sequela alligatum. uine examinandi , addendi, demendi, corrigendive potestate Imperantibus largiuntur, quasi eos hac in re oporteat vile mancipium sequi ali- lena impIria,non propriis regnar*. Praeterquam enim , t od non patiatur sana ratio libertatem.

nsensus scolato'i si rudi jure et recte enim

768쪽

CAP. VIII De Synodi aste Seneca r sivisscire an velim : effice ut pus

ut nosie , reclamant ipsa Synodorum verba, quae a ultra nudas consiliorum rationes non assurguntii ante impetratum Principis consensum. Haec ita,

a ajunt, ventilavimuου, Iea quomodo deinceps pia si is o Principi nostro de hs agendum placebit, . nos Deus ejus famuli ad nutum se voluntatemi ejus parati sumus. Quid clarius esse potest,hac, ipsia modestia & summissione Z quomodocunque ι igitur placuerit Regi, sive imperiale robur & fidi, initatem consultis Patrum dare, seu definire alio, & diverssi modo, parata est ad obsequium Syn dus illius apud Plautum servi exemplori Sed ego stuum, qui cupiam hero moderarier :Dicto emit audientem , haud Imperatorem

sibi

. Ouid porro Concilii Arelatensis sibi Episcopi vo-

. lunt Θ desiderantes imperialem sapientiam ad supplementum ejus, quod minus est consultum: judicium ad emendationem illius , quod secus quam ratio postulat et clementiam denique ad persectionem & stabilimentum rei rationabiliter taxatae 3 Agnoscit scilicet ipsa Synodus, minus a se posse agi, quam par est , posse contra rati n*m agi, in quo corrigendo non confugit ad in-

fallibile illud & sanctum Pontificis judicium,

quod tamen non longum fuisset vel petere vel expectare : sed regium, & tribunal seculare, ex quo ceu oraculo desectibus atque erroribus suis opem sollicitat. Tam manifesta haec sunt,& nubla arte eludenda , ut ipse Baronius agnoscat f ctum, sed, ut mos est illius viri, nudum, & cum violentia coniunctum magis, quam aequo jure, di ZZ s quasi

769쪽

73o De Summa Imper. Potesate circa era. quasi stati m ex justitiae familia abdicendum sit. quicquid parum rationibus & ambitioni servie Romanae Curiae , quamvis id veneranda & m lior Ecclesia , nec tantis opum illecebris adhuc

captiva pium iustumque crediderit. Verba Baronii in Concilii Ticinensis, quod Ludovico ILImperatore habitum , recensione hare a e

tant. Haec omma rogatione Episcoporum, qui oncilio Ticine linterfuerunt , Ludovicus reis

Fripsit : cum Episopi , quae vellent in Ecclesia

ordinara, atque asoni, non ut olim consuevere

majores , ipse sacerdotali autoritate consitu runt. dea per camma digesta mitterent in palmitum probanda ab Imperatore. sed ad quem morem majorum hic Baronius provocat i Nam ex quo Imperatores Christiam Ceperunt esse, ostensium est, Conciliorum acta ex uctoritate& consensu imperantium pependisse. Si μiora tempora repetit, & Ecclesiae Naviculam sine

publico Nauclero, quid calamitosiam neCessitatem cum jure permiscet, aut imputat navigantibus , quod , parumper conservata inter tempestates navi remittente malo ad gubernatorem redierint, cui permitterent sui curam Z Εquiadem quaevis societas aut communio concurrit ad custodiam sui corporis, quomodo potest, sic tamen ut commodissimam vivendi rationem praeserre periculis atque incommodis seleat: r

ete enim b) Cicero omnis natura sibi propositum habet quasi sinem se extremum, se ut cu- sodiat in optimo sui generis statu : ita Ecclesia etiam inter Tyrannos & publicos persecutores veluti

770쪽

CAP. VIII. De Synodis. 73 veluti iocularis pilus sibi ipsi debuit de rebus

prospicere, ad regimen & salutem suam utilibus. Quam primum verb ex diuturnis cladibus auxilio Dei emersit, atque receptis in gremium suum&amicum foedus hostibus securius vixit, ipsia protinus invitavit Principes ad imperium suum, illisque laetabunda clavum cessit, quem necessitate inter tempestatis saevitiem tenuit. Quam melius igitur nobis licet prae Pontificiis antiquam consuetudinem citare , S universε cum Bochello dicere Θ Norunt optime, vererihus in us uisse, quotiracunque Synodi haberem

tur , non prius rata eorum decreta extitisse,

quam a Rege in ejindem ranctiore Consilio trobarentur, Os quae in iis dissocerent, explod

rentur , quoa ex Conciliis Turonensi se Cabit neni ub Carolo Magno suo Deo aemon gravimus,ct vir nunquam satis laudandus, P. Pithia su veteri Syngrapha literis mavinculis ad capitula Caroli Magni crfliorum 6m consignata abunde resatum reliquit. s. I 8. Idcirco ius illud επικρλωο, seu sum. ini atque ultimi iudicii in actaConciliorum nunquam non tributum , imo delatum Imperato- ribus: Utendi modus pro conditione temporum& causae aliquantisper varimit. Interdum enim sibi ipsi Princeps earum rerum cognitionem

sumpsit, quas delata est Synodus perverse judicasse, rarius id quidem, neque tamen sine eXemplo. Constantinus post duplex ecclesiasticum judicium ipse denuo Caeciliani causam de integro coram sie agi iussit, & postremo judicio finia it. Idem Episcopos, qui Tyri convenerant,