장음표시 사용
811쪽
DA De Summa I .nte te circa Sacra.
tatem in moralibus causis non extimescamus,
civili ordine invicem per certos gradus supposita nec saltum admittant, nec politicum illud vacuum, si dicere ita licet. Etenim videmus scut omnes cives,ita & actiones eorum cum ipsis possessionibus ac tota familiaris rei bonorumq;λrtuna, subjici summo imperior neque minus omnia Civitatis negotia velut in unum fascicu- Ium stipata integrae & toti potestati : quam si gulas eorum partes congruis sibi & reiponde . tibus agendorum indoli maiestatis iuribus. Quem in finem maiestas natura sua divisionis ci Compositionis nescia, pro obiectorum diversa
natura nunc has nunc illas appellationum formas adsumit, inter se nunquam citra ordinis de disipositionis convulsionem confundendas. Quamvis enim haud mentiatur , qui imperium nominat in singulis civilium causarum momentis: non accurata tamen & digna Philosopho de fungitur partitione , nisi commune imperii nomen egressus potestativas eius partes suis &domesticis vocibus vi objectis compellet, illis parti bus suppositis. Leges,bellum, paCem, foedera, stipendia, imperium conficit, invitis etiam plerumque subditis, sied propterea cessatum non est notionis causa distingui actus imperii pro conditione rerum, & propriis nominibus designari. Ita quidem istis omnibus unum imperium sum-cit:aliud tamen est ius serendarum legum, aliud belli gerendi, aliud ficiendae pacis aut scederum ineundorums aliud tributi indicendi. Obser. vatum id iam est ab illustri Boeclero, cuius haec verba sunt in argumento eminentis dominii. Ae
812쪽
C IX. De inenteDomin.circa mero Re epe legem invitis fert, milites sive immitos conscribat , Magistratus saepe invitos com Rituit, tributa iuvitis spe indicit, atque in his omnibus, ut osscium civitati debitum facti, cisu adigit: non nec talis tantusnrempore , quaIear suojure censetur, sedis perpetua Cr orae aria administratione Re publicae , neque tamen propterea , quo umnia potesto hoc facit, nihil opus est exprimere, g pars sum potestatis de constituentibus eam iis, o vel isto genere versetur. Caeterum inter iura iubditorum quae superiorem imperii vim recipiunt, privata dominia sunt, ex liberalitate Reipublicae posse ribus assignata, sed cum lege subjectionis&obsequii: sunt indi bonaque es-Vium , per publicos acquirendi modos inter cives distributa, sed cum exceptione potioris usus, publica utilitate vel necessitatis ratione com mendati. Equidem si Leysero auscultamus, nullae gratiae a privatis debentur publico ordini, quod aliquid in bonis habent , quod domini sunt rerum, quas possident: ex divina manu &naturali iure sua quemque habere censet: hen . ficium donumque imperantis ad constitutionem privati dominii cum supercilio excludit. At profecto argutiis suis non tam decipit, quam ut d cipiatur. Quasi vero , q uae datore Deo nostra sunt, aliquando mediam causam non admittant, aut novum sit & prope monstrum , divina munera per plures aciutium dividi ordine gradibusque Gispositis. Non infrequens id quidem in tota humanitate , ut facto ad rem concursu alii pra serri aliis soleant: in civili autem Ccc 3 regi-
813쪽
' TV Summa I . Potestare circa Sora. re mine perpetuum, & penitus necessarium ad consequendum finem. Ibi seu imperium imme. dlath, Deo credimus , quod nos infallibili cet. titudine civilis prudentia & sacrae literae docent, amplissima potestate & aemula divinae Vicariis eius prospectum est: Sive vulgares 8t acerbae animae populo vanissima collatione blandiuntur, tantum quisque existimari debet cessisse jure suo Et in publicum impendere , donee suffciens haheretur ratio expediendorum negotiorum. Igitur civitatibus constitutis, ut singuli ab iis, quos
regimini praefecerunt,passi sunt sibi ipsis juberi:
sic& eosdem in communionem miserunt sita-Tum proprietatum , praeserendos etiam usu dc actuali directione , quoties id publica salus p stularet. Adhaec non omnia privatorum e minia antiquiora sunt illo , quod Respublica sibi vindicat, adeoque beneficiorum exprobratione timenda. Est etiam tempus,cum civitas de stio
Iiberalis est, & inter privatos distribuit dominia, non accipit. Contingere id solet, sive deductis coloniis publici agri populo assignantur 3 seu
hello quaesita regio militibus emeritis in praemuum fortitudinis fideique cedit. Neque tamen facilitate illa sua Respublica tantum sibi nocet, ut penitus dominio rerum spolietur , quas aliis in fructum dedit et privatorum enim dominia cum exceptione superioris ita constituta sunt,ut aliquando suspedi possint,aut eliquari,si ipsia civiatas opus habeat bonis, in omniu salutem impe dendis. Et profecto hoc sensi sapientes viri Gmnia Reipublicae esse dixerunt,eminenti scilicet dominio, quamvis communiori privatorum
814쪽
CAPIT. De EminenteDominaeirca era. 'essent Sunt privata, inquit Cicero, nulla natura,sed aut veteri occupatione ut qui quondam in vacua venerunt: aut victoria, urbesio potiti sunt, sege,pactione, conditi ne,sorte : ex quo st, ut ager Arpinas Arpis sum dicatur, seculanus Tusculanorum: μΔιά es privatarum possessionum depcriptio: Nec aliter Seneca ines Atheniensium aut Campanorum vocamus , quos deinde inter se vicini privata terminatione distinguunt. Itemque
, a --. Occurrit hic 'uidem nimia subtilitate Leyserus,& omnia abdicat a dominiorum ingenua familia , quibus pro lubitu uti ci abuti non licet. Verum quam absurda haec sit sentemtia, & iuri etiam communi adversa, vix demo stratione opus est: nam isto dominiorum char ractere posito confidenter dixerim , citius Di tenem in soro homines reperturum , quam in civitate dominia tam libera & impedita virtute laxata. Quotusquisque enim civium est,quem Respublica permittit uti rebus suis ad privatum ingenium,& pravas cupiditates extra communis boni regulam vagantes Cur igitur leges acisuum ossicivm numerant, proVidere, ne quis sua male utatur Z cur prodis cur pupillo admisenistratione bonorum interdicunt ' Proprietarius rei, cujus ususfructus alienus est, nonne d minus vero dominii genere r quis enim alius praeter eum λ iste tamen quam parce utitur bonis illo onere Mictis,quam nihil pro lubitu agit Cec o Nequa
815쪽
ν ς De Summa ImpenPotestate circa Sacra. Neque vero unquam tam laeva mens Hornio su it, ut eminens dominium plenissima libertate &injuriis definiret, quod Crimen est innocentiae eius grandi calumnia impactum. Etenim ipse Principem decore , ratione civili & ossicio a rapinis & depraedationibus subditorum abstinet. verissimi dominii naturam eminenti tribuit, seclnondum video , quibus argumentis possit obtineri, in dominiorum censium non esse illa reserenda, quae infinita licentia non procedunt, cum
istis quoque a Romana iurisprudentia definitis exceptio legis addita sit, ut intelligatur libera dispositio, quatenus lege non est prohibita. Eam Vero legem, quam Imperans subditis dicit potestatis obligatoria virtute,ipsi Principi ponit famae
regiae custodia, consilium, pactiones, obstrictaque subditis fides, denique patrius mos & rect xia prudentia, Certissima remedia ambitiosae avaritiae, quaesiumma protervia Leiserias ridet. Itaque nefas sit regi civium bonis pro lubitu vi lentas manus afferre. Sacrae fini & inviolabiales eorum possessiones extra publicum usum , nec unquam sine sacrilegio ad ludibrium invadendae r nihil in hoc palladio deprehendo, quo dominium eminens evertatur. Satis est enim vim ejus manumitti publica salute, imo amplius Concurrere cum ipsb privato dominio velut carcerum designatione, intra quos hoc se continere debeat. Quotidianum id est, domini
Tum operationes pendere ex certis conditioniabus , quarum desectu vitiosa sit actio, licet excusata dominii specie : nec minus tamen rem n
gram esse , quae illis angustiis circumscribitur.
816쪽
CM M. DeminenteDomin circa gaera. Appense a Seneca, non es argumem tum, inquit , ideo aliquid tuum nora esse,
quia vendere nora potes, quia cora fumere, mutare in deterim aut melius non potes. Tuum enim es etiam , quod sub certa
lege tuum est. Et Dion Prusiaeensis hodiaca,
niorum modum & Strabo intellexit, cum ait de
multa & luculenta ex iure nostio allegare possumus. Pupillus, minor, prodiguS, omnium consensiussint domini suarum rerum , & pleni quudem dominii genere , non utilis tantum , non etiam nuda proprietate sterilis. Sed nunquid hos prolubitu administrare res suas animadue quando item fundus dotalis vendi oppignor rive est permissus3 De proprietario nihil dicam, quem paulo ante nominavi. Feudi Senior nonne Dominus, nonne & Vasallus ejusdem rei i sed neuter absoluto eXercitio , uterque Vero dominio. Ad haec in illis bonis, lure familiis hac lege addici solent, ne unquam alienari possint, perpetua est dominii facies restricto& limitato usu. Tam universaliter Verum, quod b) alio loco SNneca dixit , quaedam quorundam sub certa conditionesium. Verum haec eo dicta sint,ut inteuligamus, essentiam veri dominii non deliruere
817쪽
ν 8 De Summa I . Potestate circa Sacra. - restrictum exercitium, aut usum pro lubitu e mini non effrenem adnexum insuper dominia, seu Respublica illa inter cives distribuit, sive per illos in civitatem illata sunt, recognoseenda a Principe esse, etiamsi ex vulgi pernicioso errore imperia constitutionem humanam faciamus. Interea illi, quibus adyta politicae prudentiae penitius scrutari licuit,non ignorant, quam omnis potestas immediath a Deo sit, nec causam su alternam patiatur. Hoc principio ut pene omnis maiestas& securitas imperantium constat, ita pulcherrimae Conclusiones oriuntur pro vindicatione eminentis dominii. Etenim si Deus,
cujus permita δἰ auspiciis privatorum dominia nituntur, Principi universam civitatem imperio regendam dedit, si nihil excepit, quod non potestati ejus subiecerit, non cives, non bona eorum & possessiones, ut sicilicet sibi imperans sisicie as proprio jure emet ad emolienda ea media, quibus ultimus ille civilis selicitatis finis redimi. tur , non precario penderet ex alieno arbitrio, certe privatis etiam dominiis subiectionis necessitas imposita , quibus nulla lex de libertate cavit. Interea ut persecta subiectio esset. & καπordinata, nec imperium ulla parte obiecti subjiciendi elideretur, non satis fuit Principi CL vitatem velut per aversionem subiici, de fasces regiminis confundi,ipsis rebus distinctos,in quas oportuit illos explicari, nisi etiam summa pol stas singulis partibus ad obsequium expositis congeneri virtute imperandi resiponderet. Sed inprimis cautum est,ne civium iura,cum alicujus
potestatis sensu conjuncta, sive in personam illa
818쪽
CAp. IX. De Emineutra omin.circa Iacra. 'exirent,seu res alias, ordinis sui derelictione ad heterogeneas majestatis lanctiones deficerent, sibique ab illis sinerent imperari mutuatitia vim tute, neC capaci totius obiecti. Huic vacuo stupplendo nihil certius inveniri potuit, quam ut inferiora civitatis iura substituerentur singula partibus imperii ejusdem generis. Qua ratio- ne minora imperia, patria scilicet, maritalia, herilia , summo in personam imperio supposita sunt, quod cum illis objecto & modo regendi exacte congruit, & privata dominia illi eminentiori rei publicae, similis plane cum istis naturae tii qualitatis. Nam si in privatorum proprietates facultatem aliquam imperativam speciali munere non admittis , imperio saltem universim nominato, quod Leiserus facit, verbis quidem dicis aliquid,& incuriosis tenebras offundis: ipso autem sensu imperii vim, quam dominium non . nisi media aliqua facultate potestativa recipit, destruis, di infima dominia licentioso saltu ad imperium,tanquam pileum vocas, mediis gradibus destituta scilicet, per quos ad illud ascenditur. In moderandis personaru' actionibus non suffiicit nominare imperium , nisi & particulares eius iunctiones exprimas quibus majestas singulis applicatur. Ita quidem obligationis fundamentum , quae legibus in ordine ad subditos adhaeret,in maiestate quaeritur, sed velut remotiore causa : nam cum propius accedimus , legislatoria potestas occurrit, perquam maiestas civibus iubet vetatque: in negotiis belli, pacis, foederum idem ordo : omnia imperium
conficit, sed singula mediante illa virtute, quae
819쪽
Summa Imper. Potesate circa Sarra. Vadisque argumento , aut sanctitati sceri, rum destinata est, ubique enim particularia jura licet nominare. Ad eorum similitudinem privata dominia parent imperio , sed aliqua media facultate, dominiis congenere, quae nulla est praeter eminens dominium. Praeclare hic Hornius. Verum quia non vulgariter oeconfuse tractan sunt majestatis sacra, nominandum es jus certum, cujuου virtute talia mast
stas expediat. Redit enim quaestio, quali sit , aes quae potestas , quae propter imperium se majestatem P incipi in singulorum bona concediatur Θ mi habemus actum aliquem particuIarem , ab aliis asinctum , non fuscis imperium
in genere , aut integram majestatem afligare causam,ni bus armorum, leges ferendi, fac ro-rum,cum reliquis titulo suo σ discrimine exurire , se relegato distincto singulorum conceptu imforme chaos velimus postlicae inferre. Sed utemdendum est, quo am proximum se genuinum principium determinata ista an io habeat, & paulo post. Non potes particularis quaedam faιultas majestatis objectum suum deserere, se in aliud operari . quod singulae circa congruam es propriam sibi rem versenture potes ab autem inferior nuen nis Ab analoga potesate inhibemtur osuspendatur. In occupatione quippe privatorum bonorum tapotissimum agettur, ut d minium privatum Or evus efficacia extingu
tur, quod ut fiat necessum est, potestatemβλIimiorem atiquam es ejusdem generis intere dere. Sic enim opus est, ut simitia in similia
820쪽
OP IX. De Eminente Domin circa Sacra. 72t Agant. Imperium, quod pater habet instium,
marum in uxorem, uominin inservum, Principis absorbet excrigentius imperium , Aper mpatris, mariti, domin1: non aliter dominiaum privatum intercipi potes, quamper dum,nium aliquod ublimius non per imperium,circa
ominia minime occupatum , nssiper Interm
iam consecutionem. Nec in moralibus saltem ista discriinina ratio constituit: nam & natura si paratos titulos voluit esse suarum qualitatum. Quando enim Causam, quod crescit, quod sentit, quod intelligit homo, q uaerimus, anima quidem ea est, sed virtute per in ermedias facultates exerta. Nam alia facultate augetur , alia sentit, alia rationis est capax: ista vegetativa, illa sen sitiva, hac rationali. Vari modo cum imperio agi cur, quod leges seri, bellum indicit,privatas possessiones moderatur, & aliquando intercipit: singula tamen suis propriis iuribus inter se non miscendis: videlicet legislatosta potestate, jure helli gerendi & eminente dominio. s. q. Tale est eminens dominium , supremum & ultimum jus earum rerum,quae aliorum sunt media quadam & inseriore potestate , ac praelatione in usu munita, quamdiu Princeps Non cogitur extra ordinem validius imperare. Cum enim ex necessitate vel publico hono re ceditur a solitis regulis, praeserri eminens dominium privatorum utilitati hus aequum est. Sub privatis autem rebus intelligo omnia bona, quae
non sunt in Principis atque Reipublicae speciali