장음표시 사용
101쪽
construitur. primo ponunt loco:& quod primo constris tur,ponunt in fine.
Plerunt enim N Ordo est,Enim .i.quia, qui stude ei.vehementcr incumbunt, & diligentem operam adliis hent,floribus.i.venustati,gratiis,salibus,& lepoties oratoriae artis,ac pro &,hi qui student verbisc ut aiunt phaleratis.iaelegantibus,& molliter,pomposezd ornatis,contra,i.econtrario,vel praeterca,damnantes. i.qui damnat,& vituperant tritam, M vulgatam consuetudinem gr1ν triaticorum,illi supple.coaptam.i.apte coniungunt,& sociantiu uio.Lprincipio,& capiti orationis id,quod conpsueuit.i.solitum est locari in calce.i.fine orationis, absoliatae.i. quae numeris oratorijs non constat, neq; ordinem, iuncturamsti seruat.Quod omne erit manifesti .i. manifestum,& clarum,tibi exemploalo exemplum seque iis praecepti.
sit praecepta non semper seruanda esse,quia oratores plorun , sed non semper a grammaticorum constructione recedunt. Continuatur ergo clim praecedintibus.
eis ita student floribus. Studere est alicui rei vehemententoperam impcndere.Ideo ii dativo inngitur, A quadolaccusativo,sed minus proprie,quasi sit disco.
Ac phaleratis ot diutis verbis. Phalerat. phalerae in plurali numero, dicuntur omamenta
. equorum,qui si generosi sunt, in phaleris animii extolaiunt,& generosius incedui.Unde tracta est metaphora, Horatio, e Omata,& molliter laedis,phalerata dicata De metaphora. Metaphori. HVob de translatione quam Graeci metaphora voeant pluscula dicamus, intilia.litaviii. i de ornatu loquitur, Verba,inquit,aut propria sunt,aut ficta,& tria lata .Propria,quet quo nata sunt significativiridis herba, herba viridem. Unde haec a Cicerone nativa vocantur.
Translata,sunt quae a propria sanitanium recede μ
102쪽
ad cosimilem,quad1 reni c50deratione habita, migrat: ut viridis senectus,quba non tu aridii,&extinctum hominem effecerit.Haec ille.oportet ergo ut sit quς la similitudinis c50deratio,vt hoc loco ostendimus. Csterum quia,ut idem Quintili Mait,nimius fucus intadus est, mouendum. est oratori, ne lasciuis, & quasi calamistratis, picturalis. verbis utatur,ideo cu vcnia quada utitur autor noster illo vocabulo phaleratis, dicens, ut aiunt. De qua particula sciemus qubd quoties noua, aut no satis vulgatu in lingua Latina ponimus vocabulum, debeamus nos munire quibusda particulis excusantibus vocabuli penuria.Unde idem Quintiliaan eodem loco: Et si quid periculosius finxisse videbimur, quiburdam rem diis praemuniendu est,ut ita dicam, si liceat dicere, M
dammodo permitte mihi sic,ut nunc loquimur, ut hoc verbo utar, ut aisit.Vergilius aut non modb in verborii,
sed in reru quoq; figmentis se praemunire sola, Quoties enim fabulosum quid dicturus est,praemittit huiusmodi
Particulam .ut aiunt,ut fertur,ut perhibent, ut fama est, ut dicunt. Pro Grammatica verb ratione scies in verbis ad loquelam speis antibus,si certu no petimus autorem, non oportere suppositum exprimi,ut suo loco dicetur.
ut dicit Scrutus, omnis pars orationis dum desinit esse quod est,migrat in adue biv.Desinit aut contra esse prae Positio,quia non praeponitur casuali.Non ena regit illos accusativos trita,vulgatam. cosuetudinem, quia illi re guntur a dictione damnantes.Ponitur aut pro eo quod in econtrario:vhi cauebis ne dicas, ut inepti, econtra, Econtra, barquia praepositiones inter se rarb coponuntur. Tritum vanun est. autem dicitur a tero eritur autem via, quam quotidie calcamus.Et videtur peritare in trastatione, quia oratio phalerata non incedit per viam tritam.
In calce se.Cdia est posserior pars pedis pro
toto fine ponitur,sicut seontem pro prima parte positam
egimus, Mi caput pro .prinapio, M pedem pro sincio
103쪽
apud Flaccum de arte poeti. Ut nec pes, nec caput uni Reddatut formae.est autem incerti generis.
Exemplo,regitur a nomine manifestius,non quiclini
virtute cd parationis,ut sit manifestius exemplo. i. quam exemptu, sed virtute instrumenti:ut sit exemplo. Lper e emplum.Quin ipsa dictio manifestius ponitur pro ea, quae est manifestu.Hoc autem caput non ita diuisum est apud Augustini sed quia voluimus quaedam grammoticalia de duplici constructione ad autorem addere,ideo diuisimus,u epitoma ultimo loco posuimus,quod limiusmodi est, Epitoma Ascensimum. mmqticus dum liter aliter,ο orator dum vonuste partes orationis construunt,contrariis fore utuntur itibus.
Praeceptu hoc generale est,per quod omnia feri quae de situ partium orationis p cipi solem,habenturi sed ut amplius notificetur, paulb altius de duplici costructione repetemus,praemissis his versiculis.
ceu ius de duplici eon ructione. Si vis sermonem coniungere grammaticalem, Di bo quam poterit sit proxima qMNI; regenti. Qu4 regitur parte,opposita sex iunxeris arte. Quae so,titio, tun id negatiosissio βι fit,
Et si sermonem componere vis numeratum. Nem quod praeponi vel iungit grammaticorum Biussur bo ibdit,velfindit Aetoricorum.
Adueitcndu pro his versibus in primis est oratorem, L prammaticos diuersimode construmonem accipere. Gramaticus Gramaticos dico recentiores,qui dum orationis partes destruere, co iuxta regimina,ia determinationes mutuas ordinanti se struere dici ν construere dicut,cu tamen potius destruant,ac rein Iciat. tur orator. Orator autem,qui costruendo decus,Ornamentum, aressormositatem partibus addit,proprie construit: quia rea
104쪽
tunc costruitur,quando venustatem accipit, qua per rosolutionem deperdit. Resolutio enim fit in partes maioriales,in quas quia Gramatici dum se construere dicunt, orationem digerunt, potius se destruere dicerent. Estrasmen ut dix0duplex construmo, formae videlicet, qua orator partibus adhibet:& materialiqua Gramatici cobligendo partes iuxta regimina, u determinationes comstructionem vocati ae quia ad regimina discernenda,& sententias intelligedas, rudibus multu colari,a nobis diligentius explicabiti sed prius illos versas exposuero.
ordo eu eou ructio dictorum verssum.
Si vis coniungere. i.construere, sermonem gramatica'lem.i .literalem, quae .i,quaelibet dictio sit proxima res senti eri ea parte,qua regitur,quam. i.quantia poterit fictri quod addit, quia saepe unius determinabilis sunt multa determinantia,& tuc no potest fieri ut omnia sint pro3xima regentia.determinabili. Sed tu iunxeris.i. constria Neris melius, opposita .i .contraria artrisi sit quaestio.L dis
Elio quaesitiva obliqui casus, quae semper licet a postestiori parte regatur praeconstruitur: utiquem vides Similiter & dictio infinite,M determinaia posita: vi, Nescio
quem videas.Ite si sit latioci. relatio,hoc est dictio relatisua obliqui casas ,quae etia ante rectorem suu costruiturcia tota sua determinatione, post antecedens quide, sed saepe ante verbii antecedentis: vi, Iesus Christus, quem Iudaei crucifiκerunt, resurrexit. E st praeterea de relaticia& alia regula.Quia enim ut ait Grammaticus pron mina extra demostrationem,u relationem posita, cassa sunt, D vana hoc est nullius certae rei significativa, ideo nui relatiuu in costructione ponetur sine antecedente. Quapropter quoties relativa,& antecedes ab eodem rctgente regunξ, licet antecedes a posteriori parte regaerati interiori tamen costruitur, ut relativa habeat locu intrandi costructionem.Exemptu: vi, trahit sua queml Vol ptas, Costruitur sic,Que sua voluptas trahit. Et illud,
105쪽
quitur. Tertili mutatur ordo costruendi,si sit iuncta negatio,hoc est, si dictio includat negationem,tuc tamen melius fieret diuisio dimonis compositi, n utram parain suu locli inferreturi. vi,neminem vidi doctiore te:resoluitur,neminem. i. homine M tunc constris uti non vidi holem &c. Item marib muta ordo, si sit scissio. diuisio,quia totu ,hoc est diuisum,licet a dictione stante
pro partib' regatur,ante eam in costritae, ut hoc modo: Sonorum alitis vox,alius non vox.Est M alius modus mutandi constructionis,logicis magis,quam grammatiris notus,ad seruanda veritatem muciationis:Ut, regem vidi.si veritatem seriore vis.costructionem ne mutaueεHMItem tu iunxeris opposita arte panes orationis, si viscoponere sermonem numeratu. i.numeris oratoriis constitutum.Nam hoc quod luctura.i. costrumo gramaticorum praeponit,vel iungit.i. coiunctu costruit,iunctura rethoricoru subdit.i.postponit, vel scindita.diuisum commuit.His itaq; visis repeta thesim,hoc est generalem illa Positionem,quam in epitomate posui, M insera multas sequelas,quae corol laria,seu consecutoria vocantur.
CQualia sunt,quum, quia, dii, donec, quonia idem, quandoquidem,etsi,tametsi,ii, cpuis,licet, & similia. Enim etia apud gramaticam constructionem preponiti licet indicendo subluctivi sit ordiniς, R ideo solet resol ut in quia: ut,plerunt enim qui oratoriae artis con/struitur sic,Enim pro quia &GEκ hac regula insem possunt multa consecutoria,quae quoniam alnuando alle, gabo,per numeros distinguam.
CD imones, tum,quum,si, u similes,quas vulo inca. Pite Orationis ponunt,tu aliquo praeposito venusti' mo
106쪽
mas:vt,omnes quia valemus,re 'a grotis cosilia dam'. si lila esses,aliter sentires. d studialiterarum si incus huisses,maiorem laudem suisses assecutus.
in vocativo igitur casu,ad quem sermo futurus dirigetur,nullo pr milla,nisi sotia adverbio vocandi, oratiosius ordine sumes:vrra Marce fili cui oportet te audien- tem Cratippum annum,u id Athenis, undare praeceptis,&institutis philosophiae nc. Orator correspondet primo. Evocativit igitur,tametsi apud grammatica primu loca
efflagitat, nunc tertio,nunc quarto loco,nunc etia rem
riore a principio pones: ut Cicero,auantu te Marce filiannum iam sudientem Cratippum,iddi Athenis,abum dare oportet preceptis,institutio philosophic.Ide,Quo uni tandem abutere Catilina patientia nostrae Vergili. Huc.ades o Meliboee &c.
ost vocatillum,atq; eius determinationem immedia id verbum,si quod habet, subiungitur: ut, Tityre pastempestau dum redeo: via est breuis.
Clater vocatiuum, D eius verbum saepe quid interposvitur:vt Ueraityre dii redeo,hrmis est via,pasce cape, las.Item,o formose puer nimium ne crede colori. Grammaticus tertio. ESi vocativus non reddit suppositum, post ipsum, ato eius determinationem ponemus notativum supposita lem,a i eius determinantia ca verbo immediate sequente: D interdii loco viriuri verba impersonale vGO M liboee deus nobis haec otia secit. Exemplum secundi: ut illud Ciceronis, uana, te Marce fili Dc. Orator tertio. CInter suppositum,u verbum multa saepe interponuntur,aut per parethesim plena oratio aut obliqui a verbo
107쪽
rem,ut videbimus apud Augustinum in sequente capi εte,ubi pro hac regula disces epitoma. Exemplis de pasrenthesi,ut primo Enei.Reneas net enim patrius comsistere mentem Passus amor rapidum ad naves praemit' tu Achatem ὀζαquod utriusq; exemplum est.
. - Est autem parenthesis, elegans interpositio aliculas
PM mς β' sententiis ad pathos, assectionem di significandam: qua
remota,sermo maneret integeriquale esset si diceres, fisneas rapidu ad naves praemittit Achatem. Exempla plara videbis in capitulo sequenti apud Augustinum. Grammaticus quarto. Omne determinans quantum fieri pote ponetur proximu suo determinabili.Ideoo licet post vocativum
debeat poni notativus,post nominatiuu verbJ, post verhum obliqu',si quem regit, in ante nominatiuia ponetur determinatio vocatini, u ante verbum determinatio nominatiui, Mante obliquu determinatio verbi, ut adueis hium,aut praepositio cum suo casuali. Exempla patebutin sequentibus.Sed poteris tale unum commune essiris gere. Dulcis Iesu seruator mundi,nos miseri peccatores, quos redemisti tuo prccioso sanguine, imploramus sapφpliciter per merita genitricis tuae, in omni tribulatione tuum auxilium. Ubi sine determinationibus ordo esset, Iesu,nos imploramus tuum auxilium. Orator quarto.
Omne determinans si congrue,u venuste fieri pstin ante suum determinabile locabitur.Idmo illa,quae
grammaticus posuit, conuerso ordine ponemus: Vt,t
auxilium imploramus Christe,&c.Exempla patent.. Gramindi ιs quinto. Adiectivum nominale,u pronominale, ut multi vostlunt, ponetur immediate post suum substantiu . vel ut alii construetur ante substantiuum, D coniunctimen eo. Participiale autem post ipsam,u diuisim. Magiatamcn consonat grammatico, quia adiectivum detera
108쪽
minat substantivum,ut postponatur, praecipue quando obliquum tegit: ut hic, Puer timidus flagelli: non rem dici videretur, Timidus puer flagelli. Paru autem refert, an dicas in construendo,Vquus meus, an Meus equus: M Equus albus,an Albus equus.Id autem indubitatu est,adiectivum immediate substantivo coniungi in graν matica constructione,in quo differt ab oratoria.
Adiemuum nominale,vel pronominale, venuste ne quenter ante substantivum ponitur, sed aliquo interiocto: nunc obliquo a substantiuo recto:vt, multa viri viratus:et si adiemuum obliquum regat, potest utrunc3 soqui:vtivis multa virtute praeditus..Nunc autem interi Ela dictione regente: utimultae vir virtutis,huius logitu'do viri Nunc pronomine: vi,summa illius modestia,tua ipsius animai Nuc verbo: uti summam reserebat gratiam.Nunc adverbio:vt,in virum tandcm peritissimum euades. Nunc participio ut, sortem miseratus iniquam. Nunc coniunctione: ut, ne unum quidem diem. Nunc praepositione sola: ut, maximis in rebus,hanc ob rem. Nunc praepositione cum casu: Vt,summa in parentes pieta s.Nunc interiemone:vi,quas,malum,nugas occipis Navibus,infandum, amissis,&c.
Omnis igitur obliquus determinans ponitur iuxta
suum determinabile ab ea parte, a regitur, seruato oracline calaum,ita qubd dativus ante accusatiuum, D a cusativus ante ablativum construatur: ut, vir excellentis
virtutis dedit mihi dono decem aureos amore dei. Oratorfexto. Obliquus igitur determinans, ut plurimum praecedit scium determinabile. Genitivus: utimultae prudentiae vis xo. Dativus:vi,quid tibi vis Accusati es: ut in praedicto exemplo: D ibi, Aurea mala decem misi. Ablativus:vt, multa virtute Prxdixus
109쪽
Relativa tamen,quia semper post antecedentia eo struuntur,luum rectorem saepe praecedunt,antecedenso obliqui casus praeconstrui cogunti Vt,patrem que vides, sua proles sequitur.Nunc aut ut aiunt grammaticiorelathrum,u antecedens,ab uno verbo semel posito, M ab eadem parte reguntur.Unde versus, Praecedens, M qui, hinis verbia volo iungi: Diuersis verbum, vel detur eis seminatum.
Relaturum venundante suum antecedens gramma/ticale ponitur,nonnuns subaudito antecedente, venu/stissime autem antecedente in eodem casu, u ab ealem dictione,cotra grammaticoria morem, M. E emplum ubi praeponitur relatiussi:vi,quem magis te diliga habeo neminem.Eκempla i subauditur antecedens,quod fit quoties antecedens generale suffceret: vi, quos diligo castigo.subaudi eos,vel hominem Quinetiam praecipuEapud Maronem relativit subauditur Vid.A ne. Urbs liqua Dir,Tyrii tenuere colani subaudi *D. Et iterum, Est in Ocbssu longo locos,insula portum Esscit obiectu latera subaudi quem Iterum*,Est locii ,Hesperia Graii cognomine dicunt. λ audi quam per elegantiam, vel quem grammatice,Vt suo loco dicemus. Exemplum ubi relatiuu,u antecedens in eodem casu ab eodem regumlucvt,in quo libro de virtute agitur,prmarus est.Quas
credis esse has non sunt verae nuptiae.De his quo sa ioco latius. Grammaticus o duo Quaesitiua,D negativa obliqui casus ante suu re ξω
em construentur.Exempla patuerunt.
ua autem,praecipiadsigna, in extremo loco venuste posnuntur. De quaesititiis vide totum dialogum Donati
Partes orationis quot sunt Nomen quid ea: au sit η
110쪽
hominis in quo est De negativis apud doctos plurisma sunt exempla:vi,quem magis te diligam scio nemis nem. Patre tuo doctius est nihil. Gramioticus nono. Verba infinitivi modi post verba talis modi, sine quibus infinita poni non possunt, immediate con strues: Ut, nunt cessabo te amare, Nunq, defatigabo inseruire tibi. oratornouo. Ue thum infinitum ante suum finitum venustius saepe ponituri sine quo expresso, praecipue apud histonogras phos, saepenumero reperitur,sed ut aiunt pro praeteristo imperfecto indicatiui. Caetcium multa in uiua in re exeuntia continue, orationem claudunt, maxime lug hrem,tamen verbo non iungantur.Exemplum,ubi inmnitiuum verbum praecedit:vt,ego te commendate non cessabo.Vbi pro finito ponitur,vel verbum finitum subsauditur:vt.2.fine.Hinc semper UIUO Climinibus terstere nouis, A quaerere conscius arma. Uhi quidam suta audire volunt,coepit Alii exponui quaerere.ι quaerebat: M terrere.i.terrebat.Exemplum terti,,ubi multa infinitistia verba clausulam taminant: ut apud Livium libro primo, rquinius circumire, prehensare minotu maxime gentiu patres,admonere paterni beneficii, ac pro co D, tiam repetere,allicere donis iuuenes,tum de se ingentia pollicendo, tum regis criminibus omnibus locis ci
Gre&c Grammaticus decimo. Certum autem cst, verba finita inter suppositum uobliquum solere poni: vsitimor arguis degeneres. orator decimo. Quando persectam locutionem, quae tribus constat Partibus,supposito,verbo,& ohliquo construi , hic erit ordo,ut obliquus in principio,suppositum in medio,&orbum in fine ponatur Nam cut ait Sulpitius verula