장음표시 사용
131쪽
iis ELEGAN. AvGUS, D ATHLLdcelemoniis sanctissimas leges Lacurgus rendidit multus mi imili ratione. Appositum igitur pleruns
principio ponitur, suppositum medio fine verbiumve, Areopagum solon Sa minus primum constituit. ubi grammatici dicunt, Solon primus constituit Areopa σgum.Geterum diuersis ordinibus locis Ledule fune
partes pro durium iudicio : quod quidem solo vj
comparatur. Ad huius clariorem cognitionem noscere dignu est, trudd oratio absoluta,siue plena est, quae perfectam continet sentetiam . Et illa ex tribus potissimum coponitur, Sappositum scilicet supposito,verbo,& apposito.Stippositum est noUerbum minatiuus ante Vethum remas. Verbum autem luc in Appositum proposito,in verbum personale finiti modi.Appositum est casus post verbum rectus. Dehet ergo fm oratorum leges primo loco appositum poni, secundo suppositum,& tertio verbum: ut vhi grammaticus dicit,Gloria comitatur virtutem: potius dicendum est,uirtutem gloria comitatur. Studeant autem pro viribus adolescentes, vera hum principale in sine orationis ponere. Nil em illa grastius est oratione,in qua verbum principale ultimum sontitur locum:vi,Te sanum esse quod prosectb mihi fuit iucundissimum) ex tuis literis intellexi.Qubd si quid in
costructione sequatur appositum,ut genitivus ab eo roctus,aut quilibet alius obliquus, debet in oratione prata poni appositoint quod constructione ultimum est,sit primum situ,ete diuerso,Ut gramaticus dicit. Labor emo, lit ingenii obtusitatem: orator verb dicit, Ingenii obtusitatem labor emollit.Similiter grammaticus dicit,Diligentia superat grauissimam dissicultatem cuiust rei. Orator verb dicit,Grauissimam cuiusq; rei dissicultatem diligenscipio amri tia superat. Duo fuerunt Scipiones virtute admodum cannus insignes.Prior Aphricanus cognominatus, eo qubd in
Scipio fimili secundo hello Punico Annibale tandem deuicto, Caro anus. thaginem Aphacae urbem celeberrimam in Romanorii potestatem
132쪽
potestatem redegerit. Posterior, fimilianus cognomis natus est, a Scipione Aphricano adoptatus. Hic in teratio bello Punico Carthaginem subuertit. Numantiam Hispaniae urbem fame diutius afflictam cepit , ut narrat ,
Lucius Florus libro.ii. epitomatum de bello Numantis ocimis nQ- Lycurgus c de quo autor ponit exemplum a fuit 'Lacedaemoniorum princeps clarissimus, qui ut condistis a se legibus aeternitatem claret, patriam spote reliquit,&in Creta perpetuum egit exilium. Moriens iussit ne sua ossa Lacedaemona referrentur,ut non crederent Lascedςmonii se iuramento solutos esse,quo recedens LP curgus eos astrinxerat, ut eius scilicet leges seruarent, donec reuerteretur.De quo latius tractat Iustinus libroii.epitomatum. Lacedcmon,onis,vel Lacedaemonia, Laced oraiae,est urbs Laconiae, quae etiam Sparta, tae, Vel Sparat es,Vocatur. Inde Lacedaemonius,&iSpartanus nos Solon mina adiectiva. Solon fuit unus ex septem sapientis Salaminus. hus Graeciae,patria Salaminus:vnde Salamin, inis:vel Salami Salamus:vel Salamina,nae, est insula in Euboico mari, Salamus. contra Athenas sita, urbem habens sui nominis,ex qua Salamina.
Solon oriundus Salaminus dictus estHic Atheniensis Areopagus hus leges dedit, M Areopagum instituit. Areopa' Areopagit
guritatine Martis vicus dicitur.Nam vicus erat Athonis,a templo Martis sic cognominatus,lin quo exactissismum de arduis rebus agebatur iudicium. Inde areop
git iudices, i in Areopago iudicabant.Hinc diuus Dionysius Areopagita cognomsnatus est'. Phalera Phalera, phalerae clicet frequentius pluraliter Idicatur equorum est ornamentum . Uergilius, Primus equum pha, Vergil iuri Ieris insignem victor habeto. Inde phaleratus, phaloris ornatus ransfertur autem hoc nome ad alia rerum, ut olationis,ornament Inde phalerata verba dicuntur
ornata, A splendida. ordo, o explanatio textus. Tu adolescens lector, scis, id est scire debes, oratione Evoaodo Plenam, id est perferum, constare, id est confici tribus Clichtho.
133쪽
partibus,quod, ut utar vocabulis eorum ipsorum qui suppositum partibus orationis talia nomina dederunt o ipsi grama Uethum. matici sup.suppositum vocant, quod Verbum vocant, Appositum. quod appositum vocant. Grammatici igitur dicunt,Scipio Aphricanus deleuit Carthaginem, verb pro sedinomines ornatioris eloquii,id est qui ornatius loquuntur, quam ipsi mcni grammatici, hoc est oratores, Utunturi Potius Ordine conueris,dicendo sup.Carthaginem Scipio Aphricanus deleuit. Illi, id est grammatici sup. discum sic,Marcus Tullius &αvob pro sed,nos,qui ornatius loqui volumus,dicimus supple sic,Publio Lentulo&c.Reliquorum ordo facillime patebit attentis regulis de grammaticali constructione. Ideoqi in sequentibus o non nisi obscuriora ad ordinem repetemus, sed vocas
hulorum rerumdi vim restremus.
Tribus pertinus, iiod Iuno tum se. dabitur res
gula a nobis,qua prςcipitur,qudd quado relativum ponitur inter duo,quorum sequens est proprium alicuius rei,ut frequenter fit,mediante verbo substantiuo,aut vocativo, tunc sequenti , non praecedcnti conformabitur.
- . Non dicit ergo,Tribus panibus, quas suppositum, sed, quod iaci
Appositum. EAppositum a grammaticis recentioribus creditur esse verbum,sed melius dixeris illud appositu,quod orati ni de supposito,& verbo apponitur:hoc est nomen obliquum .ssit pro obliquo capitur luci
Propriorum nominum quatuor sunt species, prae με Praenomen' men, nomen, cognomen, & agnomen. Praenomen est, quod praeponitur nomini, differentis, vel amicitiae caussa: ut Quintus, Aulus, Titus, &c. Videtur enim esse quiddam festiuitatis, atq; hlanditiarum in praenominis Horatius huλUnde Horatius in Sermonibus, Gaudcnt praeno . Nomen. mine molles AuriculMNomen,in proprie uniuscuiusmCognomen. suum:H Cςcilius. cognomen,est cognationis, A famu
134쪽
lix nomen: ut Scipio.Dicti autem sunt Scipiones a stis pione,id cst baculo,cui primus huiusmodi cognominia incumbere sueuit.Apud Plautum ne fide careat quod dixistipionem baculum significare pro eo significato .
peries. Agnomen est, quod ab aliquo euentu impo. nitur:vt Numidicus et,qui Numidiam deleuit.Torquatus et,qui torquem detraxit collo cuiusdam Galli,quem singulari certamine vicerat. Aphticanus, qui Cartha'ginem in Aphrica deleuit. Siquidem ad hunc locum pertineret historias recesere,u vocabula declarare, dices rem quot Scipiones , &qui olim claruerunt, sed nismium vagarer.Publius Lentulus is est, ad quem Cicero epistolas dedit.
Nouissimum locum, id est ultimum,quid res nouis
simae,hoc est recetissimet,vltimae ut plurimum factς sunt. Ciceronem tamen negant nouissimum,pro eo quod est ultimum,id est supremum posuisse. Si quid erit situm,id est positum,post appositum.i.Vt dixi,post obliquum.
Lacedaemonii populi fuit LGleni, seu Spartani, M
Lacedaemone ciuitate nobili in Spatia regione. Vnde L cedaemo. scies qubd populi dicuntur Lacedaemonii,non Lacedae nius mones.Ciuitas aut autem haec Lacedaemo.Unde M La Lacedaemocsnus derivatur.Sed ad alia aliquando accedendum est.
itonia Ascensimum. Adverbia pastini ubistis,si modo conruerint, lorari possunt ed iuκta verbum frequenter poni defiderant. De adverbiorimi sititi
IAm vero de et Derbiis quae sunt velati adiectiva verborum dici potest,ubiuis loci poncnda esse, ubi
demum attius congruere visafierint,modo in prinscipio, modo in fine, modo interiecta inter utrun De
qua in re diligenti utendum et' consilio . Sed pras t
135쪽
pe verbum frequentius peruentissam reddunt orasio
nem:ut, Fabius Maximus ante alios fortiter,atque anis
mose pugnauit. C. Laelius Scipione fumiliarisiime vitabatur. Clementissimus Osdr bumiliter ignoscent.
Nunc vero ad reliqua. Iam verb &αHῖc autoride adverbiorum situ agit, iatres scinditur in partes. In prima, praeceptionem tradit. In secunda,eam exemplisconfirmati In tertia, continu tionem sequentis subiungit praecepti.Secuda ibi, ut F hius.Tertia ibi,Nunc verb.
Clitassio. E Adverbia Vocantur adiectiva verborum,quia detere
minant significationem verborum,quibus sunt adiecta: in nomina adiectiva suorum substantiuoru.Possunt auρtem adverbia poni pro scribentis albitrio,vbi aptior ων rum locus visus fuerit: sed maximam asserunt orationi venustatem, quado stant iuxta verbum, quod determisnant.Omnis enim determinatio prope suum determin hile locari petit: vGMe tua beneficentia henigniter su levasti.Ille me hospitio humaniter suscepiinduethia tomen suspensiua,quae uno verbo n5 sunt contenta, ut copletam faciant sententia,sed duas saltem requirat orati nes,qualia sunt,quu primum, ubi primum, quando pio mum,postea ,simul ac,simul atw,donec,dum,in principio debent poni:vtQuum primum te lanu esse percepi, no mediocriter gauisus surruSed de istis non datur hoc. praeceptum,quin potius de adverbiis qualitatis,quae inadisserenter in oratione ponuturi. vi, Iussa tua exequar dis ligenteranter verbum autem,& adverbium sequens eleganter ponitur ista coniunctio,ia quidem: ut uo deηderio satisfaciam,& quidem libentissime. Ubivis loci. i. in quocunq; loco placet,ut in principio,medio, vel fine. Interiecta,interposita:ab inter, & iacio venit Inde interaiectio nomen verbal interpositio.
136쪽
E Iam verb.Ordo est, Uerb pro sed, potest iam dici de
adverbiis quae sunt veluti adiectiva Verborum ea .sup. locanda esse passim.i. quasi per singulos passus, ubiuis loci.i.ubilibet,vel ubim locorum,demii. i precipue in eo ioco bi.Lin quo,ipsa adverbia fuerint visa cogruercii. congrue,& concinne posse poni. Modb.Laliquando, in principio, modb. i.aliquando interiecta inter virum,hoc est inter principium,ia finem,quod est in medio.Qua in x hoc est, in quo situ adverbiorum,utendum est oportet uti diligenti consilio.Sed adverbia sup.reddunt.iam ciunt frequentius orationem pervenustam. i. valde poli=tam,si ponantur iuxta ethd,ut Eabius &c. Nunc verbad reliqua,supple pergamus,vel procedamus.
Adverbium dieitur,quid a id ests eundil,vel iuxta 'Adverbium
verbum ponitur. Ad enim capie pro eo quod est apud, vel iuxta,vel secundam aliquado:vt, Et tormosas oves ad flumina pauit Adonis.
per singulos viros membratim,per singula membra :ttis hutim,per singulas tribus:generatim, per singula gen xaMassas autem,est quantum pandunturii. tenduntur 9-i Pedes, vel crura ambulantis.Itam passim non est idem
quod ubiq;.Vbim enim est in omni lo co,abs 3 inter lylo:vt in prato ubiq; possunt esse gramina,sed no pascuntur ubiq; boues,quia interuallum semper est: ideoo disces passim boues vagari. Pervemillam orationem reddunt. Pervenustus est valde pulcheri quia, peti praepositio positivos,quibus praeponitur,auget.significat enim aut valde,aut persecte. Uenus autem est Kdus, & dea am ris,M pulcii ritudinis.Et per metonymiam ipsa pulchri' ludo,u decentia formae.Unde Horatius: de arte poetisca:Ordinis haec vinus est, u Venus. id est decentia, MPulchritudo. Inde venustus a,um, pulcher, decens: Mquod vulo dicunt,gratiosus,
137쪽
u ELEGAN. AUGUSTI. DATHI Reddere aliquando est efficere . Tractumq; est ab
operariis,qui ubi quod faciendum acceperunt, effecto runt,reddunt.Ut si pictori tabulam pingendam locauestis,is Vbi eam depinxerit, reddit depictam. Fabius Maximus,Vide Liuium . Caius L. lius,ura de etiam Ualerium Maxi.Numeratur autem Caius Laeνlius,& Scipio, inter paria amicorum apud Romanos. Scias autem in limoi praenominibus,no solere scribi nisi unum, aut duo elementa Unde C.ponitur pro eo quod cit Caius.L.Lucius. A. Aulus.Tait .Cn. Cneus. Sed te no fugiat C literam proserri nonnuni sicut G. Vnde strihimus Caius,& proferimus Gaius. curgus,& diρcimus Lygurgus.Amurca,& dicimus amurga. Cncus,& proscrimus Gncus DG
caesa, tamentissimus C r.de Iulio Cesare hoe dieituti
qui primus in familia Caesarum perpetuum imperita ob tinuit: Quicit ut Plinius dicit u 3 ad poenitudinem et mens fuit. Nam ab his,quibus pepercitunteremptus est. Dicta autem est familia Caesarii ut plurimi volunt a mdendo: quia primus eius cognominis caeso,& secto mo emina tris Ventre editus est.C lemens dicitur quasi colens ment .i.pius,& facilis, non citd irascens. Sunt ergo Gepta haec ex historiis Romanis sumpta.sed ad alia vocamur.
De praepositionum,er integraruni pleriis oratisiuim inter adiectivum,o sub fantivum insteriectione. Praeceptum IIII.
PR possitiones perpulchri inter subrisentiva, alis
adiectiva nomina intersicinum rivi,straci in agro, o matissimo in loco,minimas ad res, bdue ob edua
fui, iustis de causis: aliaq, huiusnodi eomplura. Nec 'nepositiones solam ed alia praeterea. Eius nodi nune empla: Maxima in republica diligentia mund in parentes pietas,incredibilis in omneis ciues ob1eruentu
138쪽
Praepositiones. Impraesentiarum Au.de mono'lla situ praepositionis praeceptionem danet bifarie partitur. Primb,saepe dictu ait exemplificado. Secundb, praeposistionem suo cum casuali inter adiectivum, x substantis uum pulchre locari demonstrat, exemplis probando.S cundum ibi,Nec praepositiones.
Hoc praeceptum duas habet partes. Prima,qmi sub stantivum est casuale alicuius pripositioni illa praepossitio eleganter inter adiemuu,u substantivum suu casuas te ponitur:vGNostris in aedibus,media in urbe. Secada pars est, Inter adiectiau, M substantiuu elegater ponitur praepositio cu suo casuali:vi,Summus in parentes amor habendus; est,qui multa in filios heneficia contulerunt. Casuale autem praepositionis est 'accusativus, M ablatis uus,ad prepositionem positus, qui A casus praepositi nis dicitur.
Epitonid require ubi evilafiunt, orator quinto,
Orator decimoquarto. ordo quo ,M eXplanatio teratus patent. Dictum autem est praepositiones monosyllas has inter partes casuali s poni, quoties adiectivum, Msubstantivum complectitur.Compluria, & complura, is trunc8 legitur non rard ori dicas autem,complurima, sed ci plurima: nec quamplura,sed complura, Uel .copi ria,u complures.
In parente .i.erga pdrentes. Nam contra,praepositio,semper hostilitatem:erga donorat amicitiam: in verb,utrian .in luc, beneuolentiam, alibi inimicitiam: vhin adulterum,& desertor ira.
Obseruantia enim venit ab obseruo, seu ab eius partiscipio,pro ea significatione,quae est non speculantis mos ob, D custodientis, sed admirantis, venerantis' u id tantum in homines,non in res, quoties quem vel vir. tute, vel dignitate suspicimus, M colimus. Est ergo obseruantia veneratio quaedam,ia honoris exhibitio.
139쪽
Obseruatio autem Venit ab eodem verbo, pro ea significatione,quet est custodire oculis,animoqi in modum speculatoris,ne nos silentio, tacito. praetereat: ut, obserua transeuntes eren. Obserua Davum quid agat,&c. Est ergo obseruatio diligens custodia.Unde illos,quos fra tres de obseruantia vocat, melius obseruationem,quam obseruantiam suum institutu cinquit Vallab nominaret. Recte autem hic ponitur.
De interiectione genitivorum inter duos nomis
nativos,o contra. Praeceptum. V.
α Tip eredin pulcherrimum inter duos e us,puta duos nominatiuos, aliquid cotinue ponitur:vi, omnia reipublieae iura,constantes militu animi, in uaseleratorii hominumflagitia. Eeonuerse etiam costitui de transi ita oratio plurimum s smat:vt, rus claritudo viri,buius Quirites autoritate loci.
Atm etia &αHoc in loco Aunde ornato genitivi reocti situ inter adiectivii,substantiuddi, in quocumpponantur casu institutione assignat. Et duas habet particulas, Inptima,*pedictit agit,exornando.In secunda,dictiosnem regentem in quocum fuerit casu) venuste inter ad lectivi u substativum in genitivo posita locari docet. Secunda ibissiconuerso etiam.
Clichthoue . EHoc etia praeceptu duas habet partes.Prima est,penitiuus elegater ponte inter adiectivit, D substantius,a quo regit: siue illa in nominatiuo,siue altero quocunt casti ponane: Vt,firma amoris constantia nulla aduersitate fra.- . . Utiu.Egregia Romanorumvirtus ubiqi pridicatur. Sescunda pars est,Inter adiectivit, D substativit ingenitivo posita,elegater ponte dictio reges illius substantivi, siue in nominatiuo,sive quocunt altero casu posita: H,haec sunt nostri monumeta laboris.hoc munus est synceri pismiis amoris.Ex his autem duobus praeceptis facile ha
heri potest,qubd inter adie&uum, M substantivum ali
140쪽
quid venuste ponitur,aliquando nomen, aliquado pro' nomen,alsquando Verbum, aliquando adverbium, iasic de aliis partibus orationis:vi,Tuς quidem voluntatimorem geram. Uera semper amicorum dilectio in adouersitate probatur.Magnum profecto laborem pro te coepi. Eiquod liac de adiemuo dicitur, etiam intelligendum est de demonstrativo pronomine, od vim quanda adiectivi obtinet:vt,Ea de re certi nihil habeo uus
ille singularis in me amor mihi prosectb est gratissimus. Quirites, Romani a Romulo qui Quirinus dictus. Quirites est nuncupati sunt Ouidius, Vos urbe virum proliis Ouidiushete Quirites. Vergilius, Remo cum fratre Qui inus Uergilius Iura dabunt. censitius. EQuirites sunt Romani dim,ut ait Ouidi Sive bl Ascensi liasia quiris priscis est dicta Sabinis: Seu quia Romas
nis tunxerat illa Cures. Pro hoc autem significato' tam tum pluraliter declinatur.Oratores autem quoties a populo Romano aut ope aut gratiam, aut Veniam, aut aliud quodvis exorare voluerunt, Quirites compellas hant. Unde tractum est vestum Quiritati: quod, ut ait Donatus,emuirites conclamate. Quando ergo ad populum Romanum sermo est,compellantur Quirites.
Dilaniata in t tu sunt duo. Venuste pleruns praeponitur adie tuum nomen
De adiectivorum situ.Praeceptum. I. VPiit te etiam pleruns praecedit adiectivum no mens ubstantiau:vt,tud dimitas,optimavirtus, diuiuii ingeni excpieitd ὸoctrina.Μ ni enim
refert luo loco quaes dictio sita fit, quod te latus Boc suus in sisis cometa is,quos in Aristotelis librii coleripsit bio Ciomniso vergilii ponit Mepid.Boelii