Augustini Dathi Senensis Elegantiarum linguæ Latinæ præcepta cum familiari Iodoci Clichthouei, ac Iodoci Badij Ascensij enarratione, nunc demum ab Ioanne Raenerio diligenter recognita. ..

발행: 1539년

분량: 540페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

tereo. uare magnori admiror, Ux temeritas, ve L 'potius reor, quae inuidia meos aduersarios impulerit

ad ea fingeda,a quibus quidem ita absum,ut ipsi ab hoa

In reputa nestate, ait Virtute. Aut in repu. ales fuerim':Exemplum erit,Etsi,patres conscripti, nuncP satis pro republi. propugnare quis potest: illud attamen asscro,me nullos pro ea labores fugisse unqua,nem ulla euitasse pericular quare non possum non moueri, nephariae coniuratios In narentea ni8 reu apud Vos facere me aduersarii ausi sint. Aut in Y paretes: Exeplum erit, uo animo, iudices, in parentes,& in amicos meos semper extiterim, uis omnibus nos tum esse putem,illud deniq; ausim dicere, neminem aut maiori curausum csse in suus,quam ego in meoscdtinuela audientes Vtor. Aut in eos qui audiunt:Exemplum erit, C uin in nostra republi.iudices,multos mihi proposuerim, quos maxime cliaros,u pr cipuos habere,seinper tamen vos in primis M amare, M venerari constitui: hinc euenit ut

omnem fortunam vestram,meam ducerem: decernere.

nil posse vobis aduersi accidere, quod mihijpsi no foret

commune. Libenter. pro salute vestra meam,quoties . . Opus erat,OPPOsui, nciu pro Vestro honore, statu ullam in Q ψ itagi periculu,neo fugia dum vivam. Ite si nostra inco=- moda proferemus: Exemplum erit,Illud,iudices,Verum esse experior,quod vulgd dicitur,fortuna eos vix uno relinquere,quos semel coepit urgere. Quo in statu quiddextiterim, M in quo numero positus sim,neminem vesstrum ignorare arbitror.Quis enim in urbe nostra aut diuitijs,aut potentia aut amicorum frequentia magis abadabat Nunc eo perductus sum,ut neq; diuitiae,nel potentia, neq; vlli mihi adsint. Omnes enim me noti, at In rotatioes amici deserueriit. Et si rogabimus ut nobis m. Exepta erit, Cum eo loco postra sit causa mea, iudices,ut nisi misericordia vestra mihi sit pretsen atq; propicia, veluti sis penumero multis sint,plane sum ab omnies destitutus. Humanitatem ira 3 vestram, iaci metia Rugis, ait o testor, ut mihi auxilio sint. In vestra nant duntaxat vim

tute mea seca purius iaci bit Q -multi sim ia

32쪽

eis praesidio esse pollicerentur,vos elegi,& constitui ibiarum tutores.Haec Mancinellus, quae qualia sint,vestra sit iudicium,mihi quidem satis frigida videntur.Accipit autem fortunas pro aduersis,quum fortunati passim discantur felices.Idem Cicero prosequitur M.

turdi eos in odium,iri inuidiam, in contemptios nem adducemus.In odium rapiemus, iquid rara spurce seperbe, u Bliter, confidenter, malitiose,sagistisse factum proferemus.In inuidiam trabemusdivim. potentiam,'Elionem,diuitias,incontinentiani,nobilitas rein,clici ds,hospitium,sodalitaton, sinitates aduerssariorii referemus:ο his adiumetis magis quiluveritati

eos confidere aperiemus. In cotemptionem adducemus,

si inertiam indutam,desida , luxuriam ad uersariora

proferemus.Haec Cicero, in cnuae Mancinellus. CSpurce: Exemplum erit. saepenumero vidi,tudi, Spuriaces,cos, si aliena flagitia manifestarint, magis offendere animos audietium,quam qui comiserint,maguitudo tas men delicti,& criminis facit,ut de scelcre aduersarii taces re nequeam: tam perditae nanc3 luxuriae homo est, ut per omne turpitudinem reuolutus ea faciat, D patiatur,quae quidem cuiust boni viri maxima in se possent indigna tionem accendere. Superbe: Exemplum erit, Si praeter sup bἰ consuetudinem meam, iudices,prius P de re dicam pausca de motibus aduersarii exposuero,ia me non sine atro . . ci causa facere arbitrari potestis. Cum enim superbia,uelationem P.Clodii considero,non possum non mourari: quae net sibi quemi in hac urbe superiorem, nec parem habere, vel pati potest Quid in collega suum Q.Aulumquem Vnum reipubLsemper amantissimum cogno uistis egerit, satis omnibus notum est.Nemo ita talem liomine,immo truculentam stram, & quissimam respu.

peste satis digno posset odio prosequi. Perfidio PEXO Peifidioseptu erit,Siquid est, iudices, apud nostrosmaiores,quod

33쪽

max imo fuerit uncu odio dignum,illud certi in perfidis totum est positum. si id varia sint,& plurima aduersarii

nostri vitia,quae satis puto vobis esse nota,nullum tameatroci',stcqueusue in eo ardescitvitrii,quam tu ne ulla

fides,nel charitas, nem dicti, facti. constantia eidem inest, sed summa infidelitas ta in superiores, in in pares, Crudeliter x amicos extiterit semper. Crudeliter: Exemplum erit. Moueor, patres coscripti,&grauius, P vel aetas mea es consuetudo ferat,perturbor, quum adueriarii mei quaesdam incredibilis inhumanitas, & impia in miserrimum mel crudelitas metem subii ut nedum nulla moueatur misericordia super afflictos,& calamitolas homines.std eorum sanguine atq; supplitiis non satis satiari m. c fidenter test. Confidenten Exemplum est,semper ea iudices nostri suit aduersarii c5suetudo,ut quicquid ei collibuisset, totum id etiam licere sibi crederetnhinc est temeratio quoda ausu, D improba spe, dictis, aut factis in optimuque , Ω innocentemvirum inuectus est pluries: nisi igis tur iusticia vestra freno adhibito temperetur, mihi credis te iudices,tantam mi assumet arrogatiam, Ut quis. viri

Mill a fine possit. Malitiose: Exempla erit, inum multa sint

iudices, quae ab aduersario meo laetii digna videri possint venia Ilud mihi videtur in primis confuderandum Potius,qua mente,quo sie animo gesta sunt,i quid amifuerit: nemini profeAd vestru, iudices, dubiu esse debet quam malitiose,& perpera caeteris in rebus sese gesserit, quum etiam in illis, quae apud alios, & decenter habitaeshnt,ia honeste, prauo,& iniquo s p sit usus ingenio. Flagitiosi Flagitiose: E xemptu erit,E tsi maloes nostri,iudices,mnes poenas in eos excogitauerutiqui aliquod scelus,aut impro, factum commiserat,singularia tamen,&. quis sita supplicia reliquerunt aduersus leos, quorum istata multis flagitium attulerunt. Quu itast aduersarius meus

sic vixerit,ut omnis eius vita non solum sibi turpis, & ta unis habita sitiverum etia ciuib'nostris flagitios uvido

te quo animo,qua seueritate uti in eum vobis coueniat.

Flagitiosi Flagma more militari dicitur res stagitatione. hoc ea

34쪽

DE COMPO. ORNAM EPIS. 33

hoc est increpatione digna,vt Dona.in Eu. Sivinae Exe Si vim plum erit,in uis,iudices, ea sit aduersarii mei vis,& mehrorum firmitas, qua caeteris praestetitame inuti hoc naturae heneficio,& in bonorum perniciem conuertereminime coueniebat.Quum ita4 maius posuerit in virim quam in aequitate praesidium,vestru erit,iudices, ne inν

iustissima violentia sua causam mea opprimat. Si PQt Si potentiam

tiam: Exemplum erit, Maxime vellcm,iudices,Vt aduersarius meus ea modestia esset,ut plus aequitatem, & noostrorum maicru leges posse crederet,quam immodera/tam,& immensam potentia sua.Sed cum neo vlla iustistiae reuereti abnein pietas,neq; respinus honesti moueat eum, videtur mihi non iure,sed metu potentiae suae.sibi velle omnes submitas esse. F ctionem.i coniuratione, Si t mota di maloru consensum.Exemptu crit, Nisi,iudices,aduerserii mei factioncs vestra iusticia comprimat,plane cerno optima causam mea oppressum iri.Video mi longς magis ea multitudine eum confidere,quae nefaria coniuraνtione secum iam diu conuenit, am iusticia, & aequitis te. Diuitias:Exemptu erit,NO coueniebat,iudices, ada Si diuitiis uersa tu meu diuitiani suam magnitudine. sic inflati, ato attolli,ut plus spei crederet in auro,ati argeto positum esse quam in legibus,& institutis maiorum nostrorum. Incontinentia: Exemptu erit, Si aliqua G pro nostrare si ineo utimpublica aduersarius meus impatieua,at 3 impetu animi ne sit usus,illud tame decehat,sive id cosilio, siue foramna,vt potius reor, ne ccsserit,nolle hac sua ira dia,& animi furore amnilitari consuetudine in ciuiles causas transscrre:& sua hac incontinentiavelle iustas honorum ciuia causas opprc stas esse. Nobilitate :Exemplum erit, Si nobilitate Solet persaepe,iudices,aduersarius meus praeclara maiorum suorum gesta,& egregias imagines,numero,& magnitudine caeteris coparare,qui etsi nobilitate sua pluri/hus,& maximis urbis nostrae principibus sortasse no iniuria prsferenda cestalitame illud eu arbitrari coueniens est,ut no ola nobilitati, sed plerad iustitiae,& qqtati su

lecta esse confiteatur, vetita cita ipse persuadeat omnia

35쪽

spledori suo cocedenda,vestria est,iudices,aduersus arn Si clientelas bitione eius leges,& iura defendere. Clientelas: Exemplum erit,idagnae sibi ducit gloriae meus aduersarius iudices,qubi nemo sit hac in nostra ciuitate M opuleiissisma, M floretissima,qui ex municipi js Italiae plures in cite tela assumpserit,eb fit, ut nemine ferre squo possit animo qui suu ius tueri velit: quili arbitretur vosipsos,& leges,

si hospitium M iura sibi hoc ipso debere subiicere. Hospitiu: Exen

plum erit,Cofitear, iudices,necesse est illud veru esse, de quo saepcnumero gloriari solet,& se extollere aduersa in meus, semper domu sua primis urbis nostr ati toti

Italiae principibus hospitio patuisse:quae res ipsi dat animos,ia impatientem reddit,ut si in ius vocetur,tumvel metu,vel gratia sua, vel suorum hospitum,leges nostraa

Si sodalitate oportere largiri suae libidini vos arbitretur. Sodalitate: Exemplum erit,Et si nemini ciuia nostrorum, iudices, plures, aut magis fidos sodales adesse,quam sibi meus glorietur aduersari us,non tamen ideo decet velle mel iniuria oppressum esse, M plus praesidij in ea sodalitate, - quae sibi cum pluribus inest, quam in rigore iuris crodere positu esse.Sodales autem, ut Festus ait, sunt dicti,quba una sederent ut essent:vel Dbd ex suo datis vesti soliti sint: vel qudd inter se inuicem suaderetur quod viis Si assinitates lae siet. Affinitates:: Exemplum erit, Animaduerti, Hodices,aduersarium meu non propter se audere mihi ob esse, verum propter affinitates principum quas,ut Optis me noscitis, non ad salutem honorii,sed in pernicie po/tius traxit.Iino no debetis id, iudices,pati,ut respectu affinitatis uxoris, caeteraruo nobiliumvrbis nostrae matronarum,quibus semper fortunatus suit, in hac libera ciuis

si inertiam tale .elit sibi A leges, & iura cedere. Si inertia: Excpyierit,Non satis squo animo ferre valeo, iudices,vita adsuersarii mei,qui suam inertia vult apud vos iudicati in dustriam,& hoc ipso moderatior csse,& magis iustus cestri exoptat.Sed quis est, qui huc homine cuius animus non solum ab honestis artibus,& disciplinis abhorruit,std etiam ab illis actionibus,quas vulgares, A mecrio

36쪽

nicas vocamus,non spernat,at contemnate Ignavia: Si ignauiam Exemplum erit, uis vestrum est,iudices, qui aduersa' rium meum non contemnat tap abhorreat, quum se ad ignauiam,& secordiam suam retulerit: aded quidem est hebeti,& tardo ingenio,vi nec studijs, nec ullis praecotionibus,quorum sibi maxima semper copia fuit,in ulla

revn honesta,libero Q homine digna quic profeceνrit. Desidiam. Exemplum erit, Quum multi sint in hae si desidiam

vita,iudices,quae vel consuetudo ciuitatis, vel respectuavirtutis reprehendenda faciat,illud certe non solum roprehensione verum etiam multa potius indignatione, ait contemptu dignum videri debet,quod maxime in aduersatio meo scimus omnes viguisse. Qui cum ab inaeunte aetate plurimis,atet honestis eruditus artibus mea

fit, adeb desidiae, M torpori deditus sit, ut totus otio marceat,tot. labores,ati vigiliae a primis uso annis sis sceptae plane omnes incassum assumptae sint,sta ut alis quando melius fuerit nuncP percepisse studia, quam Percepta nuquam repetere. Luxuriam: Exemplum est, si luxusam Si antea, iudices,qualis aduersarii mei vita extiterit, v his ignotum fuit, me dicente nunc primum distetis: Menim vitam suam uni ab annis adolestentiae instituit, ut omni muliere infami vulgatior, ac magis impudicus fuerit:nihil enim sibi turpe,quod libuerincredidit. Quas re,iudices, nηderate quam vos deceat hunc in iudiscio admittere, qui nihil non turpissimum u3 infame in

seipsum admisit. Haec Mancinctius. Prosequitur autem V . . .

idem Cicero sic:

AB qii litorum persona beneuolentia luetur, ires eorum fruter lienter uetusuete,nivus,ce iudic4ras proferemus quae de his exillismatis,o quae iudicis olectatio 1it,eperiemus.

Haec ille, ad quem Mancinellus. Fortiteri Exemptu, Fortiter erit, uum vestram,iudices, in ferendis sententiis constantia, ali fortitudinem considero,nihil est qubd me rum timeam aduersariorum vii aut minas. Soleo saepe

37쪽

ante oculos ponere,& crebris idipsum referre sermoni bivi,quam sorti fueritis animo aduersus eos, qui magnis Sapienter tudine sua, vestra conati sunt iudicia subuertere. Saspientem.Exempla erit,Nillil est,iudices,qubd meae diffisdam causae,cum mihi occurrit apud quos agitur de hac ipsa re,pro qua mihi summa est cum aduersario meo cootrouersia. Cum enim considero singularem prudetiamsia in omnibus rebus agendis curam, ato studium vostrum,quid esse potest vel tam arduit, & difficile, quod vestrae non sit sapientiae planii, ac perfaciles Vestrae quis dem hac in ciuitate sententiae ira A probatae sunt, A laudatς,ut nec3 maiori ingenis,nec attentiori solertia qui Mansuetὰ quam agi potuerit. Mansuete:Exemplum est,Etsi mulata sunt, iudices,quae vestru possint in hac ipsa causa peraturbare animum,tanta tamen lamper fuit in sententijs ferendis vestra molestia,ut nec odio, nec gratiae contra ius, & aequitate locus unquam apud vos ullus fuerit. Bene iram meae consultum esse causae non iniuria confi/M3gnifice do. Magnifice. Exemplum erit: Quamquam Plurima

sunt,iudices, ae in vestris spectare sententiis, M admistari soleam,nihil tamen est quod maiori laude, M venea ratione dignum ducam,quam vestram illam singularem in rebus perficiendis magnificentiam. Minime igitur cuiquam mirum esse debet, si populus ipse in omnibus ad rempublicam pertinentibus, praecipuo quod m fa/uore, at studio spectatam, M admirabilem iustitiam existimatio vestram semper persecutus fuerit. Existimatio.Liudietur Exemplum erit,Bono,& optimo quidem ciuitas nostra pendet iudieio, cum sciamus vos tali ingenio esse praesditos,ut nullius timeatis iniurias,nullius inimicitias,nullum denio impetum improhoru hominum, qui animuz pectatio vestiu ab officio deterreant. Expectatio: Exemptu est. Cum hoc ita sit, iudices,ut omnibus iustitia, N aequitastem seruaueritis, nulla incidit dubitatio inter ciues,quin hunc praestante adolescentem absoluatis, qui quide in improbis accusatur solum,ut eum paternis honis ex olient Haec ille.Promuitur idem cicero sie;

38쪽

DE COMPO. ORN. EPISTO. A biis ipsiis beneuolum auditorem est litemus i

nostram edusam Ludido retollemus, o adueras norum per eontemptionem deprimemus.

In quae Mancinellus, Si nostram causam laudando tollemus,aduersariorum per contemptionem depri memus.Exemptu erit,Nisi causa me iudices,talis esset, ut satis ipsa per se apud vos peroraret, pluribus Verbis, ac maiori studiovieret: sed cum nihil sit,quod magis aurem vel publica,vel priuata pertineat, quam hoc ipsum, de quo nac sum acturus,.quid est qubd tam necessari ait honesti rei diffidere debea, quid praesertim ea sit ad' uersarii mei causa, s si apudVos accepta fuerit,plurima detrimenti patriae, M bonis viris perniciem allatura sit. Per contemption ad aliqui legunt per contenti

nem.i.co parationem. Contecto enim, ut aiunt, quadolcoparo significat.Placet aut utrun .Haec Mancinellius.

De dociditate aut odit litisne dicit ide Cicero fici

Dociles auditores habere ooterimus,si summam causae breuiter exponemus,M si attentos eos faciemus. Nadocilis est ille,qui attente vult audire. Attentos habebismus,si pollicebimur nos de rebus magnis, nouist, inusiεtatis verba facturos:aut de his rebus, quae ad rempubli. Pertineant: aut ad eosipsos,qui audiunt,aut ad deorum immortalium religionem aut ad pietatem nos esse dictatos, M si rogabimus ut attente audiant:& si tali numero ponemus res,de quibus dicturi sumus.

Quando utendumsit principio. Titu. III LSI hinem- genus cauta honestum,hoc e si . rpωgnamus,aut defendimus,quod ab omnibus vid tur posse probari,licebit uti, vel non uti principio. Si uti voluerimus,a lege,a scriptura, ab aliquo nO'strae cauta firmissimo adiumento principium iamcmus.

39쪽

A lege.shumana. A scripture,diuina. Abadiu/mento. De quibus ad Herennium Cicero,unde haec feν re autor noster sumpsit,iabunde disputat, quae quum in manibus sint,non duxi repetenda. De in sinuatione quando ea utendum. Titis.V.d turpe,hoc est,si res honesta oppugnatur,aut defent turpis, loco principii utemur insinuationea. lam per dissimulationem ingressu, quo structa similem consequemur. Commutabimura homine Pro homine,rem pro re,hominem pro re,u rem pro homine.Utemur fima consensu, autoritate simili, criminastione, M tremi dicti aduersarii occupatione. Ad inasinuatione quom cofugiemus : sei cu arguta admiratio ne,& cofideli promissioe, si auditor fuerit persuasus. Atii fuerit audiendo defessus,festiua, dicacem, & hilare asseremus i tenus causae dubiit erit,hoc est, si habuerit in se honestatis, & turpitudinis partem: ut si fratrem sacris legum tueamur,incipiemus a beneuolentia. Si humile.

hoc est, quum contempta res antefertur, ab attentione exordiemur.Seruandum autem in exordio ut sit lene, 22ertum, u non apparatum .Uitiosum erit, si vulgare, si commune,si commutabile I longli,si separatum,si uastatum contra praecepta.

Dimine AsieusAnd. Vbigenus edi se est turpe, utemur insinuatione, ut praescriptum est:ubi dubium,incipiemus a beneuoletide

ubi humile, ab attentione, Hominem pro homine, ut si qui defenditur iniustus

est,alium in simili facinore Absolutum ostendemus.R em Pro re,ut furtum pro sacrilenio: simplicem fornicatione, pro stupro, aut incesto.Ubi factum pro facto commutasmus, Vixspro auro sublatui .Hominem pro re,ut si eius, qui surti arguitur,pro patria susceptas cicatriccs obieceorimus:aut si homicidij reum, clarum ostenderimus.Rem pro homine,ut si omnibus inuisi lcue facinus prohauerimus, Sc it persona ad rem conuerterimus iudicem Flo

40쪽

DE COMPO. ORN. EPISTO.

cto consensu,ut dicendo ex totius ciuitatis co sensu Clodium a Milone occisum.Autoritate simili,ut Horatium a parricidio ablatutu Scipione librum rationii in con' spectu populi discidisse. Criminatione, ut ne defendi a nobis crimina ,aut purgari,aut admitti cogantiir,aduerasaria crimina reuelabimus: ut si obiiciat adulterium, iblius turpitudinem inuademus. Occupatione. extremi dis G, ut si in fine dixerit accusatu esse lasciuia perditu: incis piem' ita,Audes ne huic nostro lasciuia obiicere homo sceleratissime, cuius nulla pars vitae turpitudine nephanν dissima vacatit uni In dubio incipiemus a bcneuolentia. i.conabimur facere henevolos,ut in meliore partem

accipiant. In humili attentos faciemus, extolledo quod humile videtur.Haec aut,& quae sequuntur, quia potius ad oratione,quam ad epistolam pertinent, x potius ex Ciceronis libris discenda sunt,paucis absoluimus. De narrastione, π quae ea conssiciunt. Titu. VI.

An tio est brevis, dilucida,& verisimilis rerum

gestam,vel.quasi gestarii ad causam pertincntia expositio.Uet,ut frequeter in epistolis incidit, rς rum gerendarii honesta petitio.Breuis erit,si v de necesse erit coeperimus: si summatim, M no particula' tim narrabimus. si no intra necessarium prosequemur: sitrasitionibus,& digressionibus no utemur: si per ea, quS dicimus,ante facta intelligenturi si dicta no iterabimus. Dilucidam facient ordo rerum gestarum, ordo tempO φrum, & ipsa breuitas.Ucrisimilem, si ut mos,opinio, nast tura,spacia temporum, personarum dignitas, consilio irrationes, M locoru opportunitates postulabunt, diveri'mus .Est alterum genus narrationis,quod int leurrens,

aut digretarium dicitur.Id fit fidei,crimination s,tranistionis,apparationis, laudationisue causa.Tertium a causa ciuili remotum in personis, D negociorum ρXpOsbiland versatur . In negocisa positum habct tres par ρ es. Fabulam, quae nec est vera, nec verisimilis. Histo'

iam,quae in res vera, & gesta. Argumentum, quod cst

SEARCH

MENU NAVIGATION