장음표시 사용
81쪽
pervia snt, varii quoque generis, hoc est variae configuratis , quae repleri debent materia subtili ,s ve aethere , qui ea, uti monuimus , ingreditur motu quodam pernicissimo , quem suscipit ab impulsu vorticis universalis , uti pridem in Tractatu de Μotu praecitato suse , ac luculenter exposuim in
Μateria praefata subtilis , quae ingreditur corpora mixta , si vel adeo sit crassa, vel si non in tanta sit quantitate, ut exagitare queat 4n mixtis moleculas componentes, miXta, quae componuntur , erunt hoc in casu corpora solida; eoque solidiora , ac dura magis , quo particulae praefatae componentes ab aethere intime minus exagitantur. Contra autem, si vel ob tenuitatem, vel ob copiam majorem , eaS aether commoveat, atque agitet , erunt fluida . eoque fluidiora, quo magis exagitantur. In quo tamen id potissimum adnotare iuvat. si a meatibus praefatis insensilibus . vel ob minimas angustias , vel alia de causa eκ-
cludatus a materia primi elementi materia secundi elementi , tum moleculas componenteS miVta naturalia tantam in motu acquiri celeritatem a materia concitatissima
primi elementi , quae sola eo in casu, & sui juris, ut ita dicam ,
iacta , in spiraculis movetur , ut vel flammam, set ignem, vel se vorem, vel sermentationem concipiant. Ex quibus patet a Dem crito non alia de causa dissentire Cartesium , quod attinet ad elementa mixtorum , nisi quod Democritus particulas minimas elementorum Comnonentes effingit
individuas, & Cartesus eas ostem. dit dividi posse indemite. Μulto discrepare videtur a Peripateticis, quum materia primi elementi noni α sib. a. de C. text. 11.
sit revera nisi quam ignis ille perquamtenuis descecat in mus elementaris, qui procul dubio appellari quoque potest materia primi elementi , si ve primi generis . Enim vero Anaxagoras sa) ignem arebera nominavit. Μateria secandi elementi , si ve secundi generis
convenit cum aqua elementari . Μateria aetherea , si ve materia subtilis , sive aether eartesianus convenit cum aere elementari . Materia tertii elementi , si vo tertii generis, eoquod crassior longe sit, quam reliqua elementa , atque motui longe minus idonea ob varias ae valde dissimiles paseticularum figuras , adamussim Convenire potest cum terra ele mentari , modo tamen ignis, aqua, aer . & terra in sensu usurpetur scholastico; idest dummodo usu
taria simplicissima , purissima , quibus reliqua omnia midita com-Ponuntur, & in quae , sive resolvuntur postremo, sive resolvi possunt. Affectiones , & qualitates
elementorum istorum exposuimus nonmodo in praecedentibus, Verum etiam in Tractatu de Μotu pra citato. Si quis quaerat , quare nequa quam appellet Cartesius aetherem, sive materiam aetheream elemem
tum. Respondemus , id sacram suisse a Cartesio, quia aether, quumst aggregatum ex materia primi, dc secundi elementi , dici haud Potest , corpus simplicissimum s re, uti sunt reliqua tria clementa,
quae & simplicissima , di diversi
Cur ae ther a Cartesio inter e lementa
82쪽
De Regionibus Elamentorum ex se Uesi earumna. Hypo Cutissime , perperam licet , thesi. o urget Cartesius suam de ele-
teli δ' mentis hypothesin, eamque accom modat ad systema damnatum c his et periucanum . Collocat enim in mento- centro orbis Solem , qui, penes rum, est Cartesium , nil aliud est , quam plane aggregatum materiae concitatissi- commen-mae primi elementi. Sol undequatitia, nem que maturia circumdatur , si vequς u potius circumfunditur secundi ele-ς p menti ad globum terraqueum us 'Eini. c. ue , qui componitur , ex illiuβ φ φx ν sententia, materia tertii elementi.
Id mechanice exposuit Auctor in Tractatu suo physico ad leges
motus vorticis illius universi , cujus in centro Solem accommodavit . Hoc non modo commentitium est, verum etiam sacris adversatur Pa-inis, ex quibus habemus, glo-um terraqueum centrum esse fi-
Num , & prorsus immobile vorticis ipsius Solis, qui ab oriente motu suo diurno tendit in occidentem&c. Praeterea in Wincipio cremit Deus Caelam , is Terram ι c. ne quaquam materiam simpliciter extensam, & motum, quem postmodum in ea suscitavit , uti idem fabulatur in systemate suo physico, licet per simplicem hypothesin ad explicanda rerum phoenomena ad leges motus m chanici.
Negari Nihilominus , falsa quamvis
non Po' omnino sit hypothesis cartesiana, eost V ς' ratione generationis, & situs elem φιν ης mentorum , non negamuS tamen existentiam in rerum natura ma natura teriae cujusdam tenuissimae intentinia tetiae lis heterogeneae , quam aetherem eujus- appellare possumus ; eoquod peri, orbem hinc inde moveatur motu
quodam pernicissimo; quo, prout sensitIs, modo tenujor sit materia praefata, i*ngst τmodo crassior, modo magis, m 'Τμ 'γdo minus copiosa , varios inducit' motus, Variasque progignit in mim φη qtis vicissitudines , uti quoque in Tractatibus praecitatis demonstra vimus. Hujusmodi quippe vicissitudines , generationeS , & corruptiones mixtorum naturalium pr veniunt omnes a motu molecula- .rum componentium ἱ quae tamen, quum corporeae sint, moveri nequeunt nonnisi concitatae ab aliis corporibus , quae eas proxime impellunt. At, quum corpora ista , quae proxime agunt in moleculis . easque impellunt , sensus fugiant omnino , inseramus necesse est , insensilia esse; atque adeo ex iis
materiam quamdam confici mobilem , concitatissimam, adeo tamen extenuatam , atque subtilem, ut sensus organa proxime afficere nequaquam valeat. Proxime diκimus, quandoquidem Materia materiam subtilem , sive aethe- aetherea ,
ream quotidie sentimus beneficio insensilia aliarum molecularum sensilium , I x si , quae per eam impelluntur. Eamex. gr. sensibus nostris in igne 1 'V . squotidie percipimus , non proXi' due eme . sed adjuvantibus particuli. sensibis, crassioribus, quae instam malae in quotidie materia combustibili, non alia de peret pi-
causa agunt, atque inflammantur, tur. nisi quod solvuntur, exagitantu que ab aethere , sive ab aere eo tenuissimo, qui meatus m nimos ingreditur materiae praefatae combustibilis, particulas ejus compo nentes valide impellit , movet , exagitat, atque adeo mixti solinivit compagem , & particulas soluta. secum abripit ; quae Pr pterea moVentur , quaquaversum effunduntur, & vel sensus conci
. Si quis tamen hic quaerat unde materia ista aetherea sibi comparet
83쪽
Unde laaethere Penesmos, pr inveniemotus it.
rima. , sum, atque ab occasu in ortum thicas , atque antipathicas , de
motum suum validissimum , re spondemus a motu celerrimo vo tico , quo circumducitur in vo lice eo maximo, quo Sol quotitidie in gyrum movetur per VO rates mixtorum naturalium, dummodo tamen sint mixta physica inanimata, cogitationis videlicet.& sensus omnino expertia , quin diutius ad virtutes confugiamusticis eclipticam ab Drtu in occa- occultas, ad proprietates lympa- circumcirca globum terraqueum. reliqua, quae sunt revera in Λ Etenim Sol , quum maximae sit cademiis tutissimum ignorantiae molis, dc quum pernicissi me mo- asylum . Quamobrem , existantveatur, fieri minime potest, quin semper impellat, di secum abG piat copiam maximam aetheris illius tenuissi mi , qui propterea ita
motus, atque compulsus vorticem quamvis In rerum natura quatuor Veterum , Chymicorum quinque, ac pene innumera Λt
mistarum elementa , ea nequa quam elementa revera habenda concitat maximum rapidissimum, sunt, quum non sint corpora sim
validissimumque , qui centrum plicissima, dc nonnisi permotum
cum globo terraqueo habet com- alterius materiae simplicioris con mune , uti quoque demonstravi- citatissimae , cujus ope vel ipsamus . Aether ille , si ve aer te- agunt elementa , qualitates suas nuissimus , per quem in gyrum exerere, atque exercere valeant. Sol movetur, ab Aristotele, 9 Quae de elementis hactenus expo- rare
anicio stum ab A tomissi a proin
aliisque Philosophis veterrimis ,
item Ac aetber passim vocatur. Haec vero in aere. Hae auum is aetbere. Et aether in Caelo. Caelam autem non
amplius in alio es.suimus , si quis accurate perpe dat , aeque ac intime percipiat, si tamen reliquas omnes Philos phiae partes optime calleat, citra negotium per quam facile, Ac t Ex motu vorticis istius, uti pa culenter, nonmodo haurire poterit Iam secimus, si ve fiat prope glorbum terraqueum , si ve a globo
longe distans , motus maNimus oriatur, necesse est, materiae aethereae quae celerrime movetur
ab ecliptica vorticis ad axem gi bi terraquei , atque ab axe per
causas universas qualitatum , ctionum , item dc affectionum omnium, quae in corpore hum no , quatenus materiale est, contingere solent ; verum etiam ea dilucide exponere ad mentem tum Veterum, tum Recentiorum, tum
polos in ecliptica &e. Hinc ma- Chymicorum, ut inp erisque quae-teria praefata motu hoc suo pereu- stionibus, veruis profecto potius,
tum intrinsecos, tum extrinsecos suscitare valet , quos in rerum natura , dc secundum naturam, 3c praeter naturam quotidie obser-Famus . Atque adeo , posita in rerum natura materia fluida, po-
stoque motu Solis in grrum per
orbem universum . facile perci- quam re non cohaerere videntur. Diximus quarenus magertiae , quatenus videlicet vitam habet materialem , atque omnino compoream ab ach ione organorum materialium . Etenim quatenus
vivens , & agens quoque ope Μentis incorporeae, quae illud animat . inis atque . necesse est pere , atque explicare possumus ut praeter motum materiae, pona- generationes omnes, sorruptiones, anus in homine cogitationes qu affectiones , dc proprietates natu- que prorsus incorporeas quae in Pastoli Oper. inae E ejus
84쪽
ejus Mente excitantur incorpore in ea nempe forma hominis scomsus incorporea; quae, utpote compus informans humarram materillinie , debet quoque , uti palam feeimus in animadversionibus praesertim nostris metaphysicis , me dem corpore humano , dc eum eodem corpore vitam habente, per organa e uiam corporis agere dcc.
unum congregentur elementa, ita tamen , ut eX mutua eorum unione corpus aliquod exurgat , in quo elementorum qualitates mimo alterentur , id corporis mixtum proprie nuncupatur . Unio elementorum praefata alteratorum proprie dici ur mixtis.
Quocirea apposite Arimoteles mixtio est nquit . missibilium
alteratorem uηis . Viscibilia sunt elementa , quae in mixtione vera alterentur, noeesse est . Quandoquidem unis plurium ex. gr. se minum , quae demio secerni posisunt, vocatur oppositio; non secusae aquae , Vinique permixtio in vase , nuneupatur confusio ; e quod , licet imposterum vinum xb aqua secemere non valeamus, novam tamen formam in hujusmodi mixtione minime sibi comparant . adeo ut tertium quid ex ea consurgat, quod neque vinum, neque aquam sapiat . Hinc mimtio , penes Chymicos , qui 'nullam in elementis admittunt veram alaerationem , es unis natu
re terrae. Naturalam dicunt, ut ab
appositione. & confusione distimguatur mixtio , quas appellant
mixtiones artificiales, steriremis,
Hoc positb , liquet primo in In qubmivtione elementa esse debes sin a istet ge- eontraria; secus enim sese mutuo 'eratio a alterare , et quodammodo deia ver struere nequaquam possent . Li nM ti. quet subinde , generationem 'ς vera mixtione differre tantum η eundum magis, & minus , nem- gradibus , quamvis a firmen Peripatetici pristinam esement rum sorinam remanere in mixtimne , sed valde alteratam I in f neratione omnino corruptam , Ut nova adveniat . Hinc vulgat illud penes Physicos r edim χrmius , est generatio rite ius; quum genestatio revera mil uliud si penes nos , quam mum eleme torum in myriis alteratio . Rine corpora mixta proprie dicuntur' lapides , qui quamvis , vel penes nos , per digestionem alimoniae cujusdam 'intus influentis ines mentum sibi suscipiant, in iis tamen terra ex. gr. compacta, maximam , saltem ratione sensuum nostrorum , non subit alterati nem . Plantae contra , frondes , 'flores, fructus in arboribus &c., eoquod in iis eo perveniat elementorum alteratio , ut pristina eorum serma prorsus deleta , n vam acquirant , uti declarant sensus , proprie nuncupantur compora generara, s ve mixta generata.
Quamobrem corpora mixta dici luoque possunt terra haec hostra ensilis, aqua , aer crassus , atque ignis hic noster materialis ; quae, quamvis materiam prae eae teris sapiant elementorum. R quibus denominari solent, nihilominus haud sunt corpora simplicia ;aliis siquidem congregantur elein mentis , ut patet ex Phyfica. a a. d. Gone M. Cap. O. LI-Diuitiaco by Corale
85쪽
m Febribus, aliisque Morbis, qui assicere
calor naturalis tu compore humano umore Fraeter naturam Me ad.
auctu/ , sive imminutus , vitis quo Eam . quod pravam an cit sanguinis fermentat nem , ut febris natura , ejusque symptomata luculenter in notescant, quicquid de triplici sanguinis motu per meatus sanguiferos corporis humani viventis in praecedentibus innuimus , hic mente imprimis recolendum est; qui uti diximus , triplex est: flvoris, femmo simus, locassιν , sive rog es nis ; etenim febris triplicem quamvis motum istum afficere quodammodo semper soleat saltem non directe, directe tamen, ut ex di
centis haurire quisque Poterit , nonni si motum sanguinis sermisistativum assicit ἰ qaod , ut magis elucescat . conditiones singulas , quibus febris definitionem eκρο- fuimus , singillatim perpendere iuvat. Et primo febrem ideo Q
larem esse a firmavimus in corP re humano vivente praeter Dat ram sive adauctum , live immis
rum , quia in febribus plerisque ,ealor quamvis augeatur , negare tamen minime possumus , vel in febribus quandoque , in iis nimirum , quae frui ade propterea nu eupantur , a principio ad finem c
larem naturalem praeter naturam
imminui . Quinimmo & febres ipsae , in qu bus calor processu
temporis augetur , non ram Prae vici rigore, uti docet experientia, suscitantur. Dicimus praeterea humarum viatio ; calor quippe neque augetur in febribus , neque imminuitur , ut ita dicam, ab extrinsecst, quem. admodum fit , quum s O v. gr. assidemus , neque a chilo optimi succi, ac servido, neque a gelidis
potionibus, neque ab aere extrimisco ; verum oritur a PraVa qua dam fluidorum alteratione , sive Corruptela , quae pravam sanguinis fermentationem procreat ; siquidem optima sanguinis serment tio, quemadmodum eatorem misturalem inducit, ita quoquo Pr va ejusdem sanguinis sementa tio calorem praeternaturalem in corpore humano vitam habenta inducat necesse esto
Ex quibus patet , partem in kbribus primario asse,am sanguinem esse ; qui prosecto affici potest vitio . eum mi , tum reliquorum fluidorum t lymphae via delicet , succi nerves . vel spiri
tuum animalium , aeque ac vitainlium , chyli , bilis , succi pa
doque vitio item partium solida-E ii rum,
Deelara tur definitio R. biis prae allata .
bus , ex nostra sententia , pri. Nario a fiet tu g.
86쪽
rum , in quibus non semel huis
mores stagnando corrumpuntur ,
atque in gyrum cum sanguine postmodum effusi , sementationem sebrilem suscitant, uti contingere
suotidie solet in tumoribus , qui
uppurant, ulceribus, vulneribus
die.Hine illud Hippocratis μ mpus conficit. , dolarer, ae febres aceidum magis , quam iam confecto. Praeter Dicimus partem in sentibus a. Pi μι-rro asserim sanguinem csse ; . etenim si una cum sanguine in feb 3, sebribus contingat , ut reliqui quoque assiciantur humores, item,' α. Organa sere universa , ct cor Iiqui' asia prae caeteris, arteriae, & nervi, id seiuntur fit secundinis, eoquod sanguis pri-hu mores dem alteratus, ct praeter naturam
eum par- sive servidus , sive se eiactus ,
tibus u reliquos humores coinquinare , niversis. item & cirgana laedere debeat.
Diatn- Quod quum ita sit , signa se-sa. bris diagnostica desumenda ν niunt ab alteratione, quae Πον
nit in corpore humano, & ab e dem sanguine , qui in vasis sanguiferis prave sermentatur , & a caeteris partibus , tum fluidis ,
tum solidis, quae in eodem Corpore humano vitam habente , ob pravam sanguinis sermentationem,
alterari , & laedi debent . in circa febris indicia primaria esse
solent calor praeter naturam aut adauctus, aut imminutus. Secundaria pulsus praeter naturam immutatus, virium desectus. Pandiculationes. oscitationes, cephalalgia , artuum , lumborumque dolores utphirimum vagantes , ne
vorum permolestae irritationes , rigores culanei , appetitus dej mis, nausea, quandoque vomitus, urinae non congruae , dc reliqua quae , quamvis in febribus non aeque semper respondeant, neque febres tantummodo comitentur , in febribus tamen examinanda ,
ae sedulo in aegrotantibus perquDrenda sunt, quoniam per se mintationes labriles , aut proxime , aut remote in corpore humapo , dum vivit , utplurimum exciis
Causam febrium proximam uia Cissae aniversalem efficientem ex iis , quae ante jam diximus , patet , vitium esse sanguinis , quod pravam sanguinis sermentationem peperit . Quia autem sanguinis sermentatio , uti monuimus , s scitatur per materiam μι- gen ris , sive primi elemori , Guae
sola per meatus minimorum sanguinis massam componentium evagatur , inferre debemus , viatium sanguinis praefatum , quod febrem suscitat , situm esse prae sertim in humore quodam , ut ita dicam , heterogeneo , qui
meatus minimos praefatos tam tare ita valeat , ut plus , vel minus, quam par est, ad sermen rationem naturalem inducendam,
excludatur materia secuη i generis,sve secandi elementi ἰ quae , ut ex Physicis habemus, maximum
maximamque celeritatem in se in re compescit materiae primi generis &c. Humor autem heterm neus, extrane , ut ita dicam , sive non congruus , qui fermentum
furiis appellari potest, aut gen
ratur in eadem Languinis massa , aut per meatus, sive spiraculae iis, aut per pulmones una cum aere inspirato, aut per dumis lacteos vasa ingreditur sanguifera. Quapropter causa febrium remota praecedens. sive strocara Βιca. edu cenda est potissimum a qualitate,& quantitate sex rerum nan sura tium, quibus , aut utimur , aut quandoque potius abutimur. Prognosis desumitur in febribus Progis. a temperamento aegrotantia , α
87쪽
natura caloris sebrilis , tum exterioris , tum etiam interioris , aqualitate , & quantitate pulsus , item & urinae, a sanguinis inspecti constitutione , necnon & avarietate , atque intensione reli- uorum symetomatum , quae in labribus contingunt ; de quibus tamen omnibus suo loco singilatim dicendum , ubi de febribus singulis ex professo acturi . In genere tamen adnotandum, sevo scatentes febribus ardentibus longe minus laedi , caeteris paribus , Pam graciles , & macilentos .
pore , quo solvitur , & , ut ita
dicam, sunditur ob exscandescen tiam febrilam , a sanguine Praeterlabente absorbetur, atque adeo oleositate sua tantum sanguinis servorem lenire. ac blande comis pescere valet . Pulsus magnus in principio plerumque. bonus . &4m major , eo melior habenisus. Contra , quum imbecillitatem praeseserat , eoquod vires tum indieet maxime fractas , dubii eventus existimandus . Intermittens , nisi una , & valde
debilis sit , non pessimus habemdus. Syptomata in febribus , licet ingravescant , cum pulsu i men magno , atque aequali, meliora sunt , quam leniora cum
pulsu parvo, & inaequali. Urina turbida , nihil in matula deponens, magnam in febribus hum rum perturbationem declarat a
Quo tenujor, & rubicundior, eo Peior : Quamdiu cruda, tamdiu suspecta. Duo major , vel minor ex indiciis apparet sanguinis perturbatio , eo quoque magis , vel minus anceps haberi debet febris.
autumnales longa utplurimum, aut mortiaer , tum maxime , quum
profecto ob spirituum animalium, atque vitalium . quos calor aestia vus pridem dissipavit , inopiam. Non secus ac in caeteris affe- Cutatioctionibus, ita & in febribus , ut di x xi . methodice curentur , ex triplici sonte , diastetico nimirum , - - maceutico , ac Girurgico elicienda sunt praesidia medica. In diaeta id prae caeteris observandum in genere , ratione victus ex Hippocrate sa) , quod corpora impura , quo pius nutries, eo magis . . tb Si quis cibum febricitanti dederis , in sano robur , sic laboranti m bus, quandoquidem in febribus , or
ganorum facultatibus enervatis , aut saltem immutatis, aliment rum copia neque digeri probe , neque extenuari, neque delaecari, neque commode distribui potest. Habenda tamen ratio est temperamenti, regioniS, anni temporis, aetatis, febrisque naturae, de quibus universis suo loco dicendum.
Interim de diaeta in febribus , en eodem Hippocrate seὶ , id
in genere adnotare iuvat primo, quod victus bumidus febricitaritibus
ris , im aliis , qui tali victu uti consueverunt ; fluida nempe alia menta longe facilius concoquuntur , citius , citraque magnum laborem solidas partes , aeque ac fluidas corporis humani viventis reficiunt . Secundo , quod in a res,oribui abstinere oportet , nam cibum dare, nocumm est; is quibus per circuitum sum accessones , in ipsa accessone abstinere oportet ; in accessione enim cibus ingestus organa jam labefastata , magis adhuc defatigat , atque adeo se-bricitantem magis quoque laedit. Observamus tamen bilem no nullis, aut reliqua viscerum serinmenta in accessionibus ita exal-
88쪽
iari , ut nonnisi aliquid vel in ipla accessione in reinionem ita ΛNIMADVERSION Espropinetur , adeo laborent , ut P ΛΤ HOLOGI GAE.
syncopae frequentissimae superveniant , aliaque pessima sympto- π Efinitionem, quam de sebre Compsemata, non fine maximo vitae Ira tradidimos, si quis accurais rantur bricitantis discrimine . Ratione perpendat, longe satius per eam, liorum motus, & quietis, motus nimius, sebris naturam proprie , ae clare do Dor exemitatio videlicet membrorum circumscriptam nos exposuisse s binimia, dissipat nimis partem flui- suasum iri non diffidimus , Dia- I ..., dorum volatiliorem, ac propterea lactica dummodo probe instruis' organorum facultates magis. ma- ctus, recte definiendi, describe .giique enervat, Quies contra, si nimia sit , incit , ne sangninis recrementa debite per glandulas excernantur , quae propterea invasis intus cumulata sermentati nem febrilem magis adhuc fovent.
Quicquid innuimus de motu , &ρuiere, idem strine dicendum leomno , vigiliisque , Λnimus ,
quantam fieri possit , vacans a curis universis hilaritatem serret. Hilaritas quippe sola kbres quandoque , condumacissimas licet , extinxit. Curiti. In Pharmacia febricitantes omώpharma- nes , ubi saltem febre laboranteeutiea , calida, humectare. & refrigerare item & debomus: omnis febris, qua frenis chirur- bumectarao , ac refrigeratio reme giς3 , suis ex Galeno aὶ . Praemissis itaque, si tamen conveniunt, immibus purgationibus , aut Hyst ribus simplicibus, quibus blande solvatur alvus , iis Potissimum,
mi aut edaces sunt , aut alvivdstrictionem patiuntur , aut mpletione nimia laborant, propinandae sunt potioneS Copiosae reiani erantes idoneae , de quibus omnibus suo loco inserius . In Chirurgia , aestui febrili sedando, an sanguinis missio conventat, in quibus, & quando opportune comveniat, id quoque de febribus similis sermonem in sequentibus h.
entes , quanta valeamus industria, protulimus.s x Μιtb. mea . lib. . s. 4 dique genuina Calleat praecepta ἰquam , si aut cum Hippocrate ι aut cum Galeno quis dixisset dic mersonem esse navimae casissitatis in gueam Iuram; aut cum Avis Cenna δ cas rem esse Waeternat. Iem in raris accentum. ἐν media
rarterim, iri venas in totum carpindiffusum; aut cum Uvillisio: -- tum esse inordinatum forinis , Husque rimiam effervescentin- -- criore, fili, insesque praeterea δε ι maribus , qui s aeconomia naturalis Paris perturbatur ἰ aut , non ita pridem . cum ipso Bestino : --rium esse sanxiams , aut in motu , M in quantitate , aut in qualis M , σα - - - asi ibus . ain is Omnibus ἰ omnes quippe inperius allatae definitiones, tantorum Viarorum cum venia dixisse liceat. vel plane obscurae sunt, vel salsae, vel saltem non propriae, e quod solis febribus nos modo comveniant , verum & ad alias e tendantur assectiones.
SIgnum dicitur ricquid rem H, Quid sine quam significat , si ve quidquid signa,ea
89쪽
τIdellaei indicmae parte , quam semiariem appellavimus, signum ALIAS, ANIMADVERSIO- vocamus quicquid , ais Briaris, . NES PATHOLOGICAE.
aut ritum facere laser ea, quoua - . . . -
indigemtis in medendi metiado , ut Uicquid morbis excitandis ' si ir
fectio, qua aegraeat i c. Hinc alia id morbi cavsa dieitur. Hinc aliae ti,' S ai dicuntur salubria , alia insalubria, dicuntur po se , 3lim per μς - sthibuis:
alia neutra, utpote quae , vel sa- dem . Per se dicitur , quum agit tui. nitatem indicent corporis humani primo tamquam causa efficiens, viventis prosperam , vel adverse Tatione illius, quam producit af-sam . sive morbum, vel neutram sectionem , ut scammonium eX.gr.,
ejusdem corporis dispositioncm , quod , calidissimum licet cense quam ut pom bilem profert Ga- tur , bilem nihilominus , penes
tenus . Rursus alia vocantur ρ Galenicos , calidosque humores Gognomonica , idest morbum indi- cgerit et tamquam causa per se , cotia. Alia sene evoma , nimi- viscera' impense praeter naturam rum vis entia . Pathognomonica calefacere valet , eorumque i morbum indesinenter comitari s flammationes inducere et eadem lent; cum es quippe incipiunt, contra viscera , tamquam causas rRugentur, imminuunturque usque accidens , humores calidos ed dum tandem deficiant ; ideoque cendo , potest quandoque praetexmorbi essentiam proprie common- naturam refrigerare; ideoque taminstrare valent. Synedrevonta mor- quam causa per accidens idoneum his non cohaerent necessario, ne- censeri potest scammonium, hepamque eorum indicant essentiam ; tis ex. gr. intemperiet frigidae , verum indicant potius quicquid & siccae pariendae . Praeterea , assectionibus evenire solet per ac- modo appellatur causa principatis, cidens, ratione scilicet. tum m modo adiuvanae , modo Me quin gnitudinis . tum indolis , tum Mon . Principalis est , quae affomentus . Signa haec prodeunt ut- Oionem proxime producit , qua plurimum processu morbi ; quo- que sola eam inducere valet. ΑὐCirca nuncupantur quoque epipia juvam est, quae sola quamvis af. nomena , nimirum post apparen- sectionem non inducat , aliis t
tia . e genomena , hoc est post men , ut inducatur , auxiliatur .
penita. Praeterea alia eorum pra&- requiritur nimirum tamquam con sentem indicant corporis humani ditio necessaria. In tumore eX.gr. , viventis statum , dicunturque qui ob contusionem extrinsecus
diagnostica , s ve demons tma . intumescit, tubuli contusi, di last Alia praenunciant sutura , dicun. befactati , partem affectam licet
eurque prognostica. Alia praeterita non attollant tamquam causa eccommemorant , dicique solent ficiens, sunt tamen veluti condi- commemorantia, si ve oamnestica , tio perquam necessaria . ut pars quae tamen passim, tum subdia- affecta in tumorem attollatur ;gnosticis , tum sub prognosticis, quae profecto in iis circumstantiis
Tomprehenduntur . neutiquam attolleretur, atque intumesceret , nisi in tubulis laesis humores stagnando concrescerent, mramquePropterea Parietes ex im
90쪽
terioribus versus e teriora in omnem dimensionem propellerent .
Rursus dici potest modo proxima,
modo remota, prout vel proxime, vel remote morbos inserat. Item modo exterior, modo interior. E terior , vel est necessaria , vel nonnecessaria . Causae exteriores necessariae sitae sunt in vitio quodam , si ve abusu seκ rerum non
naturalium , de quibus ante jam diximus ; quae , quum bene se habeant, & quum iis probe , ac
opportune utamur, morbOS quamvis non inserant , necessario tamen quodammodo assicere deis hent corpus humanum ViVens , quod secus vivere diu nequaquam
posset . Non ita ex. gr. lapidis ictus, viperae morsus, & reliqua, quae , quum sint fortuita , inter
causas morborum exteriores nom
necessarias recensentur. Causae imteriores , quae videlicet, in recessibus corporis humani vivent;s delitescentes, sensibus haud quaquam obversantur , sed per simplices
conjecturas deprehenduntur, sunt vel antecedentes , Vel coniunctae . Antecedentes movent conjunctas, ut affectionem Proxime pariant . Quocirca in tumore praeter naturam sine causa manifesta extri secus eXorto, humor, qui ad partem confluit affectam, prius quam ibi stagnet, causa antecedens est. Humor stagnans , qui jam confluxit , & qui tumorem proxime
producit causa conjuncta vocatur. Id de causis quoque exterioribus quae propterea exteriores Conjunctα nuncupantur , tum , uum morbum proxime pariant,icendum est . Telum m. gr.
quod vulnus inflixit , ratione vulneris inflicti , est causa eκte
na conjuncta . Causae exteriores
antecedentes passim in Re medica vocitantur pro tarcticae , idest praeincipientes . Causa Conjuncta,
vel simpliciter coniuncta est , vescontinens . Conjuncta simpliciter est, in exemplo superius allato, telum vulnus infligens, quo posito ponitur & vulnus, eoque tamen ablato , vulnus haud aufertur . Continens est, qua posta , ponitur morbus, & lublata, morbus, quem inseri, aufertur . Calculus iccirco obstructionem iaciens in collo vesicae , non injuria haberi potest veluti causa conjuncta continens interior, ratione suppressi nis urinae; quae eo in casu , ideo non egeritur, quia calculus resistit.
ALIAE ANIΜADVERSIONES AD SEΜIOTICEN SPECTANTES. EX signis prognosticis , quae varia suti monuimus , in morbis rati . futura indicant , alia designani P 'g' pmorbi eventum , an videlicet ad M s M salutem , an ad interitum te, g v v dat . Alia tempus eventus , an g obrevi nimirum, an diu duraturus si . Alia modum is eventu , an
scilicet qua solvendus sit crisi , si ad salutem; an quibus opprimisymptomatibus debeat aeger , si
ALIAE ANIMADVERSIONES PATHOLOGICAE.QUicquid causa morbi in cor- quid
pore humano aegrotante , sympto praeter morbi essentiam , producit praeter naturam , sive
molestum , dicitur symptoma , quod revera nihil aliud est, quam accidens , sive potius modus printer naturalis , Me essentialis , Me accidentalis , qui morbi essentiam
insequitur , , fine ea jublimis
nequa . Essentiam morbi insequitur , aut prioritate tantum n turae , aut prioritate temporis , &naturae , sive aut proxime , aut