장음표시 사용
151쪽
ARREPTA NECLECTA. ra res postulabat:alioqui frustra omnia,etiam ad rem quam maxime condiacentia.
Vix dici queat, quarti egregios conceptus, optatasque magnarum rerum expeditiones, frequenter impediat inuisa illa cura titio, mora, quae quibusdam nimis est in ore. Hinc Psalmographus tam sui quam nostri occasione,toties ad Dominum clamabat: Accelera, ut errea me Domine, ad adiuuan- dura me festina: Domine, nemorem Deo mem,ne tardaveris: Ottoa .i pauperes viribus virtuti Fentes facti sumus
Celerem ciuimodi in necessitate S Oppo minitate expeditionem temporisque sedulam rationem, in Iosue licet obser
uare Quinque liquidem regibus cingentibus iam iamque .sio. expngnantibus Gai ionem misere statim ut fit Gabaonitqad Ioi scende citora libera nos, fer praesidium:
convc aduersum nos .mines reges Amorrhaeorum, Tu
habitant in montanis. Quid tum Iosue uas dubiteta quod praesens exigebat necessitas. Ascendit Iosue, omni exercitudbentorum umeo, tri fortissimi. IV Mit i. super eos REPENTE; tota nocte ascendens de Galgalis de de otii bus trium pliauit. Nisi simili seniore, acceleratione usus fuisset Saul, tina .R r. i. ciuitas Iabes Galaeid extrem I aericlitaretur, Naas rege Ammonitarum ad celerem aeque ac scrdam deditionem vel euastationem urgente nequiuisset eos liberare. Prima eius erat Admiran- ab inauguratione expediti, nuncii runt eum , sequentem boues de agro mi, Icinecessitatem , flentemque populum Gabaa pro in tente communi calamitate si itim conscripsit exercitum trecento rum ita illium . At,quo pacto tam cito tantum I tu reci militem , praesertim cum necdum bellicum vi tum inim exercuisset, satisque acerbam ipsi regni in limine passii fuisset phirnnorum pessimorum liomilitim auersionem pudentium uniuersum Populum ab eius obedientiae: obsequio publica rebellione diuertere N i , itaque usus est artificio, qua methodo ad tantas copias in momento rein-PONS
152쪽
omnes terminos sael per manm nunciorum,dicens uicum
que non exierito scutu fuerit Saulo Samuel, sic se bobus eiis. Invasit ergo timor Domini populum, ingressisunt quasi
vir unus. Et recensuit eos in Beetec fueruntq tuorum Urael recenta millia virorum autem Iuda triginta misita. Elfactium est, cum dies crastinue veni et ecce opus grande unius diei,per acceleratione, constituit Saulpopulum in tres partesu singressis media castra , in vigilia matutina, fercussit i mondum incalesceret dies reliqui autem diu est sunt,ita ut non relinquerentur in eo duo pariter. Valde accommodum huic proposito ex profanis quoq:Historiis exemplum unum atque alterum subiungamus, eodem Fronti. 3. namque spectant haec omnia. Accelerationi essicaciam vel unica Marci Catonis expeditio plus satis edoceat. Is,cum
nimaduertisset in Hispania potiri se quodam opido posse, si
inopinantes inuaderetes quatridui iter biduo per confragosa deserta emensus, nil ait tale metuentes oppressit. Victori bus deinde suis causam tam facilis euentus requirentibus, dixit, tum illos victoriam adeptos, cum quatridui iter biduo arripuissentes quod sine dubio accelerationi fuit adscribendum. Frant si h Similiter Lucullus festinato rem agendam existimans, elim aduersus Mithridatem&Tigranon,in Armenia mai re apud Tigranocertam, non amplius quindecim millia aramatorum haberet, hostis autem innumerabilem multitudi nem sed inhabilem nondum ordinatam hostium aciem in uasit, atque ita protinus dissipauit, ut ipsi quoque reges, abi ctis insignibus, fugerent. 2 . .. Flaminius Imperator Romanus, ne occasionem rei benes gerendae sineret elabi, videretque sibi accelerandum Senatus iteras, quibus erat imperium, vetan ne pugnaret, non aperuit nisi postquam iam hostem superauerat. Si legisset hiateras hostium spolia non legisset. Simi-
153쪽
ARREPTA NECLECTA. IrySimiliter . Fulvius literas Senatus in sinu posuit, cum vel L let de Campanis sum supplicium reoque facto aperuit illis
sero, sibi tempestiue Iuxta tum ipsius aidorem acti lichum res moram non patiebattar Ni lionis neglectu Sc intertextu molae suos in il crin et a cit, apud , racusas. Sic habet Plutarc luis Om nium malorum causam omnes in Niciam referebant, qui periculorum rationibus subducendis occupatus,cum etiam minima quaeque caueret , rerum gerendarum gubernatricem tem Occ sq, porta occasonem praeterfluere sinebat. Nam alioqui in ipso h mire peragendae cursu , nemo illum iure potuit umquam repre nub*xn 'hendere F rsatio sola,S Opportunissimae Occasionis monaci a L. iv vita alta lata ilia si in im foede conspurcavit.
his adhuc argumentis o Tenditur , acceserandum negotium, dum se offert OCC si O. At bl ira icta mentis exemplisque
dclni tan in Opportunitate curam
temporis commendemus , quo magis inuisam tarditatem rancem aliquando auersemures quia , ut recte optiocles Vrgentibus bellis celeritas optima est. Cui simile est illud Vegetis talia de causa supra memoratum. In rebus bellicis, i u. celeritas amplius solet prodesse quam virtus . Et Euripides his c. sicla ili una canens iunctantem tali,(inquit Ni rotat V ec ita inuri ni is vique Oppiar Odiosa. ne peragendo. David id non ignorans, utpote cuius manus docuerat
Deus ad praelium in digitos eius ad lima quando iam sibi a filio suo Abs b,m npendere videbat periculum , mal letque instinctu utino potius irae ad tempus cedere, quam ardua moliendo malum magis exacerbare , seruiendumi tam-
154쪽
laeis tempori atque necessitati praesenti existimauites sed tamen in acceleratione spem negoti bene conficiendi collocabat.* ius ii Dixit itaque suisti urgue fugiamus : neque enim em nobis essetium facie Absalom. Fentinate egredi, ne forte veniens occupet nos Oimpleat super nos ruinam ct percutiat ciuitatem in ore gladi . Ita quando iam in montibus campisque promgus versiaba tu , nunciatum ei industria Chusai consilium, quo se statim in tuta reciperet , nisi vellet se perditum. Dixerunt quippe nunci regi : Surgite O transite cito fluuium , quoniam huiusmodi dedit consuum contra vos Achitophel Achitophel namque consilium dederat Absalomo, ut expeditis duodecim millibus , Dauid ubicumque esset obrueretur statim: Chusai vero secreto a Dauid subornatus , consilio hoc de
industria refutato, essicacibus rationibus suasit, ut copiae infinitae conscriberentur, totoque regni robore contra Dauidem procedererur, ut ita interea dum res illa magnae molis morae curaretur, Dauidi spatium fieret temporis , ad loca tutiora capessendari quod quam celerrime re ipsa est praesitum. Surrexit ni alim David O omnis populus qui cum eo perat,stranserunt Iordanem,donec dilucesceret orne unus qui edem re uti fuit, qui non trans etfluuium thar. Reg. 1o. Similiter , quando iam rebelli illo filio neci dato, rex in is pristinum solium Hierosolymam remearet, Seba seditionem ut mouente, separatus est omnis Israel a David secutusque est taSebam adeo ut domum reuersus David,statim citra ullam lmoram,Vt par erat, mittendum putarit exercitum contra se
ditiosos. Dixitque ob id Amasae duci : Convoca mihi omnes tratiros Iuda in diem tertium, tu ades praesens. Ab re mas ita
et conuocaret udam,s moraim es extra lacitum, quod ei con totistituerat rex ecce neglectum occasionis, tergiversationem set bonae expeditioni contrariam. it autem David ad Abisai ,
hunc magis amicturmis nos Seba quam Absalom: toc imitur tu
seruos Domini tui es persequere cum sene forte inueniat ciuita te munitas ut fugiat nos.
Recepit se ille Seba tantilla morae spatii, in ciuitatem
155쪽
Abesam sed Ioab festanans eircumdedit munitionibus ciuitatem,accelerauit expugnationem, suaque diligenti uastantia coegit mulieris sapientis auxilio seniores ciuitatis seditiosi Sebae caput tradere per muros res tacito composita est sedataque seditio, tuae alioqui vix sero tandem maximis laboribus impensis potuisset exstingui.
Non secus enim in similibus negotiis tempestiue est pro-Tergiv spiciendum,quam restinguendum incendium,statim atq; suo eo nisi , se fumo vel flammae micante prodiderit. IgritScientia qui sui, si iniit initio unica aquae situla facile sopiri potest, postquam inua lauace luerit, vix flumine ex liausto restinguitur. Sic de Arris primum assurgente spostmodum flagrante secti Hierony Hieronymus Amus in Alexandria,una scintilla fuit sed quia non ita et
tim oppressa est,totum orbem eius flamma populata est. Vir Gaia M. de recte Poeta quidam non ineleg Ins: Parsa praus iacuit te I. sineti a faui is, Scinti am mora,flamma moras, i uenaea flammam Ista seculata dedit tantos si inti a dolores. Quis etiam non videat, in ipsi iam incendis grassatione. Incendi eous esse aquarum copia,S acceleratione Nam quemadmodum ni nil esticitur, si lympha de tuerit ita nec proderit copia, si lente sensim . interpolatas tantum vicibus, nunc unam
iniicias situlam S paulo post aliam,& ita deinceps Sic namque agendo, quantumcumque aquae suppetit , absumetur: Ac ne tantillum quidem de incendi voragine superaueris. Ita cum regnum aliquod in se diuisum , flagrat armis, tabellum undique Lundique bellum insonat intestanis
cuncta tumultibus incenduntur , si nunc manipulum,nuinimmiseris , postea adhuc, nam adhibeas turmam i nunc tot millia aureorum , A paulo post totidem impendantur: sensim illud desolabitum militem omnem , Omnemque belli neruum consumscris S tantum abest ut victoriae quid piam consequaris , ut etiam vires hostiles S sic bellium c piae futurae sint auctiores. Sic enim S incendium modico a
tuae aspergine non exstinguitur, sed dum per anti petis asint qualitatum contrariarum cpugnautia , maiores acquirit R et vires
156쪽
vires pars superior Sic namque fabri,iniectae laticis in focum suum, dum stridentia tingunt aera lacu, non ignem sopire,
sed calentiorem feruentioremque efficere intendunt. Ignauiae Acceleratio itaque temporisque attenta ratio priusquam V Vimqn elabatur, res eximias producit in effectum , superanturque ea ratione vel maximae dissicultates. contra ignauia, torpor, etiam caelitus oblatas victorias, felices effectus enera
Antiph uante pessundant. Hoc est quod Antiphanes inquit Diligentia subiiciuntur omnia. Aduersum vero est prorsus, remotu quod Quinctilianus in protelantibus S prolixis cunctatori Sela te. ius arguit Plerumque, inquit, sera pro nullis sunt. Docet civirum id exitus non raro euidentius quam possit verbis vllis exprimi. rget interdum necessitas adliibendi remedijidibus ruinam minantibus, vel nauigio prae vetustate nimiave allisione fere fatiscenti at dum dies ex die trahitur , disterturq in menses, quod primo momento opus facto fuerat, inopinato iactura casus t superuenit,nullo neq; preti neq; tempore reparabilis.
Longe aliter,ideoque felicitis, T. Quinctius Cos qui victis
Front.li. s. acie Equis& Volscis, cum Antium Oppidum expugnare statuisset,adcocionem vocato exercitu ,exposuit quam id nece
Aeehid , sarium, facile esset, si non disserretur eoque impetu, quem
Vonis es exhortatio concitauerat,aggressus est urbem, eaq, potitus est.
Ita cum Pharnacem primo congressi vicisset Caesiir, amicisc*ox scripsit Veni, Oidi, vici summam rei gestae celeritatem indi cans. Non neglectequoque acceleratis ni argumentum fuit in caeco nato a Christo illuminato;quod ipse pari modo loquendi, quo olim de sua expeditione Caesar, est contestatus.
Dum vicini si quidem alii l omnes, quotqUOt eum antea viderant prq subita illius hominis mutatione vix crederet eumdem esse tandem ab illis interrogatus,qui tam repente natiua illa oculorum orbitate sublata&oculos& oculorum vanis , sum nactus esset respondit Ice homo qui dicitur Iesus, lutum C srum' i fecit(exsputo Sunxit oculos V eos, O dixit mihi, Vade adna latoriam Siloe,s laua. QSid egit hic caecus tergiversatus est 3 an distulit in crastinum an moram nexuit, Multas e Priamo rogitans, superne iore multa Nihil horum immo ipsa quoque
157쪽
ARREPTA NECLECTA. 33 quoque sestinatio mora illi visa fuit. Utque scias, illum sumna usum acceleratione , quo tanto celebrior esset fama miraculi, verba quibus totum describit negotium considerari icinquit, ut tunc Caesar, aut, ut j. Ast antequam finem huic Capiti imponamus,specimen, Cui cta seruat ei neglect celeritatis in uno eodemq; excplo,sed par u i rium diuersarum hominibus,observemus quo melius neces.saria tantae rei cognitione S recordatione abuamur. Sic in Hulona rerum Indicarum legimus. Stephanus Gamma, in filiae Praetor Lusi Linus viribus ferox, de paterna gloria binu
lante, haud leuis momentirem,cum a Vasco Patre olim, tum nuper a GarZia Pretore cogitata ,suscepit:vti subductas ad Sta dum Mahometanas triremes ingenti cum Turcicae rei detri mento combureret. In id classe uis ructa ornarao in speciem Diensis reuisendae,vel deni modi nandi; ad Arabicumsi tum recta contendit: S succesti J Ili , OL, i rot nus ab Sanis introitu SueZium petiisset. Sed et cisi iussio, applicita ad dextrum ritus classe, tum agros vicosq; maritimos, veteras
perferuntur desul cun randum ratui in tali re ecce accele Aee et, rationem aduersae partis, contra alter triindam sese tres Coeisicax tam validas equitum ac peditum cc aec loci cui Iextemplo submisit. Ea re segnes Lusitanorum conariis elusi. Appropinquanti SueZium Ste Phano, a prae ursoribus nunciatum, urcica naualia magnis firmis militum p rq sidiis obtineri. Non plus triduo tantum in celeritate menties Sue-Zium Turcae praeoccupauerant Lusitanus Praetor,magna spe auiter semetipsum in Arabem, Sara-L li ii itidit iras. Ita videm do uosdam magna
quidem animo praecipientes, siue quod ad propriae salutis augmentrum sui quod ad praeclariam Reipublicae ornamentum: bonum conserat sed, dum nescio quibus priuati vel
honoris vel commodi auocamentis praeoccupantur, omnia contria tu in speraras eueniunt. Sic porro Annibal post Cann H
158쪽
norum exercitu,victorieoccasionem non estim cutus: ideo Plutaria Romam non intercepit. Sic de eo Plutarchus: Annibal victorietis sui; reficiendo exercitu tempus terens, spasium victisdedit,ad respirandum. Nam siextemplo finita pugna,victorem exercitum Romam duxisset, proculdubio, aut succumbendum omnino , aut extremum hibeundum discrimen Romanis erat. Huius postea tarditatis saepe pertaesum Annibalem tradunt, palamque conquestum. Vnde cunctanti illud obiectum fuit Maharbale, equitum praefeci ori Vincere scis Annibal , sed victoria uti nescis, Quam sit periculosa tergiversatio,quamq; accelerandum, ubi occasio S adridens victoria strenuum in arduis pro e sum efflagitant docet nos ipse, etiam in animalium pugna, naturae ductus. Si quando namque accidat, ut inter depugnandum una ferarum concertantium vel lapsu fortuito vel impetus violentia in terram prosternatur, mox altera inuolat
ac iugulum petit. Sic de Davide legimus, cum giganteam il-g.I t. i . lam molem fundae rotat humi strauisset, cucurru seius er eum atque bene auspicatam de tanto hoste victoriam, praecisa proprio ferro eritice, maiori cum laude est prosecutus. Vt in ipso illud de filio Prophetissae, hoc est de Mariae virginis nigenito,vaticinium fuerit praefiguratum, quo dicit 8 Dominus Isaiae Voca nomen eius, Accelerasolia detraheretas
Occasionem apprehendentium negligentiumq; diuersitas.
Empore itaque Iuuenibus istis nequidquam renitenti Abus valefaciente Occas quoque minatur abscessum at DOccasio illi verit ne elabatur, per respersum pro fronte capillitium il- bis remorantur. Tali se modo nympha stringi sentiens, statem reti bile pollicetur hospitium obsequiumque,donec ad iustam a- 'β' a borum studiorumque metam, iuxta animi sententiam eos perduxerit. Quorum sano prudentique coriatui illud Himeri
159쪽
ARREPTA NEGLECTA. 3Jmeri est ad licitiir: uncta magis arci stringite. Nemem Hic iam igitiir de Occasione opportune arripienda strin-'. gendaci iniciandum est quod non exiguae est artis atque pru-centiae arrimaeratum Sicut enim Christus Dominus noster, decaltitatis angelicae sublimi consilio decernebat Non omnes Matth in capiunt et erbum et ideoque,ut ad generos in certamen prouocan an rin.: Hsq: timidiores,inquit,. ii potest capcresapiat ita S de temporis opportunitate siue occasione solerter obserii anda sentiendum est. Non in rerum praestantia , sed in modo se ad studium debitum excit hiilitudinem. es tacens, sciens erum apti temporu Tempus quidem scin Opportu-
per i luod est, sed tempus apti temporis, illa sola pars est
temporis, quae ut loquendi ita rei gerendae est accommoda: quam opportunatatem , tempestiuitatem, S occasionem a pellamus. Illud autem tempus apti tena ta nosse, liscernere,
tentiari Mara aurea in lectis argenteis , qui loquitur verbum in Prerum isdie cre suo. Quemadmodum enim mala aurea intexta lecto aliive substrato argenteo operi vclinuralia ita , aurea stragulo argenteo imposita, admirabilem itum propter pretis excellentiam,tum propter colit mira concordantiam pariuntoculis spectantium volirptatem .ita quando pria dens eloquium aptore opportuno tempore prolatum strerit,miret audientium assicit animos. E contra de eo qui oblatam occasionem vix
adspecti dignatur,sed in i , roiecti A voliis talibus deditiam mi demergit, illud citat ilici possi : Circulus aureus in Prou. i ,
naribus suis. drat&istud ingratitudinis&indignitatis elogium in ignauum illum , illiberalem , de vere seruilina fer ' q/t M. uum , qui talentum a domino acceptum defodit in terrana: cum tamen illi, ut omnibus ali ita ad regotiandum fructumque faciendum collatum sutis V oecasio Ita ecce aliqui occasionis beneficio se indignos sua ignauia ii iii faciunt alii vero latim ex illa lucrum reserunt admirandum et noum
160쪽
cratus es alia quinque ratiocirca ,siictit qui oblata bene meren d occasione diligenter sunt usi, magnis encomtis laudati, super multa ac magna constituti fuerunt ita torpidus ille occationis oblatae contemtor, exceptus pro meritis, haec audire coaetus est Serve male si piger: Misimiles malae notae nomen claturas Tollite ab eo talentum tis inutilem seruum ei cite in tenebralis exteriores: imi erit et i syridor dentium. Eiusmodi sunt, commodi isti temporis occasionis i traductoress dissipatores,de quibus ita apud Horatium: Nos numerissurum, o sive consumere nati. Hinc grauiter,ut omnia, Diuus Leo Non dormientibus pro uenit regnum caelorum nec otio desidia torpentibus beati ludo aeternitatis ingeritur. Vnde Apostolus omnes illo mo R .ri, nens, quibus rerum cura commissa est Socicitudine, inquit, non pigri Piritu feruentes, Dominoseruientes Sicut oculi igitur seruorum in manibus dominorum , ut ad nutum obse quantur ita omnes Deo seruientes, promti, alacres,in quasi accincti,calceati,immo alati stare debent,ad statim exsequenta dum,quod nutu diuino perspexerint faciendum. Utque vigia tantibus iura subueniunt ita stertentes, rebusque suis indor mientes causa cadere necessum est. Quae omnia in sollicitu dine capessendae occasionis locum habere censentur. Hortatur capropter Sapiens apposite : Da sapienti occasionem,s addetur ei sapientia Doce usum, es festinabit accipere. Sapientes,ecce, norunt,ti tempori Opportunitate,& occasio re,ut numquam sine fruo u praetereat, quandocumque steriatur. Sicut prudens nauarchus celerrime sortissime i adventatum vela componit, undecumque illum adspirare conspex rit, cuius propterea est obseruantissimus. Itaque si viro prudenti ac probo occasio miserendi proue niat,statim mouetur ad misericordiam,&eXercet charitatem: si patientiae exercendae profertur occasio, vel ad verba vel ad verbera,ad iniuriam S persecutionem, mox acripit tanti me riti materiam. Si verbum salutaris admonitionis praestandum alicui,hoc agit quod monet Sapiens, Ne reverear proximum