Occasio arrepta. Neglecta. Huius commoda: illius incommoda. Auctore R.P. Ioanne Dauid, Societatis Iesu sacerdote

71쪽

ARREPTA NECLECTA. talo rationis modiolo metiuntiar ita pluris semper facienta est, de valore temporis sacrorum scriptoriam auctoritas. Quare,vnum hic Bernardum,quasi ex ceteroriam loquentem sententia, producamus in meditum. Nihil, inquit, pre- tiosius tempore S aeuti Nihil hodie eo vilius inuenitur stat. Transeunt dies salutis, Mnemo recogitat. Nemo sibi perire diem, numquam redituriim causatum sed, sicut capillus de capite, sic nec momentum peribit de tempore. Hinc in sermone serio scholares admonet, ut Seholandianti Pret nil l rudenter ex radant. Nemo, inquit, e Minioni strum parui numet tempus,quod in verbi conlumitur Otac

sis. Volat verbum irrevocabile volat tempus irremediabile nec aduertit insipiens, quid amittat Licet fabulan, dicunt)donec hora praetereat. O,donec pretereat horari quam tibi ad .imcndam poenitentiam, ad obtinendam veniam, ad acquirendam gratiam, ad promerendam gloriam, miseratio conditoris indulserat O, donec transeat tempus quo diu manae propitiare debueras pietatem properare ad Angelicam societ, Limis i inhaereclitatem excitare remissam inmissam iniquitatem. Hucusque S. Ber- nardus partimoniae temporis relator singularis. At umbona Lectoris pace,hic Quasi pertrant in emitus non pigeat, dicti illius celeberrimi, tui. 1 Alcve Tit. ves .

spasianus in coena aliquando dicitur protuline quum siquidem illi in mentem veniret,se illo die nihil cuiquam beneficij fuisse largiti: m,o amici, inquit, diem perdidi. Huic omnino quadrat, quod Pictonus veti quodam ad amicum scribebat.

I a nec in minimct ponas visendia da usiti erepotes nuco' e breue tempus emi. Sed ad sanctum nostrum redeamus, consilio eius S dictis, consilium dictumque Sapientis accommodando, quo ita omnem hominem Christo ut amico fide obstrictum com

monebat Pisi mi A Uon eri pro amico tuo, defixis apti P . ....

72쪽

extraneum manum tuam, inqueatus es verbis oris tu es captur propri s sermonibu3. Fac ergo quod dico, fili mi, O temetipsum liberata quia incidim in manum roximi tui. Discurre, festina, suscita amicum tuum: ne dederis somnum oculi tutae,nec omnient palpebrae tuae. Eruere quasi damula, manu, quasi avis de manu aucupis Ita Sapiens: nihil spati concedens,quod cum exacta ratione non conueniat ut, cum exiget is cui fidem de dimus 3 animam debemus, bonam illi dati acceptique reddamus rationem, fidemque nostram liberemus Torpentem proinde, Asaiam salutari necessarioque cessantem iliacio, duriter verbis sequentibus exagitat Vade adformicampiger Si ita pigri inutilesque temporis dispensatores increpariatur, quomodo excipiendi erunt dissipatores Et vere increpatationen merentur acerbissimam, qui nihil minus cogitantes, quam in quo stat statu, quam tenui pilo pendeat ipsorum salus, delicius interim iocis inmeris vacant insanius non maiorem habentes temporis rationem, quam si ad ipsorum nutum, ut olim ad imperium Iosue, sol stare cogatur, quan documque voluerint nec vel tantillum eis sit metuendum quid serus vesper vehat. Horatum Dicere solent propterea istiusmodi temporis decoctores . ut qui anxie curemus hortilasa non nos ipsis, sed ipsae no bis facta sunt quasi vero idcirco tempus in horas disiunctum sit, non ut exacta eius habeatur ratiosed ut pro libidine bonis,

nora consumantur.

Hanc oscitantiam, intolerandamque inconsiderationem ii seti te deseribit Benaar us; in se(ad maiorem motum)tristem transfigurans Tabulam Ludebam, inquit, esto es, implaxea; tam secreto regalis cubiculi super me ebatur dicrum mortis Audiuit hoc unigenitus eius exiit os o Iademate, sacco vestitus, aspersus cinere caput, nudet ibi

flens&eiulans,quod morte damnatus esset eius serra. '

nempe. Intueor eum subito p ikodoti tax et

nucii inclam, deludam lacrymas eius a Plano riss

sum mentis inops, non serum ut uta.

cum Iu gente

73쪽

ARREPTA NECLECTA. ygente lugebo Ecce, unde pii lor. H.icientis Bernardus Hinc ille, cunis superiori capite Oistichon de morte proposui, se taliter exstimulabat: operor segnis tum ut quid otia se Io 'Forte breui nuda ebilis ab argumo.Quam exim beant temporis ben meretrita l. lonem, qui sic laeque ullis mouentur modis ad seria res ipsa testatur: in ludum eis vertuntur omnia, more in sensatorum. Ita Cannis Iulius, Philolopinis alioqui grauis,cum diu cum Caio Caelare altercatus esset,inori ab eo est iussus. Cum vero ad necem vocaretur, latrunculis ludebat Scachiae ludus notus est. Tum numeratis calculis sodali inquit Vide, ne poli mortem meam mentiaris te vicisse Sesti mulcen

tutioni annuens Testis inquit,mila cris,uno me antecedere.

Centicem inde percussori praebuit intrepide Ita P k ii in Titi Iudiui uti ac si i

non permisit ut ad finem usque legereriir: licens, non sic obiter aduertendum esse, cum de hominis salute quaeritur, sed alitii cras tandum, O relinquenda ludicra. Non enim si- casum tesserarum A corporum. His auditis delectatum Ptolomaeum ferunt, ne i postea umquam inter lu- de capitalibus causis audiuisse Concludamus ita caput illa Senecae sententia: Non tam bellignum ct berale natura nobis TEMPus dedit, ut siquid ex illo vacet Serdere.

dus. v. r. id. iiii A. c. p.

Telleraria luctus. Seneca vi. iii

Sehemat

Porro ut adhuc euidentius tant ni in astimati temporis iacturam, eamque irreparabilem graphice commonitie reus cogitemus, non iam solum ut ex Bernardo didicimus G mortis

74쪽

N OCCAs Io Morti pro mortis sententiam in nos latam, regisque silium habitu se uili pro nobis exeuntem, deflentem nostram infelicita em, mro , paratumque mori pro nobis vertimetiam, si placet,nos ipsos

W' ad supplicium duci, omnemque toto oppido concharrere populum, ad tam triste spectaculum. Nonne extrema esset mentice, ridere, iocari, nugis, unde 'nitatibus oblectari, saltitare gestire siludicra quaeque exercere per viam Tempus quod reliquum est, moerorem, meditationem mortis conscientiae examen iurgationem talutem animae,& totius vitae praeteritae bono fine iam iam claudendae seriam recordationem iure suo indubie deposcit. Et sanus sit, qui hoc ipsum,partemve ipsius minimam fallere,perdere,veri rere non horrescat Vita via ad Quis enim nesciatu vitam hanc viam esse ad mortem e si se ym patito diutitis alijs vitam trahis , productiorem tantum tibi esse ad mortem viam debes aestimare An, quia reorum aliqui foras ad locum supplici extra portas ciuitatis deducun- Lur, minus de morte ac presenti illo tempore bene coli cando cogitare debent, quam qui intra moenia, in ipso forte

foro plectendi sunt 3 Si plus spati suppetit, eo felicior, quod

plus iij reliquum est ad diligentius se in mortem praeparandum diat non, ut vel punctum tam sancti temporis perirete mittat, nedum sponte perdat. is item niti emotae mentis homo, tempus terendum existimet, vel futilibus transigendum, quando iam certatim ad incendium esset concurrendum , praesertim si iulud viciniam corripuisset Nemo enim nescit, quid ver siculus ille lippis, tonsoribus notus, taui sedulo cunctis inculcat: Horat. i. Tum tua res agitur, paries cum proximus ardet.

Quis similiter in communi naufragio tam vanus sit rem subliniti Oris emensor, qui tum vacare se posse delicijs iocisque cre-

dique ccnxum sint manus, omnes essent adlii bendae Aut quis pastorum tam evaporati sit cerebri,qui fi-storale, stula, cantu, saltu, poculisve cum otio se oblectet, aliosve similibus ad certamen invitet, quando iam lupus in gregem

irruensa

75쪽

ARREPTA NECLECTA. Si irruens, rapit, grassariir, A stragem facit tetram ac miserandam Quis deniq:,si quando donni ruat, si hostis vadat

moenia, ii ad arma concurratur, similes mirendens nisulum petat, ii postremo cum morbo letali morteque ipsa luctandum quis, inquani temporis illius opportunam non habeat se tu num quis tunc ei ad ludicra, risus, A voluptatum intena , t . i. iit animus quis ei rem gratam iacturus est, qui de tempore allendo,terendo, perdendove fecerit mentionem cum de vita, his ui de salutis aeternae possessione, vel etiam de adeunc si rinae uetulas agatur merito quod res Vim postulat de usus, tota est animi intensione pro uidendum, cum a momento uno tota tanta quanta est pendeat aeternitas, , Quocirca Apostolus, totius vitae nostrae breuitatem,adeoque totius temporis restantis usque ad diem iudicia, quasi mo Vendendumentanel alitiam expendens sic censebat, sic loquebatur, sic endum arbitrabatur quemadmodum iam divimus in casibus illis subitis faciendum, pro re nata inDium. Et in hoc toti bo, tu od ipsi res, Sc

dico,statres Tempud breue est reliquum ess,et te qui ha i Core. Dis uxores, tamquam non habente int sequi 'nt, tantii imnon flentes O qui aurint, tamquam non gaudentes emunt, tamquam non possidentes s qui utuntur hoc mundo, tamquam non tantur. Praeterit enim gura huius mundi. Sic et Propheta Erechiel inclamat Venit tempus, appropinquauit dies qui emit, non Oletur qui vendit, non ,

ea quia irasuper omnem pepulum. Quo loquendi modo il-r rabo iam temporis hominumque conditionem nobis ob oculos iambo stituere videntur, quae in communi omnium vasta tim.tione Sc conflagratione solet accidere qualemque certo futuram scimus, quando in die illa die inquam irae S consum maticiniis erit quod tristatur qui sua distraxerit nihilque itii, ei fit leat, qui illa sibi compararit. Quia, qui vendidit, caret quidem, sed aeque erat iam omnia perditurus ataue ita non est quod eum venditionis transactae poeniteat.

76쪽

OCCASIO Qui vero emit, habet is quidem, sed idem est, atque si non habeat, quia possidere non potest, cum certum videati

mnium interitum imminere.

Sic qui uxores habent,qui diuitias accumularunt,qui sumtuosa exstruxere palatia, qui amplissimos plenis animis fouebant foecundabantque conceptus, 3 quasi nomini orbem extra mundi praesentis ambitum ac horigontem meditabantur: com iam labascent uniuersa, inaudito partium colli sarum fragore certam vicinamque cuncta minabuntas ruinam tempus illud, quo figuram, opulentiam, Olemque ipsam mundi huius praeterire S perire videbimus, ad alias

longe cogitationes mentem uniushuiusque uocaturum res ipsi declarat. Specimen aliquod,in re quam contigisse certum est,in me dium afferamus in quo,tanquam in hoc mundi theatro conia templabimur, quid animi tunc potuerit fuisse hominibus ad tempus terendum iocis, ad inaniter se oblectandum fallendumque otium. Diluui stragem,& hominum in illa exuberantium aquarum eluvione discurrentium perplexitatem, ob oculos pono. Verum quidem est, quod, ipse dicit Domi nus;Sicut sectum es in diebus A e,ita erit G in diebus Pilirho minis. Edebant , bibebant: uxores ducebant, s dabantur ad nuptias, Aue in diem qua intrauit A e in arcam di venit diluvium. perdidit omnes. Similiter scutfactum eo in dimbus Loc: edebant es hibebant, emebant ' cndebant,planetabant es aedificabant qua die autem ex t Lot a Sodomis, pluit .

ignem 'sulphur de caelo, d omnes perdidit secundi m haec erit, qua die Filim hominis reuelabitur IHaec Christus ipse. Ita qui dem se ista habebant sed id solium, quamdiu vastitatem imgruentem non sentiscebant. At quando iam undis diluubabsorbebantur iactabanturque omnia quando item flamma caelestis in vindex uniuersi consumebat; sic in ipsa diei nouissimae trepidatione clade quem tunc animum ad iocum, choreas, scurriles fabulas, pocula, aleas , nuptias, hortos' merces, cetera mundi ramenta, miseris mortalibus fuisse vel esse posse existimemusre Certum est, alia tum temporis,

etiam

77쪽

ARREPTA NECLECTA. si etiam non vocata vera ira in mentena,totamque iominis cogitationem alio prorsus abreptura. Neque tamen insita quispiam Catonem agat, ut One- stam suo tempore a cris animi relaxationem improbarit; quam ad arcus detensi imitatuniem, non solii in doctis grauibusq vnis, tu metiam sanctis ipsis in usu iuste cognouimus. Sed salua illa quasi natur lege, caret alterna re me ura ut non, in xiiiiii Illis iano exactissimam esse haluuidam temporis

rationem, statuendum cst quod sequenta cap:te, ob ci

ta momentiana, leclarabitur.

temporis, ob vitae certitudinem, ter cra

CVm, iuxta D. Augustulum, huius vitae tempus cursus ad mortem sit: vi S supra meminimus mirum nemini sua .io. videri debet si ursu talem dic in se habendam m, ut qui it Hl- l-rus. Huc facit illa Seneca sententia: Sic formemus ni Senecamum, tanquam ad extremum ventum sit nihil dii eramus: qui quotidae vitae suae manum imponit On indiget tempore. Ac si dicat semper mora paratus est, quare quotidie mortem exspectit

bito, quouis tempore ad quaevis impune abuti: ideo praedictas adhuc p. idum duxi. Lubctorii in occalli audi, Iil Ii bati illius tempori cspectacubim quod ,uti dico , propter vita caducae incertitudinem, semper nobis ob oculos versari deberet Dominiani nostrum id vivide adumbranitam attendamus.

78쪽

qui in agro erit, non reuertatur retro tollire vestimentum Icce, ubique fuga, ubique celeritas, salutis solius cura, contem tu omnium quae in mundo sunt non solum rerum uni cuique communium, vertimetiam priuatarum , maxime

familiarium, quarum amore quodam peculiari hominis ani mus solet diffineri. Nec mirum tamen istorum tunc fore neglectum vi eius modi namque futura est totius uniuersi constitutio, quae ut iam aliam, nisi in aperte dementibus, admittat cogitationem, quam quae ad rem faciat. Erit enim tunc tribulatio, ualis non fuit, neque erit , arescentibus hominibu prae timore, sexsectatione, quaesuperuenient uniuerso orbi. Tunc siquidem in summo gradu locum habebit, quod dicit Apostolus: Videte, ratres, quomodo caute ambuletisnon quasi insipientes,sed ut sapientes redimentes teram, quoniam dies mali sunt. Hanc sententiam ita explicat Chrysi,stomus, ut quando in domo tua a violetis praedonibus inuasus obrueris, qui etiam minentur mortem omnia quae habes, in re demtionem vitae lubens flers adeo te nulla tunc amphos illarum rerum, quas possidebas, quibus oblectabaris, voluptas tenet; sed tota cogitatio eo fertur, ut te praesenti peri culo eripias: ita tempore illo tam varijs obnoxio periculis Set calamitatibus, ita ob impendentes necessitates in angustum redacto iam iamque extrema comminanti non aliae merito occurrent animo cogitationes, quam de tempore illo redi mendo, ne ex eo vel momentum depereat, sed totum in salutem animae cedat quando quidem illa ab isto, ut puncto, dependere certo cognoscitur.

Narratur in historis Indicis singulare solicitudinis animae momentique nouissimi exemplum sequo caput istud obsto et gnabiimus Christophorus quidam Lusitanus in arce Diensii

contra Turcas agitabat excubias Forte ita euenit, ut, cum pro muri corona staret armatus, contorta ab hostibus e trans Ucaso Chius i

ce ra t

79쪽

ARREPTA NEGLECTA ni uerso pila, partem ventris una cum intestinis abriperex, si

Extemplo semianimis domum relatus, uti erat de aeterna salute olicitus, parentem optimam tuerrupta compcllans voce, Peto, ait, abs te, quaesoque mater, uti mihi prius ad expianda crimina sacerdotem, quam ad prosequendum obitum lac mas ac suspina, praebeas Vereor cium , silc mgemiscentem audiero, ne dolor tuus ac moeror meam adsupremum hoc iter necessariam ex ui temporis raparationem impcdaat. Cui parens, vidua inter ad tantium singultus, compli rationem , una siccis oculis, inplacido vultu Ego vero quod doleam, inquit, fili, habeo nihil, nisi noxae aut piaculi quippiam tibi superesse , quod cluas. Nam alioqui probe intelligo , is qui istud obierint leti genus, praeclaram eis mercedem paratam in caelo. Tu modo

clementis Dei pacem ac veniam fidenter a plora teia lem hoc transitu vim in praebe Id unum in locorbitate Ili iximo mihi solatio fuerit. Inter hasce adhortationcs labentia moribundi viscera manus Hilciens, fugientis am-ti quoad accito in id sacerdota tione consessiis , absollitus, in sim parentis animam inauit. At nunc ad temporis opporti ra, quod in octauionis nostrique proposita

est ales illi Titum ri

prouidentur, maximi esse faciendam. EX hactenus hoc schemate diciis liquet, it rei tissimum quemque multum in remporis a portunitat momenti collocare, me quod ad gratiam salutemque animi procurrandam, siue quod ad rem in alis negotias, ne gerendam attinet. Idque iuxta Sapientis sentcnuamos rare h

80쪽

temptet habent, suis satis transeunt uniuersa sub caelo. Vim

de se itiitur, eum, qui opportunum rerum quarumcum ille Usum quaerit, tempus earumdem proprium exspectare debere, captare opportunitatem. Prom es Nam, veluti importunum fuerit, si aliquid non suo tem- potis Ap pore attentariS, Ita finaliter, si luo quidpiam tempore prae portu, a termiseris. Vnde Christus Saluator nostri, tametsi ardentis .a , uti. 'sinae salutem humani generis sitiebat, toties tamen ingenii nosti my-nabat, tempus meum nondum venit, nondum venit hora

mea, Abscondebat se quaesitus ad necem, S cum iam salutatare illud momentum, ab aeterno statutum aduenit nullo modo sibi illud praetermittendum existimaui: ut etiamtum suis persecutoribus obuiam sponte processerit. Adeo apud altissimum quoque diuini consili secretum, locum habet, cuncta tempore opportuno in flectum deducere. Hinc sicut sponsa dilectum suum, Dei filium, ad humanae naturae consortium nostrique generis reconciliationem in uitauit, temporis opportunitatem allegando, hisce signis ve- i. i. sui tesseris, ex ore sponsi ipsius collectista Hiems transit,imber i t S reces it flores apparuerunt in terra noura, tempud putationis aduenit mox turturis audita es in terra nostra, cet. Opportu Ita Deus noster, temporum ipse rerumque Omnium creata-ὴ ρω so rum Opis X, qui nicuique rei tempus proprium consignauit, captanda ipse inquam ut iam coepi dicere mundum renouaturus, genusque redemturus humanum, aptissimum tempus d occasionem tantae rei opportunissimam elegit, statuit, obser

uauit.

Mundus si quidem totus in maligno positus, quo cla ius videbat, non esse sibi auxilium a se, neque a sacrificis siegis, quibus tot iam retro seculis, ad fatigationem fuerat exerci' latus neque a quoquam alio, nisi a solo Deo eo magis debebat agnoscere beneficium Redemtoris, tam opportuno sibi

tempore exhibitum ut qui vere is esset, quem toties antea it luminatissimi quique exoptarant adiutorem intrastora initatibis, vin tribulatione.

Ob id merito exclamauit ad Dominum,ipse,qui hanc.