장음표시 사용
121쪽
T1us, ingenio & eruditione praestantissimus, ut Scho Iam Florentiae in Hortis suis ad Divum Marcum, pu blico bono aperuerit 3 in qua munificentia & liberali , late sua lectissimi iuvenes sub optimis ac peritissimis Magistris educabantur; atque ita sumnio studio institue.
bantur, ut veteres artes Sc ulpturae , Picturae , Plasticae Glyptographicae, ceteraeque adfines omnes ingenti nominis sui gloria , quum intermortuae essent Barbarorum inscitia , & conluvione vastatae, ac teterrime foedatae , ad pristinum decus S dignitatem revocatae fuerint, e qua Schola, ab eo condita, tanquam ex equo Troiano, tot Artifices in singulis Artibus ac studiis praecellentissimi prodiere, ut non solum Florentiam tantum , sed hinc magno cum honore adciti egregii Opifices omnem sere Europam , quae tanto lumine perculsa est , atque stupore, & aemulatione excitata, pulcherrimis operibus implerunt atque exornarunt. Ex his perpaucos, qui in ea Laurentiana Ossicina , sive bonarum Artium Acca demia summa cum laude prosecerunt, ac brevi temporis spatio praestantissimi evaserunt , commemorare lubet, nempe divinum MICHAELEM ANGELUM BONARR TIuΜ, de quo in eius Uita nuper a me edita disserui. Sed in his commemorandis, quia illustre est GEORGi IVAsAstii testimonium, eius utar verbis. I si Favori
is dunque ii Magnifico LORENTO sempre i belli in
is gegni ue ma particolarmente i nobili , che havevano is a queste arti inclinaetione , onde non e gran fatio, is che di quella Scuola uscissero alcunt, che hamo fatis to stupire ii Mondo : e che e piu, non solo davari provvisione da poter vivere, e Vestire a coloro, che
122쪽
is essendo poveri , non hare ono potulo esercitare Iosi studio des disegno ς ma ancora donativi straordinarjh a chi meglio Gegii altri si fosse in alcuna cosa ad perato onde sar glando fra loro i giovani studiosi,si delle nostre arti, ne divennero, come si dira, eccel-- lentissimi Hi vero, ut mox stbdit, fuere, principe in loco BONARROTIus , IOANNEs FRANCIsCUs RUSTICIUS, TORRIGIANus TORRIGIANIUS, FRANCIsCUS GRANUCCIUs, NICOLAus Dominici F. SOGGIUs, LAURENTIus CREDI Us , IULIANUs BUCIARDINIUS , omnes Florentini λex finitimis & conterraneis BACCIUS DE MONTE LUPO , ANDREAs CONTUCCIUs e Monte San vino , ANDREAsUERROCCHI Us, ANTONI Us POLLA IOLus , & alii plures , qui alibi ab eo honorifice commendantur. Sed de hac Schola, deque eius situ atque ornamentis paullo ins rivi dicam. Verum ante hos , alios quoque Artifices in Artibus Picturae, Sculpturae, & Architecturae praestantes suis. se, nemo dubitabit, qui eorum Historiam ab immoris
tali UAsAxio editam legerit . Inter Plastas aereosque Fusores celeberrimos sileo LAURENTIUΜ GHIBERTI UΜ , qui in Florentino Bapti sterio S. Ioannis ianuas auro fulgenti superfusas, praesertim medianam, caelo, ut aiebat M. A. BONARROTIUs , dignam admirando opificio absolvit. Si leo PH 1L1ppUM BRUNELLEsCHIUM Archite- Elam praestantissimum, alterum, ut ita dicam, Florenti. num VITRUvIUΜ . DONATUM sileo, vulgo DONATELLUΜ, qui , ut mox narrabo , antiquorum Graecorum Mittacum exemplaria sibi imitanda proposuit, miroque a
liquorum monumentorum conquirendorum amore flagravit. Hic, teste VAsARio r , primus auctor, & praecipua
123쪽
cipua causa fuit, ut COSMUS MEDICES, cognomemto Pator Patriae, excitaretur, ut Florentiam transvehe da curaret antiqua plurima opera, quae nunc in Mediceis sunt aedibus; quae omnia ipse peritissima manu instauravit. Eius filius IOANNES pulcherrimarum antiquitatis rerum cupidisIimus fuit ; memoratque idem V AsARius ci) eum acquisivisse Sardam illam antiquo artificio & magnitudine insignem, in qua inscalptus Α-pollo, qui Marsyae pellem e corpore detrahi iubet ;quam idem IOANNES MEDICES LAuRENTIO GAI- ag Tio dedit, ut ipsam pereleganti aureo ornamento, exquisito cum opificio , circumcluderet , quod studi sissime secit. Idem LAURENTI Us GHIBERTI Us, cum primum inter Florentinos Aurifices locum haberet, MARTINO U. Pontifici Maximo non tantum mitram sumtuosissimam, verum & auream bullam ad constringendum pluviale, gemmis pretiosis, & parvis signis ornatissimam secit. Invaluit etiam anteactis rudioribus Saeculis Gemmarum antiquarum studium 3 illudque constat, Vexilliserum Reipublicae Florentinae, eiusque in principe Magistratu Socios Sigillum habuisse antiquissimi operis , nempe Herculem Gradivum cum leonis devicti spolio, clavam in humeris serentem, eleganti Lsimo Smaragdo ab antiquo Scalptore peritissime incisum : quam singularem Gemmam magnitudine & artificio singularem adhuc servatam vidi paucis ab hinc annis in Gagophylacio veteris Palatii. Hoc Sigillo ut
bantur in dandis publicis Litteris, Diplomatis, S aliis ad Reipublicae negotia bene gerenda, in quo haec epigraphe scripta : SIGILLUM FLORENTINORUM .
124쪽
GL YPTO GRAPHICA. xesii Alterum quoque in usu erat Sigillum, ita inscriptum: SIGILLUM PRIORUM , quo litterae obsignabantur
traditae Legatis, ac Ministris ad munia & negotia gerenda pro Florentina Republica deputatis , quae molli viridi cera imprimebantur ; quae consuetudo ab anno MCCC. ad haec usque tempora a quibusdam Magi-gistratibus servata est. Huius obsignatorii Sigilli sphragisma antiquum postea renoVaVit, eodemque typo Chalcedonio Orientali pulcherrimo Herculem incidendum praecepit COSMUS I. Florentinorum Uux; quod Sigillum exhibui pro coronide Praefationis ad Volumen I Misei Florentini , atque ibidem aliquot observationibus idem priscae Maiestatis monumentum inlustravi. Eo sigillo etiam nunc utuntur Supremi Magistratus
Senatores. Neque etiam praeteribo inaestimabilem craterem ex integro Achate Sardonyche singulari atque admirando opere anaglypho utrimque exscisum, quem suspicor MARCHERITAM FARNEsIAM, mortuo coniuge suo ALExANDRO MEDICE , Florentinorum Duce, in Farn
siam Domum cum aliis antiquis Gemmis & lapillis prestiosissimis intulisse ; quum ab eius parente CAROLO V.
Caesare OCTA v Io FARNEs Io matrimonio copulata filisset . Craterem hunc inter prisca artis miracula computandum, quo regium Neapolitanum Mustum hodie nobilitatur , protulit Clarisia Marchio MArrEius i , de quo etiam alibi verba feci. Hunc craterem omnium vasculorum insignissimum , suspicor eum fuisse , quem in suis Memoriis recenset Magnificus LAURENTIUS MEDICES ; sed ab eo e Chalcedonio exscisus mem ratur , quum e Sardonyche sit 3 tantum eum sculpturis ornatum describit, & se dono accepisse ait a SIM
G Vide in Tom. II. Obsereat. Utterar. pag. 333. 3e Musium veronense pag. CCCLV.
125쪽
xeis HISTORIATO Pontifice Maximo , quum apud eum pro Florentinis legatione honorificentissima fungeretur , a quo etiam S alias Gemmas anaglyptice ex scalptas , S eximia duo marmorea capita, quae adhuc exstant in Fl rentino Musto , nempe Augusti & Agrippae , dono suscepit. Haec monumenta , sive Memoris , Ricordanre eiusdem LAURENTII MEDICIS a me primum editae sunt in priore Volumine, quod inscribitur la Tostana illustrata, pag. s . Quamquam vero in hanc laudum partem Veniant complures Medicet Proceres, qui LAURENI IUM MEDICEM praecessere; ipse tamen inter eos principem locum obtinet , praecipuoque iure celebrandus est ἱ qui , ut
Gemmaria Ars ad incrementum & aeternitatem nominis Florentinorum ingeniorum proficeret , primus Omnium, ut dicebam , suis impensis, adsiduaque munificentia & liberalitate Scholam aperuit , & praestantes indole & acri iudicio iuvenes delegit; iisdemque optimos praeceptores dedit , inter quos primus fuit optimus Magister BERTOLDUs Sculptor Florentinus, Donati discipulus laudatissimus , qui optima omnium praestantium Artificum exempla iisdem imitanda proponebat , quum eiusdem Scholae Custos decretus fuisset .
Mortuo LAURENTIO MEDICE, VI. Eidus Apriles
ann. CID. CCCCXCII. celeri nimis fato, nempe anno aetatis suae quadragesimo quarto, summo omnium m rore erepto, qui tamen per ora hominum Scriptorumque adhuc vivit vivetque , Glyptographicae Artis studia omni cura , studio ac favore prosecuti sunt Medicet Principes, & Magni Duces Etruriae ; quod ex di
126쪽
De Florentina Schola Glystgraphica , eius loco, praesidiis
'Rimus omnium, ut dicebam, Florentinam Glypt graphicam Scholam aperuit Magnificentissimus Uir LAURENTIUS MEDICES studiorum artiumque Omnium bono, honorique & gloriae natus, in Hortis suis prope Ecclesiam S. Marci i qui locus primum dicebatur il Giardino ; postea extructis maioribus aedibus , ii Casino da San Marco nuncupatus est. In his delecti iuvenes in Graphicae artibus primum instituebantur ;mox , quum probe instituti erudi lique a doctis magistris evasissent , eorum indolem acerrimo ac maximo quo pollebat iudicio , explorabat atque expendebat LAURENTIUS; S in ea Arte, in qua eos pra stantes fore conspiciebat, eam adripere, sequi, monente natura, iubebat: quapropter alii Picturae, alii Sculpturae , alii Architecturae , alii Fusoriae , alii Glyditographicae , eo hortante , atque adsidue urgente beneficiis & praemiis, sedulam operam navabant. Quam aurea ac beata haec erant saecula , quam felices , qui studiis & artibus sub hisce auspiciis incumbebant i Aedes illae amoenissimo in loco , ac saluberrimo constitutae, viridariis, arboribus pulcherrimis , deliciis omnibus ad animum recreandum adfluentes, ornatae erant
ac refertae pictis tabulis nobilissimis , statuis , signis , vasculis, peregrinis marmoribus, columnis, & anaglyphis marmoreis cum antiquis, tum praestantiorum eiusdem aetatis vel paulo superioris opificum operibus ;Chartis etiam egregie delineatis , aedificiorum parvis
127쪽
xcvi HISTORIAarchetypis, instrumentis omnibus ad omnes artes exercendas perficiendasque necessariis , quae omnia non tantum Scholam , S Accademiam , sed etiam Mustum omni antiqua & recentiori supellectile instructissimum
constituebant . Haec omnia magnanimus LAURENTIUS congesserat, eoque consilio ibidem conglobaverat , ut novi sui Gymnasii alumni ea adsidue contemplantes , antiquorum operum elegantiam , exquisitum jludium, ac magisterium, dignitatem quoque & maiestatem mente conceptam adsidue retinerent, & ad eam adsequendam omnibus ingenii viribus adsurgerent , ac vehementer excitati quotidie inflammarentur . In his Hortis frequenter aderant, S de sapientia, litterarum
que gloria & studiis cum LAURENTIO disserebant ,
oc familiares sermones habebant Viri ea aetate doctissimi , inter quos eminebat ΡοGGIus Florentinae Reipublicae Orator , S a Secretioribus Consiliis , qui in iisdem Hortis , Musarum quoque Sacrario, de mera nobilitate disseruit, eumdemque locum pereximiis eruditae Vetustatis reliquiis ornatissimum in eo Traifatu descripsit, qui in lucem prodiit r . Hic prima artis tirocinia accepit , tunc adolescens MICHAEL ANGELus Bo- NARROTi Us, qui lusus gratia, quum frustum marmoris adripuisset, scalpris nondum adsueta manu, Fauni caput
expressit, quod placuit LAURENTIO a , a quo ad
maiora sui ingenii monimenta proferenda excitatus est; eaque de causa eum una cum ANGELO POLITIANO apud se dinci Hune Tractatum seripsit ad praestantissimum Gerardum Cumarum, qui in I diit A lini anno MDCLVII. in 4. Vide etiam Vasarium in Uita M. A. B narotii. Σὶ Protuli hoe ipsum Fauni eaput marmoreum , quid in Florentino Resio Museo exstat, in nne praefationis nieae ad vitam eiusdem M. A. Bumrrotii Florentiae in sol. editam anno MDCCXLVI.
128쪽
GLYPTO GR APHIC A. xcvii se domi educavit, & ad mensam suam adsidere multis ornatos beneficiis voluit. Verum quum in Conclavi suarum aedium LAUREMTIUS haberet Uascula pretiosa , & Gemmas opificio& elegantia singulares, in iisdem Scalptores Graphices institutionibus iam eruditos suscepit, eisdemque praeci ra opera, quae sculpenda erant, imperavit. Id testatur disertis verbis PAuLus Iovius in Vita LEONIS X. Pontificis Maximi, eius filii , in qua avitum eius Palatium , quod nunc incolunt Marchiones Riccardii , ita describit : is Conspiciebatur etiam OFFICINA nobilium si Artificum, quando nulli bi Pictores, Statuarii, MAL-M PTORESQUE GEΜΜΑRUM , & Antiquitatis Studiosio monumenta Artis deponerent , quam apud MEDL
Hanc officinam, sive, ut diximus, Gymnasium &Scholam, conditam ferunt ab eodem LAURENTIO ,
dum ageret aetatis suae annum circiter decimum vum . Ipse natus est Kalendis Ianuar. anni aerae Fl
rentinae C ID. CCCCXLVIII. parentibus genere & virtutum splendore nobilissimis , nempe PETRO Magni COSMAE decreto publico Patris Patriae filio, & L
CRETIA TORNABONIA . Cum solida pietate, morumque in leberrima probitate coniunxit optimarum litterarum
studia, quibus operam dedit, optime in his institutus a praeceptore Gentili Urbinate, viro doctissimo, quem
mox Arretinae Ecclesiae infulis ornandum curavit. S pientum virorum lucubrationes curavit , ac regia munificentia excitavit, & fovit; complura & ipse diem tia & Carmina, aliaque opera elucubravit , quae iam nota sunt . Musices quoque fautor & cultor peritissimus filii.
129쪽
Quod ad institutum meum adtinet , in colligendis elegantioribus eruditae Vetustatis reliquiis , Gemmis , Vaculis, Signis, Numis, Codicibus tum Graecis, tum Latinis rarissimis , totus fuit LAURENTIUS vir stapientissimus, tanquam Palladium e caelo delapsum, ad
revocandas optimas artes, ac disciplinas excitandas imtandasque, atque ad acuenda praeclara hominum ingenia 3 proque litterarum gloria & dignitate augenda atque amplificanda Pisanum Atheneum fere intermortuum sua liberalitate aperuit, atque ad novam immortalem, qua ex eo tempore semper floruit , vitam revoCavit .
Vix dici potest, quam incredibili pulcherrimarum rerum desiderio exardesceret , quamque mirum in modum earum elegantia & raritate teneretur, nec sumtibus parcebat, si quid eximium & insigne ostensum esset, ut eo potiretur . Gemmas lapillosque pretiosissimos, qui in deliciis fuerant PAULI ΙΙ. Pontificis MDximi, post eius obitum, curante IOANNE TORNABONIO eius patruo materno, emit, qui in decus dc ornamentum Laurentiani Gazophylacii adcesserunt. i Narrat NICOLAus UALORI Us in eius Vita, qui eidem LAURENTIO coaevus fuit, se e Neapolitano itinere Florentiam reversum, eidem LAURENTIO obtulisse imagines Scipionis Africani, & Faustinae Augustae, quas multo cum gaudio suscepit : dc quum audivisset Platonis marmoreum Signum pulcherrimum in Graecia in ruderibus Accademiae suae nuper inventum fuisse , Omnem movit lapidem, ut apud se haberet, incredibilique exultavit gaudio, teste etiam, praeter UALORIUM, MARsILIO FICI-No, statim ac potitus est, curante HIERONYMO DE R UBEis pisto-
1 Ex eius Vita seripta a Meolao Ualorio, ex edit. Florent. in apud Iunctas anno MD vi I. quae quidem pertara est, cuius paginae non numerantur.
130쪽
Pistoriensi, cuius summi Philosophi imaginem mem riae proditum est eum curasse, ut in Gemmis ad hoc exemplum accuratissime inscalperetur. Marmoreum hoc divini Platonis Caput, nuper a rusticis inventum prope Villam Caregianum , in manus meas feliciter incidit , quod mihi comparavi , & brevi proferam cum eius Historia , post Vitam MARsILII FICINI adhuc in- editam , auctore Io. CORsio Florentino . Marmoream Statuam Etruscis litteris insculptam , erutam in Agro Pistoriensi, emit, ut memorat SANCTEs MARMOCCHINI Us in Dialom, & refert Clarissimus Senator BONARROTIUS .
i) Stupebant Principes & .nobilissimi viri, qui ab eo
hospitio excipiebantur sumtuosissimo, quum Observarent contemplarenturque Laurentianam supellectilem, servatumque apud eum ingentem rerum omnium rariorum Antiquitatis , & prisci luxus thesaurum , Vascula omnis generis , signa , tabulas , numismata , & lapillos praestantium Veterum Scalptorum manu exstisos, & figuris ornatos, toreumata ex ebore elegantissima, maris morea Virorum Inlustrium capita , Caesarum August rumque protomas, quas summa cum animi voluptate,& humanitate studiosis omnibus ostendebat. Consilia omnia divinae mentis suae Magnanimus
NU Μ transfudit i qui Litterarum , Litteratorumque , Artium , egregiorumque Artificum Fautores benencentissimi fuere. In praestantioribus Gemmis opere sve diaglyptico, sive anaglyptico caelatis nomen suum incidendum curavit,
1 In Explicat.& Coniect. ad Monumenta Etrusea Operi inmineriano addita N LIR pag. ρη.