장음표시 사용
21쪽
zz τὰ , ram utetitiam non improbabilem vocat Theodorus
lignoto, iii s , arti a. L. i. quod Sacerdos in ca
a Spir. San. est id ψ' ' PV' uis, dii l. illi , pro quo Missa appliς xur ssu rite id Per g libet, nempe totus, ac intefer fructus rediltu,''seu me alis' Saetifieiilex ratia . cum Indulgentia nulli sit determedius, istu ip*Mδ th, Ihio .pplicati eui vult , seque suo Gu' ' ' urie enim applicatio eiusdem pendet a Celebrantis languineo d*fVR- - .uui liue ut merum opus in unctum pro a arbitrio; & eelςby I;0 p. Eo nellus de Saeris. Miis quπst. in , , Num. i recte monens, pro ipsa Indulgentiae applicatio- Clis consecratione, syncope suit ab EpiusCAS. III. Ter αδ ρο sie. do, , qui Sacrificium perfice ςx '
ri, siquidem in hos ς- Vs , -- gelictum illud compleat, con sequatur , sive sit alius , qui ob alterius delectum in
uenit quilem ut priori aps QR '' i uim in suo era
22쪽
CAS. I. Itius propinavit venenum suo inimico; quo sumpta. eum hie I morbi angustiis premeretur, se dedit e rupe praecipitem, &fractus oecubuit. Q. an Titius reservationem incurrerit γResp. eum dist. Vel infectus veneno dedit se e rupe praeeipitem ex vi, Scagitatione veneni; vel ex alia causa , Puta ex desperatione, aut &e. Si primum ; dieo, Titium incurrissere larvationem , ni forte per Confessio. nem , ante illiuς mortem, perpetratum facinus retractaverit. Ratio est , quia hujusmodi mors in tali casa est verum homicidium Titio volunt rium in ipsa propinatione veneni, tanquam in causa proxima, & ordia nata ex se ad mortem. Si secundum s dico, Titium reservationem nouineurrisse: quemadmodum enim si ab uno lethaliter vulneratus iterum ex proposito seriatur, & occidatura, allio, tune non primus, sed secundus in eidit in reservationem, quia hic est verus homicida. l. Item nulla F. Celsus is ad leg. Aquil .; ita quia in hoc rasu veneno infectus semetipsum, v. g. desperatione , dando e rupe praecipitem , simul se morti tradidit, diere dum, quod Titius in isto casu reservationem non incur-
. rerit, eum reservatio intelligatur de opere externo consummato . & eompleto, quando reservans aliud nota expressit; ita Bellochius. Maret hel. lus, Girib., & earum. CAS. II. Saeerdos mana diei sestivae existens in peccato mortali, ae impotens habere tum Confessarium, cui confiteatur, cum alium Sacerdotem, a quo Missam audiat, omittit Missae celebrationem. Q. an violet tertium praeceptum Deealogi ρResp. neg. Ratio est, quia per tertium Decalogi praeceptum nee determinate praeeipitur sancti fieatio illus festivae diei, de qua quaestum procedit,
neque ut sanctificatio fiat per auditionem. aut celebrationem Missae; siquidem per tale praeceptum ultra abstinentiam ab operibus servilibus mandatur quidem , ut diebus Deo sacris offeratur eidem aliquis religiosueteultus externus; at determinatio sive dierum , , quae religiose a nobis eoli debent, sive eultus per celebrationem, vel auditionem Μissae, habetur ex solo Eeclesiae praecepto, ut passim notant DD. Propterea d bitari solummodo potest, an Sacerdos, in ea su , violet Eeelesiae 'praeeptum quia dubium hae distinctione resolvo : Vel talis Sacerdos simul est Parochus; eoque non celebrante, populus remanet absque Missa ; &tune dico, per eelebrationis omissionem ipsum violare Ecelesae praee
ptum; quia eum ex ossicio, & justitia teneatur tali die populo providere de Missa, se iure naturali, ac divino obviisa scandalo, alias in po puta seeuturo, inde emergit urgentissima obligatio sibi eonsulendi me actum eontritionis, ae eelebrandi, ut Parochiani Missam audiant , & sie ut etiam ipse eum illis praeeepto satisfaciat. D. Thomas in dist. i5. in exu. lit. v. Caveant etiam ne Wλus. Uel est Sacerdos simplex, nee utilam sequitur in populo seandalum propter hujusmodi. omissionem ἐ& tune dieo , ipsum per hane probabilius non violare Ecelasiae praeceptum , sed recte se gerere non celebrando ; immo teneri ad non celebrandum, quia in tali rasu nulla est necessitas relebrandi , eam in ea cireum stantia pν eeptum Gelasiastieum audiendi Missam non obliget, stante concursu L& praeponderantia alterius praerepti Divini, Non si ineudi Eucarissiam nisi praemissa Confusione preeati mo alis. quam ob defieientiam Consessui tune praemittere nequit. Navarrus in ino. cap. 7. n. s. aliique.
23쪽
Neque hoe est reportare eommodum ex iniquitate . In primis enim id non oritur ex iniquitate , sed ex deficientia Consessarii . Deinde defiee re ab eis, quae homo tenetur facere, est gravissima poenai nam virtuosi actus sunt quaedam hominis perfectiones. D. Thom. 2. 2. quaest. 68.
CAS. III. Commisit Parochus proprio Capellano, ut in ipsius absentia exerceat omnia illa munia Parochi alia , quae , si ipse esset praesens , exerceret. Interim accidit, ut vir, & mulier se praesentaverint Capellano, &eoram ipso ae testibus Matrimonium inierint. Q. an tale Matrimonium
subsistat Resp. affirm. Nihil enim deesse videtur tali Matrimonio ad hoe ut subsistat; si quid . enim illi deest , vel est presentia idonei substituti a Pat ho per
deputationem specialqm ad assiliendum Matrimoniis. vel est quia eontrahentes tali Saeerdoti se praesentaverint , ac ex Presierint mutuum conis sensum in Matrimonium , non pro issis dea unciationibus . Iam vero neutrum in ea su reddit Matrimonium invalidum, ae in subsilens . Non primum I quia suffieare praesentiam Sacerdotis deputati a Paroe ho per deputationem generalem, deelaravit ipsa met S. Congregatio Coneilii die Ia. Iun. i 38 i. teste Fagnano de Clandest. dei poni . c. Quoti nobis, num. 32. ; nam licentia generalis idem operatur quoad comprehensa sub genete, quod specialis quoad species l. Si chorus de Legat. q.; , qui deputat aliquem ad exere enda omnia Parochi alia munia, deputat smul de semel ad hoc quod eii a stulere Matrimonio , cum ex una parte etiam hoe sit munus Parochiale ,' ex alia in iure cautum non sit, quod pro valida assistentia deputati , requiratur mandatum Parochi speciale ad assiste dum Matrimoniis . Navarrus coni. I a. de claud. disp. in se e. edit. Non seeundum ; nam sicuti s taliter eontrahentes se ita praesentassent ipsi met Parocho, & eoram ipso eodem modo contraxissent, Matrimonium esset validum, eo quia denune lationes requiruntur ad licite, non tam ea
ad valide eontrahendum ἰ ita validum quoque dici debet in ea su . eum Tridentinum quoad hoe aliud non requirat, quam quod assistat vel ipse Parochus , vel alter Sacerdos de ipsus Parochi , aut Epii copi lieentia . Vide Rosigno lum de Matti m. i. praenot. 33. num. 6.& Giribaldum eod.
CAS. I. Abuit Poenitens in satisfactionem reeitationem Coronae B. Ui l 1 ginis, eamdemque recitavit, non tamen unico contextu , sed per decades , disersis horis eiusdem diei interpolatas . Q. an tali poenitentiae satisfeceru ρResp. affirm. Ratio est, quia reeitatio Coronae est oratio non indivisibilis. sed tot partibus, quot de cadibus, composita: quemadmodum etiam divitium Ostietum est unica oratio eoullans ex septem Horis , tanquam ex
septem partibus. Hi ne sicuti reeitans in septem horis eiusdem diei inter-pulatis septem Horas officii, hoc onus adimplet; ita & qui reeitat C ronam per deeades interpolatas , satissaeit Voto , aut poenitentiat talis
recitationis .' ita Navarrus de orat. cap. Io. n. ῖα& seqq. & Bela par.
i. eas. i. id adnotantes, quod id iacit ex iusto ae rationabili motivo. aut eausa maioris devotionis, laudabiliter id praestat; sicuti e contra qui id saeit exaceidia, ac taedio laboris, est vituperandus, ut de se compertum est . CAS. lI. Confestarius de licentia Poenitentis confert cum viro docto ea sumquem
24쪽
quemdam pro consilio ; hoc audito , Consiliarius cum aliis de eodem loquitur. Q, an hic frangat sigillum
Resp. affirm. cum Suareat, Lugo caeterisque communius . Ratio desumitur ex auctoritate, & doctrina Angelici Praeceptoris, qui in Supplem. R. par. qua it. it. art. q. ad q. haec habet ' ule, ad quem notiιia peccati devenit, mediante Sacerdote . de voluntate confitentu, participat in aliquo alia Sacerdotis
ideo simile est de eo, m de interprete . nis forte peccarον velit, quod illa absolute sciat, oe libere . Sed interpres frangit sigillum . & quidem sacramentale, si eum aliis loquatur de casu audito in Coh fessione ; nam S. Doctor ea d. quaest. art. R. in e. iniquit: Sieut aliquis, qui non es Sacerdos, tu aliquo easti participat aliquid de aliu elavis, dum confusiouem audit propter necessitatem , ita etiam participat aliquid de actu fisilii Confessisuis , tenetur eelare : ergo etiam Consiliarius frangit Sacramentale figillum . si eum aliis loquitur de casu audito a Consei Iario. Neque dicas , S. Doctorem post verba ultimo allata immediate subiungere, quam υis, 'πrieti uendo, sigillum Confessionis non habeat ; nam per hoc vult solum innuere, quod non Sacerdos de quo ibi loquitur γ alterius Confessionem audiens propter neeussitatem, non habet sigillum Confessionis per se.&ut Minister Sacramenti; ut clare patet ex verbis, quis in principio eiusdem auctoritatis praemittit S. Doctor ' Dicendum, quod sigilium Ce ctionis competit sacerdoti in quantum est Miuister hums Satramenti. At non negat , quod habeat sigillum Confessionis per accidens , & quatenus audiralterius Confessionem , nam in hoc sensu posse ae subdit, quod participat aliquid &'de actu elavis, & de actu sigilli Conseisionis, ideoque tenetur celare. Alias rationes vide apud Emiti de Lugo de Sacr. Poenit. disp. 23.
CAS. III. fabius indigens nummis, mutuo petit scuta centum a Francisco, huic exhibenς ultra sortem quatuor qui tali summa elapso anno. Annuit Franciscus, dummodo Fabius acceptet medietatem in pecunia , & medietatem in mercibus communi pretio ae ilimatis. Q. Contractus an talis sit lieitus Resp. inam esse illicitum. Ratio est , quia, etiam dato quod Franciseus obrustum aliquem titulum' Ae ite eonveniat eum Fabio, ut post annum ipsi solvat illa quatuor ultra follem ; nequit tamen iuste illi imponere hoe gravamen , quod ab ipso acceptet medietatem mutui in mercibus : id enim eis mutuaru eum pacto, ut Fabius quod usurarium est merees ab ipso' emat; nam recipere partem mutui in mercibuS, est istas emere. Propterea
si Franciscus imponit Fabio haes obligationem, Contractus illicitus est. Exeipiunt Salas de Usuris dub. 16. . De Lugo, & alli, si Fabius. indigeat
mercibus, & has eodem pretio esset ab alio empturus; tunc enim, iu-quiunt, eum dicta obligatio non sit mutuatario incommoda , ipsam deducere in pactum usura non est, praecipue eum mutuatarius voluntarie ipsam acceptet. Et ratio fundamentalis est, quia Usura est peceatum iniustitiae laedens, aut gravans proximum invitum ἰ quod in easu non amplius verificatur. Uerum probabilius renseo , quod etiamsi Fabius indigeat mercibus , adhue illieitum sit eam obligationem deducere in pactum . Ratio et , quia fic ausertur ab eo libertas emendi merces ab alio, & adigitur eas emere
a Franciseo ; eui si consentit . sorae id faeit, quia aliter non ita facilem nummis totum mutum inveniret.
25쪽
CAS. I. T Arochus ex vetustis quibusdam planetis alia planetas eonfieit, - I ae ex solis manipulos; & absque eo quod haec novae benedictioni supponat, eisdem utitur in Missa. Q. an licite'
Resp. neg. Parochus enim, ac alius quicumque Sacerdos, uti nequit in Mi Lis, & quidem ex gravi praecepto , indumentis non benedictis, prout ex et Vesvmenta de Coniser. dist. r. notant Quartus, & aliis D D. eorum. Iam vero henedictae nequeunt diei Planetae ex aliis vetustis eonfectae , neque Manipuli, queis utitur in casu ; sicuti enim benedicta , aut consaerata diei nequie Eeelasin per intrerum aedificata ex lapidibus . ae caementis alterius Ecelesiae olim Maedictae, aut consecratae, eo quia statim ae hie demolita, betaedictionem , aut consecrationem amisit, ita nee benedictae
diei possunt planetae , aut manipuli per hoc , quod ista consecta fuerint ex aliis planetis , ae stolis benedictis ς eo quia statim ae istae distisse
fuerunt , amiseruntque formam artificialem, cum qua sacro erant aptatae ministerio, simul etiam benedictionem amiserunt : pereunte namque subiecto benedictionis, indumento nempe sub ea figura, ct forma , ne-eeue est ut pereat etiam benedictio illi inhaerens. Quartus in Rubr. Miss. Par. E. tit. I. lect. q. dub. q. SS. D. N. Papa Benedictus XI V.instit. Ir. num. i.& eomm. Neque diras, saltem Manipulos aliquo modo retinere eamdem figuram, etsi breviorem, & saero adhue aptos esse ministerio; non enim retinent amplius figuram Stolae, sub cuius forma benedictionem, & aptitudinem aeceperunt ad uerum a inisterium , transieruntque in indumentum alterius generis; quod lassicit ut nova indigeant benedictione, ut ad veristit idem Sanctissimus D. N. ibidem. Propterea dicendum, quia Parochus illieite se M at. CAS. II. Debebat Seius quinque aureos Cato habitanti Florentiae, eum petiit a Confessario, ab ipso putato pio, & docto, an suae obhgationi satisfaceret, illos distribuendo pauperibus. Annuit Consessarius, fas ave distributione ; advertit , quod facile per Mercatores poterat suo Creditori satisfacere; unde coepit dubitare, an respectu Caii ipsi remaneret aliqua
obligatio. Quid dicendum ΘResp. cum dist Vel Seius debebat hoc quinque aureos Cato titulo iniustae
accepti is, aut ex contractu onoroso; &. tunc dicendum, quod ipsi remanet tota obligatio respectu Caii' 'Vel eos Cato debebat titulo rei acceptae, di tune disendum. quod nulla ipsi remanet obligatio . Ratio p. par. est. quia usquequores, tali modo alteri debita, non reponitur in manu Creditoris . aut eius qui legitime ipsus personam repraesentat, non est ablatae inaequa Etas posita per injussam acceptionem, cum cerditor minus habeat, quam habere debet; neque est posita aequalitas exigita a iustitia contractυς; ideoque Seio adhuc inest obligatio ponendi hane aequalitatem persolutionem: eonsilium etenim Consessarii hanc non posuit; & seeit qOL deae Seium pro eo tunc immunem a culpa ; at non fecit creditorem in emnem , prout propterea fieri debet a Seio per solutionem . Ratio see par est, quia obligatus titula rei aceeptae, tenetur latum restituere rem, si extat . & si non eat M . id , in quo ex ea factus est ditior . Propterea cum neutrum in casu veri ficetur, utpote quia quinque aurei, iuxta Consessari F eonsilium, supponuntur jam distributi pauperibus, nee Sejus ex lix linis est locupletior,ideo dicendum, quod in isto easu Seius pro forci
26쪽
eonscientiae ad nihil amplius teneatur erga Caium. Vide La Croix lib. g.
CAS. III. Laelius dedit Bernardo et O. aureos, aliosque eidem promisit, si Ca tum ipsus inimi eum Oeeide et . Peregit Bernardus opus iniquum. Q. an hiepossit licite retinere aureos acceptos, & promissos exigere e Resp. assiim. Ratio est, quia eompleto contractu ex una parte, iustitia postulat, ut perficiatur ex alia, cum opus malum sit pretio aestimabile, non quatenus malum, sed quatenus laboriosum, ac periculosum perpetranti.& quatenus utile, vel delectabile ipsum mandanti . Nee obstant leges . quae adduci solent in eontrarium; nam licet haec pacta turpia, & iniqua rescindant, tamen non reddunt iniquam aequisitionem rei ex tali eausa. nee laetunt accipientem inhabilem ad comparandum eius dominium, sed solum videntur deeernere , ut ante opus patratum hujusmodi pacta habeantur ut iniqua, & ut ex eis non oriatur obligatio civilis, ob quam possit in iudieio peti promissum. Caeterum eredibile non est, per has leges rescindi obligationem naturalem , ex talibus pactis opere patrato eoui urgentem; siquidem leges positivae ita sunt explicandae, si fieri possit, ut
consonent dispositioni iuris naturalis. Hi ne cum ius naturale in ea su disponat, ut qui promisit, nedum teneatur ex fidelitate , verum etiam ex iustitia agitur enim de promissione onerosa, ac de contractu in nominato e Facio ut des , Do ut facias γ ; dicendum quod Bernardus peeeavit quidem aeeipiendo praedictos aureos sub conditione , ti pacto homiei dii
per et randi, & quod ante patratum homicidium tenebatur eos restituere. eo quia, eum nemo possit obligari ad peccatum , talis promissio nulli uetroboris erat; attamen quod, homicidio patrato, possit licite retinere aureos aeceptos, ae promissos exigere. D. Th. 2. a. quaest. 13. art. 7. ia c. &quaest. 62. art. I. ad a. Aliique comm.
CAS. I. ' Ullius invasus ab inimieo , etiamsi poterit ab hoc se defende-I re sola pereussione, in sui defensionem istum oecidit. Q. an
teneatur reficere omnia damna famili ae .eeisi ρResp. probabitus eum teneri solam ad ratam excessus in moderamine . Ratio est, quia tantum quis debet restituere pro refectione damnorum, iaquanto violavit iustitiam eommutativam eum gravi eulpa theologi ea, ut tradunt DD. eom. in traff. de Restit. Atqui Tullius in casu eum eravi eulpa theologica violavit justitiam commutativam solum ratam exceti
sus in moderamine; nam in reliquo usus est iure suo, eum liceat vim vi repellere, ae semetipsum iniuste invasum defendere ; ergo solum ad ratam talis exeessus tenetur reficere damna familiae Oeeis . Neque dieas , per gravem iniuriam totum damnum causasse . ideoque teneri ad totalem resectionem ejusdem. Contra enim, sicuti iniuria non fuit nisi quantam ad excessum, ita solum eum proportione ad hune reparationis obligatio est peritorum iudicio taxanda; invadens enim, statim ae iniuste invasit, facit Tullio potestatem ut ag ret, quantum licite posset, ad se defendendum amisitque ius ad eompensationem damni ipsi , ae familiae illati ob
necessariam defensionem. Legius lib. 2. cap. 9. mum. 13 3. & Bonaei a de Restit. , disp. a. quae. ulti sect. r. num. 3.
CAS. II. Beneficiarius variis mentis' emitationibus voluntarie distractus
recitat divinum ossicium. Q. an saeiat fluctus suos, & . oneri ossicii satisfaciat
27쪽
23 Resp. neg. quoa ὁ utrumque eirea eas Horas, quas notabili eum distracti ne recitat, Ratio quoad onus Oificii e: t, quia illius recitatio , utpote
oratio ac cultus externus erga Deum. non tam ore, quam mente , Acorde fieri debet , iuxta illud Apostoli I. ad Cor. I . Orabo spiritu ,
orabo LP mente e psallam spiritu, psallam ct mente Item quia in e t. de celebr. Missa r. recitantibus Oificium praecipitur in virtute sanctae obeadientiae ut illud reeitent sudisse quantum ad pronunciationem exteriorem & devote quantum ad interiorem ut ibi explicat Glossa: quo posito , si e dissero : Quando aliquid requiritur.cum aliqua qualitate , ad eius implementum non sufficit hoc sine illa, C. Licet causa ctim Has , anno t. de Probat. Sed pro satisfactione Officii ius requirit recitationem
sejunctam a voluntariis distractionibus , comitatam ab attentione , ergo &e. ideoque &e. Neque dicas, Ecclesiam non praecipere actum internum ἰ & attentionem continuatam pro tempore totius ossicii esse im- . possibilem, eum, nobis nolentibus, etiam in Sanctis, mens distrahatur. iuxta illus Psal. 39. Cor meum dereliquit me. Contra enim, licet Ee-eles a non praeeipit actum internum directe, ac principaliter . praecipit
tamen in directe, concomitanter. & consequenter, scilicet, quando actus externus, qui praecipitur, trahit secum necessario actum internum tanquam sui formam & subitantiam, ut patet in dolore pro Consessione&e. Porro reeitatio divini Osset , utpote species orationis , eli necessario etiam ipsa olevatio mentis ad Deum, ideoque requirit attentionem . Ad aliud dico, quod attentio duplex est 2 Actualis una, consiliens in actua. li reflexione ad id , quod agitur : Virtutis altera , consistens in firmo animi proposito attendendi quantum humana imbecillitas sinit . a prin- . cipio usque ad finem actionis , cum exclusione cujuscumque voluntariae distractionis. lyrima sine speciali gratia Dei vere haberi non potest pro toto tempore Officii, & ideo praecepta non est, neque necessaria. Secunda , quae volenti facilis est. sufficit, eaque praeeipitur. Atqui Beneficiarius variis mentis cogitationibus voluntarie dii ractus in recitatione Oiscit, neque hane habet; ergo oneri inscii non satisfacit. Ratio postea , ob quam neque facit fruetus suos . et , quia non dicitur recitare , qui sic recitat, ut se onere it, rum recitandi non liberet ; sed eo ipso quod Beneficiarius per huju modi recitationem non satisfacit oneri G5eii , se recitat: ut se ab onere iterum recitandi non liberet, ergo &e. adeoque &e. Vide Nav. CAS. III. Petronius volens occidere Petrum Clericum , alium Clericum eccidit , familiae suae valde proficuum. Q. an sit excommunicatus, di teneatur reficere damna ρRel p. eum dist. Uel una simul illo errore absuit in Petronio voluntas occidendi Cleri eum, quem videbat; vel non. Si I. dico, ipsum esse exeommunicatum , & obligatum reiicera damna . quia in tali casu vere intendit & oecidere Clericum, & damnifieare proximum, & sic prout culpabiliter Clericum occidit . est exeommunicatus e prout proximum culpabiliter damnificavit, titulo damni illati tenetur reparare damna: sicut qui scienter ad Mulierem eoniugatam accedit , adulterii culpam , ac pcenas incurrit, etsi eam putat uxorem Tatii, de sit uxor Sempronii. si a. nempe cum illo errore non adfuit in Petronio dicta voluntas . quin immo possibilem adhibuit diligentiam, ne alium non intentum da-imnificaret; dico, Petronium nee et se excommunicatum , nec &e. quia cum in hoc casu non habuerit animum hune occidendi neque in Clericum nequa hominem, actio illa respectu ipsus fuit mere easualis, invo-
28쪽
. 29luntaria, ae per aeeidens; ae proinde non inductiva tensurae neque oneris, refieiendi damna, neque irregularitatis , nee reservationis ea sus . Uide Ceribat. de Homie. dub. t 3. num. 1 68. ae de Rest. cap. q. dub. 6. f. r. num. 48. & MaZEuchel. de Cas. refer. disp. I. cap. 7. num. Ir8.
CAS. I. D Rutus vulnus non lethale inflixit Caesari; eui eum se eundum artem Medicinae , & Chirurgiae non fuerint applicata me4ieamenta , ae debita remedia, mortuus eli. Q. an sit reus homi eidii, &teneatur ad refectionem omnium damnorum .
Resp. eum distini. Vol tale vulnus fuit Caesari inflictum in loeo, ae tempore, quo, non obitante omni possibili diligentia, curari non potuit, ae proinde mortuus est; & in hoc easu dico. Brutum esse reum homi et dii, ae teneri ad refectionem omnium damnorum. Uel illi fuit inflictum ubi commode curari poterat, sed ideo mortuus est , quia vel ipse fuit admodum negligens in procuranda sui euratione vel quia Medieus , aut
Chirurgus male ipsum curavit & tune di eo , Brutum nee esse reum homicidii, nee teneri &e. Ratio pr. pari. est, quia vulnus institum Coesari in iis ei reum stantiis eensetur mortale, utpote in curabile ἰ ideoque , eo mortuo, Brutus vere est homicida , saeque ut homicida tenetur reficere omnia damna per tale homicidium causata l. Ratio seeundae partis est, quia in eo casu vera causa effieax mortis non fuit vulnus institum a Bruto, sed vel negligentia eiusdem Caesaris in proturanda sui euratione , vel negligentia aut ignorantia Medentium , qui non applicuerunt Opportuna modieamenta, ac debita remedia vulnerato , per se non difficile sanabili. Addo, in eap. Sunificasti a. de Homie. Innocentium III.
declarare huiusmodi percutientem non esse irregularem; ergo fgnum est, quod Brutus revera non est homieida, ac proinde tenetur solum ut vulnerans ad resectionem damnorum iudicio viri pru/entis . Lemus lib. 2. cap. 9. dub. II. Bonae ina , & alii.
CAS. II. Vir nobilis per sententiam Iudieis, quam eognostit falsam , habuit domum, & landum Petri, qui eum in rebus tuis esset valde negligens, nil emolumenti ex domo, & parum ex fundo percipiebat , ipse vero, eum sit satis diligens, & industris. loeando domum , & dolendo
fundum, magnum commodum, & utilitatem reportavit. Nune stimulis actus conscientiae petit a Confessario ad quid teneatur. Attenditur Consessarii responsum. Responsum Confessarii est, quod Uir nobilis teueatur Petro restituere r. domum , & fundum, quia per illam sententiam falsam , utpote innixam falsis probationibus, non amisi Petrus dominium domus, ac fundi; mens namque Reipublicae non est, ut, cum sententia nititur falsis probationibus, auferatur dominium p esset enim calumniatoribus favere , & sententia Iudi eis eatenus obligat, quatenus decernit quod iustum est ' Nee obstat, quod lata sit servato juris ordiue, & seeundum allegata, ' probata; hoc enim solum evineit . eam esse validam in soro exteruo non autem in foro eonseientiae. Ualentia in a. 2. disp. s. quaest. q. punio a. s. per defectum. Secundo fructos, ae proventus , quos ex locatione domus, & ex fundi eultura pereepit ; retento tamen libi pretio ex pensarum, laboris, ae industriae suae illis pereipiendis. Ratio est , quia fructus, ac proventus domus, & fundi ad eum pertinet, ad quem spectat
ipsa res fructifera. l. Si Titius Istiti da reti divis. non enim sunt si ctus
29쪽
esus industriae, sieuti est lucrum ex aliena meunia, quae sterilis est , sed
fructus rei seu i ferar, ut eum eommuni recte notant Clavis Regia lib. io. tract. q. cap. l. & Lellius lib. 2. cap. 12. dub. II. Nec ullum eis inconveniens, quod Petrus ita se ditior, quam si res suas semper habuisset: sicuti enim si alicui surreptus suill et equus tempore , quo volebat eum vendere pretio vili, eique restitueretur tempore , quo longe plus valet , occasione furti fieret ditior quia lucraretur augumentum pretii; ita &c. Dixi retento sibi pretio expenserum is c. quia licet possessori malae fidei in foro externo denegentur in poen m tam expensae necessariae , quam utiles ; tamen in foro conscientiae deducendae sunt primae , quia has Dominus facturus erat ;sti secundae , quia non docet ut Dominus rei ditior evadat expensis alterius . Ela utraeque cedunt in Domini utilita-
CAS. III. Sergium , solum male agere, facile possi Caius eorrigere ; est
quia dubitat suam correctionem minime profuturam, illam omittit. d. an illud dubium eximat Caium a correctionis obligatione. Resp. eum dist. Uel simul eum dubio, quod correctio non sit profutura , concurrit etiam dubium, quod si obfutura; & in hoe ea su dico, tile dubium eximere Caium a eorrectionis obligatione. Vel simul cum illo dubio non eoncurrit hoc aliud dubium; & tune dico, Caium non eximia tali obligatione. Ratio pr. parr.eli, quia, correctio pr.ecipitur in binum proximi, nempe ut hie res piscat, & se emendet: pratcipitur in illius salutem, non in eius ruinam . Proinde si Calus rationabiliter dubitat, quod Sergum eorrigendo, eorrectio sit illi potius obfutura ; puta, quia in blalphemias erumpet, vel aliquod aliud malum de novo eommittet; in tali
casu nedum eximitur a correctionis obliuatione , verum et am positive tenetur, ut evitet maius malum, illum non eorrigere , ni sorte hie sit in certo peccato mortali, & in proximo mortis periculo; quo in casu, non obitante illo dubio , adhue teneretur ipsum corrigere, eo quia no-eumentum correctionis esset dubium, certa vero illius aeterna damnatio,
si moreretur in eo statu. Ratio see. partis eli, quia in tali casu ablata non est omnis spes , quod Sergius , per correctionem excitatus , resipiscat . Prop erea cum ad obligationem correctionis necessaria non sit spes certae emendationis nam laeus actum esset de Correctionis praecepto , cum semper incertum, si , an voluntatem sit peceator in melius muta tu rus ut ait D. Au au sf. t. de Civ. Dei eap. 9. ideo dicendum, quod in illo ea su tale dubium non eximit Caium ad obligatione correctionis: scuti non obtenta ab infirmo sanitate per propria , ae magis opportuna remedia , tenetur Medicus illi ordinare medicina , quam certus est non obfuturam, spemque habet, etsi sub dubio profuturam . Ita cum D. Thoma Paulus tract. 6. disp. 3. punct. q. c.rterisque comm .
CAS. I. Empronius vendit Domum Franciseo, habita ei fido de pretio;
3 cum pacto tamen , ut toto tempore, quo pretium non solverit , det ad rationem quinque pro singulo centenario . .. an sub hoc Contractu lateat usura Re . non latere, si Francisciam obligat ad illa quinque, quia ob pretium non solutum in totidem patitur interesse ; vel quia ei cedit etiam jus ad totidem fructus locationis domus e latere vero , si eum obligat ad illa
quinque ob puram dilationsm solutionis, vel absque eo quod ei totidem
30쪽
eedat , ae in totidem interesse patiatur . Ratio primi est , quia ex una
parte etiam in Mutuo licitum est deducere in pactum proprium interesse, ut quis servet se indemnem, prout cum D. Thoma P. 2. quaeli. 78. at ile. 2. ad I. firmavimus ad 3. Aprilis 173 I. adeoque sine usura idem facere poterit Sempronius in casu i maxime cum id ipsi concedatur in
tute in log. Curabis de Ae . Em. & end. Exialia parte, non esset usu rarius Sempronius , si in catu iniret hoc pa Eium , quod Franciscus interim habeat solum dominium direElum supra domum, sibi vero adhue eompetat ius exigendi pretium locationis, ut probat De Lugo disp. 23. sect. 8.num. l o. & seq. ergo neque dici potest usurarius per hoc, quod ineat
pactum ut toto tempore &e. Et ratio fundamentalis est, quia non tenet ut venditor ante solutionem pretii rem tradere cum suo incommodo ,
ae pari damnum in fructu pro emptore; ideoque si tradat, pote ii ad ratam praetendere, &. tantundem in pactum deducere . Ratio postea seeundi est, quia obligare Franciseum, ut det illa quinque pro centenario obpuram dilat onem lolutionis, est vendere tempus, ac tale emolumentum percipere ratione ipsius mutui immediate i quod aperte illicitum est. Unde Alexander VII. damnavit hanc propositionem 42. Licitum es mutuanti aliquid supra fortem exigere, si se obliget ad non repetendam sortem visti ead certum tempus. Idem dicendum nempe illicitum esse pactum de illiqquinque , pro cessione iuris exigendi pretium locationis , aut pro interesse, quua patitur Sempronius si neque pretium locationis, neque interesse Sempronii ad tantum pertingat; tunc enim excelsus percipitur ob
ipsam dilationem solutionis, vel ob mutuum virtuale quod plane illicitum est , ut tradunt DD. comm .
CAS. II. Proculus, iniuriis affectus ab Eusebio, instat pertinae iter apud J dicem pro illius punitione, quamvis sit ille paratus debitam ipsi dare satisfactionem, & ab . ipso veniam petere. Q. an casu, quo se accedat ad Confessarium , debeat hie illum absolvere 'Resp. cum dii l. I et Proeulus id facit ex odio, uindicta, aut indignatione erga Eusebium , aut etiam hic ex elusis 3 eum scandalo , & tune , ut dele patet , non debet Confessarius illum ab luere, eum sit in dispositus , &seandalis sit obviandum. Vel id saeit praeei se ut sibi iuridiee debita compensatio fiat. & iustitia loeum habeat; & tune dico, Confessarium debere illum absolvere. Ratio in primis desumitur ex Glossa in Cap. Si quis
contriflatus dist. 9o. ubi aperte habetur, quod non tenetur laesus actionem iniuriarum remittere , nec ad eam remittendam ullum esse cogendum .
Deinde non est alicui absolutio neganda per hoc, quod jus suum prosequatur. Sed Proeulus in casu ius suum prosequi inr, statim ac id facit, ut iuridice sibi compensatio fiat, & locum habeat iustitiam lex enim obligat quidem ad se reconciliandum eum offensore , quin imo ad illi exhibenda peculiaria signa dilectionis semel ae veniam petit &e. ut docet S. Thomas a. a. qua it. 8ῖ. artie. 8. in e. at non obligat ad acceptandam determinate hane potius, quam illam satisfactionem ; ergo in ea sua Consessario non est Proeulo neganda absolutio. Toletur in sum. lib. q. ca P. Io. Navavus in Man. cap. I . num. 13. Cons. lib. I. de Accusat. tom. a. cons. a. ubi addit, quemdam ordinarium a S. Congregatione sui Die reprehensum , eo quia cuidam Mulieri nolenti dare pacem in scriptis Occisoribus filii, ad asserenti se odio non prosequi tales homicida s. man da verat denegari S cramenta Confessionis, & Communionis ἰ imo Proculum in casu esse αbsoluendum , decisum referi ai CongreLalione raru-ia in Praxi Saer. Poenit eap. 2I. quaest. 12.