장음표시 사용
41쪽
42 verit, nec uu quam expresserit, euinam Eeclesiae determinate Legatum , relinqueret, inde colligitur, eum non habuisse ullam peculiarem affecti nem sive ad Ecclesiam , in cuius Parochia natus erat , siue ad illam in cuius Parochia condibit Testamentum ; sed potius eam .suisse contemplatum , a qua ultimo percepisset Sacramenta , quaeve tempore morti
fuisset sua Ecclesia Parochialis: eum enim dispositio facta a Testante dicatur fieri secundum voluntatem praesentem solum in hoc sensu , quatenus exprimit voluntatem, quam Tellator habiturus est tempore momtis; & tuum habeat effectum solum post mortem Testatoris; hine fit ,
quod contemplando Ecclesiam ut Parochialem, eam praesumitur eontemplatus, quae futura erat sua Parochialis tempore mortis, quo Testamentum suum postea effectum habuisset. Propterea hute debentur librae eentum, quasi relictae pro onere administrationis Sacramentorum, & Sepulturae . Addo, quod licet Sergius legando intendisset Parochialem , eui suberat , Legatum adhuc deberetur Parochiali , sub qua mortuus est :cum enim Legatum nuda voluntate adimatur, & voluntas magis iactis, quam verbis declaretur, nil prohibet quod ex conjecturata voluntate Teilatoris existimemus, mutatione domicilii legatum , quod uni Ecclesiae erat relictum , contemplatione alterius intelligatur a emptum , & in aliam Parochiam translatum , in qua mortaus est . Vide Pa ualigum l. citi& Amollaeto de Caus. piis lib. i. cap. I i. num. 22. solventes argumen
CAS. III. Villies; die se sto pervenit ad Ecclesiam quando Parochus iam incepit Canonem Missae. Q. an teneatur reliquum audire , si nee ibi . nec alibi possit alteri Missae interet Ie
Res p. ais r m. cum Suaro, Bonae ina , caeterisque comm . Ratio est, quia licet Ecclesia obliget ad audiendum integram xl istam , per suum praeceptum tamen potissime intendit obligare fideles ad alsistendum oblationi Sacrificii, eique suo modo cooperanὸum per assistentiam . Cum ergo Uillicus hoc adhuc peragere valeat, quamvis pervenerit ad Ecclesiam quando Parochus iam incepit Canonem Missae, utpote quia Sacrificium eo tunc
nondum peractum et i; ideo dicendum quod, si nee ibi, nec alibi potest
alteri Missae interesse , teneatur reliquum auὸ ire; nam quando adest materia legis implenda, & praestari pote it id, quod principaliter praecipit ut a lege, adhuc locum habet praecepti obligatio.
CAS. I. V Aber latratius tempore Quadragesimae jejunare omittit , n L dum iis diebus, quibus operando laborat, verum etiam diebus festis, quibus ab operibus suae artis vacat. an licite λResp. affirm. quoad dies feriales , quibus operando laborat ; nam Eugenius IV. declara, it, Opifices artes laboriosas exercentes, sive ὸivites sint, sive pauperes, & quoscumque alios magno labore corpus defatigantes , a lege Jejunii liberos esse. Sed faber ferratius, diebus ferialibus operando laborans, exercet artem laboriosam, & magno labo te corpus defatigantem; ergo talibus diebus liber est a lege ieiunii, adeoque licite ieiunare omittit : praeceptum namque jejunii non obligat abllinere ab opere servili , ut jejunetur. Ita DD. comm . An poli ea etiam licite omittat ieiunare diebus sestis, quibus ab operibus suae artis vacat; respondeo cum dis inctione . Uel hujusmodi Faber est talis eomplexionis, ae virium ut hisce
diebus absque gravi incommodo je. unare possit, & 3ejunando commode
42쪽
re assumere ae prosequi sequenti die laborem suum ; vel non . Si non; dico, ipsum licite omittere ieiunium etiam diebus festis, quibuς &e.
etenim praeceptum jejunii est praeceptum Ecesesae, quae utpote Mater pia non intendit suos fideles obligare cum tanto incommodo. Hi ne quia tegulatii et huiusmodi artifices in die festo sessi sunt ob laborem praece dentium dierum, aut jeiunando redderentur inepti ad laborandum . sequenti die ; ideo regulariter eximuntur ab onere ieiunii etiam die festo. Si pollea est talis complexionis ac virium , ut &c. dico, ipsum illieite omittere ieiunium diebus sestis, quibus &c. cum enim non habeat rationabilem causam, ipsum a jejunio excusantem , nulla apparet ratio, ob
quam talibus diebus a ie junio eximi debeate siquidem obligatao ie junii in Quadragesima est onus diei, fere ac illa divini ossicii, ad quod obligati tenentur quacumque die possunt absque notabili incommodo illud
persolvere ς prout uno ore fatentur DD. comm .
CAS. II. Sophronius, ut se excusaret apud Andream , ipsum arguentem de quodam delicto, salso iuvarit perexeerationem dicens: Si tale deli lum ommisi, me, σ filios meo x per at Deus. Q. an commiserit unum, vel plura peceata in specie Resp. Cum dist. Vel Sophronius sibi, ac filiis impreeatus est tale malum ex animo; vel non . Si non; dico, ipsum commisisse unicum peccatum in
specie contra Religionem , nempe Perjurium , quo Deum adduxit in testem falsi, execratio enim, quae tu casu materialiter tantum a meit periurium, non inducit formalem malitiam specie diversam . Sanctim Oper. Mor. l. 3. cap. r. n. 9.Sj vero Sophronius sibi, ac filiis impreeatus est tale malum ex animo; tunc dico, ipsum. eommisiste plura peccata in speete; siquidem ultra periurium contra virtutem Religionis, adest peccatum maledictionis contra charitatem , qua tenetur erga se, & filios; item peee tum contra pietatem, ob malum filiis imprecatum. Propterea in hoe secundo casu exprimenda erit in Confessione huiusmodi execratio, & imprecatio; non sic in primo. Quoniam vero vel nunquam, vel rarissime eontingit, quod quis sibi , aut filiis imprecetur tantum malum ex animo, inquiunt Sanche Z l. c. n. T. Bonacina in Dec. disp. q. q. I punct. 2.num. i. aliique , quod Confessarius non tenetur de hoc interrogare poenitentem execratorie sic pejerantem , cujus ratio esse potest . quia Confessione quaerenda sunt quae frequenter, non quae rarissime aceidunt, ni
qualitas peceatoris hujus forte suspicionem indueat; ut in simili ea sudixit idem Sanchea lib. 9. de Matrim. disp. 6. n. F. in fine. CAS. III. Famula Archipresby teri, solita bis in mense confiteri Cappadiano, eique simul commitere celebrationem Missae cum pingui eleemoly tia , redacta ad mortis periculum , eidem Cappellano fatetur, omnes elee mosynas per decennium, S ultra , ipsi pro Missis ab ea tributa et, fuisse ab ipsa comparatas Qx rebus Archipresbyteri furtive sublatis; proinde que, eum ipsa si impotens aliquid rei liruere , quod ipse consulat propriae conscientiae . Q. an Cappellanus teneatur restitueris Resp. eum dii l. Vel Cappellanus accepit has eleemosynas mala, seu dubia fide, noliens nempe, aut suspicans, famulam impotentem ut de suo ipsi tantum tribueret; & in hoc casu dico, quod si, omissa debita dilia
gentia in dignoscenda veritate, prosecutus est sumere, ipse tenetur restituere, tum quia in tali casu praescribere non potuit, eum malae fidei possessori non currat pr scriptio ; tum quia possessor n a 'ae fidei tenetur restituere rem, si extat, & si non extat , restituere aequivalens. etiam
cum damno proprio i ut patet in eo, qui mala fite emit equum a latro-
43쪽
ne, qui fugam arripuit eum pretio reeepto; emptor enim, non obastante amissione pretii , latroni a se persoluti , tenetur restituere domino equum. vel Cappellanus aceepit has eleemosynas bona fida , nihil suspicans &e. & in hoe casu dico , ipsum non teneri restituere nisi eleemoynas ae eeptas infra ultimum triennium , quia peeunia inter praesentes triennio praescribitur a possessore bonae fidei ; immo tenetur solum restituere aeceptam infra . triennium , si haec adhuc extet, & quidem impermixta ; nam si amplius non extat . aut per mixtionem suit ab ipso moraliter consumpta, solum tenetur ad id, in quo per illam factus est ditior, ut communiter dicitur in tract. de Restitui.
CAS. I. DAtella milias magno filiarum onere pravatus ἰ minis Induxiti unam ex illis ad eligendum statum Monachatem .' antequam tamen ha e Monasterium ingrediatur ipse peccatum contra filiam eom missum fatetur, & filia poli aliquot hebdomadas invita Monasterium in greditur. Q. an Patris Consesmio ipsum liberet ab exeommunicatione lata a Trident. sess. 23. cap. I 3.
Resp. ne g. Si ante, vel poli Confessionem Pater non retractat minas; tiantequam filia Monasterium ingrediatur, non dat ei veram, plenamque libertatem quoad electionem ita tus, ae talem ingressum. Ratio est, quia laeus perseverat coactio, & coactionis influxus, ex Tridentini decreto sus ficiens ad incurrendam Excommunicationem e se uti perseverare dieitur influxus mandati in homicidium, si mandans non facit quantum potest ut mandatatio innotescat sua retractatio. Nee valet dieere, quod quando fili, ingreditur Monasterium, iam Pater est iustificatus per Confessionem,
si eque non incurrit exeommunicationem , ob factam a Patre retractationem antequam sequatur filiae ingressus. Non valet, inquam ; omissa enim responsione eorum, qui dicunt contrahi in casu excommunieaticinem ob peccatum praecedens , nego absolute, quod eo tunc Pater si iusti fiextus, s ante iogressum filiae in Monasterium non retractavit minas, nee abstu
lit eo actionis ineuxum p seu ti enim licet mandantem mandati a se datistitim poenitext , subsequens occisio Clerici adhuc dicitur ab eo uolta ,
statim ae putens, ae debens intimare mandatario revocationem talis manis
dati & se impedire Clerici occisionem, eam noluit intimare, & hane impedire; ita lieet praedictus Pater eonfessus sit, adhue ingressus filiae in
Monasterium dicitur ab eo volitus , statim ae potens, ae debens retractare minas &e. Et ratio utriusque est, quia se censetur virtualiter perseverare ille in mandato, iste in coactione; ideoque cum ambo snt vera causa effectus subsequentis, incurrit uterque in Censuram. Vide Girital-
dum de Censur. in Com. eap. I. dub. 6. num. 63.
CAS II. Gener Socero, volenti ipsi solvere Dotem, suadet ut per aliquod tempus illam apud se adhuc retineat , ac ipfi interim relinquat pignus fructi fieans. Q. an fructus inde a pignore susceptos debeat Gener computare in sortem, riResp. aflirm. eum Bomo de Dote eap. et . num. 62. Rosignoto eodem trahi. Om. a. praenot. 2I. n. 36. qui testantur, hanc sententiam esse communem
apud Theologos. Ratio est, quia semel ac Dos offertur Marito, prout tradi debet, & per hunc praecise stat, quod illa non recipiatur, res ita se habet quoad fructus pignoris, perinde ae si Dos fuisset effective soluta; eetasat ius eap. Salubriter , & subintrat illud cap. Cum contra . Hie seu ti
44쪽
si fuisset effective soluta non posset Gener licite percipere fructus pignoris, sed , si eos perciperet, teneretur ad restitutionem ; ita in casu nostro dicendum , quod , si eos pereipiat , tenetur illos computare in sortem. Addo, quod , facta a Soedro vera dotis oblatione , ii Gener eum ipso convenit , ut ille dotum penes se retinere prosequatur , ac interim ipsi relinquat pignus fructineans, talis conventio secluso omni alio contractu , ac iitulo lucri cessantis &e.ὶ eli quoddam Matuum, ratione cuius immediate Gener pollea peteipit fructus pignoris; siquidem ad onera Matrimonii in t 1li casu ipsa Dos ordinatur, non vero pignoris fructus. Sed percipere fructus pignoris immediate ratione mutui, eli quid usurarium , adeoque illicitum p ergo Gener nequit in casu ita cum Socer convenire, ni fructus a pignore perceptos in sortem computet . CAS. III. Atehiepiscopus prohibuit Clericis sub excommunicatione latae se tentiae, ne ferant arma , & ne aleis ludant . Q. an si aliquis Clericus deferat arma , & ale s ludat extra Dioecesim , incidat in excommunicationem pResp. neq. Ratio e 3lligi: ur ex eap. in au marum de Con st. in o. ubi Ponti iux decernit , furantem extra proprium territorium non ligari ex com municatione sui Episcopi lata eontra fures ; eo quia extra territorium ius dicenti non paretur imo une . Atqui etiam Clericus , de quo casus procadit , defert arma & aleis ludit extra proprium territorium ἰ ergo Archiepiscopo & ipse non paret impune, hoe est, sine poena , adeoquo incidet in excommunicationem . Et hoc valet sve haec ex communicatio lata suerit ab Archiepiscopo per viam ii a tuti , sive per modum sed lentiae, seu praecepti; ut enim recte disset it Giribaldus de Censur. ia
Comm. cap. l. dub. II. num . it 9. non magis staturum, quam sententia
ac pr ceptum , a pote .iate iurisdictionis proficisci. ut, quae sicuti limites habet circa personas, ita etiam circa locum . Et quamvis sententia primo, ac per se, respiciat personas subjectas illam ferenti; tam an non excludit territorium . eum Eqiscopus iurisdictionem habeat in nersonas rati Oaςm territorii , extra quod propterea existens , quamvis sit subditus , ut ait Mastrius, in altu otimo, & veluti habitualiter, talis tamen non est in actu secundo , uti requiritur ad contrahendam in casu excommu nicationem . Quare cum Clericus supponat ut des et re arma, & aleis tu e ru extra Ierritorium, seu D. oecesim, dicendum est , ipsum in casu non incia re in Archiepiscopi Excommunicationem .
CAS. I. Aroelius ruralis eonqueritur de duobus Sacerdotibus, quia unus I in humili Ecesesia , Parochiae vicina . Sacrum p ragit ante Minsam Parochialem p alter vero in alia parva E essa , caeteroquin a Par chia multum dissita, sine ipsus licentia diebus sellis edocet populum Do ctrina in Christianam. Q. an iust .e sint Parcelli querim ni e ὶ Resp iuilam esse querimoniam quoa i prim: m, qui in humili Eeesesia Parochiae vicina Sacrum pelagit ante Missam Parochialem ; iniustam vero quo d secundum , qui in parva Eces Ssa , a Parochia multri diffita &e, Ratio utriusque partis eolligitur ex Con lit. 42. to m. r. Sanctiss. D. N. Benedicti Papae XIV. inci p. Etsi, in qua β. I . monet Epistonas, ut re
presse caveatur quoad par Pas Ecclesia, Parachalis 'roximas, ne quis aute
45쪽
46th ali Lute sepositas, eum disse te admodum sit, Paroch auos eb locorum Z
Ilautiam Angum iter, atque asperum, Demali praesertim tempore, cum pluviae inundant, Parochialem satre, decernat Episcopus, gravibus etiam Ra- tutis poenIs, quod Sacerdotes ibi operantes . Christianae Doctrina summanipo si tradant, divinamque legem au nuncient. Quod idem iam Eminentiss. noster Archiepiscopus praescripserat Notis. 3. tom. 3. quae est M. Edit. Rom. Et quo ad secundam partem iam servari mandaverat Clemens XII. in litteris, quas ad omnes Italiae Episcopos dedit die i. Julii 1 33. CAS. II. Caius Mutinensis commodato accepit Equum, & mutuatam pecuniae summam ab amico Bononiense . Accidit autem quod Mutinam re diens, & pecunia, & equo privatus suit a latronibus. an sive petu ianiae summam; sive equi valorem restituere teneatur ρResp. per se, ipsum teneri restituere mutuatae pecuniae summam, non sievero equi valorem. Ratio est, quia per Mutuum in ipsum translatum suit pecuniae dominium, non se autem dominium equi per Commodatum . Propterea cum res in itinere per furtum amissa absque culpa, uti supponitur, per se Domino pereat, dicendum quod Cajus tenetur quidem restituere amieo Bononiensi summam pecuniae, non sic vero equi valorem. Dixi per te, quia per accidens fieri potest, quod teneatur restituere etiam equi valorem puta , si voluntarie reditum distulisset ultra tempus conaceissum , cx. gratia , ad tempus nocturnum , quando redire promiserat tempore adhue diurno. Ita DD. comm .
CAS. III. Obtinuit Parochus Plenariam Indulgentiam ad septennium pro die Assumptionis SS. Virginis, principalis Patronae, ae Titulatis suae Eeese
si ae ; quoniam vero illa obtenta fuit anno 1747. sub dat. r. August. &solum publicata , ac exposita fuit anno i 7 8. perit , an valeat etiam pro anno praesenti , maxime cum mediaverit annus Jubilati . Quid res pondendum RRespondendum , non valere etiam pro anno praesenti. Ratio est, quia initium septunnii non computatur a die publicationis , at expositioniς In dulgentiae, quando ex Brevi id non eruitur, nee Pontifex id declaravit sed a die datae Brevis; ut die I 8. Maii iri t. declaravit ipsam et S. Congregatio Indulgentiarum apud Theodorum a Spir. San. de indulg. par. a.
cap. r. art. 32. ubi per extensum refert Decretum eiusdem S. Con gregationis, a Clemente XI. approbatum. Cum ergo a die datae Brevisii eptennium computando, hoc non includat annum praesentem, dicendum quod praedicta Indulgentia non valeat etiam pro anno praesenti ; nec reis
fert quod media verit annus Iubilari; cum enim tali anno Indulgentia valuerit pro defunctis, hujusmodi annus quoad eamdem Indulgentiam nomoliola transivit decursu, sicque est intra septennium computandus..
CAS. I. V ominus Villiei mutuavit huic sex corbas tritiei, pro eo renet determinando Pretium. Nunc vero, quia tritici pretium exere uit ad summum , praetendit Villico praesens pretium determinare . Q.
an licite 'CAS. II. Q. seeundo. an si post aliquot dies a mutuo facto, pretium tritiei erevisset notabiliter ex improviso saltem eo tune licite determinaret hujusmodi pretium ;Resp. an primum ne g. Ratio est, quia cum Corbae tritici mutuo traditae. sint extra dominium mutuantis, nequeunt sine ullo ipsus perieulo eidem
46쪽
aut fructificat, crescit, aut fructificat Domino suo praesenti, non autem praeterito. Cum ergo Dominus Villici , respective ad sex Corbas tritici mutuatas, sit Dominus praeteritus; Villicus vero Dominus praesens, huic debetur pretii augmentum, qui est verus dominus rei , non autem illi qui proinde in casu ; si vult determinare pretium, potest solum illud de
terminare, quo triticum vendebatur tempore mutui. Excipe tamen casum , quo inter Dominum & Villieum initum fuisset ab initio pactum,
quod hie solvendo pretium pro tritico, deberet ei solvere tantum, quan ii valiturum erat tali tempore determinato, ad quod alius Dominus erat triticum servaturus; tunc enim fieri potest quod dicta Domini determinatio non sit illicita, dummodo triticum fuerit usque ad tale tempus servabile, detrahantur expensae, quas Dominus pro eo servando facere debuisset &e. ut passim monent DD. Ad secundum respondeo pariter negative ob rationem supra allatam eum entin non si amplius Dominus tritiei, non potest eo iune licite determinare hujusmodi pretium , cuius
augmentum furtunae Villici est adseribendum, si hie apud se adhue habet
aliquam eius corbam vendibilem. CAS. III. Contracto a Titio Matrimonio eum Francisca, excitatur in eo rationabile dubium, quod anno elapso compleverit copulam cum Franciscae sorore. Propterea interrogat Confessarium, an possit licite petere, ae reddere debitum. Quid respondet Confessarius RRespondet primo, quod si tale Matrimonium nondum est consummatum. Titius ante adhibitam debitam diligentiam pro notitia veritatis nequit intra primum bimestre licite petere, nec reddere, debitum. Non petere, ne exponat se periculo fornicationis, ac operetur cum conscientia practice dubia, aeeedendo ad hane, quam dubitat esse suam. Nec reddere, quia ex una parte Francisca eo tune ius non habet petendi, seque nou fit ei iniustitia negando illi debitum: ex alia tenetur Titius dictum periculum praecavere, quod in casu etiam reddendo intervenit . Post adhibitam vero diligentiam, si veritas innotescere non potuit, respondet se- eundo, posse Titium dubium deponere, ac licite consummare sive petendo, sive reddendo . Petendo, quia tune melior est conditio possidentis, & standum pro valore Matimonii contracti: reddendo, quia tunc
Francise a & ipsa est in possessione sui iuris, quo absque injustitia privari non potest ; & Titius, stante diligentia adhibita absque detectione impedimenti, aequisivit Jus conflammandi. Si postea Matrimonium est iam
consummatum, respondet tertio, ante diligentiam adhibitam posse Titium licite reddere, non tamen petere, Reddere, quia cum Uxor supponatur bona fide contraxisse, ae iuxta dicta sit in legitima possessione sui iuris, hoc privari non potest absque iniustitia . Nequit tamen petere , ne dicto periculo se exponat &e. Denique si , suffieienti diligentia
adhibita, veritas deteqi non potuit , respondet quarto , Titium licite posse omne dubium deponere, reddere, ac petere , ob rationes supra aD signatas; ut dicitur de possessore bonae fidei, qui post dubium adveniens, an res esset sua, debitam adhibuit diligentiam , nee potuit se eertificare; potest enim in tali casu dubium deponere, ae rem sibi lieite retinere. Ita Merolla de Conse. dub. & seria p. cap. 3. num. a 4 . & seqq. Saa ch. lib. I. de Matr. disp. t. numero q6. caeterique communius
47쪽
CAS. I, DUer aliud non didicit, quam orationem Dominicam, Saluta. 1 tionem Angelieam, & Symbolum Apostolorum . Q. an Parochus id noscens, pomu illi permittere, ut aecedat ad Sacramentum Confirmationis.
Resp. Regulariter, & sine iusta eausa non posse id illi permittere; bene
vero eum iusta, & rationabili eausa. Ratio primae partis e t , quia in nostra Synodo Diceeesana lib. 2. cap. 4. de. Saer. Confirm. expresse habetur . Nultis, sine Parochi examine ad hoc Sacramentum eleedat, qui pr urexperimentum sumere teneatur, an Mystiria fidei, Orationem Dominicam. Salutationem Angelicam, Sambolum . qm istorum, Deea loci stricvta , memoriae mandaverit, iis accessum deuenando, qtios ea deprehenderit ἐρnora. ra. Addo reverentiam Sacramento debitam postulare , ut qui vult ad ipsum accedere, ea pacitatem habens ea addiscendi . quae spectant ad illius essentiam, ac virtutem, haec prius addiscat, ut agnoseat quid recipit , sciatque vim eius , dispositionemque necessariam ad percipiendos ejusdem effectus. Quod plane .innuit SS. Do m. Nost. Benedictus Papa XIV. tum Instit. 9. Editi tu . Roman. nurru tr. cum in prae laudata Conit. Et si, in qua 1. v. haec habeto Ut autem ab iis, qtii in prima fiant aetate, sermo insi tuatur .... moueat Eoisopus Paroe hos , et hue disricte praecipiat, ne quis eorum schedulam , ut Uunt , Coufirmationis iis tradat, qui graviora Fidei, o doctrinae capita, er Sacrament; tiirtutem, o tim tenorent . Ratio secundae partis est , quia se uti idem Saeramentum Confirmationis, non solum valide, sed etiam licite, potest etiam iuxta praesentem disciplinam quandoque ministrari pueris ante usum rationis s iis enim confert ad augmentum gratiae &e. ) si nem per sint in mortis periculo, aut Episcopo in posterum Deilis non fit ad eos futurus aecessus ob sui ingravescentem aetatem , vel propter eorum distantiam a Civiate , aut propter itineris difficultatem , ut disertissime tradit id m SS. D. N. in opere de Synodo Dioece sana lib. 7. cap. Io. ita in eisdem circumstantiis potest Parochus puero permittere ut aeeedat ad 'idem Sacramentum, licet aliud non didieerit, quam Orationem Dominicam, Salutationem Angelicam. & Symbolum Apostolorum CAS. II. Seius indigens nummis, mutuo petit quindecim aut os a Franci sco , offerens ei pignus in securitatem sortis . eique restitutionem pro mittens post certum tempus . Annuit Franciseus ; subdit tamen e Vo.o quod si et pso hi e termino statim non solvas , pignus pro vendito hλ' beatur. Q. an hoe sit immune ab usura θResp. ordinarie, ae per se, non esse immune ab usura. Ratio est, quia sic Seio imponitur onus confiderabile nitra sortem ratione mutui immedia te eum enim pignus ordinarie plus valeat , quam pecunia mutuata , dato eventu morae ia Seio ad sylvendum tempore praefixo , Franciscus ab eo acciperet quid notabile ultra sortem ratione ipsius mutui, eum non sit ei debitum ratione lucri cessantis, vel ex alio titulo, seu ti supponitur. Sed hoe non est immune ab usura, prout communissime fatentur DD. ergo die. Hinc tum a Jure Canoni eo in eap. Sienificante de Pignoribus; eum a Jure Civili pluribui in locis huiusmodi conventio reprobatur, & quidem taliter, ut plures Theologi , &Canon istae asserant, Sejus renunciare non
posse beneficio iuris, hujusmodi pactum improbantis, eum id vetitum sit ad
48쪽
evertendas innumeras usuras, & fraudes, quae cum gravi detrimento honi publici secus fierent indigentibus , cum simili pacto abundanter offerre
passim paratis, solum ut necessarias acquirerent pecunias, ut notat Ana eletus lib. 7. Decr. tit. 2I. I. num. 38. Per accidens tamen potest esse
immune ab usura ἰ puta, si intentio paciscentium sit, quod pignus provendito habeatur pretio iusto, arbitrio boni, peririque viri taxando, l. Si fundia 1 ff. de Pignorab.; hoc enim casu videtur quodammodo conditiona lis esse venditio, & tune quod ex iuilo pretio superest, rellituitur debitori. Nec desunt qui dicant, tale pactum esse adhue licitum, si appona
tur in poenam conventionalem ob moram culpabilem non solventis tempore praefixo ; cum enim mutuatarius existens in mora culpabili peccet
contra iustitiam, ac fidem datam, ob hanc culpam dignuc est aliqua pcena , quae propterea ex mutuo consensu poteli licite apponi , dummodo sit moderata, & eulpae morosi debitoris proportionata. Vide Giribaldum
CAS. li I. Uellet Par hus infirmo Uiaticum ministrare ἰ at quia hic deglutire nequit sacram particulam, cogitat erasitina die Millam celebrate, &cum portione Sanguinis, poli Sacrum, illi Viaticum m militate sub specie Uini. Q. an fieri id licite possit 'Resp. neg. cum Clericato de Euchar. de eis. i4. Barbosa de Ome. & Pot.
Par. cap. 2O. num. 4 . Card. de Lugo Resp. Mor. lib. t. dub. Io. num.
S. Ratio delum itur ex ritu , conluetudine , ae praxi Ecclesiae , infirmos non communieantis nisi sub specie panis, quae consuetudo est optima legum interpres, i. Si de .interpretatione, T. de leg., & pro lege habenda eli , & nee pro libito mutari potest , ut patet ex Tridentino sess. 22. cap. a. dicente: Hane consuetudiuem sub altera specie commianicandi, approbavit subintellige, Eeesesia oe pro lege Libendam decreυit: quam reprobare 4 acit siue ipsius Ecclesiae auctoritate pro libito matare non licet. Nec obstat, Communionem in mortis periculo ei se de jure divino; hanc vero consuetudinem ei se de iure tantum Eceses alii eo, eui illud praevalet, ideoque observandum videtur ἰ non obstat , inquam, nam cum Eucharistiae Sacramentum non sit simpliciter necessarium ad salutem; tu haee potestas perpetuo in Ecolusia fuerit, ut tu Sacramentortim ui pensatione, falυa tiatorum substantia, ea Ilatuerer, vel mutaret, quae fuscipientium utilitati ,
Du ipsorum Sacramentorum venerationi , pro rerum , temρorum , m loco. rum varietate, ma is eraedire iudicaret, ut ibidem loquitur Tridentinum ,
dicendum , quod divinum praeceptum desinat obligare quando Eucharistiae Sacramentum nequit administrari prout Ecesesia ipsum adimini litandum decrevit. Propterea cum haec statuerit, ut dictum est, quod Laicis , α Clericis non confiesentibus, minii retur tantu in sub saucie panis, sive sani sint, sive infirmi, ut ex praxi compertum est; ideo dicendum . quot Paroelius in casu non possit licite miniit rare Viaticum infirn o sub sae-cie Mini, sed tantum in acqua, vel vino , vel alio liquore sacram parti culam madefacere, & se eam in cochleati infirmo adminiit rare.
CAS. I. Aia nupsit Seio, & Seia Titio; n utrum tamen ex bis Mati
momi, vel ex incuria, vel ob alii ai caulatii, fuit bena dictum ἰNunc, mortuis Seio, & Seia , nubunt simul Titius 3c Caia , in lantque ut
tale Matrimonium solemniter benedicatur. Q. an licite hoc fieri pol siti spe udix. D Resp.
49쪽
nis; ergo in ea su non potest exequi huiusmoda litteram ; ita SS. D. N.
Notis. edita a. Octob. I 738. num. 2I.
CAS. I. Itius promisit Fabio sub iuramento, se ad ejus favorem factu- I rum rem quamdam at ficte iuravit, & promisit, eo quod
nee habebat intentionem jurandi, nec promittendi, nee se obligandi, nee exequendi. Q quonam peccato peccaverit, & an teneatur exequi quod promisit λResp. quoad primam partem. Titium se ficte iurantem sine intentione iurandi &e. pecasse peceato mortali sacrilegi mendacii , & gravis irreverentiae divini Nominis contra virtutem Religionis, quatenus Dei nomen in vanum assumpsit, ut colligitur ex 23. Prop. dam. χ6. Innae. XI. Ratio est, quia iuravit extrinsece falsum , cum juraverit sine animo exequendi id, quod Fabio promiserat se ad illius favorem facturum ide quo per externum actum adduxit Deum in te item falsi, quod equidem lethabile
est, uti eis tale adolere incensum idolo, quamvis interne quis non in tendat illud venerari, Quoad secundam partem poli ea respondeo, Titium ex vi juramenti 5c coram Deo non teneri ad exequendum id , quod ficte iurando promist . Ratio est, quia obligatio ex vi iuramenti oritur ex Iuramento vero & proprio. Atqui iuramentum factum sine intentione uirandi , orommendi occ. non est iuramentum verum Ac proprium , sed fietum ti apparens s intentio enim jurandi est quas anima verborum, quibus iuratur , cum verba ordinentur ad explicandam intentionem &animum ; ergo Titius casu ex vi iuramenti , & coram Deo non tenetur ad exequendum S e. Dixi ex Di iuramenti, eo quia iuramentum , quantumvis fictum , quandoque potest obligare tum ex charitate, ratione scandali vitandi, quod ex eiu S transgre ilione oriretur , eum ex iustitia , ratione damni alteri subsecuti ; nam in tali casu iurans ficte suit per iniuriam causa illius damni ' ni forte juramentum fuisset dolose ac iniuriose extortum . Dixi etiam coram Deo , seu in soro conscientiae ;nam in soro externo iurans obligari potest , dc multoties obligatur adservandum iuramentum, ob praesuirptionem iuramenti veri r torum enim externum aceipit verba iuxta ipsorum significationem , cap. ex litteris de Sponsalibus. Uide Sanche et lib. I. cap. io. ac SuareZ lom. a. de Re-l g. lib. 3. cap. 17.
CAS. II. Titius putans tenere ad Baptismum filium Sempronii, tenuit filiam Cati . a. an cognationem contraxerit tam cum persona detenta , quam cum eius parentibus
Res p. eum diis. Vel Titius ita habuit animum detinendi filium Sempronii, ut hune, uec non alium , vel aliam detinere intenderit & in hoc casu
dico, ipsum non contraxilla cognationem spiritualem cum persona detenta, neque eum eiusdem parentibus . Vel non habuit animum ita restrictum, sed potius intendit detinere illam personam prasentem ἱ & tunc
dico , ipsu in contraxisse spiritualem cognationem cum detenta , ac eius parentibus. Ratio ptimae partis est , quia in uo casu nullia modo inten- .dit exercere officium Patrini quoad personam detentam , sicut requiri tur ad contrahendam cognationem spiritualem , ut patet in procurat re infantem detinente nomine alterius , qui cognationem non con trahit , quantumvis teneat, eo quia intentionem non habet exerce
50쪽
di ossietum Patrini. Ratio laeundae partis est, quia tune practice intendit exercere ossicium Patrint erga personam praesentem ..quamvis speculative credat esse hanc, vel illam. Hi ne sicuti valet Baptismus collatus a Parocho cum hoc errore speculativo, eo ipso quod practiee intendit ba orietare su biectum praesens, & in tali ea su vere contrahit cognati nem spiritualem tam cum persona praesente, quam cum illius parentibuς, Homobonus Consuli. Mor. vol. 2. resp. T. cum D. Thoma in I. dist. 3o
CAS. LII. Matrona ruri drgens, audita Missa in proprio oratorio. aee edit ad Parochialem Eeclesiam cireta horam Vesperarum ; cumque sit adhue ieiuna ς petit reficia Parocho Eucharistiae Sacramento. Q an Parochus posisit licite ei indulgere λRelaondeo negative . Ratio est , quia licet tam Rubrica Missalis, quam Sanctissimus Dominuς Noster in suis Notificationibus solum vetent tamdiu
protrahere eelebrationem Mi Te, quoad Communionem vero non adsit hee expresse prohibitio; tamen quia in praxi faeillimum est, quod adstantes .identes , Matronam hora adeo tarda , ac plane insolita Communionem sumere nedum admirari incipiant , verum etiam de illa obmurmurare , eo quia id praxi ae eonsuetudini communiter in Ecclesiis servatae diisenum esse negari non potest ; ideo ob hanc causam satius judico , practice illieitum esse Parocho in casu Matronae indulgeret , tum ne violetur pra-Xis, eum ut periculum scandali evitetur.
CAS. I. GA mula Parochi solita de eiuς consilio recipere Eucharistiam terk in hebdomada , cum nequeat ob morbum periculosum . quo laborat, illam sumere ieiuna , ab eo petit, ut ter in hebdomada ipsam communicet per modum V latici. an Parochus licite id peragere valeat Resp. neg. Ob legem synodalem id vetantem in hae Dioecesi , libro enim 2. Synodi Dicece sanae east. 3. de Saer. Euchar. 3. AEgrotum se legitur: Si aeger in eodem vitae discrimi ve diutius perseveret, aut superato per dies periculo relabatur ἐχι morbum . p terit iterum Viatico refici , nee peienti denegetur , dummodo dies saltem derem intercesserint a prima D mytione Eucharisiae. Caeterum ubi non habetur talis prohibitio, non adeo facile; vituperandus parochus, qui in casu, noli ro consimili, indulgeret petenti aliqui enim DD. cum La yman lib. I. sum. tract. q. cap. 6. num. 2 o. etiam in sequenti die Viati eum repeti permittunt , si videatur instare mortis periculum, Ze aparcitus , qui cum sanus esset, frequenter eonsueverat Eucharisti eum panem deguliare, eo denuo nutriri, & roborari eu-piat; ut tradit SS. D. N. De Synodo ii ). 7. eap. ra. n. 3. Nec obstat quod Rituale Romanum de Commun. Infir m. dicat: Si ager fumpto Hatico, dies aliquot vixerit , vel ρ rievium mortis eva erit, communicare volu rit, ejus pio desiderio Parochus non deerit ; nam in primis mediant aliquot dies eo ipso quod mediant duo, vel tres, ut ait Diana. Deinde illa Rubri ea Ritualis eis directi υa tantum, non praece tiva , ut inter ali . docet Card. Braneat luet de Laur. Opula. de Sacro Viatico pag. I 38. CAS. II. Habuit olim Cajus eum duabus Bertae Sororibus carnale commer ciuai ; prGpterea eum hic &. nunc tractatum habeat ducendi Beriam ,
petit a Consessario , an pro Dis Eensatione necelle sit exprimere , quod