장음표시 사용
71쪽
gissimae multi simul habitant. Et ii inter se staterne amant, libenterque aliis pro aliorum , qui cum illis vivunt, salute vitam in quodi iis discrimen ini jeiunt.
Bella non pro tuendis aut propagandis finibus, sed pro dignitate suscipiunt,
quoties opinantur, se filis lea vicinis, aut ab aliqua longinqua natione contemptos. Tum vero homines senes, qui magnum iii rebus bellicis nome, uri essent iuuenes rubuerunt,inconsilium adliment Ante deliberati em quan rum quisque vult, tantum potionis exhaurit. Quidquid senes le bello aut pace decemunt, sitis vlla recusatione pro vitibus exequuntur. Ducem eligunt , ut superius dictum est, quem acerrimum esse iudicant. Hunc vero,si timiditatis signiscationem aliqua in re dederi honore confestim spoliant, de alium in eius: locum iiibstituunt. Hic domos circumiens, magnis Vocibus omnes ad bellum adhortatur: quibus rebus instrui debeant,admonet,&quanta virtute sit opiis,
edissent Neque s luna arcubus de sagittis, sed gladijs etiam ligno durissimos abire saetiis utuntur, quibus hosti tun membra stangunt Sc dissecant. Insidiis uti si equenter solent, &in eo pugnant,ut hostes inopinato a rediatur. Quos
in besto capiunt enes praescrtim, statim comedunt reliquos vinciunt Eos,quii ex itiis in bello conciderunt, sunere esserunt cum multis lacrymis, eotam liuel virtutem praedicatione celebrant. Captiuis cibaria largissime praebent, eisque muliςres,cum quibus cubent, elargiuntur. Cum vero festos dies agere volunt, Vnum ex captiuis,quem iam satis fartum & opimum esse conspiciunt , funibus i alligant Primum illius amica in amoris signum in collum sutiemini h&de liti is suas adstipplicium trudit. Homines deinde ciminsistunt, &ventrem&brachia, & tibias illius astringunt: tum columnae allixum coloribus depin-irunt,ct plumis varijs exornant. Ne vero parum humani videantur, laxant illum vinculis inter sum, S cibo atque potu sane laute atque liberaliter accipiunt. Interim vero omnes comedunt,& plurimum illius, quam diximus,potionis absumunt.Saltan t praeterea, & canunt, atque tripudiant, & tres dies in hoc apparatissimo ludo conlisinunt Tandem post triduum, illum pedibus atque manibus iam vinculis expeditis in tauram deducunt. Mulieres atque pueri uinctum secundum ventrem scinibus trahunt. Homines vero & mulieres reliquae mala citrea,& fluctus varios in eum iaciunt. Ille veri, 'us potest ex conie- is pomis colligere, rursus in illos, a quibus suit impetitus , intorquet. Bibit interim,ut apparet, iucundissime. nec enim ei cibus aut potus denegatur. Prae se fert autem non mediocrem laetitiam. Illi sorticulum hominem, ut se existii nari cupit, conuitiis onerant,&multis contumeliis insequuntur. Dabis, inqui in homo perditissime atque profligatissime,poenas scelerum: &sanguine tuo manes eorum, qui in bello ccciderunt, iciscemur. Te enis, contruci dabimus,&dilaniis imus,&assum comedemus.Ille vero, nihil moror, in
quit. Non enim ignaui neque timidi plenam sustinebo. Sempereriim viri sortis ossicio functus sum. Si me occisui estis, multos ipse multis in locis occidi
72쪽
carnibus meis saturandi estis,&ipse multorum carnibus saturatus esui. Pr. aeterea sunt mihi fiantes atque cognati, quos scio meam necem haud impunitam relicturos. Ad hune modum in caveam tandem includitur.Tum ille, cui fuerat captiuus in custodiam traditus, in caueam simul ingreditur.Corpus au tam habet depictum,&collum plumeis ornamentis excultum: manibus vero
ingentem gladium vibrat iam saltat, & sibilat,& gladium intentat . At is, ut gladii mi illi E manibus extorqueat,summo studio cotendit. Sed dum in unam partem impetum dat, mulieres atque pueri eum sutae, quo est alligatus , quem
manibus tenent, ad se realiunt. Dum rursus in contrariam partem se contorquere nititur, ex alia parte similiter mulierum manibus impeditur. Vtrinque enim ita distinetur, ut se eodem loco commouere non pos it. At strenuus ille gladiator eum gladio contundit & debilitat, atque tandem medium illius caput ingenti vulnere dissindit, cerebrumque dispergit. Maniis deinde prax idit. Tum mulieres accedunt,& corpus exanimum in pyram coniiciunt, ut omnibus pillis adustis illud facilius abluere queant. Dii lecto autem ventre ita cum extis euelliit reliqui corpus in frusta discerpunt:& ne plura periequar,illius carnibus omnes cum magna voluptate vescuntur.Sunt&alijsyluestres atq; motani homines, sui cum his,qui in domibus habitant,continentcr bella gerunt, eisdemque se sceleribus d eadem immanitate coraminant. Nullum apud eos delictum plectitur, praeter homicidium. Coguntur enim hi qui sanguine coniuncti homicidae sunt,eum tradere illis, qui caesi necem propter sanguinis communionem&propinquitatem iure persequuntur. Hi vero eum mangulant, atque sepelivit,& cum multis omnium propinquorum lacrymis atque lamentis utriusque mortui funus instaurant, epulit inque dant, in quo omnes depositis inimicitijs accumbunt. Quod si casu aliquo homicida subterfugia tum eorum filiae,vel Ibrores,vel cognatae occisi propinquis in seruitutem tra- duntur,imic demum omnis utrinque discordia obliuione sepelitur. Ope pretium mihi visum est, tam barbaros&immanes mores oratione describere, ut intelligi possit, in quantam errorum colluuionem incurrat humanum senus, literis & humanitate destitutum, de , quod multo senestius est, praesidio sanctissime religionis orbatum: Ie simul co noscatur, quam benignitate clemen-'tissimus rerum omnium Dominator huic miserrimae genti, Portiagalens uni
in eas oras aduentu, pro exerit. Christianorum enim consuetudine dc semiliaritiate Schominum sanctorum ex secietate, quami L svnominant, quos
migaliae Reges in eas partes misere,disciplinis faetiim est, ut multi, dispulsis
. tenebris, errores,in quibus versabantur, clare pospiciant,de ad C H R i s τ i opu- maximi studium ardentibus animis excitentur, dc ingentes o Eo gratias ob tam dii linum beneficium grata atque memori volunt te per luant. Capralis ε Brasilice imione prosec tus est tertio nonas Maij. Nono autem talen. Iunii nautae nebulam aduentare,cceluinque atra caligine cuicunsundi conspiount.
73쪽
Cum verb mare cernerent commoueri,&fluctus excitari, trepidare&antennas demittere cum sestinatione coeperiit.Sed tam subita tempestis eos oppressit,ut antequam multi se comparare potuissent ad tantum periculum fisi e dum,quatuor naues incitatis turbinibus impulsae atque deprcsis sint,& nudibbus ita demers Gut nemo ex ijs,qui illis vehebantur,euaderet. Fuitquidem reliquis hoc spectaculum supra quam dici potest acerbum atq; luctuosum, cernere in medio mari homines laborum si ios Atque natura coniunctos,& multos edam propinquitatis necessitudinibus implicatos,voragine ingentis illius sum gitis absbrberi,neq; esse potuisse sese in tanta calamitate nominibus miserrimo genere lethi consumptis auxilio Inde cum multis lacrymis reliqua: septem naues digresse, rursus alia coorta tempestate dispulsae sunt. Tandem sexto kalen. Augusti sex tantum nauci luetae cursum tenuerunt. Vna namq; ex illis septes aduersa tempestate iactat in sinum Arabiciam penetrauit, atq; inde in Portu- saliam redi jt cum sex tantum hominibus. Reliqui namq; morbis & fame atq; siti cruciati, multisque periculis atq; tormentis amictati perierant. At sex naum post flexum promontorii bonae stii. conspiciunt tellurem amoenissimam,a Doribus resertam,& gregibus abundantem, quam multi pellucidi amno irrigabant. Ad eam igitur Capralis naues conuerti iussit. Sed nemo ex incolis cum Lusitanis commercium habere voluit. Itaq; quantiis commeatus inopia nostri laborarent, cum nihil tame possent ab hominibus illis obtinere, prosecti sunt, .& totam illam oram lustrauere, lonec ad duas insulas contra terram continentem oppositas peruenirent ibi duae naues in anchoris consistebant: qui in illita erant, voi augalenses naues conspicati sunt, fit se mandarunt. ita naues Capralis insequutus oepit. Climvero intellexisset, eas esse principis cuiusdam,
nomine telinae, qui erat Regi Melitidio coniunctissimus, liberas cuingenuauti pondere, quo se Zosala exponabant, &cum mercibus maximi pretij dismisit. XII. len Augusti ad Morambiquem appulsus quatione sine ullius impedimento serit,en iisque cibarijs,&magistro, ut eum Quiloam deduceret.
condum , iter conlicere maturauit. Cum verba terra non procul abscederet, cernebat multas insulas egregie cultas atq; nitidas, quarum omnium imperiusummum penes Quiloae Regem erat. Illius namque regnum supra nongenta
millia passitum in longitudinem orae illius patebat. Rex & omnes Quiloens Mahumeti placitis addicti sunt. Homines partim sunt nigri, parum colorati.
Arabice loquuntur,& multas praeterea lin mas norunt, propter multarum na sonum,quae ad oras illas veniunt, commercium. Arabum aut Turcarum in
re vestiuntur. Vivunt admodum lauia. Abest Ouit a Morambinuensi tellii re circiterquadringenta passuum millia An usto maria continenti diuiditur Insula consita est plantis &arboribus: iontes habet gelidos atque perennes: ar' mentis 3 pecorum gregibus abundat: animantia multa in sylvis atque nemoribus nutrit, ijs,quet venatorum opera piuntur. Tellus esturtius,5 adbibi
74쪽
Nmediocri hominum cultura varias fruges effundit Mare continet pisces varios&optimos. Urbs est inti na, habitatoriimque multitudine reserta es sunt amplaes extructae magnifice, nacialis & laquearibus,&tectoriis pulcherrime aedificatie, ct ornatae multa& varia supellectile. Naues non sunt absimiles M ambiquensium: thure tamen notho propter penuriam picis oblinuntiis. I. huius urbis portu cum Capralis anchoris iactis constitisset, mist ad Regem, i nomen erat Abrahemus, qui dicerent e iussit Regis Portusalix ad easi ines peruenisse Mim ipsius Regis mandatis atq; literis ad illum scriptis,e quibus in ligi posset studium, quo Rex Emmanuel tenebatur faederis dc amistiae cum illo iungendae. Severo non posse ullo modo in terram descendere , ne Regis sivi imperium aspernari videatur,qui vetuerat, ne unquam rei ullius obtentu e classe discederet.Proinde videret, quem locum magis opportunum statueret ad utriusque colloquium .Rex nuncios perbenigne excepit: Capralique per eosdem responsum dedi sibi gratissimum esse illius aduentum. De Regis Emmanuelis at litudine, & de virtutibus regijs, quibus erat oriratissimus, inulta se percepisse, luanuis illius regnum tantis locorum interuallis esset ab ea terra disiunctum: quibus admonitus, libenter sese ad quamuis amoris mutui pactionem deuenturum. Et quando fieri non poterat, ut legationem illam in terra audire se postridie daturum operam, ut in maticum Caprali loqueretur. Haec ubi dixit, unum e suis domesticis ad Capralem cum muneribus misit. Postridie igitur parma tiauigia ad eam rem instructa dc ornata cum suis ingreditur. Erant omnes vestibus aut aureis aut purpureis,aut sericis & bombycinis exculti , gladijs de pugionibus accincti, in quoruni manubria erant gemmae miro splendore sui gentes inclusae. Buccinarum p eterea & tibiarum concentu summa laetitiae significatio dabatur. Lusitani conti tubis atq; tormentis,quo gaudio tenerentur,indicabant.Capralis iubet omnes duces,qua vestium Elegantia
gem salutat Rex honorifice res iidet deinde de Capice scriptas accipit, legationem audit,&,ut apparebat, fronte&vultu bellissimis. Os endit postremo, se Regem Emmanuelem in loco fratris semper habitum, operamque daturum, ne studio erga illius maiestatem ab aliquo vinci posset. Fuit deinde abrimque statutum, ut sequenti die Capralis mitteret ad Regem,
ramicitiam institutam foedere confirmaret. His ita constitutis, mercatoreses interueniunt nostros sceleris de immanitatis insimulant implicitatena Regis admirantur, Mod statum atque dignitatem suam piratis crederet, qui nisi eorum insidijs esset occursum, intra paucos annos erant illum per simulationem pacis omnibus bonis eue suri. His sermonibus animum Resis immutan ita, ut non seiunipacem turbarent, sed etiam odium illius satis acerbum in Lusitanos incenderent. Rex is tur urbem munire, milites euocare, vigilias .. ponere,
75쪽
dis mere, omni que moliti, quae seri a maritimis ciuitatibus selint, cum. bostes in portu stant. Haec omnia ubi Capialis Homeri ut regis Maiia iij si a- .
ter erat, & tunc se Quiloae tenebat, indicio cognoui siet, noluit ibi tempus sine ullo structu conterere, & Meltiadem versus cursim tenuit. Quod cui .
Rex Mel indius intellexisset, fuit incredibili gaudio cumulatus. Confestini,
autem curauit, ut classis omni contineatu & fiuctibus, quos tellus illa lupae peditabat, reficeretur. Capralis ducebat secum Meltiadis Regis legatum u- .neribus ab Emmanuele ornatum, dona praeterea, quae Emmanuelis no- imine ad Regem deserenda curaret. Nostri igitur postridiei uisu pratis mu- intra Resis Emmanuelis serunt, Meltiadius, ut omnis populus tantiam ho .norem sibi a potentissimo Rege habitum fuisse cerneret sunt enim Reges illi in eiusmodi rebus nimis ambitiosi, nihilque honorificentius arbitrantur,. quam a Regibus magnis aliquo munere decorari) equum ingentem ephip- , pio & bullis aurcis, dc phaleris pulcherrime factis , quae interalia dona ab Emmanuele missa suerant, ornari continuo praecepit , in quo insidens ad irrare contendit, ubi Capralis cum reliquis ducibus in s his eum expectabat.
Ibi se mutuo complexi sint, multisque verborum Oinciis inter eos certatum est, cum neuter alteri quidquam de humanitate concedere vellet. Quanuis. autem a Rege detineretur, noluit tamen Capralis ibi diutius immorari duos itamen exules eo in loco reliquit, ut viderent, an pedibus iter in AEthiopiam , quae sit pra AEgyptum est, ubi Christianum imperatorem dominari Emmanuel acceperat, sacere aliquo modo possent, & ritum, & mores, R institu ta gentis explorate cognoscere. Septimo Aususti die Melinde prosemis, de secundum ventum nactus, pelagus transmisit, & vicesimo sesnando die ad Anchedium inlitiam naues appulit, ubi ut nautas atque milites ex labore. re ceret, aliquot diebus commoratu) est. Inde Calecutium nauigauit, & ter- 'rio decimo tandem die clas leni in Calecutiensi portu pstituit. Quod ubi. Regi nunciatum est, duos ex Nairibus sitis cum mercatore summae apud il- .lum auctoritatis ex ea regione, perquam Indus in mare influit regio Cambesa, homines Curarates appellanturo in classem misit, qui praesectum nomine illius salutarent. Capralis remisit illos ad Regem cum Ioanne Sala . equestris ordinis viro, qui Va Gamae, cum ille viam in Indiam fecit, comes titerat. Misit praeterea cum illis G parem Gam .hoc enim cognomen Iudaeus ille, qui Zabato operam dabat, cum Christianus effetitiis est, ut G mae, quem patronum auoptarat, nomen sequeretur, assumpserat. Cum bis autem,quatuor ex illis mitibus, quos Gama in Lusitaniam abduxerat re, isquos enim obsidum loco retinere voluit) cultu & ornatu Lusitano vesti itos ad Regem misit , quorum aspectu Rex mirum in modum laetatus est. Nunciis deinde ultro cit que missis fuit a Rege constitutum, ut in aedibus,
quibusdam gi s ,quae sitae erant in litore, Capralis illum conuenitet,' u
76쪽
vellet, nomine Emnianuelis exponeret. Erant aedes ornatae &lastructiae masnifice. Rex stipatus undique magna nobilitatis multitudine, & Dynastis quamplurimis circunsieptiis, in eas aedes se contulit. Tubicines antecede bant cum tubis partim aureis, partim argenteis, singulari opere saetis , qui earum modulatione & concentu laetitiam, qua Rex aiketiis erat, ut videbattir , demonstrabant. Venit Capralis cum aliquot ducibus. unum porro ducem, SanciumThoarem nomine, ut interim praesecti munere fungeretur, in classe reliquit.Vbi primum terram attigit, multi viri nobiles atque Dy-ilastae obuiam illi prodierunt. Is quidem lectica sublatus est, illi vero omnisi ibus in inles Regias Una prosequuti sunt. Domus erat aurei sociericis pe-ltipetasmatis ornata. Regis cultus miro gemmarum splendore collucebat. Postquam Capralis Regem salutauit, fuit in argentea sella prope illum collocatus. Tum G. aspare interprete accersito, quaesiuit de illo Rex ea, quae solent amici in familiari congressu percontari: num bene valeret. num ex animi sententia nauigasset: num Emmanuel frater siliis eo tempore, quo classis Oly-.sippones bluerit, suisset optima valetudine. Tum Emmanu is literis perin-.-retem explicatis,agi de scedere cceptum est. Rex admodum prolixe omnia. de sua voluntate promittebat, plusque daba quam erat. a Caprale postulatum.
Omnibus Portugalensibus potestatem fecit libere in ciuitate nes andi: se
enim curaturum, ut sine ullo periculo commode rem gererent. AEdes praeterea satis in nas nostris prope litus assignauit, in quibus habitare,& merces asis uare possent. Et quia Saracentas, cuius aedes erant, continuo fraudes in nostros machinari coepi alias maiores,& litori viciniores Regi Emmanueli donauit,in quibus omnes,qui illius negotia procuraren habitare laxius, & ne otia gerere commodius possent. Hanc vero donationem literis in aurea tabula incisis ad sempiternam memoriam consignauit. Saraceno autem ditissimo,nomine Colebi uio, qui erat studio Lusitani nominis incensus, &ob id fuit postea
omnibus bonis euersus, cuius aedes erant,cumulate satisfecit. Sanxit praeterea,ve
in earum fastigio vexillum insignibus Regis Emmanuelis illustratum figeretur, ut esset omnibus testatum, eas ad Emmanuelem pertinere,seq; ,Vt monimentum Re s sibi carissimi in ea ciuitate perpetito conseruaretur,effecturuim Dum h geruntur, fuit Regi nuncius allatus,1bluisse Cochimo nauem ingentem onerariam, 'itae elephantum ad bella gerenda praeierocem convehebat, di in regnum Cambesae nauigabat. Hac re comperta, misit ad Capralem qui nomine illius peteret per amicitiam institutam, ut eam caperet. Esse namquc hominum, in quos odio iusiissimo erat incensus. Vtautem s ire posset quo animo nostri nauem aggrederentur aliquot Saracenos ex sitis domesticis, 't praelium speetarent, immisit. Capralis unam tanti ini paruam nauem ad eam rem gerendam expedivit, cuius Nauarchus appellabatur Petrus Ataidem. Huic autem tres comitas iunxit: uni nomen erat Odoardos Pacie u
77쪽
alteri Vastus Syluerit, tertius fuit Ioannes Sala. Rex ubi vidit unam tantum nauem, & eam non magnam, a reliqua classe, Vt nauem maximam, magno militum praesidio, & telis, & tormentis, & multis praeterea armis egregie munitam inuaderer, segregari,vehementeradmiratus est. Itaque exitum rei animo suspensus expectabat. Nostri vix arma sumpserant, cum liqui, ho stium in conspeetiim se dedit. Nostri expansis subito velis in ean, intur,
non ita innien, ut cominus eam oppugnare contenderent, ne telishostium
e superiori loco missis opprimerentur: sed mediocri interuallo disiuncti, in eam pilas partim lapideas partim senem iaciunt, & glandibus etiam plumbeis acerrime pugnant. Multos interimunt, multo convulnerant, nauem multis in locis perserant, & nunc a dextera parte, nunc a laeua eos impetu facto perterrent. Hostes in principio nostros contemnere vis sunt,&subu'tis clamoribus probra iacere , arma corripere, tela vibrare, tormentis nostros impetere coeperunt. Sed postquam se tantis damnis assectos animaduerterunt, oninem salutis spem in fuga collocarunt. Nostra nauis eam insequuta, nanoris portum , qui abest Calecutio Septentriones versus passuum circiter quadraginta millia sub noctem subire compulit, ubi quatuor Arabum
naues inanioris consistebant. Nostri vigilabant, ne de nocte nauis elabe retur. Vbi diluxit, in eam passis velis incurrunt, tantaque formidine perterrent, ut a nauibus, ad quas se receperant, diuulsa altum peteret. Sed Portu salensis nauis cum eam cursu longe superaret, ita se illi seni er infestis tormentis opponebat, ut non quo vellent hostes, sed quo nostri eam flectere proram cogerent, nauigare donec tandem actam & superatam prae se agentes , in Cesecuti j portum intrare compulerunt. Obstupuit Rex, & ab ijs, qui se iussu illius praelij spectatores praebuerant, exquisiuit, quo pacto res
gesta fuerat.Respondent, nunquam separem in hominibus vllis inclustriam; neque sertiorem animum, neque maiorem in periculis adeundis alacrit tem perspexisse. Rex misit ad Capratem,qui nomine illius ab co contendere Whomines eos, qui se in eos Laelio excellentius gesserant, ad illum venire praeciperet. cupere nάmque homines videre, dignos ,qui ab omnibus Regibus summis ornamentis afficerentur. Satisfecit postulato Capralis. Rex omnes laudibus & muneribus ornauit, in primis tamen P ecum, cuius, et Arabes qui interfuerant praelio eserebant,darior virtus extiterat.Sed quo magis hoc facto Lusitanos ei serebat,eo grauius eis periculum odio & inuidia mer- Atorum Arabum intentum fuit. Nam cum eos extimstos propter religio, sdrisidium cuperent,rum ne apud Regem tantam gratiam inirent, ut ipsi excluderentur, ala e formidabant. Itaque modis omnibus nostris erant impedimento, quo minus eum numerum piperis, d aromatum reliquorum,quem emere cupiebant, ab incolis acciperent. Ob id igitur omnes suu les excogita
bant, calumnijs animum Regis exulcerabant,& latrocini j crimen omnibuς
78쪽
Lusitan intendebant. Ad hiec multo maiora pretia aromatum dominis pol liceri mnia clam coemere,oc compressa tenere, ne quidqua ad Lusitanos perueniret. Rex in eorum dolis connivere,fidemq; datam lassere. Iam antea Ca prati in perfidiae suspicionem venera antequam domus esset nostris assignata, .o quoa obsides,quos habebat in naui,se in mare deiecerant, ut ad suos nando confugerent:ὸ quidus aliqui creti sunt,alii euaserunt, neq; tame Rex eos resti tui aut Capratiot debuerat, satisfecit. His rebus ostensus Capralis ad Regem misit,qui de iniurijs sibi tastis quereretur. Illum dedisse fidem , securaturum,
ut naues Portugalenses intra Honti dies onus acciperent: tres menses esse con- sinapios,nullamque nauem oneratam esse,cum ante suos oculos Arabum navis onerari conspiceret: quod etiam contra percussiim foedus esset. In scedere
namque cautum fuisse,ne ullis nationibus aliquod piperis aut rangiberis pondus ullo pretio tribueretur, antequam Portugalensibus nauibus iustum pondus esset impositum Illum igitur orare, ut fidei suae atque dignitati consuleret. Iter enim instare,neq; se posse diutius in eo portu consistere. Rex cum hoc accepisset, se ea iniuria grauiter commouerisimillauit dixitque, se imprudente facitia illa ab hominibus fraudulentis admissa fuisse. Et quando Saraceni tam
scelerati &audaces extitisserit,ut contra illius imperium naves onerarent,se sa-.cere potestatem Lusitanis Arabum naues, peribitato mercatoribus aromatum pretio, onerandi, ut citius inde nauibus onustis lisluere possent. Hoc audito Capratis veritus est,ne R indulsentia ad fraude pertineret,ut videlicet Arabum animos irritare dc aliqua turba commoueretur,qua nostripossent ab illis,qui erat multo plures,&potentiores,opprimi,&sceleris culpa vel in nostros,
qui materiam turnulenti dissidij dedissent, vel in Arabas, qui Regis iniussit se vindicare ausi suissent,derivari. Itaq; se continebat,neque quid optimum factu
esset alis explicabat. Arius interim Correaritii in aedibus rellistus erat, ut Emmanuelis Regis negotia procuraret Caprali siimmo opere cotendebat, Vt ea indulgentia Regis uteretur,&a Samoenis viribus eriperet,quod illi fraudibus uertebant Aliter enim suturum, ut naues in Portugaliam inanes redirent, de nullo i ucro tantet impensae factae copensi entur. Cum Capralis haereret,& cunctaretur orrea instabat,& obtestabatur eu, ne pateretur nomen suu nomine timiditatis de inertiae maculati,neue Regem Emmanuelem eo comodo priua
ri,quod ostendebatur. Ad haec testes, Sca scribis testimonia publicis literis consignata postulabat, ut esset testatum omnisus, non per se stetisse, quo minus Regis negotia commode fierent, sed ducis ipsus culpa. Capralis igitur Correar querim ijs &obtestationibus impulsus, aliquid sibi geredum arbitratus est,ut crime quod intendi facile poterat,aliquo modo dilueret. Erat autem iam paululum extra portu nauis mercibus onuita,quae anchoras si luere, & vela facere institueba cum Capralis per viiii ex suis domesticis Nauarcho atq; magi
sti demiclaui ne inde abirent sibi ii inq; facta a Rege potestate naues
79쪽
omnes , quae in illo mari consistebant, retinendi. Nauis autem dominus e Saracenus quidam ditissimus , qui multum fratia & aucto itate Calecuth apud Regios poterat. Dux atque magister & reliqui omnes Capralis imperium
irrident. Capralis scaphas expedire de armari iube dc nautas atque milites confestim mist,qui nauem suilibus alligatam in portum remulco traherent quod illi sine ulla mora consciunt. Saracenus, cum id fictum esse cognouisset, gra ivi iracundia commotus, omnes suos propinquos atque necessarios cccisti rem exponit: de nostrorum iniuria de iniquitate conquςritur: contumeliae indignitatem verbis exaggerat. Pro se quisque quantam potest illius animum, iam satis sua sponte incensum,verbis inflammat, morique satius esse dicit quam tam insignem contumeliam pati. Itaque omnes continuo ad Regem adeunt, minus esse indignum clamitant, tantum animum Christianos bo mines assumpsisse , ut in Caleculii regno homines in ipsius Regis patrocinio latentes inuaderent, & quasi iam regnum possiderent, ita cogere impe rijs,ni initari liberis, vinetas naues abducere, se in ipsus Regis oculis , vim n0 .minibus, qui illius imperio continebantur, in serre. Eam vero iniuriam non tam ad illos , quam ad ipsus Regis contumeliam pertinere. Quam si non sta itim vindicaret, Hre , ut maiora facinora molirentur, dc in ipsum arma coxi uerterent. Clementia illius factum esse dicunt, quod homines externi,&a. moi bus Indicis abhorrentes, omniumque praesidio destituti, Regem praepo- , tentem despicerent, tantumque sibi in ipsius Regis imperio, atque tam iiisb--,
lenter arrogarent. Rex ita respondit, visacile intelligerent, eum non grauiteresse laturum,si quidquam sceleris suillet ab illis in nostrorum perniciem comparatum. Omnes igitur conserti in ardes,ubi nostri nihil hostile suspicantes ius. sit regis habitabant, irruunt, Nairesque multos sibi seciosa iungunt. Correa sublato signo discrimen,in quo versabatur, lassi denunciat Erant autem Lusitant,qui cu illo erant,ad septuaginta Saracenorum vero cum Nairibus ad quatuor millia conuenere. Capralis quartana laborabat Itaq; pHecepit Sancto io bari,ut cum omnibus scaphis in litus properare ut sub udio n'stris occurreret, de fugien res exciperet.At Saraceni cordere tantiam secutibus, cpnuellere patie tes trabibus,tela conij re, Sc summa contentione pugnare, Ut prius quam auxilium venire posset, omnes interficerent. At nostri acri animo restiterunt: dc
quia videbant sibi moriendum est ne in ulti caderent, sortissime dimicaba CParita interim ex una parte machinis admotis disiectus suit. Hostcsserociter tria niunt, Lusitan6sque caedunt. At qui ex illis euadere potuerunt, obo saccto ad mare se consenuit,ubi iam multi ex Lusitanis,qui subsidio veniebant, impotum in hostes secerunt, ut illis paruinpor represiis, suos in scaphas recipere facilius possent. Ceciderunt ex nostris ad quin tu nia, in quibus Arius Correa. tiuit. Vi nti tantum euasere, crucij tamen, eorurnque bona para ex eisdem vulneribus inteiijt. Hemicui monachorum praesectus aliquot vulnera
80쪽
ac t. Mus Correa duxerat secum in Indiaria filium, nomine Antonium tineam , annos natum decem quem eques quidam, cui nomen eratNonius Leitanus,in hoc tanto discrimine summa cotentione protexit, & incolumem ad litus v ue perduxit. Hic cum haesitaret, neque pollet puerum in staphani perferre , n,idia quidam pueri orbitatem miseratus, accurti illi imq; curia ma-
, ovit Etalo Eumeris sublatum in scapi iam imposuit. Fuit hic Antonius p ea i admoduli strenuus multasq; res memorabiles in bellis essecit. Fui:
Doc tantuni scelus agente perditis lima conflatum ac Vij. die Decembris, anno ic Π Ri s τό hato. MD. Capralis tulit admodum dolenter hunc sum, & sebri multo ij heme istius afflictari coepit,& Correae mortem lacrymis prosequutus est: non amen quidquam hostile moliri voluit, expectans, an Rex se aliqua tolerabili excusatione de iideret, de in auctores sceleris animaduerteret. Cum autem et Regis silentio &taciturnitate intelligoret, illum tam scelesti facinoris esse non modb conicium, sed etiam fautorem, postridie ex Ducum consi- .lsό, decem Arabum magnas naues, tu erant in portu,aggressus esta uit utrin,
que sumina vitium contentione dimicatum, Lus ini tamen magno impetu in hiesimi inpuli multoriamque neces horum mortem vi scuntur,&supra sexcentos seno concidunt: deinge naues exonerant, dc paucos, qui se metu occultauerant,casiunt, & per omnes naues distribuunt, ut ministi rum nauticis in rebus penuriam suppleretes. Tres elephanti fuerunt inuenti, quibus occiss&salitis. nostri erat enim magna commeatus inopis vesterentur Postre- inbsub noctem naues omnes incense sunt, inter quas fuit nauis Arabis illius, ut tantam distordiam concitarat. Appellabatur autem Coracemus Mici ius. Exterruit hoc incedium omnes,tam ciues, tu im peregrinos,qui Calecu iij morabantur. Coniseniunt undique: clamores ingentes tolluntnaauium iacturam plangoribus tque lamentis prosequuntur: manus in coelum tendunt,& diras imprecantur nemo tamen ad resistendum se conatarat. Incensis in Resis conspectu nauibus, cum primum diluxit, naues ordine constitutae sunt, ut urbem tormentis, quam acerrime fieri possc conςuterent. Multas aedes disturbarunt multos mortales occiderunt magnamq; multis in locis strasem ediderim t. Rex ipse cum ad illiu pedes unus ex suis familiaribus ictu ingetis pilae dilaceratus concidisse metu perterritus, omnem salutis spem in praecipiti fuga inllo uit.His rebus gestis apolis Cochinati versus nauigare instituit. Acceperat enim, Cochimi Regem amicitiam Lussianorum expetere. Abest autem urbs haec C secutio Austrum versus circiter passuum septuaginta millia. Vndique vero flexibus fluuij, qui non lon e ab illa in mare inquit, alluitur. Portum habet optin tum,& stati nem nauium tutis imam. Solum est macrum 5esicrile,arborum tame viriditate ad aspectum iucundum. Abundat pipere. Regis opes erant tenues, o Calecuti j Regi tributa pendebat. Mores gentis sunt
Cale' i si mori & in tutis vitae persimilis. pratis Cochimi portu im