장음표시 사용
91쪽
pe terram remulco frubduci suis imperauit. Rex ubi literas nimis aspere & ferociter scriptas accepit, siu6sque crudelem in modum necatos&dilaceratos animaduertit,maximo animi motu perturbatus est, omnisque ciuitas lamentis se
dedidit. At Gama propius terram naues statui iussit, &postridie, ubi primum
diluxit, tocinentis urbem acerrime conquas lari praecepit. Multae domus distilibatae ,&aedes regiae, quae erant prope litus,euersae: multique mortales occisi s uni. Hac re gesta, Cochimum recta contendit, dc Vincentium S crium cum sex nauibus, qui totam illam oram inses iam redderet, ibi reliquit. Vbi Cochimum peruenit, Lusitani, qui apud Regem manserant, ad eum continuo venere, & quanta humanitate fuerant habiti, & quam singulari vigilantia contra Saracenorum insidias desensi, exposuere .Rex eum continuo per unum e suis domesticis, qui magnum apud eum locum tenebat, honorifice admodum salutauit. Cum eo Gama constituit, ut postero die Rex locum deligeret, quem magis opportunum ad colloquium utriusque iuditaret. Velle namque se illi maesta Regis Emmanuelis explicare. Et interim misit Emmanuelis nomine munera ad illum partim aurea, partim argentea, dc auream praeterea coronam. Rex contr. ἱAt cum Emmanuele magnificentia certaret, enixe contendit. Et cum alia multa, tum duas aureas ario illas gemmis di itinctas, Sc unam pergrandem gemmam ad Gamam serri iussit, quam illius nomine Regi Emmanueli deserret. Fuit Postridie colloquium cum non mediocribus amoris mutui signis inter eos institutum. Non multis post diebus veniunt ad Gamam lecati ex Christianis illis. qui Craneanorensem urbem incolebanti Legationis autem haec summa erat. Se gratias dignas C H R i s T O Optimo Maximo pro tam singulari beneficio non posse ullo modo perlbluere. Id enim adepti fueran i, quod nullo unquam pacto fieri posse crediderant, ut ex tam longinquis regionibus Christiani tantis virtutibus ornati, ad eas terras peruenirenti Se velle deinde Emmanueli seruire, nullsimque alium dominum in ter- Iis agnoscere. Idcirco Gamam orare&obsecrare, ut nomine Regis optimi Minuictissimi eos omnes in fidem reciperet. Gama manus in coelum sustulit,c6sque ad spem multo selicioris conditionis excitauit: fidemque dedit, se pugnaturum , ut omnes Lusitani duces,qui deinceps in Indiam a Rege mitterentur, eos a tyrannide perditorum hominum,& Saracenorum iniurijs tuerentur. Legatis dimisiis , Gama vi naues iustum onus acciperent, operam strenue nauabat. Interim vero unus ex Brachmanis, quibus Calecuti j Rex multum utebatur, venit ad Gamam cum duobus adoles oentibus , ex quibus vituSerat
eius filius, alter sanguine ei valde coniunctus. AGama autem postulabat, ut illos adolescentes in Portusaliam ducere ut literas Latinas discerent,& religionem Christianorum,& disciplinam,& instituta cognoscerent. Gama illius postulatis satisfacere visus est. Sed postquatriis se penitus in Gamae familiaritatem
92쪽
tem insinuauit, tunc aperte significauit, quod in p incipio confiteri mini, me ausus fuerat: nempe se legatum Calecutiensis Regis esse: ab eoque mis- ,
sum, ut ostenderet, nihil ardentius illum optare, quam ut pax inter eos sanctissimo scedere conciliaretur. Paratum esse Regem non modo ad bona Lusitanorum reddenda , sed ad omnia hominis amantissimi officia cumulate Praestanda: Gamamque orare , ut inimicitiarum memoriam deponeret, & s tisfactionem accipetet. Quod vero ad aromatum onus attinebat,nec alibi plu- ara, nec minore pretio rederiri posse. Proinde si vellet naues Cesecutium duce-Mfuturum,ut ex animi sententia,quod in rem essetfeliciter administraret Gama voluit, an Regem admistariim flagitiorum aliqμa ex parte pinniteret, ex, Periri. Itaque classe Stephano Gamae interim commissa,&Brachmana pro obside relicto, Calecutium cum duabus tantum nauibus proficisci maturauit. bi Calecutium peruenit, duos illos adolescentes ad Regem misit, qui ultrocitesque commeabant, dc pacis conditiones a Rege ad Gamam, & ab illo rursus aci Regem deserebant. Rex tamen insidias comparabat. Arabes enim cum Co magnis vocibus expostulare, animύmque illius in nostros incendere mini
me desistebant. Is ciam neque fidem coleret, neque constantiam ullam retine Tet,&copias,quas Gama eo tempore habebat alde contemnere Arabum vocibus inductus, quam maximo silentio fieri potuit. xxxiiij parones instruxit, qui Gamam improuisis adorirentur. Quod summa quadam celeritate factum
est. Itaque in Gamam festinanter incurrunt. Gama re adeo repentina perculmsuhanchoras praecidi, velaque fieri confestim iussit. In hoc ditaimine res erat,' cum stibito Eurus paulo vehementior nauem a terrae conspectu beneficio coelestis numinis abstraxit. Parones tamen nihilosecius Gamam dc remis & velis Insequebantur. Sed accidit, cum iam appropinquare viderentur, ut Vincenetius Soderius cum classe , cui praeseditis erat, occurreret.' Gama namque cum
Uiquid suspicione de fraude illaassequeretur, quanuis non ita subito id sce.
Ius conflari posse existimaret, unam ex nauibus ad illum miserat, ut Calecurium properaret. Gama adiuncta sibi Sode ij classe, naues in hostes conuertit, ct in eorum classem nimis acriter invadit. Aliquot autem paronibus depresiis,& multis ex hostibus occisis, reliquaclassis disiecta atque dilacerata, fuga salutem petere constituit. Gama deinde Cochimum reuersus Brachmanam suspendi iussit. Adolescentes eualerunt, propterea quod in terram descenderant, ante quam ullum fieri posset tam sceleratae coniurationis indicium. Caleculii Rexciam cernere nec insidias illi,neq; vim,ut cogitara processisse,alia ratione perniciem taparare Lusitanis instituit. Literas enim ad Cochim Rege misit, quibus illum rogabatuet sibi I usitanos traderet. Ad hoc aute scelus,eum ingentibus promissis impellere c5tendebat contra si id sacere recusaret,quae pericula illi intenderentur,exponebat, Ac minas etiam iactabat. At qx Cochimi se ve
hementer admirati respondi quomod8 tam illustri Regi in mentem veniret,
93쪽
Reses alios in salutem impellere. linime nἱmque ad Regis ossiciunipertine,
re,fidem violare,& eos,qui se illi commiserant,prodere. Vt enim nihil erat magis reglutirfidei stabilitate &constantia ita nihil esse perfidia magis a regijs moribus& institutis alienum. Fide nimque gloriam comparari: perfidia vero maculam dedecoris sempiterni omnibus, qui eam tangerent, maxime veros Reges essent, inuti. Et idcirco se minime Regem arbitrari eum, qui fide 'sanctam non haberet. Non enim imperium summum, sed virtutem impeditio dignam, reges esticere. Se verb id minime facturum, cavanuis certo sciret, esse sibi e Regni statu propter fidei constantiam dimigrancium, dc maximum periculum vitae subeunditio.Nullam enim unquam potentiam, nec ullam vitae jucunditatem se ossicio antiquiorem duxisse. Institit nihilominus Calecu tiensis,& ter in eandem sententiam literas , partim praemijs allicendo, partim minis exterrendo, ad Cochi mensem dedit. Is tamen in eadem perpetubsententia permansit. Hoc autem Gamar Cochi mensis, quandiu nuncij haec cum illo agebant, indicare noluit, ne illius animum aliqua sinistra suspicione con turbaret. At postquam Calecutiensi spes illius corrumpendi omnino praecisa fuit, tum demum quantis fuerat machinis oppugnatus, Gamar significauit. ma gratias egit, quas debuit, ut omitteret timorem, admonuit Senamq; eim classem in India relieturum,quq facile posset perfidi Regis immanitati re,
sistere.Inde profectus est Carianorem cum tredecim nauibus oneratis , et alias tres,qu.ae in Cananoris portu erant ad anchoras deligatae, ut onus similiter ac ciperent, cum ea classe coniungeret.Sed cum non amplius duodecim passuum
millibus Pandarane abesset, viginti nouem naues, quas Calecusj Rex adit' lius perniciem armis,dctelis, du militibus instruxerat, ostendit. De consilio reliquorum ducum, cum ea classe pugnare constituit. Vincentium vero Soderium, de Petrum Raphaelem, de Iacobum Petreium, eo quod illorum nauus essent minus oneratae, ut in principio praelium committerent, in prima acie collocauit. Illi impigre imperata conficiunt, & in duas naues Arabum, quae reliquas antecedebant, incurrunt. Qui erant in nauibus, ante quam Gama appropinctuaret, exanimati me tu , se se in mare dei jciunt, ut nando confugiant. Nostii in scaphas repente desiliunt, & supra trecentos homines in mediis fluetibus interimunt. Reliqua classis cum duas illas naues in terceptas, & homines occisos animaduerteret, conuersis proris se in terram trepide recipiunt. Eas Gama insequutus, propter oneris impedimentum consequi minime potuit. Nostri cum naues spoliarent, signum ex auro saetiim, in speciem monstri cuiusdam similem figuratum, inuenerunt. Pon 'dus erat listarum quadraginta. Pro oculis habebat in fronte duos ingentis pretii Smaragdosi s militer Pyropum mine magnitudinis, instar prunae incensae collucentem , in peetus inclusiim gestiuat, & pallio aureo ami qebatur. Nauibus exitianitis, Ganra ignem implicare continuo praecepit
94쪽
ut in conspectu classis hostilis exustae terrorem insicerent. Inde Cantinomini Meti jt, & cum Rege stediis percussit quo cautum ess , ne unquam Cananoria Rex bellum cum Rege Cochimensi gererer: neve unquam cuna Rege Cale,
cuti j de Cochimi pernicie coniuratet neque cum Calecutiensis in Regem Corichimi bellum compararet, illi suppetias ullas mitteret. Illius deinde fidei Lusitanos , qui eram negotia Emmanuelis Regis administraturi,commisit. Indudigressus est.xxviii die mensis Decembris, anno a CHRi s To nato M. DAII. Vincentium vero Soderium relicuit cum sex nauibus: cui hoc munus assi.
'auit, ut a Regibus amicis pericula propulsaret, dc continenter cum hostibus bellum gereret: & si cerneret bellum a Calecutij Rege Cochimensis regni fi nibiis inserti, Calecutiensis impetum, quoad posset, a Cochimi reta reprimeret . Si vero usque ad Februarium mensem nihil hostile geri videret, tum
in Arabicum fictum nauigaret, ut Arabes acerrimo bello contunderet . In
de Mogambisuem petijt, ubi aquationi &commeatui prouidit. Cum vero a Dromontorio Boni spei non procul abesset, ad tersa tempestate laetatus
est, donauis Stephani Gamae a reliqua classe segregata, eundem tunc cursum tenere non potuit. Gama tandem talendis Septembris anno.M, IJ III inpor, tum Olysipponis cum duodecim nauibus onustis feliciter inuectus, non morido Regcm, sed omnes regni Proceres , dc uniuersam Remp. insenti gaudio cumulauit. Post Sex dies Stephanus Gama usus eadem selicitate nauigandi, portum similiter ingressus est. In Astica sub id tempus haec acciderunt Caterquibitium oppidum est in Mauritania Tingitana , non ita longo interuallo a Gaditano freto disiunetum, quod aquis fluuij Lixi alluitur. Fluuius quidem non valde masnus est, sed cum aquis pluuiis impellitur, ita redundat, ut in oppidum lye impetu concitetur, & influat. Hanc ciuitatem aiunt aedificatam suille a ManZore Marroquiensi Imperatore, qui Regis simulis Pontificis, ut reliqui, quos Arabes Mahumet ni Caliphas appellabant , munus dc ossicium sustinebat. Cives sontibus de puteis carent: cisternis tantum &aqua dieti fluminis utuntur. Est tamen Inbs illa a multis mercatoribus & viris nobilibus frequentata. Florebat in ea philosephi aestudium , artiumque bonarum gymnasium, ita, ve multi undique in eam excolendi ingenij gratia conuenirent. Erat praeterea ingentis AEdis hospitalis nomine celebrata , in qua multi egentes & peregrini variis morbis impliciti curabantur. Regio circumcirca multis arboribus & oleribus abun dabat , hortosque habebat egrNie consitos. Tellus est sertilis S opima, ita, ut cum iligesimo frequenter ericiat. Rex Fessensis , postquam Araila late opera & virtute Alsensi , hoc nomine quinti, Porrugaliae Regis expugna ta, hanc urbem munierat, multisque praesidijs cinxerat, illiusque custodiam
ducibus assignauerat, cui inde crebras excursones in fines Araitae facie
bant : quoci Emmanupi indigne papiebatur. Itaque scripsit ad Ioanneni Nepesivin.
95쪽
Menesium,qui,ut dictum est, Argilaepti erat, ut continenter cum illa bellum
gereret.Erat eo tempore urbis Tingitanae pra sectus Ioannes ille Menesius Taraiicensis Comes, qui, ut supra memorauimus, auxilium contra Turcarum
Imperatorem Venetis iussisRegis attulerat. Menesius igitur ut, quod sibi praescriptum haerat, commodius efiiceret, gentilem suum Taraucensem Comitem ad secietatem facti,quod in animo nabebat, perliteras inuitauit,& quid ab illo fieri velle exposuit Comes Tingi prosectus cum ducetis equitibus,Ar-Zilam contendit . Menesius equites ducentos & quinquaginta satis acies eduxit. Ita coniunctis copijs, magno silentio Caserquibirium versus iter suscipiunmedia serme nocte in pontem perueniunt, qui abest Arella circiter triginta illatim millia. Sed ibi exploratores hostium fallere minime potuerunt. Vris praesectus ubi id resciuit, signum belli dare, &classicum canere, & milites
euocare iubet:&prima luce cum omnibus copijs, quas habebat, collem pro- . pe urbem insedit, qui collis Voluptarius ab illis nominatur. Ibi aciem sito more instruxit,&nostris pustrandi potestatem fecit. Comes Menesius de Mene sio per nuncium quaeliuit,quid illi de exercitu hostium uideretur.Bene inquit. od enim inuenire cupiebamus, ossendimus. Ibi igitur cum nemo praelium inire recidaret, uterque Menesius suos instruxit,& in hostes signa inferri praecepit. Hostes interea velitari, messibus pugnis certare,&variis cursibus hostros lacessere coeperunt, ut ordinem, quo erant instructi,ardore pugnandi desererent.Sed ubi neminem extra ordinem velle dimicare vident,dc ipsi conserti,ut in nostros impetum daturi viderentur, E colle paulatim descendere incipiunt. Nostri cibilem subeunt,&hostes aggrediuntur. Illi consestim terga
vertunt. Nostri illos insequuntur,¢um iscoctoginta ad portas occidunt. Cives metu perterris,portas occludunt. Cum multos ex suis reciperent, multos tamen excluserunt. Timebant enim ne nostri in hostium tergis h. aerentes, urbem uno impetu caperent.Qui exclus suerant,desperatione commoti, Obum essiciunt,&in nostros impetum faciunt. Praelium redintegratur, multio Lusitanis aut ex equis cadunt, aut vulnerantur. Odoardus Menesius Comitis Graiicensis filius in facie vulnus accepit, & Petrus Leitanus eodem etiam in loco vulneratus suit. Sed cum a reliquis eis qui ceciderant subsidio occursum sitisset, nemo interfectus est. Ducibus autem visum Bit,exercitum rursus eodem ordine reducere. Cum autem in pontem paruum, qui
ab oppido duo millia passuum aberat,peruenissent,oppidi presectuscum nongentis equitibus eos insequutus est. Nostri pontem transierunt, & in campi planicie acie instructa hostes expectabant,ut si pontem transire conarentur,ante quani omnes copis traductet suissenUn earum partem impetum serrent. At hostes cum id metuerent, pontem transire holuerunt,nisi postquam nostros a ponte longo interuallo secesiisse consbitati sunt. Interim undique Mauri con-Buebant,& quo longiusprogrediebantur, eo magis eoru numerus augebatut
96쪽
Derunt, donec ad pontem alterum peruentum est. Iam eo tempore praesectus nostium mille & trecentos equites stib signis habebat. Cum Mauri arbitrarentur sore , ut Christiani in pontis transitu tumultuari, & trepidare, de institutum ovlinem deserere cogerentur, longe secus euenit. Neq; enim primum inmen maiore ordine, quam nouissimum, in quod hostes incursabant, tran Dit. Itaque traductis copijs duces , acie rutius instrueta de explicata , hostibiis pugnandi facultatem praebuerunt. At illi pontemnansire minime ausi sunt Rretro se in urbem,& in vicinos pasos contulerunt Ex nostris autem nemo desideratus suit. Non multis post ciebus uterque Menesius copias eduxit, ut in
Naurorum multitudine, quae n5 procul NMerqui birio in certis pagis propussaenen habitabat, improuisb irruerent. Sed illi transfugae cuiusdam indicio, ut erat e Gallia Belgica oriundus, eadem nocte certiores laeti,diffugiut. Chri
ianitamen ad quinquaginta ex his, qui nondum se recipere Potiterant, ciderunt,& totidem captiuos abduxerunt. Deinde cum exercitum reducere vellent, magnus hostium numerus in eos inuehitur. Christiani ita pedem reserebant,ut identidem agmine saeto in hostes incitati, multos occiderent. Illi vicissim in Christianos incurrentes, non mediocre detrimentum illis inserςbat. Fuit in hac pugna Petrus Solis a vir sortissimus in magnum discrime adductus, cum suos ordine reducere, & ab hostibus tueri contenderet. Quantiis autem pugna pro numero miluum nimis atrox extiterit, quatuor tantum e Christianis ab hostibus intersecti sunt. Itaque nostri, hostibus ii mitis, cu in praeda Argi
iam peruenere. Hoc eodem anno cum Menelius accepisset,in monte, qui aberat Aratia passuum viginti millia, mulieres eximia pulchritudine a sortissimis militibus,qui eas nimis ardenteramabant, asseruari, constituit eo proscisci, velli as caperet, Reginaeque Mariae dono mitteret.Sed erat illi iter per multos pagos maximo cum periculo faciendum. Sub noctem igitur densis tenebris &caligine, propter tempestatem, quae vigebat, inuolutam, cum ducentis equitibus eo tanto cum silentio contendit, ut omnes falleret, & de tertia vigilia in montis illius stequentissimum pagum perueniret. Ibi ante quam hostes illius aduentum sentire possent, multas caereas faces, quas in eum usiam comportari iusserat,incendi praecepit, ut earum splendore Christiani cernere. Di sent, quid esset in hostium trepidationς serendum. Tum tubarum clangore, de armoriam strepitu , tantiis pavor hostes semisomnes occupauit, vemaxima eorum pars se repente in sugam daret. .Quidam trimen in ultimo illo vitae discrimine , in quocunque loco institerant, sortissime dimiciabant. Mulierum vero plangores , & lugubres ciulatus, de hominum clamores in coelum sublati, omnes, qui vicinos pagos incolebant, de somno suscitauerunt. Sed ij clam neque quantus es Iet Christianorum numeros, neque quanta repentinae illius calamitatis magnitudo, cognoscere possent,6 omnia
97쪽
multo tristiora animis fingerent, nullumque diacem, quem seqtierentur ba Iberent, non modb auxilium non tulerunt, verum cum liberis & mulieribus
summam in fugiendo celeritatem suscipientes, se in intimam montis partem;& in densissimas sylvas abdiderunt. Nostri ex ijs, qui erant in armis , e perti
nacissime repugnabant, oetoginta tantum, aut paulo plus occider t: sexaginta viros atque scenainas ceperunt, Ac pagum sine ullius impedimento diripuerulit Later captiuas sceminas,aliquot ex illis,quarum forma laudibus sum. mis efferebatur, quarum praecipue si alia nostri tantum periculum adierant; abductae itini Hac re gesta, Menesius exercitum reduxit, cic dum nox fuit,ne mollium vestigiis persequi ausus est. At prima luce magnus hostium nume, rus impetum in illum tulit.Sed tam singulari ordine Menesius exercitum reducebat, ut minimum detrimentum ab illis acciperet. Magnum tamen liri quot in locis periculum nostris intentum fuit,& utrinquς magna contentione pugnatum,multibue ex nostris sauciati,& equi etiam vulneribus concisi, ipse. que Menesius in summum vitae discrimen iniectus nemo tamen ex Christia
nis desideratus fuit.&ita cum omni praeda domum rediere. li
geruntur, in India Trimum para hoc enim erat Co chimi Regi nomen) maximis motibus agitati coepit
Calecuti; namque Rex delectum habere ,& maximas copias parare instituit, ut illum propter amicitia: see- .dus,quod cum Portugalensibus icerat,& regno & opi 'bus euerteret.Multi fuere in Trimum para: c5silio, qui illi pei suadere conabantur,ut Portusalenses, quos in fidem ζ Gamar manu recepera ,Regi Calecutis traderet,& paucorum hominum externorum, &abillius institutis abhorrentium, interitu , salutem suam atque totius restri redi-nieret Quod consiliu non modό non ccepit,sed in eos qui id stiadebant,asperis verbii inuectus est. Dixit pretere non esse tam hostilem Calecutiensis animum,qui eum regisos pliare, & vita priuare conabatur, quam eorum,quieu ut fidein proderet, admoneban . Vitae namque spatium breue esse, regnique usuraim Oxiguo termino definitam,perfidiae vero maculam sempiternam. Idcirco naalli exturbari regno,& vitam in maesimum disci limen inducere, quam fidei parum sanctu cultae infamia flagr re. In hac rerum perturbatione' Vincen, tius foderi is Cochinati clam classe peruenit. Cum vero inde rursus abire coissi ridere Iacobus Ferna lus Correa,qui fuerat Cochimi a Gama relictus, ut quod
98쪽
esiet in rem Emmanuelis Regis administraret, illum obtestatur, ne vellet eo tempore Regem amicum, propter Lusitanum nomen de gratiam in tanto periculo constitutum, deserete. Ea namque potitsimum de causa in illis parti Buscii in instructissima clast relictum fuiste , ut ab amicis inimicorum impetum propulsaret. Recogitaret praeterea, quantum esset in se dedecus adminsurus, si ciues hostium immanitati proderet. Nec enim proditoris nomen in eos ibi sim conuenire , qui contra sidem suis pestem molirentur, sed in eos etiam, qui eos in rebus amictis tueri nollent. Respondit, illud sibi negoti unia Rege minime datum fuisse, sed ut cum nauibus, quae ex Arabia in Indiam nauigarent, bellum gereret. Se nolle muniis sibi impositum ullo pacto aueconditione negligere. At Correa rursus ait, non esse semper, quid Rex imperauerit, sed potius, quid fieri voluerit, spectandum. Varios esse rerum euentus,&consilia pro rerum incidentium nouitatibus immutanda. Non fuisse vero eam Regis optimi mentem, ut is Resis amici, dc suorum salutem negligeret: sed ut cum esset otium a vicinis hostibus, tunc alijs hostibus vltro bellum inferret. Haec &alia multa in eandem sententiam cum diceret,&diuini numinis fidem imploraret, & huius postulati publicum testinionium peteret, nihil tamen prosccit. tauit enim plus apud Soderium siue timor, liue praed ingentis spes, quam fides aut officium.Itaque prosectus inde Solis occasum verius,angustias Arabici sinus obsedit. At Naubeadarimus. iuuenis & na- . tura disertus,&Brachmanarum ditaplinis eruditus,s roris Regis Calecutiensis filius, qui erat gentis legibus unicus illius haeres, cum bellum ab avunculo sitsceptum improbaret, huiusmodi apud illum orationem habuissse dicitur. Quantiis aetas mea ad consilia accipienda, quam danda magis opportuna videatur, X una tamen parte amoris vis, ex alia periculi magnitudo me stimulat, viqitae lentio de summis rebus aperiam. Es enim tu mini auunculus natura, amore vero penitus insito pater amantissimus. Accedit, quod si sinistris consiliis regni tui opes fuerint comminutae, maximis ex eo casu incommodis assicienὸus stim: si vero regnum salutaribus consilijs fuerit stabilitum, id etiam in meam utilitatem cedet. Idcirco te suppliciter oro, ut orationem meam, quasi hominis tecum& natura, &amore, &periculi siscietate coniunctissimi , ad aures admittas. Si aliquid commode dixero, id velim comprobes: si secus euenerit, tunc id facies, quod ex re magis esse iudicaueris. Bellum maximum in Trimuinparae exitium comparas. Minime mirandum est, cum sit admodum usitatum Regibus, inter se bello contendere . Sed causam belli videamus. Bella enim, quae sine legitima causa suscipiuntur, diros plerumque exitus habere selent. Quid igitur s Num tributum pendere recusauit ' Num in fines regni tui armis inuasit Num de pernicie tua coniurationem sectis Minime. Quid ergo dictu saltem speciosum potes obtendere cui contra illum tantum bellum mouetas Hoc certe
99쪽
dices,quod homines in fidem receptos,tibi,ut imperabas,minime tradiderit, in quos insitum contra gentem Luntanam odium adhibitis tormentis expromeres. Hoc igitur doles,quod is ius gentium violare,& fidem prodere minime
voluerit. Quid igitur facies illis, qui contra diuinum& humanum ius scelera infinita suscipiunt, si tam insentum te illis praebcs, qui nihil fide&officio antiqui us arbitrantur Nunquid benefici,s eos ornabis, qui supplicijs omnibus digni sunt minime vero. Resium enim est, vindicare perfidiam supplicio, non conserre immanissimo sceleri beneficia. Sed dices,illum hostibus qui tibi graues iniurias intulerunt,fauere .d c quantu postum oro, ut in bona partem,quae
sum de ea re dicturus,accipias. Nemo enim aequum est ut grauius serat, si qua suerit in maiestatem tuam hominum scelere offensio concitata. Sed quou ad Lusitanos adtinet,nihil mea quidem sententia gerunt, quod valde vituperan dum sit. Id enim faciunt.quod sortium hominum ossicium est Oisensi colent, lacessiti pugnant, illatas iniurias acerrime petiequuntur. Si illi prius aliquod contra tuum stadiim facinus suscepissent, merito poenas de illorum improbitate repeteres. Sed nihil hostile gesserunt, imo ut postulato tuo satisfacerensi
nauem cum ingenti praeda captam tibi dederunt. At cum ij,qui erant in terra, in fide atque patrocinio tuo conquielcerent,sine ulla causa proditi, spoliati, de crudelem in modum necati sun t . Non igitur illi,qui tam immane facinus vl- cilcuntur, sed qui caulam tam repentinae dissensionis attulerunt, malorum omnium,quae sunt postea consequuta, aequum est,ut poenam sustineant. hi bum mores diu pertulimus: eorum fraudes S insidias explorase cognouimus: uam singulares mentiendi artifices sint, n5 ignoramus.Sed hec omnia quan-iu supplices erant, tolerari poterant. At nunc opibus, quas sibi in regno moparauerunt, tantos spiritus assumunt, Vt se non possint. Iam imperium pati nequeunt, sed leges etiam tibi Regi potentissimo dare contendunt. Qua nutetri autem & quam seroces incedunt ' Quanta fiducia animorum subnixi volitant Quam impudenter se inserunt dc intrudunt ' Quam minaciterare,quae volunt, efflagitant. Eo deniq; progressi sunt,ut si illos audieris, sit tibi regnum ex collim arbitram gerendum. Uid enim postulant 'Tolle de medio gentem nobis odiosam &inuisam.cur ita tandem' Nunquid si admista fuerisivos continuo expellendi estis minime. Sed non possunt oculi nostri sitstinere Christianae gentis aspectum. Et praeterea veremur, ne quaestus quem ante faciebamus,illorum aduentu minuatur. Itaque iam non humiliter poscimus, sed te proii ire nostro compellimus, ut tam delicato oculorum nostrorum fastidio, &auaritiae tam immani, quae nullis opibus expleri potest , cum tui regni periculo,& cum insignis turpitudinis infamia satisfacias. Inquiunt tamen,multum salutis communis interesse, gentem in armis acrem ex Indiae finibus exterminari .Quid ergo Si paucos illos homines,qui apud Trimvmparam sunt,extinxeris, continuo totum re galentium genus interimes. Non certe Et eos qui
100쪽
xenturi sent, in te multo acrius irritabis. Si igitur tam sortes sunt, quam homi nes isti pr dirant, dum,ut ab eis malum metuas, monent,& terrorem tibi ex eorum armis incutiunt,mluto certe tibi saluxu melius est,eos amicos luam inimicos de insens, habere. Plem naue enim fit, ut qui hostes acerrimi sunsi iidem sint amici firmissimi. Utrumque enim ab eodem virtutis sonte profluita Vereor autem, ut opibus tibi eorum viribus detractis, opea Cochimensis Regis augeantur, & multi tibi tunc in calamitatibus insultent. Nec enim dubito,
quin maximae classes in has oras venturae sint, dc vastitatem in tςrris eorum,
iuibus sunt insensi, propter iniurias, quas acceperunt,essiciant Quare Arabes istos odio maximo dignos existimo. Primum quidem,quia te principem clari Dsmiim,di regio illo imperio dignissimum, propter instum odium&auaritiam, in eam iraudem impellere nituntur, ut fidem dc officium deseras. Deinde quia tanta sit perbia tument, ut arbitrentur,esse tibi regnum ad eorum libidinem administrandum. Tum quia facinore,quod in oculis tuis suscepere,indignam nomini tuo notam sempiterni dedecoris inusserunti Nemo enim aede eos tam immane scelus,nisi te connivente, suscipere ausea suis te. Postrembquia tibi auctores sunt,ut homines egregie sortes,quorum fideli opera reses tui opes amplificare potuisses, cum magno regni periculo hostes tibi ex aduerso constituas. Quare censeo, ut bellum hoc omittas, & pacem cum Lusitanis hominibus , qui fidem de iustitiam colunt, &amicitiam summa,vt fama est,fide conseruant,& hostibus debitum supplicium irrosare iselent, fideli pactione
constituas, eisque pro detrimentis, quae Arabum sceleribus accepere, satisfacias. Aliter enim vereor, ne quamplurima mala, quod dii omen auertant, in hanc nostram regionem ex hominum perditorii consilio redundent. Me quidem, quod fides facere admonet, cui ulcunque fortunae socium habebis. Neq; enim pro tuae dignitatis amplitudine vitam profundere recusabo. Ad officium tamen meum pertinere Moitratus sum, ea, quae sentiebam, explicare Deos autem precor, ut quae gerenda esse putaueris, approbent. Haec cum foedixis. sc nulla tamen ratione Resem ab instituta sentcntia dimouere potuit At Trimum para milites euocabat, & omnia summa diligentia comparabat, quae ad depellendum belli pericillum neces laria videbantur. Sed cum tant essent opes Calecutienss ,& multi fortunam Cochi mensis inclinatam,ut opinio erat,despicerent, se se ad Calecutiensis nomen adiungebant, & Cochimenss inulam deserebant, usque aded, ut non patici ex illis, qui Cochi mensis imperio tenebantur,ad Calecutiensem deficerent. Inter quos fuere Dynasta Chirabi pilei
sis,& Dynasta Cambalaniensis.&insulae cuiusdam princeps, qu est Cochim'
opposita. Calecutiensis igitair cum m. 1ximo exercitu in Repelinum peruenit,
qui locus Cochi modis at millibus passuum sedecim. At Lusitani ad Cochi-
mensem adeunt, & orant ne velit proΡter illos tantam belli molem sustinere. : Se nanore ituros,ut ibi classem Lutitaniae praestolentur.Rex se vehementer G admirari