Grundzüge der Philosophie des Nicolaus Cusanus mit besonderer Berücksichtigung der Lehre vom Erkennen

101쪽

lineam rectam pariter et circularem motus quaerit compleri et in principio reperire finem et quid est sc ubi quia est et fides. G 69 a. exu IU Ga VI 109h. x 167 p voluntas fides est quasi auditus animae, intellectus quasi visus. UI 109h plus attenti ad videndum minus sunt apti ad audiendum et converso oportet autem Omnem discipulum primo attente audire, deinde auditu attente considerare, ut possit finaliter in se auditorum veritatem intueri. exe ΙΙ 26 -b intellectus potest habere habitum fidei et scientiae, et habitum fidei ut acquirat habitum scientiae, ut dicit Esaias nisi credideritis, non intolligetis et si catholicus plus potest intelligere de deo quam infidelis credit . . . . ut praeparet lumen intellectui fides catholica est medium intellectui, ut melius sit illuminatus ad attingendum do altitudinem. vis I9 ago inessabiles gratias tibi deo, nam video nunc fidem,

quam revelatione apostolorum tenet catholica ecclesia.

102쪽

xc Ι 63 a mediant fide cognitio crescit. I 26ii altior fidesost quam intelligere.

104쪽

dat. 5. ven. 5 II. d. III 4, 3 mons omnium de imaginum post ipsum pst sexemplar mens est regio necussitatis complexionis. compl. th. s.

105쪽

id. III 10 totum incusurat artem. id. III 4 quas post mentem sunt. 9, 15 mens vis omnia

' fit. 69 intellectus mundum totum sonsibilem non modo sensibili, sed veriori, intellectuali scit. intuetur modo. hor. II 4. d. III quae Vore sunt, abstracta sunt a variabilitat materiae et non sunt materialiter sed montaliter. conj I 10: lapidis intellectualis unitas est intelligentia.

106쪽

id. III 2 vim illam, qua in nobis est, Omnia rerum exemplaria notionaliter complicantem, quam mentem appello ideae seu Orma in sae in sua veritate separatae exemplaria naturae maeGedere sensibilia. d. III 14, 3 quantum omnes res post simplicem muniem de mento participant tantum et durae imagine, ut mens sit per Eo dei imago, et Omnia post mentem non nisi per mentem. conj. Ι 10. compl. h. I4 effectus perfecto non videtur quia effectus, nisi et causa videatur glob. II 166. rationalis spiritus quid aliud quaerit quam Omnium causam et rationem conj I 12 omnis vis mentis nostrae circa ipsius debet unitatis conceptum subtiliando versari quoniam omnis cognoscibilium multitudo ab eius depondet notitia. II 16 intolligentia uni alteritates varias sensatorum, Phantasia1atum, rationum non attingitur alteritas nisi modianto unitato. II 1 in divorsitate rerum a te indagandarum identitatem inquiras. id. III 10 nihil scitur, nisi omnia sciantur; non scitur pars nisi

loto scito.' poss. 174' cet. id quod video sensibiliter, scio ex se non 88 . . .

sed ab altiori virtute, . . . cum sit finitum, quod a se esse nequit de qualibet visibili creatura Paulus docet ad cuiuslibet invisibile principium ascendendum a reaturis incitamur, ut earum rationes aeterna in rincipio consiliciamus glob. I 161h: omnis motus vivus rationalis est, ut suae vita causam videat o tali sapientia immortaliter pascatur 166 anima nihil in omnibus his nisi unum intendit se. omnium et sui ipsius causam o rationem per suam rationalem sortitudinem videre et comprehendere.

107쪽

3 fit. 66ti sint quo omnes creatura specula contractiora et disterenter curva, inter quae tutellectuales naturae sint viva, clariora atque rectiora specula glob. I 166 nos in anima nostra rationem et scientiam scibilium virtualiter possidemus, non tamen actu sontimus huius veritatem, nisi attunt ad hoc videndum conversi laurimus.

108쪽

y ber. 4. conj. Ul3 neque intellectus rei uti ost in alio attingibilis est.' id. IIII omnia sunt in mente nostra ut in imagine seu similitudine propriae veritatis h. e. notionaliter similitudine enim sit cognitio;

8 mons dicitur concipere, quando rerum acit similitudines seu notiones; concepti imitatur materiam vel formam vis 20 non res intelligitur per hominem nisi in similitudine lapis non est in intellectu humano ut in causa vel ration sua propria sod ut in spocie im Bilde, ais attungs-bogrin et similitudine. exc. I b sa.

109쪽

105 nichi inaus. y h Das Subjeci St, de noch Ergeugi schaist

ven. 29. ' hor. 32 ignis orius osse habet in sensibili substantia sua quam in nostro intuli ctu, ubi est in consus concepit sine nariirali veritalo; ignis in hoc mundo suas habet pro Ρrietates aliorum sensibilium respectu modiantibus quibus suas in alia res Oxere t operationes, quas Cum habeat aliorum rospectu in hoc mundo tunc non sunt simpliciter de

eius essenti R.

com p. 1 unum in multis non olses osse singulariter se uti in se est, sed modo multis omniunicabili quocumquo cognoscendi modo ;essendi modum neque sensu neque imaginati neque intollectus attingit, cum haec omnia raecedat de Pssendi Od non est scientia. ven. 29 quoniam mens nostra non est principium rerum ut Essentias earum determinet, hoc enim divinae montis est ex qua re sunt; quae essentiat , sed rincipium est suarum operationum, quas de- torminat ut in sua virtuto cuncta notionaliter complicat, frustra se pleriinio VPnatores satigarunt qua rentes rurum essentias apprehendere nihil enim apprehendit intellectus, quod in seipso non reperit essentiae autem et quidditates rerum non sunt in ipso ipse sed tantum notiones seu species rerum, qua sunt rorum RAsimilationes et similitudines ob hoc licitur locus specierum, sed nequaquam η ess ntia esssentiarum intellectus in sua virtute et potentia non haho nisi formalos species intellectus essentiales rerum formas et quidditatos, cum sint anto notionalem suam virtut in tipsam excedant nequa suam attingere otpst ut intelligat lice coniecturas de ipsis per ea quae intelligit sacere possit. d. II 2. . comp. 6 COmponere et dividere species naturales et ex illis sacere intellectuale et

110쪽

ar ii Padi s species est signa notionalia homo ex vi intellectuali habEt D: 1Omia scientiam serum sauit ex signis et vocabulis, sicut deus

munitum ex robus.

ven. 29 noque intuli eius proprium suam quidditatem o sessetitiam intra o uti in ror potest nisi modo quo alia intolligit. Ormandi si potest ipsius intolligibilom assimilationem; sicut ne visu vido se sed bene ex 'O, qui lirimo videt alia attingit. si iam si in o viηus, non tamen videt visum si e litam se intolligere scisens iit Elligit quia si in eo intellectus non anten intelligon quid sit. ter. 6.