장음표시 사용
141쪽
se,& optilia um, maximumque &sempiternum,&
summum omnium rectorem, &ipsum iudicem credat, quem nullus effugere potest, nec aliquod latere secretum, simul atq; improborum regum Vindicem esse seuerissimum Sane in Tyram nidem facile degenerabit talis principatus. Debet etiam adhoc esse diuinitatis cultor uerus. Princeps sacrarumq; ceremoniarum, quae in sacris legibus consistunt, acerrimus propugnator, alioqui minus consultum erit principatui suo, sed scelere&immanitate omnia complebuntur, ut ait Lactant. Trimianus in lib. de ira c. 8. tantoque foedius tegnabit, quanto minori excusatione dignus habebitur, sic inatura enim videtur mentibus hominum inditum, ut religioni multum tribuant, & authoritati diuinae dc quae arbitrantur ei coniuncta,eo vinculo in maiori veneratione habeant, omnes ait Cicero S. Orat. in Verie religione mouentur, SI Deos patrios, quos a majoribus acceperunt, colendos sibi deligunt,& retinendos arbitrantur, neq; credendum est, sthnicos hoc lumine naturali caruisse, quamquam enim aberrarint in pluralitate Deorum falsornm, tamen habentes impressam in anima imaginem de diuino numine, semper . mansit apud eos , & reuerentia,& metus. Optime illud praesensit primus urbis conditor, ta metti Deum verum non agnouerit, naturς tamen dactu numen aliquod intelligens, cum salutatusduisset Rex, sacra quaedam certis ritibus fieri constituit, me tuens ne sacris& religione respub. destitueretur, aut iis neglectis, populus prophanus eniceretur: quare primum legi j muneris esse voluit, sacra fieri,& sacrificia, per eumq; geri, quidquid ad placandum Deum per tinet, v t scribit DionFsius Halicarnas in a. Mos erat apud priscos illos reges, quod in electione Princi-
142쪽
prIncipum eorumdemque in augurytionibus, certa quaedam insignia, salutationesque &apparatus fieret, quibus indicaretur regem, & prIncipem creatum esse, qui Deoru honores, & populi pacem conseruaret: eorum Ueao quae tunc fiebant, quaedam recenset
Herodianus lib. 7. quod populus Romanu ad j nil ronizandum insigniendumque Imperatorem, ritibus anti ovis&salutationibus nouis usus fuerit: talia inquit loquentem,exercitus omnis caeterumq; Vulgus, Imperatorem atq; Augustum consalutauit, tum amictum purpura, reliquoque ornatu atq; apparatu, ibidem ex tempore conquisito, praecedente etiam igne, in Antiochiae primum templa, mox ad suas edes deduxerunt. Quam inductionem ad templa duabus de causis factam suisse idem dicit,uel quod honores viderentur illis dari diuini, vel quod Imperatores initiarctur sacris ut omnia etiam sacra in sua dispositione habentes, libere tractarent.
Dictys Cretensis lib. i. de bello Troiano in principio, morem fuisse dixit in Graecia, pro inauguratione Principum, quod ad templa ductis, confluente que turba benigne salutati atq; ibidem multarum hosti arsi more patrio) imolatione celebratipi: sic quod ignes Paxserentur hoc acceptum suit a Persis, apud quos in
more positum fuit, ignem diuinis honoribus honorare,& adorare, de inextinctum conseruare, regiq; suo, quem ut Deum adorabant praeferre Strabo lib. 17.& in Ecclas stis .hb .c. 8. ad vetitatem .llju ignis ar-eterni de indeficientis, cujus symbolum habebat ille ignis qui ardere debebat perpet 'o naltari, ex iussu Dei, Leuit. 6 quod imitati sunt quidem populi illi, de ignem apud se sacrum confovere con ti sunt, verum non Deo, sed idolis hoc ipsum se s cere professi sunt ema veroqui principibus nostris eorumque inaugura
143쪽
tionibus, ignes chorosque celebramus, non tanquam Diis id facimus, sed eo solum, ut ipsi discant, se loco Dei hic in terris vices, atque ipsius imaginem gerere proque religione tanquam pro socis S aris decetiare debere. In igne duo potissimu adnotauit Basilius in psal. 28. S vim urendi, S uim illuminandi, quorum alterum aliud non designat, quam quod sicut ignis in te- nebris visitur, non quia ignis, neque calor, sed ut par ticipat quodammodo naturam quinti elementi, seu etheris incorrupti,&supremi, nempe Dei, dc religionis. ad hunc modum olim praecedebat filios Is rael in deserto. Exod. 13.&24. ostendens eis viam per diem in columna nubis, S pernoctem in columna ignis, ut dux esset itineris Vtroque tempore, quae Omnia erant symbola nostrorum principum secularium quibus sic semper lex Dei, &semita mandatorum ipsius adest debent, ut secundum ea populum iudicent, praecedantq; illum in columna nubis ignis, idest , prauuceant bonis operibus in vita & disciplinat, quia regis ad exemplum totus orbis componitur, quoru Vtrumq; non rectius expeditur, quam si syncerus in fide S religione Deiq; cultu existat. Huius religionis synceritatisque cultus Dei, exemplum csse potest regius ille David, qui ubi a Deo ele. eius, regnum suum auspicatus est, a restitutione de imnauratione cultus diurni,& Dominus Moysi ait, D D lat. 17. postquam rex sederit in solio regni sui descriri bet sibi Deuteronomium legis huius, in volumine, ac ,, cipiens exemplar a sacerdotibus Leuticae tribus, A,, habebit secum, legetq; illud cunctis diebus vitae suae, , , ut discat timere Dominum Deum suum, Sc custodi-
,, re verba SI ceremonias eius , quae in lege praecepta. - νγ stant. Nec eleuetur cor eius insuperbiam super fra-.
144쪽
L, tres suos, nec declinet in partem dexteram, vel sinu , , stram, ut longo tempore regnet ipset, & Fili j eius su- ,, per Israel. Cum igitur in maxima laude profitum fuerit semper, principem pium esse, S religiosum ac de Deo recte & syncere sentire : contra vero nil magis execrandum,ac Reipub. perniciosum, quam Principem in impietatem & superstitionem deficere, fit sane, quod non minus flagitium sit si Respub. Christiana haeretico Principi se regendam tradat, quam olim fuisset: si Dei populus aliquem ethnicum, & idololatram in regem elegisset, non enim est maius vinculu, societatem hominum politiamq; rectam dirigens , quam cum eiusdem sunt religionis probatae, quae una est,&populus&Princeps. tunc. n. a vera politia aber, , rare non possunt, ut David dicebat Psal. II 8. Lucet M na pedibus meis verbum tuum. n: Deus etiam remunerat cultores suos, quando ves- uoce populus cum Principe conueniunt in eundem Qlocum, &. eandem Ecclesiam , fit enim tunc quod , , idem regius ille vaticinatus est, Psal, IOI. in conue- niendo populos in unum, ut serviant Domino: & do cebo iniquos vias tuas, &impii ad te conuertentur, Psal. Io. ad quod reges plurimum excitantur ait. n. - Psal. 2. δί nunc reges intelligite, erudimini, qui iudi., eatis terram, seruite Domino in timore, & exultate ei
,, cum tremore, appraehendite disciplina, ne quando irascatur Dominus,& pereatis de via iusta Ad hoc singulari ritu ab Eclesia instituto, omnia perficiuntur, dum unguntur& consecrantur Christiani Principes,quae quidem unctio, uti differt ab unctione Principum Ecclesiasticorum do Sacerdotum, sic differentem in se habet potestatis executionem: Princeps nanque temporalis ungitur in humeris, Princeps
vero Ecclasiasticus in capite. quia Imperium eius fa-
145쪽
ctum est super humerum eius. quemadmodum vise .ctus est ab Elia Rex Asa super Syriam, S Iehu super Israel, sic Saul, David, dc alij 3. Reg. Isr. I. Reg-9
Haec porro unctio licet diuersa in corporis parte fiat, quia tamen unctio est, aeque ad illius mysterium in Ecclesia Dei propagandum,serioque perficienduν adstringitur Princeps secularis atq; sacerdos ι hoc sis tum dilarimine, quod huius est proprium munus,il lius vero in partem adiutori t. quare sicut nemo dicet
Sacerdotem legis nouae . non graue nefas magnus piaculum committere si unctionis suae immemor, eadem vel mortalis peccati reata, vel faeda mulierum, Commixtione , aut alio quo vis Sacrilegio contaminet, sic non minus iram Dei, in se prouocabit Princeps temporalis, si muneris debitiq : sui ostiiij curam oblitus, diuinitus sibi in partem sollicitudinis Ecclesiasticae potestatem concessam, vel conniventia, Vesnegligentia secum computrescere sinat, cum non sinium ad hoc ad scitus est ,. sed etiam iure iurando se se ad id faciendum adstrinxerit. Cuius iaramenti formam hic ascribere liceat, ut omnes intelligant, quam ta sit dignitas 3c maiestas Principum secularium si bone Sc religiosE suo satisfecerint muneri, relisionisque catholicae quam ut per se ritE dc Sancte ad finemvseta: tenere, sic quoque in subditis suis colere, M obseruare iurarunt, strenui fuerint propugnatores ex aduerso quanta illis supplitia, cruciatus M mille tormentinxum genera permaneanta Forma iuramenti habetur in Csem: c: unico g. pq ro, de iureiurando, quae sequitur dc est talis. Ego/N.. Romanorum annuente Domino suturus, Imperator vel rex vel Princeps) promitto,spondςQ α polliceor, atq; iuro coram Deo dc Beato Petro, mς
146쪽
de caeteroprotectorem, procuratorem& desse rem sere Summi Pontificis,& huius Sanctis Roman CEcclesiae, in omnibus necessitatibus & utilitatibus suis custodiendo, & conseruando possessiones, honores, et iura eius, quantum diuino suffultus adiutoriola ro, secundum scire M posse meum, recta N: pura fide ει haec Sancta Dei Euangelia. prςterea omnem haeresim scisma& hereticos quoslibet fautores, &receptatores, &defensores ipsorum ex terminabo pro posse, ac nunquam, cum Saraceno, Pagano, Scylaxatuco, seu alio quomodo libet communionem Catholiacae fidei non habentemaut cum aliquo alio praefatae E clesiς inimico, uel rebelli seu eidem manifeste suspe- communicabo & α
em Princeps possit esse Hareticus.
HVI VS qu stionis solutio, facile ex praecedenti
capite habebitur, ubi principem terrae pium, Mreligiolatii debere esse, necessario probauimus, nec enim fieri potest,ut utrunq; contrariorum simul & semel de eoae vecificari possit,praecipue in iis quae nutilum contrarium admittunt,ut est fides catholica,quae nullius factionis labe commiscetur, nulliusq; alterius
amori coniungitur, neque ullis annorum aetatibusco trahitur,quonia tota pulchraest,&macula noesti ea
est paradisus magni opificis,ciuitas magni regis Donsa,&amaculata Christi vimo casta, soli uni Deo 1 fide desposita illustris & prom icas velut matutinus aer,ac aurora pulchra ut luna,electa ut sol,ut describit ecclesia sanctus Epiphanius lib. 3. contrah;ereses. Vnde cueadem sit contrariorum duciplina,si verum estpri
147쪽
cipem catholicae religionis addictum esse debere, salsum erit quod haeresum falsorumq; dogmatum assertor, atque defensor esse queat, dum enim huic. i. haeret si adhaeret,alteri. fidei catholicae inimicus escietur, in ec enim Deus arbitrarius est, ut nunc pro tempore
huic, altero alteri, sicque simul huic, S: illi plene &perfecte consentire possit. in religione enim non datur medium, vel enim quis christianus debet esse, vel cot rarius Christo, & religioni, quod ipsa saluatoris ninstri confirmat assertio Lucae. II. Qui non colligit mecum disperget,& qui non est mecum contra me est neque Christus Deus admittit in veneratione, & cultu suae maiestatis socium,vel squalem, honorem.n.inquit Esaiae 42. alteri non dabo,& scriptum est, Matthei.q. Dominum Deum tuum adorabis, illi soli seruies,&soli Deo omnis honor & gloria in secula seculorum amem prima Timoici. Ipsa porro potestas imperium , quod principes, A reges in prouin Ciis suis exercent, longeq; dominantur, etsi inficias ,re non possim scum eadem a solo Deo sit, vi insta c. is probabimus quin plures hoc tempore, praecipue iaGermania, Belgica, Holandia,Hassia,&c. qui minus religionum fideique regulis, iuxta pr decessorum instituta obsequentes, sed omni vento religionumquς varietate exagitati, hoc quod principale est, & vel ex laccessione, vel populi electione, aut communis pa triae consuetudine accessit, non secundum Dei bene
placitum, sed in illorum paenam& populi castigatio
nem abutantur, non tamen credendum est, illorum
regum directiones, principumque talium dominatio nes, ex illa parte qua haeretici sunt, populisquemna tionibus per haeresum seminationes praesunt, iusta Veraque esse dominia, eaq; Iegitimo, vel successioni vel electionis, aut patriae consuetudinis ordine, m '
148쪽
doq; sibi vendicasse, cum prςdecessorum suorum aliud vestigia redoleant, electioque Dei nutu facta non sit, nec patxiae mores olim idem senserui. leges enim quibus ex consuetudine recepta, vel ex lege regni , qua proximi ad successionem vocantur, intelligendae sunt, de persona habili, seu idonea , inhabiles enim pro mortuis seu non existentibus haberi consueuerunt l. i. g.& si patronus. ff.de coniungen. cum emancipato. liberis eius, i. si necesse g. deportatus. ff.de bonis libext. Unde ob incapacitatem, siue personae indignitatem, successionis iure cessante, alios idoneos&dignos vocandos esse , ipsa ratio boni & regni utilitas suadet, non enim praeiudicant alijs ex hoc, quod a fide defecerunt , cum eorum delicta personalia sint , Propriosque authores non transgrediantur. Vnde illis exclusis alii recipiendi sunt , quia regna non sunt constituta, propter reges, sed potius reges ob regna. Quod si subditi neque reipub. utilitati, consulere veIint, neque quid ostiiij sui ratio expostuIat animadvertere nuIla commiseratione digni sunt, iustoque illis iuditio accidit, quod ab haeretico Princi pe primantur,u regantur, ex quo simul M patientes, S sa cientes dignas pamas luunta
Deus omnipotens sic quandoque de inimicis suisse se ulciscitur,neque ideo tales principes Deo magis Lobati sunt,sed eo solum fit, ut manifesta fiat in illis pientia Dei, quae ex malis quorum ipse causa non est,) bonum colligit,ex daemonibus, tortoribus, bellis, α rebellibus,alijsque pςnis sibi emendatos homines facit : ostendatq; quantum intersit subiici Deo M subijci hominibus, ideo permittit Deus, in eos dominari flagella tyrannorum, & principes haereticos,qui quamuis bonum operentur, & vindictam Dei exer---tWPopulum, tamqn non ea intentione agunt , quoiu
149쪽
quod ipsi inde meliores fiant , sed potius ideo hoc
Deus permittit, ut suae cupiditati, & inani religioni satisfaciant: necesse est enim quod scandala fiant, varautem homini illi,per quem scandala veniunt MattheI8. sic Paulus necesse est haereses esse &c. 'Hanc diram seruitutem principium haereticorum,oalim cominatus fuit Samuel populo Israelitico, qui relicto Deo suo sibi fieri regem petiit haereticu, primori Reg. I 2. mementote inquit quomodo Iacob ingresis sus est in Aegyptum, &clamauetunt patres vestri ad ,, Dominum,& misit Dominus Moysen &Aaron, , , eduxit patres vestros de Aegypto , &collocauit eos , ,, in loco hoc, qui obliti sunt Domini Dei siti, & tradi- ,, dit eos in manu Sisarae magistri militiae regis Hasor . ,, & in manu Philistinorum,SI in manu regis Moab, MM pugnauerunt aduersus eos, sic Iolute praedicens p pulo mala ob inglatitudine erga Deum, ait cap. 2 ,, non poteritis seruire Domino , Deus enim Sanctus is & sortis aemulator,nec ignoscet sceleribus vestris,a
, , que peccatis , si dimiseritis Dominum M seruieritis G Dijs alienis,conuertet se, atque assiget vos, atq; subi, uertet, postquam vobis praestiterit bona, & per Es iam prophetam minatur Dominus c. 13. quod daturi rus sit eis regem sceleratum dabo eis regem in surore meo: in pamam utique populorum dantur reges . qui tunc absoluta tantum potestate viantur.
Sanctus Augustinus contrafaustum Manic. lib. 22e.7s. non enim semper inquit Princeps populi, Mecclesiae Iudex, per Dei arbitrium datur sed ut merita nostra deposcunt, si mali sint actus nostri, Δ operemur malignum in conspectu Domini, dantur nobis Principes secundum cor nostrum, &hoc tibi descripturis probabo, audi namq; quid Dominus dixit,lac 'iunt sibi regem α non per me, Principem & non pec
150쪽
, Consiliu med. Osea 8.& hoc dictum videturdeSaule illo, que utiq; Deus,elegit, & regem fieri iussit, se r. quia non secundum Voluntatem Dei, sed secundupeccantis populi debitum,suit electus,ideo negareu,
cum sua voluntate,& consilio constitutum. tale ergo
aliquid intelligamus in Ecclesiis fieri,quod pro merii tis populi, aut in uerba,& Ner potens, Deo,tribui- . turrector Ecclesiae, aut si malignum faciat populus in conspectu Domini, talis Ecclesiae iudex datur,sub quo famem . & sitim populus patiatur, non famem Panis, neque sitim aquae, sed famem audiendi verba Dei: nec approbat Deus omnem potestatem mala inquamaed permitti sic permitti t&facit regnare hypocritam super populum , propter protervitatem ius puniendam vel vindicandam. Sicut ergo singulare donum estDei,habere regem fidei & religionis nostrae,arque secundum Dei volun ratem, ita maximum est uindictae Sc indignationis argumentum,super populo & prouintiis, constitui Regem alianae fidei,&religionis, tantumque abest,quod talas veri principes dicantur, quorum singularis antea in Deum, de Religionem Catholicam extitit
fides, & industria, ipsiusq; propagandae studium
feruens, ut eorum etiam successores,quandoquidem
ipsi non in vijs patrum suorum antis uoru perstiterur, solo titulo principis nudoque nomine contenti esse debeant, grauissimasque deinde ob immutatam fidεpςnas Iuanc. Ad quod conuincendum unicum solum sufficiet exempsum. in Iora, qui fuit filius Iosaphat regis in Iuda pientissimi simul, ac stelicissimi, sic enim de Ios phat loquitur sacrae scriptura, z.paratip. c. ID Factae sunt ei diui tiae infini tς ωmul in gloria, itaque fact uscit pavor Domini supraomniaregnatςrrarum, qua