장음표시 사용
171쪽
exequebantur , dc aut horitate eius pro hominibus fungebantur,quia vero plures eadem potestate abusi sunt, idq; quod ad Deum referre debuerunt,& populi religionisq; Christianae commodum , ad pso' Priam gloriam & hominum confusionem impenderunt, M ita beneficii loco i muriam posuerunt : ideo regnum ipsorum destructu est pol uloq; in scanda tum facti sunt Dan. 3. & hoc est quod veterator ille in paradiso molitus exti quando largam illam munificentissimi Dei beneficentiam, qua nostri primi puxetes in omni honestae voluptatis iustiq; imperjjusu constituti fuerunt ipsis in ignominiam perpetuum
exilium transferre voluit, ex eo, quod illas ad lasse, uiam, auaritiam, ambitionem, detq; contemptum instigauit, unde ilii nimio fastu concitati,cotra Creatorem& Dominum Iesum arcum posuerunt, Dijq; Plane esse voluerunt. Nec in hodiernum usq; diem . plures sic subnectere , idq; vel clarissimis Sacrae scriptus e probationibus enicere desinit, ut quod non a
liunde potestas sit, niti a Deo,& pro ipsi s magistratibus deprecari nos monet Apostolus;& per me reges regnant, &iusia legum conditores decernunt: quis vero isthaec vera non existimet 3 cum etiam legamus ipsis discolis esse obtemperandum,& quia di
citur, Dijs non detrahes i. Verum eui hςc vera sint, non tamen simpliciter credenda, nam & haec verissima sunt, quod discol. sint, quibus q'andoq; parere teneamur, Caiphas& si iniquus in Deum censor extitit, illo tamen tem Fore quando osticio Dei iungebatur, prophetauit ι'. Accedit, quod potestas in se summi Dei beueficium sit, nec aliunde nisi a patre luminum, a quo omne bonum est, procedat, quemadmodum quaelibet res in
se bona est, Deoque optima visa, non obstantequQd
172쪽
illa plerumq; homines male abutantur, ut de vino&alijs clarum est, nec quidem effugit hominem ratione praeditum quod res is usus a se inuicem distinguantur. Ita quod usus pessimus quandoq; sit, res
vero optimauic quoque S si saperioritatis gradus a solo Deo hominibus conferatur, nunqiuam tamen omnes eadem ut decet M prsceptum a Deo est, potestate utuntur, idq; experientia patet, hoc cum ita
sit cui mirum videbitur, si subinde sub praetextu alicuius dominationis in maximum cum corporis tum animς ruere discrimen contingat, tantoq; grauius id mortalibus accidat, quanto maior libertas Dominorum fuerit, eamq; magis sibi in perniciem subdit rum assumpserint rNec senestius accidere potuit Caligolae Imper tori, qui licet ab initio clemens & popularis piusq;
in parentes ex titit, mox tamen in tantam furendi licentiam prorupit, ut Silianum secerum ad secadas nouacula fauces impulerit , plures ex senatoribus interfecerit aliaq; seueriora & crudeliora effecerit, teste Suetonio in eius vita cap. Io. I 3.& I . Quid sceleratius Domitiano, ut qui primo quinquenni optimus Princeps fuit , sed co exacto parricidi j scaedibus M omnis generis spurcitijs maculatus extitit 3 Dio. M Suet. in Nerone cap. 9. & seq. 3Quid vero, crudelitates istorum Principum praecensere iuuaty nonne Amasis Aegyptiorum Rex, quo4 scribit Diodorus Siculus lib. a. cum plerosque ex suis ultimo supplicio affecisset, aliasque fortunis si is spoliasset,& in omnes insolentior M superbior euasisset, aliquantulum in imperio tolleratus, do nec Acti sanes Aethiopum Rex, irruptione in eum facta, regno pulsus est: meminit Almonius lib.
q. do Ustis Francorum cap. 44. quod Childeber
173쪽
tus eius nominis secundus Rex Austratiae filius Clodouaei, postea Rex Franciae, adeo leuis, & immodestus extiterit, quod multos Francos iniuste oppresserit, unumq; est illis nobilem nomine Bodilonem
ad stipitem tensum valde caedi sine lege iusserit, ob id postea a francis seditione cotra ipsum facta,una
cum Regina eius, praegnante interemptus. .
Quid superbiam commemorem quae minus Principi conuenit, quam nimia deiectio t unde principatus nobilis seruitus dicitur. Hi enim pro nobis vigilant & utiq; rationem pro animabus nostris reddituri . Lucifer ex superbia Caca daemon factus, Arphaxat Rex Medorum ut docet lib. Iudit. cap. I. 3.&Iq. postquam multas gentes subiugauerat Imperio suo, claramque illam Civitatem Ecbatonis edificauerat, quia vero combina ius fuit in potentia exercitus sui, & in gloria quadrigarum suarum, anno xij. regni sui superatus est a Nabuchodonosor , qua is etiam victoria elatus supra modum, itaut iusserit per HoIosernem omnem orbem subigere, cunctosque Deos de teria tollere , ut ipse solus Deus duceretur Iudith. 3. postmodum a Iuditha obtrun
Nec minus malum est principi studere auaritiae cuius ademptς potestatis regnandi causa , a domo Samuelis illa ponitur primo Reg. cap. 8. Quod fili; eius non ambulauerunt in vijs patris, sed declinauerunt post auaritiam , acceperuntq; munera ocperuerterunt iudicium, &scriptum legimus in lib. Machabeomni a .cap. . quod Menelaus propter auaritiam eorum qui in potentia erant permanebat in potestate, crescens in malitia ad insidias Ciuium.
Quid porro ex luxu voluptatibusque prosectus 3ybi expensae multae M inutiles sunt in luperfluunt
174쪽
Spparatum conuiuiorum, de personarum lacus olim posuit legem Regibus populi sui . Deut. 17. Cum constitutus fuerit inquit) Rex non multiplicabit sibi equos nec reducet populum suum in Egyptum de postea) nec habebit uxores plurimas quae
alliceant 'nimum eius . Quid autem his vitiis foedius 3 Quid damnosius 3 quibus virtus atteritur, Victoriae languescunt, sopita gloria in infamiam conuertitur, animiq; pariter dc corporis vires expugnatur, ut nescias ab hastibus ne, an ab illis capi perniciosius habendum sit . Auaritia summu malum hominibus intulit, quia nunquam auaritia sola est, sed eam insequuntur rapina, periurium, mendacium, proditio, atq; parricidium, quae nunqua sine nomitus dedecore dc principatus tyrannide exercentur, cuius rei exemplum resert Suetonius de Vespasiano cap. I 6. Sola sinquit in est in quo merito culpetur pecuniae cupiditas non enim conteni's omissa Galba vectigalia reum casse , noua ac grauia addidisse , dc auxisse tributa Prouincijs, nonnullis 6c duplicasse , negatiationes quoq; vel priuato pudendas, propala exercuit, coemendo quaedam, tantum ut pluris postea distraheret, nec candidatis quidem honores, Deisq; tam innoxijs quam nocentibus absolutiones vendicare cactatus eii . Creditur etiam procuratorem rapacissimumquemquE ad ampliora osticia ex industri solixus promouere, quo locupletiores mox condemnat et, quibus quidem vulgo dicebatur pro spongijs uti: Quod quasi dc siccos, madefaceret, dc expri inerethia mentes, sicque ut auarus vulgo notatus est Vespasianus,
Et quae tandem progenies superbi aer prςsumptio
haec in verecundiae portio est, extirpatrix virtutum ,
175쪽
spoliatrix meritorgm, extinguens omne bonum,populatrix totius orbis, indignabunda, furiosa, impe riosa, petulans, excelso& depicto currasmiis ducetibus pervehitur, promissa & picturata veste, effusa& promissas iacataque coloribus, cornibus alte prominentibus, auriculis oblongis, naso repando & simo, naribus in fastidientis imodum contractis, spiranti busq; iniurias, S eontemptum, labris productis,' a dunco vultu, elata fronte, excelsis &co inctis supercilijs, certa ce rigida, humera rin altum sublatis oculis arduis & minacibus, sed caecis , ceci enim parentes caecam progenerant filiam: amor scilicet proprius & ignorantia, qui illam assidud comitam tur. Hinc subuersiones Principum&principatuit, populorum oppressiones, Ciuitatum subuersioni,
pagorum incendia, nullieriam & virginum stupra,& religio mala, quae ex cupiditatibus, pertinacia& reliquorum vitiorum collunione ingenerantur, adeo ut satius videatur carere Principe, quam ob talium principum superbiam, luxum, iram & cupiditatem, tot clades, caedes, populationes, incendia famem & relj qua misera pati.
Quod olim l praemeditate suasit Demosthenes
Orat. 2. contra Aristogit. sunt sinquit) a nobis repellendi o Athenienses, S coercendi cum omnes leguviolatores, tum vero inprimis ij, qui masistratus paguntur, & in Re p. versantur. per hos enirin & magi mas Respub. caedes accipit, si mali sint, & vicissim iuuatur plurimum, si boni viri sint, & legam studios, quod si Rempub. capelaentibus semel permiseri
tis violare leges,& recepta despicere, necesse erit, uniuersos, qui in Ciuitate degunt, improbitatis eo rum parnas sustinere . Ut enim delictorum quae in
navibus fieri assolent, inter nauigandum, siquis nauti tarum
176쪽
i emat0x deceptus fuerit comuni cal omnes
inuoluuntur: Sic plebeiorum peccat , non in populi, sed in ipsorum mel damna cedunt; Magistratu a. vero & Rem p. gerentium delista ad Puniget sospertinent. Vnde SolQn plebeis tarda, Magi st ratibus bς AN Cl Diui vj xi supplicia, eo quod ex illimabat .de plebeis semper pamas sumi posse ι de principibus vero nuspaam, propter libertate illam quam sibi iure c*mpetere existiment, hoc v9- lo, sic iub o, sit pr0 rationς volunt a , qqantumuis . inculcent subditis mementote magis nobis parenda quam suadendum ., ut dicebaI . Alexander. , Iuuen.
lat. 6. CCerte libertas ista S viuedi licentia in quovis priuato Rei p. Christians Ciue execrabilis est, sed in principibus multo magis, quia exemplo suae prauitatis facit E possunt populum secum in barathrum viti
, rum, fideiq; abnegationem inducere, immodicam enim & effusam libidinem sequitur potestatis contemptus, quem necessario postea turpis desectio comitatur. Vnde Paulus admonet eos ad Gallat. scri
bens cap. 3. Vos sinquit) in libertatem vocati estis . fratres, tantum ne libertatem in occasionem detis carnis, sed per charitatem seruitute inuicem. longe autem prouidens quod S, Iacobus in sua Canoisica de eiusmodi exorbitantibus inquit cap. I. Quidam, , homines qui olim praescripti sunt in hoc iudicium ,, impie dei nostri gratiam transferentes in luxuriam, , , S solum dominatorem S Dominum nostrum ne- .gates. Hos sane apostol us appellat impios, qui a vera pietatis Wreligionis specie ad seductionem indu oi , communem & catholicam salutis publicae viam Conturbauerunt, gratiamque Crucis Iesu Christi M L a eius
177쪽
eius ,ulnerum sanguinisq; eius pretiosissimi, ih ablutionem totius mundi effusi , & mortis pro salute humani generis obirae temere transferre volunt in tu Xuriam, non crucem S mortem filii Dei tanquam
exemplum ad imitandum sibi proponunt, sed quasi
malitiae suae ut Petrus ait I. per. a. Velamen praetendunt. dues iu ς stum pietate iactitantes, Omnem v iae pietatis rationem in commenta, ad luxum, fastu, ambitionem & auaritiam esecta conuertunt. Sic.n. Cacodaemon haereseon seminator solet scelestos limmines inducere ut Dei gratiam summiq; principatus dominationem in luxum transferant, & omnem sic abrumpant pietatem x religionem . Quod si huiusmodi fructus haereseon in plurimis perspicimus,& non sine magno dolore obseruari cofitemur, ut qui lasciuire caeperunt a scelere reuocentur, caeteri vero in officio contineantur, minime di
bitandum est quin nimia vivendi licentia abususq; potestatis principandi effrenataq; eorum libido, qui cum adhuc Catholicae religionis stationem non deseruerunt, a scelere tamen non abstinent, sed cert lim in id incumbunt, vi omni deliciarum genere essu ant, proximus sit a.d defectionem gradus: unde Plato tam improbos &prauis motibias imbutos principes, qui diuini muneris omnino expertes, a Rei p. gubernaculis prorsus expellendos esse decernit in 7. de Repub. Cum enim dissicili mum semper habitusuerit se ipsum se liciter moderari, certe fieri minime poterit, ut princeps sceleratus Ciuitates & prouincias ex tam multis diuersisq; hominibus constantes. quibus pene innumerabiles etiam singulis diebus imminent rerum euentus, feliciter, beateq; absquet 'Deo omnis felicitatis & beatitudinis authore colamyonat, non cnim cum impij scit Par ait propheta.
178쪽
longeq; 3 peccatoribus salus. Idcirco Q rius non Osebat conuenire euipiam principatum , qui non melior esset quibus imperet, est enim veluti monstriam quoddam Rex iniquus & discolus: quippe quem iniquorum correctorem esse oportet, Scin se ipso no minis dignitatem custodire, quomodo in alias aduertet qui proprios mores non corrigit, fit enim ut dum ille inane nomen Regium sustinet, malus mala consuetudine dissolutus, caeco impetu in interitum impellatur, quia in iustitia & pietate Reg is, colligit Ciprianus lib. de xij. abusionibus cap. 9. exaltatur solium Regium in veritate Regis solidantur Gubernacula populorum,ubi vero non est pudor inquit Seneca) ibi nec cura Iuris, sanctitas, pietas , fides, instabile regnum est: & si huc usq; deuentu suerit, ut quis cauteriatam habeat conscientiam , de ita flagiciosam vitam agat, ac totum se se sceleri mancipet,& tanquam ex certa nota flagitij seruus cognoscivElit , quid aliud superest, quam ut ille circa fidem
naufragium iaciat 3 nam ex flagitiorum colluuione ad caecitatem animus delabitur,& inde hqreseon fluctibus submergitur, impius enim cum in profundit venerit contemnitc cuius rei modernum temporis nostri exemplum nos mouere poterit, quando infelicissimus ille Angliae Rex Henricus octauus suae& maiorum suorum gloriae oblitus, impudicae seminet se totum addixit statimq; elus amore insanus factu', de euertenda suma Ecclesiastic potestate cogitauit, sanctissima sq, Ecclesiae leges &summi in eius Cathedra Vicarii ordinationes contempsit, & oppugnauit Aliud longe melius faeliciusq; regnandi principium Principandique exordium prςscripsit olim Deus in Deut. 17. cap. Dum constitues inquit in per Moisequom Dominus tuus elegerit de numero uariu tu
179쪽
xum. non poteris a trςrius generis hominem Regem sacere qui non sit frater tuus . Ecce c0nstitutior gni S Regum. Iam sequitur modus & norma rego , , di. Cumq; fuerit constitutus non multiplicabit si bi equos, nec reducet populum in Aegyptum eqssi , , latus numero subleuatus, praesertim cum Domin ,, pr ceperit Vobis ut nequaquam amplius perean ς V iam reuertamini. Non habebit uxores plurima ri quae alliciant animum eius; neq; argenti Mauri im, , mensa pondera. Postquam autem sederit in solio tori gni sui describet sibi Deuteronomium legis, huid , , in Volumine accipiens exempla a sacerdotibus Lexij, , ticae tribus & habebit secum legetq; illud omnibu is diebus vitae suae, ut discat timere Dominum Deus , , suum& custodirc verba & ceremonias eius, Quae iari lege praecepta sunt. Nec eleuetur cor eius insuper' biam, super fratres suos, neque declinet in partem dς is teram vel sinistram ut longo tempore regnet ipse,
is fili j eius super Israel . Ex quo datur intelligi Priης
pena Dei imaginem referre in Terris, ipsiusq; Viς riam operam agere in visibili hoc ministerio, non suam propalam. Quare solicitus esse debet, ne dum negocium Dei agere velit, id ipsum vel in propri 'laudem, vel ambitionem conuertat, sic enim exdς personam Dei, SI essicietursymulacrum Diaboli. x accidit Lucifero, qui quantumuis a principio praecl/ris virtutibus a Deo donatus fuisset, quia tamen n0' eas in ipsum vel Angelorum bonum conuertit, mri serrime a domi nasu suo cum factionis suae partici pibus detrusus est, quo enim maior qnis est in pol j lase, ea ad praescriptum Dei bene utitur, eo prinpius Deo accedit. Si vero quispiam talibus sibi QCessis donis abutitur, eo remotior a Deo pernici
siserque e struma ipsius, quo maior illa fuit, aquὸ ς
180쪽
dit dignitate, eorumq; principum casus maiores in terra excitant motus, quo plures sibi ad obsequendum obligatos tenent, quos omnes etiam vel mini mus error principis in maximam perniciem pertrahit.
Vnde maxima est virtus in tam alto principat is dominio sibi ipsi imperare posse , & affectus refre nare, deliciarumq; irritamenta temperare, ac inanes dignitatum titulos subiugare, q uod is maxime praealijs felix dicatur ab Ecclesiastico cap. 3I. Diues qui inuentus est sine macula, qui post auru non abiit nec sperauit in pecuniae thesauris, fecit enim mirabi lia in vita sua qui probatus in illo & perfectus inuentus est, & erit illi gloria aeterna, qui potuit transgredi & non est transgres is sacere mala, & non secit, ideo stabilita sunt bona illius in Domino. Est boni principis maximum osticium non tantum bene regere populum sibi commistum , & ab omnibus hostibus inuiolatam subditorum salutem custodire, sed exemplo bono factisq; & operibus praeire, ut habeat quem imitando ament, & delinquendo vereantur. Cuius rei maximum extat exemplum in Moyse Duce praestantissimo, qui pro populo suo , quem Deus ob peccatum idololatriae delere M creuerat, sic locutus est Exod. 23. Obsecro Domine peccauit populus iste peccatum maximum feceruntque sibi Deos argenteos, aut dimitte eis hanc noxam, aut si non facis , dele me de libro tuo, quem scripsisti. Rex & Propheta David a. Reg. 24. qui licet peccauit tamen resipuit exclamando, quando Angelum
Dei vidit cςdentem populum. Ego sum inquit) qui
peccaui, isti oues sunt quid fecerunt, vertatur obsecro manus tua contra me & domum patris mei. Bo.
pi principis est uti subditis suis tanquam filijs, dceia benigne