장음표시 사용
181쪽
1ν I De studio tur quinque mensibus, eo in sexto examen omne perficiatur. Idem fit in Eborensi Collegio icet enim sine consensu possit id P.Generalis mutare:optandutamen est,he minus habeant Eboreses,quam Conimbricenses, cum utraque Academia sit 'gis opuscs ex ona in alteram fani discipulorum frequen
tes commigrationes, qrubus non parum incomm daretur, si non idem rerum cursus, ac tenor tr bique seruiretur, audιta namque cogerentur audire, et carere prorsus non auditis.
Sunt G in Germania Pontificia quaedam alumnorisi Collegia,in quibus biennio vel paulo amplius Philos bia percurritur,quia propter inopia ope
rariorum, qui gerant curam animarum, nequeunt
triennio detineri: immo secundo anno valde pauci sunt Frilosophia fudiose. Satius vero censetur ese se biennali ἱ os Philosophia,quam nulla imbui: ea Namque non parum iuuantur tum ad melius inte ligendos conscientiae Casus, tum ad se facilius extricandos ab haereticorum captionibus, quibuscu oportet eos congredi frequeter: qua in distula: ione magis iuuantur Philosophia, quam rudi quodam Camsuum conscientiae auditu. His itaque locis indulgeri posset , si P. Generali videbitur, ea dispensatio, quae significatur in .Paraonstitutionum Cap. I r. Litera D. Qua d pensatione uti possent S ilia Germaniae Collegia,quibus satis magnus vel auditorii, vel Prosessorum numerus non suppetit.
Porro bicunque' consuetudo, qua ad Demasatis
182쪽
assatis in elle Hretoricae, compendium LNicapraeleg solet audituris Philosophiam altero anno, abroganda idetur; id enim s triennii limites excedit, omisiare est,s alieno fit loco, N impedit eo tempore Rhetoricae lectionem cum damno eorsi saltem, qui ad Philosophiam non sunt ascensuri. Salius est igitur initio triennii Philosophici exponi , Ut audiri Logicae compendium, quae summula
dicitur. δα Constitutiones 4.Par.Cap. r 3. Utera E.Pose set aliquis,inquiunt,ea aetate vel ingenio ese t I la Latina lingua ei fus iciat, s ex aths facultatubus quantum ad confessiones audiendas s agenda cum proximis opus ese, cuiusmodi sunt aliqui, qui
curam animarum gerunt, nec magnae eruditionis
sunt capaces et alis rursus erunt,qui ad Iuperiores scientias progredientur.Has autem capessere, ilias relinquere quatenus conueniat,superioris erit iudicare. J Et Cap. 1.Litera C.Iuxta modum, im quiunt,aetatis,propensionis animi,et institutionis in literis uniuscuiusque, vel communis boni quod spe raretur, posi et in his omnibus facultatibus puel al,qua,aut pluribus earum quis exerceruqui enim in omnibus non posset,curare deberet i in aliqua earum excelleret. J Infra Litera D. Aliqui ad Co legio mitti possent, non quod speretur doctos eos euasuros iuxta eum modum, de quo didium est, sed potius, ut alios subleuent, cuiusmodi esset alisqvis Sacerdos ad audiendas confusiones idoneus
T bi,s ali , in quibus pro cr aetatem prolicetio
183쪽
rem vel alias eausas sperari non potest, uod in mnibus his facultatibus magnum facturi sint progressum, conveniet ι iuxta Superioris praescriptum in hi studiis quibus vacare poterunt,occupentur, in linguarum peritia in iis quae ad doctrixa confessionibus tilem pertinent, II demum in ijs, qua
ad commune animarum bonum commodiorasunt
futura,proficere curent. J, Vt hae Constitutiones Ieruentur operaepretium videtur i qui mediocri saltem non sunt ingenio, Philosophiam non audiant,stdvel Casibus conscieriae pro confessionibus audiendis Iludeant, vel si in ringua Latina,quantum satis 6ι profecerint, eam docere contenti sint,nec in Philosophia, ac Theologia occupentur.Nam si confessarios,aut Iudi magi.hros agant,Societati Postrae,quae huiusmodi operarijs valde indiget, magno erunt adiumento: sin Philosophiae, ac I heologia applicentur, nullu aut paruum asserent operaepretium post magnam So- metatis molestiam acsumptum ex reditu paupersi ad id nobis collato, vi in Ecclesiae bonum impendatur , nonvi infructuose consumatur: cum praesedirim huiusmodi ingenio rudes non solum ex Platosophia commodum penὸ nullum allaturi sint, sed n cumentum etiam aliquod ; nam post Philosophiae studium Philosophos agere volunt,s nihilo minoris fieri, quam eruditi: de iis etiam di utant quae non intelligunt,s implent Societatem indoctis , talijs, qui docti esse possunt,locus non suppetat. Ucrumtamen se qui ab ingeni, mediocritate no
184쪽
Philosophiae. 17 slange abessent,magnam vero prae se ferret indolem
ad regendum et ad concionandum, non Ederentur arcendi i Philosophiae si Theologiaestudio,nisi magna appareat inaequalitas, quae Nostrorum traquillitatemvalde perturbat,cum praesertim eos in primis, qui Contionatores, aut Superiores suturi sunt,oporteat in humilitate sundari, N paratos esse ad desistendum d sudijs,cum oportuerit. 3 Quo certius diiudicetur, qui Philosophiae R dijs idonei sint,adhibendum est examen illud, quod perfaetorem, aut Cancellarium fieri madant Con
s habetur in segula 3 7.sectoris: cuiusmodi exqmen non solum ingressuris Philosophiam, sed ingressis etiam necessarium est, cum in progressu Rudiorum certius perspici possit, quid quisq aleat ,
quam principio: G propterea in .Par. Cap. 6. g. I s.monetur sector , ut post incoepta etiam studia observet,quis nolit,aut non possit progressum fac re: Ur Cap. 13. f. .iubetur Rector in scient ijs sup rioribus propter ingeniorum,s aetatum inaequalitatem expendere,quantum quisque eas discere, crquandiu in eisdem 'versari debeat. J Quocirca praeter examen, quod haberi solet in promotione Rhetorum ad Logicam, expedit post inchoatum etiam Logicae studium, Nostros iterum examinaris
id quod commodissime fieri posse Midetur post sine
Summulae,d qua audienda nulli, ne futuri quidem Casiliae,sunt arcendi,cum ad conscientiae etiam Casus intelligendos prosit non parum : T Secund/
185쪽
hilominus a Ita rationem sequi, cogendi non ersit Veruntamen si nimium pueri ad Philosophiam Yelint accedere,ex quibus perturbatio potius timetur ordinariὸ,posset cum ijs agi,quod de hs qui nollent promisione obligari et nomina in matriculam referenda dare, praescribunt Constitutiones 4. Par. Cap. II. D. Xon ideo, inquiunt,d Scholis excludendi sunt,dummodo pacifice,s sine ossendiculo in eis versentur, sic eis significari poterit,addendo nubilominus, quod cura magis peculiaris Schola licorum,quorum nomina scripta in lιbro Universitatis
sunt, haberi solet. Js Constitutiones Par Cap. 14. g. 3. In Logica, inquiunt, ita Philosophia naturali, s morali,
Metaphysica ,doctrina o istotelis sequenda est. JHuic Constitutionivix potest satisfieri, nisi Nostri
strenue conentur Aristotelem bene interpretari: qua in re non optimὸ audimus, quod Aristotelis contextu posthabito in cogitationibus, G inuentis nostris pene evanescimus. Quod si plus operae in - textu enarrado poneretur,esset Nostrorum Philosophia maioris apud externos auctoritatis, s tutior in publicis distulationibus, i r solidior, climagna pars argumentorum ex textu depromatur.Videas nonnunquam longas texi quaestiones, quibus tamen si uaris textus hinc inde collati auferantur, vix aliquid modicum superfuturum sit: tanta re
distantium textuum coaceruatione opus non esset,
si Aristotelis sententiae suis quaeque locis exponerentur,seruato autoris ordine, qui ad intelligentia
186쪽
maxime confert: memoriam quoque ersecuritate affert,cum antecedentia, s subsequentia obseruata fuerint; secus, si paucula quaedamverba d reliquo contextu auulsa, ac nuda per se perpedantur . Eam ad rem conseret non parum s Professores et Scholastici ipsum Arino telis textum serant in Scholam. Et primo Professor praelegat prima quae que verba praesentis lectionis, explicata breuiter
continuatione cum praecedentibus. Secundo memoriter praesentis textus sententiam indicet. Tertio si textus sit paulo perplexior, descendat ad aliquam eonseructionem verborum,graviter tamen,
ut discipuli Aristotelicae phrasi consuescant, π a aliqua ferὸ interpretatione, quae optimaΥideatur contentus,non alias congerat. Quarto cum
incidit textus celebrior, S in disputationibus saepe iactatus er accommodatus ad varios usus, is erit accurate perpendendus, non omnibus quidem, sed illustrioribus aliquot interpretationibus allatis, atque,excussis ut quae quibus anteferenda sit, innotescat et ex antecedentium, o consequentium colIatione, et ex vi Graeci sermonis , vel ex aliorum Iocorum obseruatione et ex insignium interpretii auctoritate et ex rationum momentis.QuintoΥ niatur ad dubiola quaedam siue de re ipsa , siue demente caristotelis : non assectanda quidem edβ- cuius momenti simi,non omittenda. Sexto his peractis tractandae sunt quaestiones: quarum duplex genus accidere solet : unum earum quae per se ad materiam,de qua disputat ristoteles, pertinenι M a earum
187쪽
IM , De casibus conscientia. quaestimes,quae ad aliquam materiam pertinent: deinde ad aliam gradus fiat.Si qui tamen C. Ius extra ordinem accιderent alicui Confessario. quorum explicatιο grauis, ac deficilis est, deferatur si nihil aliud obstet raraesidi t ipse ιubeatiblos examinari in proxima futura repetitione errato modo ac forma ordinariis quaestιonibus praescripta. Porro sicut Superiorum est eum Praesidem iis repetitionibus praeficere, qui eam prouinciam sust nere possit cum dignitate, ita S Sacerdotum erit Praesidis sententia es contentos, nec illius opini nes exaestare apud Prosessores Theologiae,aliosve Doctores . Qui si quando iis de rebus conswlentur, tueri studeant Praesidis. exi stimationem , alioquin Ῥix re- perietur , qui velit prae- sidere,qYniuersa
188쪽
braeam linguam discendam esse statui ηι ab iis, qui vel in Theologiae facultate ad aliquem gradum
promoti sunt, vel in ea mediocriter eruditi. J Huic Conmtutiois ni ut maxime satisfiat ante tertium annum,non Ῥidentur Theologi ad Hebraeam lectionem admittendi ordinarie, praeterquam quod i rones Theologi paucioribus onerandι sunt lectionibus, quam pro vectiores: ea quoque res commodὸ cedit ratione Scripturae, quam anno tertio incipiunt audire , ut tune maxime Hebraea linguae praesidio videantur indigere. a. Omnes autem quibus constitutionum . Par. CapAE. D.congruit, obligandi videntur ad Rudium Hebraeae linguae per annum, cum enim ex praeseripto Constitutionum ex instituto Scholarum
strarum hanc etiam linguam doceat Societas, Onari oportet illum mediocri saltem audientium numero sustentare G nonritillos alere, atque ita irini tuere t illam poHea docere poti ini,quorum lam ma gna penuria laboramus : non videntur itaque Ῥlli eximendi ab hae lectione, nam etiam si nonnulli in principio auessint,contingit tamen interdum , t
post aliquem eius linguae gustum erga eam benὰ afficiantur. Quin etiam expedit aliquos ad eam Yelutiores, vel propensores designare, qui etiam
189쪽
1 o De Lingua Nebraea. quarto anno in huius linguae Rudio perseuerent saltem priuata ad id Academia instituta, ut ex ire
postea seligi possint,qui illam publice profiteantur.
In eadem Academia tradι etiam deberes aliqua introductιo ad Rabinos intelligendos . 3 Bimestri circiter spatio Grammaticae Institu
tiones absoluantur:quo in genere Patris Lellarmini ,quam Clenardι Grammatica commodior videtur, quanquam illam autor aliquanto magis locupletare atque expla- nare debe
190쪽
Hilosopbiae cursus triennio absita vendus est iuxta Constitutiones
nonseruatur Conimbricae, ubi ex fundatione Academia , quae ex gia automate dependet, posstriennium audiunt etiam Philosophi dimidio circiter anno lectιonem unam Philosopbia ore eridianam rid quod discipulis non parum confert, naeo semestra tempore ad pub icum examen o pra-
exercentur a Praeceptore: sine no Hro dedecore examini exponerentur. Hanc vero exercitationem Vix frequentarent, nisi alicuius lectionis laquam pabulo allicerentura. ostrι vero eo semestriJatis vacant repetitioni, ibidem p scribunt Constitutiones:& quia tunc habetur lectιo vna, quae ipsis prodesiae potest,ilia etiaauiunt, cum praes'rtim Conssitutiones dum dictit ' V 0ρpbiam mi us quam trivm annorum ibario latis non erit J non tam cauent, ne plus trie nio audiatur,quam ne minu liquo autem semestri vel parant se ad literas humaniores, o Grammatica, si eas avno sequenti docturi hunt ei Theologiam incipiunt audire Gametsi non incommode peret,si exercitatio illa Philosoplaca circunscrib