장음표시 사용
311쪽
27o Destuduis paulo plenius praeflari poterit in scholis superiori
. . bus, quarsim auditores cum Fidei rudimenta iam teneant,rarius ad ea recitanda cogendi sunt. Eavero de re plurimi licet circu erantur libelli , bre- nior tamen ille P .Canisi cathechismus toti Societas, detur praesιribendus, cum eo niihil magis per ,- - - spicμμm,distinctum, bene latinum, tutum, ac soli.
8 Curent Praeceptores scholarum inseriorum aliquos habere, qui sciant domos suorum auditorsi, G per illos inquirant de reliquorum moribus, o cur ad scholas aliquando non eniant. Non patiantur suorum odia, Isimultates, nec aliquid armorum in area,multo minus in scholis. Iam vero sicut socordes,acsegnes esse non decet in auditorum , ijs corrigendis,aut etiam puniendis cum sciuntur, aut facile sciri possunt, ita nec oportet barum re- rum anxios esse scrutatores, ne ijs prope quotidianis inquisitionibus, cy Iagellis schola redduntur infames. Nec publice puniant flagitia quaedam secretiora,sed priuatim: aut si publice, alias obtendant causas, s satis es eos,qui plectunιur,conscios esse
s Curandum tandem esset i D. Mur Annuntiatae Congrcgatio ex Elniano Collegio in reliqua propagetur. Continet enim mirifice adola centes
in os icto, ostrarum scholarum bonum odorem in totam plane ciuitatem diffundit . Ad eam vero Congregationem alliciendi essent Academia, in qua Congregationis alumni in dilatando . in re- petcndo
312쪽
Humanitatis: 27rpetendo,in praeIegendo diligenter exerceantur: aepropterea retinenda πideturvetus consuetudo, Ῥιad Academiam non cooptentur, nisi qui Congregationi nomen dederint . Illius enim proprio tanquam pabulo ad bancsolent inuitari.Illud vero commendandum,ne Congregationis , vel Academia exercitationes fiant eo tempore, qi conciones, facrae ve lectiones habentur in templo . Ha-rrim nanque fructu priuarentur
ntri : Templum quoque tam multis spolia-
313쪽
272 De studiis FINES AT VE EXERCITA.
tiones scholarum Grammatic & Humanitatis.
Onstitutiones 4. Par. Cap. r 3. B. statuunt tres esse oportere Grammaticae classes ordinarie, quarta Humaniorum liter aram, quinta Rhetoricae. Sed quia Grammati
ior est, quam qui tribus classibus capiatur , bi id contingeret, e cedunt quantibri Inam ex tribus Grammaticae classibus diuidi posse in duas. Cuius modi diuisio si instituatur, erunt sex clabes , Icutrium clasitum sex ordi es nempe.s Prima classis superior ordo.J Primae classis inferior ordo. J Secundae classis superior ordo.I' Secundae classis inferior ordo. J' Τertiae classis superior ordo.J' Tertiae clusiis inferior ord J 'Et in Tertia quidem classe explicanda sunt rudi nenia Grammaticae . In Secunda breue s facile compedium S3ntaxeos. in Prima absoluta S perfectu S3niaxis.Bini vero ordines, in quoi aquaque clusis diuiditur,sic Uidentur constituendi, ut
quilibet sortiatur partem fere dimidiam pensitiatq;
314쪽
Humanitatis. MI 3 oneris, quod ni toti classi obuenerat. Huctenus in genere; nunc desingulis ordinibus distinctὸ ac Δlucide,sumpto ab infimis initio. Tertiae Classis inferior ordo .
In hoc ordine primum exponamur pueris breues ac pesici quaedam singularum partium orationis descriptiones,subiecto uno aut altero exemplo: quae Δsumi possunt ex lib.primo Emmanuelis pag. Is c. ssequentibus. Deinde tradantur simplices Nominum substantiuorum declinationes qMinq; ex pag prima μὴ adsextam, prima Adiectivorum declinatio ex
pag.7. o Pronominum declinationes ex pag. I 2. ad finem r8. tantum.
Tum addiscantur quatuor simplices verborum coniugatιones ex pag. 3 γ. que ad finem 33.printermisso modo Potetiali s Permi tuo, alis enim fuerit post modum Subiunctivum addere hanc amnotatiunculam , t modus Subiunctivus aliquando explicatur per Possum, vel Sino. J Sed ante has quatuor coniugationes coniugandum est Ῥerbum Substantivum tanquam fundamentum reliquoruex pag. 2I. . ΠHaec plane videntur principio tradenda Tum ris,quia communiora ,magis necessaria,er facilio- rasunt His vero absolutis exponi posset sine ampendicibus constructio Intransitiva, quam ulgo Concordantias Vocant. 2M omnia trimestri maio
315쪽
inienda essent. Neque enim ad banc classem pertillent ebecedarq,quos Constitutiones aperte sepa rant i tribus classibus Grammaticae, S significantd Nostris non esse instituendos ordinarij.Ubi vero instituuntur ex peculiari concessione,non videntur admittendi pueri, nisi post septennium ; sunt enim ante hoc tempus molestissimi, a nutricibus potius indigent,quam ludimagistris. γ' i
Horarum diuisio in hoc ordine. Prima ho Dimidia reddentur memoriter primo descri- - -ς ς ptiones partium orationis. Secundo aliqua declina μῆμ' libra coniugatio:singulis autem Ῥocibus latinoruiemporum singula tantum ernacula interpretationes reddantur, etiam in coniunctivo in infiniti- no, ne multiplici interpretatione rudium mentes obruantur. Dimidia altera, explicabitur constru ctio intransitiva, Ninea pueri Variis modis, i / exemplis exercebuntur. secunda Dimidia tribuetur variis Nominibus inflecten-h0 ' ς anflectentur aute substantiva nomina aliquan - 'Φ'' δε - , aliquando singula cumsimulis, aut Κηi Epithetis; quae tamen Epitheta aut eiusdem aut diversarum Isint declinationum pro cuiusque facultate.Erit autem duorum gener u exercitatis sectendorum minuurn no modo,continenti serie seu perpetua oratione, itaπt quaeque nomina cum suis
Epithetis a Rrcto per singulos Casus inclinata ad
316쪽
Humaηitatis. 2 sdine i a singulis singulae diuersorum Casuum voces auulsae exquirantur. Dimidia altera in flectendis verbis ponetur: secteistur autem Verba sicuti mina, tum continenti serie a prima verbi voce per inclinationes omnes ad finem que modoriuymnium:tum interrupta Narijs eiusdem verbi v cibus discipulis singulis proponendis, iisque e AI-gari in Latinam linguam, τ ὰ Latina vertendis vicissim invulgarem. Inter declinandum autem perpetua serie Pueri assuescant per gula tempora
breuem aliqua orationem addere eiusdem Temporis,quam in vernaculam lingua conuertant. hJuescant vero Pueri tempora omnium erborum cum
iusibet Coniugationis tanta dexteritate cognoscere ι facit lime ex vernacula lingua Latinam, sex Latina vernaculam vocem illi respondentem reddant: prolato etiam no Tempore activae vocis statim passiuam adiungere. Recte scribere, Npronuntiare Pueri doceatur. Semihora Scribere quidem vel illic traditis , vel domo allatis vixini ire exemplaribus, quae elegantia ita emendata 't. m*Π i-RRPronuntiare vero uno aliquo clara voce praelegente aliquid Ciceronis audientibus aliis , NYicistim hoc ipsum obeuntibus,donec ita emendate pronum tiare assuescant , ut nullum in eorum oratione ex ijs Ῥitium appareat, quae prima Emmanuelis admonitione castigantur. Eadem exercitationes N eodem modo repetan scholis tur,nisi quod postremasemibora non videretur in- pom ri- commodiim, si inciperent elementa Graeca cogno-d-δὴ Τ'
317쪽
x s De studiis scere, σίγllabas coniungere, scribere etiam
Tetuae Classis superior ordo. Hic explicentur primo reliqua rudimenta pamnum orationis: secudo difficiliores Declinationes, qua supersunt ex Emmanuele tam Substantivorsi quam Adiectivorsi tertio reliquae verborum Coniugationes quaesunt post quattuor illas simplices,
addiscantur. In bisvero dum Pueri exercentur, doceantur classes etiam Verborum Actiuorum. Passivorum sine appedicibus t Secunda classis,quae mul tis rebus oneranda est,aliquantulum leuetur. datur tandem aliquid ex epistolis M.Tullis. eiq; his omnibus absoluendis tres menses impendatur. Diuisio horarum in hoc ordine. h
Dimidia reddant memoriter Tullianam praeloctionem cum aliquo Nomine eu Verbo anomalo. Altera dimidia explicetur classes verborum Activorum Passivorum cum aliquot istematis emtempore componendis iuxta praeceptum,quod tunc expositum fuerit. Haec autem facilia,breuia, seiusmodi sint, ut multa uno die proponi possint: multi item per ilia exerceri donec eam facultatem assequantur t de rebus, quae ad eos pertineant, interrogati,non magna interposita mora possini respondere. Quo vero dimitii occurrit ex Gramma
318쪽
Πumans talis. '' ilia exponendum, blemae praelectionis et repetitio. Dimidia, M.Tullii praelectio explicabitur il Ma seeundagistro simpliciter N nullo rersi apparatu,nulla lo- hQ- ante cutionu varietate: totide latii vulgari, linguae voci m* - -R3bus,vsque propria vim vocabuli euium Iocuilonis exprimentibus:nee alia sedantur,qua quae didicersit in dies ex Gramaticis. Hora quadrate absoluetur lactio, o altero repetetur, idque a quam plurimis. Satis en habere pueros gustum quendam Iciceronis , ut inde compositionum suarum prima , exempla decerpant. Itera dimidia Icribendi diactabitur argumetum perbreue ac facillimum, atq; ex iis fere, quae frequenter in familiarem sermonem incidunt,ad imitationem tamen Ciceronis,quoad eius fieri potest, ο Nomina flectentur ijs serva tis,quae de inferiori ordine didia sunt. Exerceantur inverbis coniugandis, iisque dictv vluma Aficilioribus,qaliquo ordine seruato, secvt s in miliora Nominibus , ut nempe d simplicibus veniatur ad δ' ς ς ι Anomala:deinde ad Defectiva: tum ad Impersona qμ' lia: rursusque cursu absoluto periodus eadem repetatur,nec ab re fuerit sub finem aliquid ex Cic
rone ab vno mi altero clara voce pronAntiari, iquod ad emendate Iegendum conferat. Dimidia reddentur memoriter ea, qua pridie Prima hoex Grammatica exposita sunt,er Verborum contu pQ ς gationes cum multiplici illa interpretatione,atque Rhi δ' 'annotationibus:altera dimidia puerorum Themala recognoscentur,cr emendabuntur.
319쪽
secunda Dimidia exerceantur breuioribus thematis exp*mςxidi tempore componendis quae aliquando ab ipsismei μ' pueri, se vicissim lacessentibus proponenda sunt. AItera dimidia declinetur partim,partim conimgetur.
Vltima Exerceantur iόGraris expedite legendis: possim/h' η θι s aliquid exponi de Grammaticae Graecae rudir' inuit, is euiter ac perspicue.Pueri tandem , t d principio Latino sermoni assuescant,cu de communibus rebus, s quae in quotidiano prope su positae sunt,interrogantur, Latine interrogentur, spondeant. Quod multo diligentius insuperioribus classibus seruandum est. Secundae Classis inserior ordo .
S lxxi' Hic appendices primi generis intransitiuae cono: RQ Rructioriis,s omnes Personalium,atque Impersonalium Ῥerborum classes cum constructioneverbi' infiniti,er casibus,qui omnibus verbis sunt communes sine ullis appendicibus exponantur: necnon π genera Nominum. Explicabitur etiam facilior aliquis liber epistolarum M. Tulij t xii .s xiiij.
Horarum divi sio in hoc ordine. Prima hora. noeme Dimidia memoriter recitetur lectio Tulliana Παλ cum VerboYηo,seu Nomine difficiliore Altera dimidia explicetur aliquid ex praeceptis Grammatica , quae ad hanc scholam pertinent cum ex
320쪽
Humanitatis. 279 temporali Thematum conuersione, τ quo die nihil ex Grammatica exponendum occurrit , heste M lectio M. Tulli cum exercitatione repetat Hr. Explicabitur Cicero per quadrantem circiter eo Secunda
dem fere mυdo, qui superiori ordini Tertiae clastis praestitutus fμit,nisi quod hic plura suppetent Gra 'μmatica praecepta, quae inter praelegendum indicari possunt, S exigi inter repetendum,quae exercitatio quia alde utilis est, reliquum horae occupet, o in caeteris etiam classibus conseruetur. Sub finem thema dictetur iuxta Grammaticae canones, quos iudies pueri audiunt. Strenue acetur inflectendis Verbis, cureturq; Vltima sene quae ex Tarιibus orationis edidicerunt, obliui. Rantur,sunt enim permultum ad constructionem ina cessaria. M. Dimidia recitentur mera oritζr praecepta Gram Prima homatica cum Verbi Q ut sit nul distant eorum Praete ra pomeririta , Sμpina, significationes. Al ra dimidia di 0
Dimidia exponantur canones degeneribus No' Secundaminum, ante exposita diligenter exigantur, N pomcxidi aliqua mina declinemur. Altera dimidia the- δη
mutis extemporalibus exerceantur.
Ponatur in Graecorum Nominum simplicibus, Ultimas contractis declinationibus,quae N edihi a Pue semihoraris deberent, destribi, ut altius haereant memo- ' riae. Quod etiam multo magis praeflandum est in