Metaphysica vetus & nova, logicae criticae nuper editae tanquam pars altera adjuncta, ... Authore p. Hermanno Osterrieder .. °1

51쪽

34 Oatologia Praefatio.

mos, &bam olim verissime pronunciavit Magnus ille S. AususTINus l. 4. de dodr. Chrs. c. II. Bonorum ingeniorum . insignis est indoles, in verbis verum ama re, non verba: quid enim prodes clavis aurea, si aperire, quod volumus, non

potest, aut quid obest lignea, si hoc po

test y quando nihil quaerimus, nisi patere.

Intentio, . Iami quantum ad materias in hae& scopus parte contentas yttinet, Scotistarum scribon' equidem principia pro tyronum quos

ad Theologiam Scotticam praeparandi animus & imperium mihi fuit captu utilitate, plerumque sequor, non

tamen ita, ut praejudicatam potius authoritatem, quam rationem in quocunque praevalere sponte mihi patiar, memor illorum, quae in Logica critica Iol. 3 . protestatus fueram, indeque & illis, qui civitate donatas Neotericorum Catholicorum sententias tueri velint,

pro virili meo satisfacturus, istorum Philosophorum principia nedum , ubi occasio fert, clare expono , sed &quandoque amplector, ut sic iidem tyrones pro genio docti moderni saeculi de utraque Philosophia tam Per patetica quam Mechanica, solide dis-

52쪽

urrere, veritatemque, unde unde ha-eri potest, eruere, prudenterque am-

VII. Quidquid porro de prima hac Divisio. etapb3sce generalis parte universim uaeri potest, ad quatuor praecipue apita referri solet, quae & totidem lissertationibus pertrabo, quarum I magit de conceptu entis in genere, dequettributis ejus generalibus. . ada dei versis entium clasphus, 3-de entis stivitate, sive de illius principiis &aups: 4ta denique de locatione &duatione entium. Dissertationes Uero rurim in sectiones, & has in articulos duido. Igitur auspice DEO & DucE1ΛRIA sic opus aggredior l

53쪽

rS Galalogia Disertatis L

sectio I.

Conceptu emis in genere, deque Attributis ejus generalibuA

PRAELIMINARIS. 'De Primis Ognitionis humanae Principiis.

VIIL Uoniam ontologiae munua est prima ae aniversalia Omnis cognitionis principia tradere VI.) merito hic in limine,

antequam gressum ulterius promoveamus, quid per ejusmodi principia intelligamus, 3eqvot numerenturi declarandum, nitideque dilucidandum ve- Principia nit. Est autem Principiam primum ta eostes ih. h. py0p0stio, quae in serie veritatum prima existit. adeo ut ex illa veritates reliquae omnos deduci, atque in eam ultimato resolvi queant. Sic e. g. ista

54쪽

De Principio Contradictionis. I x Articillaec propositio: anima est os simplex, plerisque Philosophis assignaturro principio hujus propositionis: ani- - a est immortalis, eo quod omnis deuime immortalitate demonstratio in eam ecidat. Quia porro Omne8, quaS cΟ- noscimus veritates, Vel nece laria sunt. et contingentes, Log. fol. as9. dupli is quoque generis Principia pro haeuplici veritatum classe vulgo assig. antur, nempe pro necessariis Princ tim contradictionis, pro contingenti. us vero rationis su icientis principium,

Iamus de singulis l .

ARTICULUS L .

De Principio Contradictionis.

contradictionis, sive ut L alii scribunt Principium de coΠ PMneipiuadictoriis , Vocatur ista proposita, Contra-idum ab Aristotele traditat. 4. Metapo. digionis

e , facitque hunc tensum ζ contraia oria veriscari non posJunt de eodem tindam idem respectu ejusdem. Log. l. aO4. Nempe quia lublata hujus opositionis veritate aperta sequere. B tur

55쪽

... I 8 Ontologia Dissertatis LMetio I. tur eontradictio, hinc merito contradimonis principium ab omnibus in digita. tur. Et quia insuper rerum e sentia aeque ae necessias ex eodem 'principio determinatur , ut sit hac potius quam alia, Principium quoque necesitatis, &esentiarum ab aliis audit.

Principitim Contradictionis est omnis omnino veritatis principium ab. Iolute primum. Est primu X. DROBATUR. Illud est principium cognosce- Ε omnis Veritatis absolute primum, di prinsi' quod a nullo priore potest demon-PR- strari. & ex quo veritates omnes reliqquae doducuntur VIII.) atqui principium Contradictionis ex nullo priore se potest demonstrari, sed potius ex illo

tanquam priore, Veritates reliquae Omnes deducuntur: ergo &c. p. m. quoad

I. partem. Si ex aliquo priore sive a priori posset demonstrari, deberet

ex alia propositione priore, aut principio notiore firmari Log. Di. 469. atqui hoc non: ergo&c. p. m. Quaruun-que

56쪽

De Principio Contradictionis. I9 . . r Artic. Lque demum propositio assumatur, semper hoc principium contradictionis supponi debet: ergo istud ex alia propolitione priore, aut principio notiore firmari non potest. P. A. Si enim illud prin- Cipium non assumatur, tunc quaelibet

alia propositio, quae fundamenti loco ponitur, & vera simul esse posset. &falsa, & consequenter eo ipso veritatis principium esse nequit. Ex quo e Videnter quoque, ac positive probata est m. quoad 2. partem. Negative tamen ulterius sic probatur L si daretur in aliqua propositione veritas, quae non ex Iliee pro. hoc principio deduceretur, esset U. g ptimior

in hac propositione: quodlibet est, quod quodliberest, vel alia simili: atqui hoc non: er rivo go Sc. M. est Cl. Ρ. Busser citati a Cl qix

P. Hauser Ontol. p. I. S. II. m. p. haec eoenose ipsa enim propositio Vel nonnisi de' di princi- pendenter a principio contradictionis era pium, est, vel, si non nihil accuratius perpendatur, cum eodem coincidit. p. m. quoad I. membr. Sublato enim principio contradictionis determinate affrmari nequit, quodlibet ese, quod est, quia aeque pollet ηοη esse, i simul S semel, quod est.

Dein quoad a. membr. Illa pro potitio facit reuera hunc sensum : INOFbile

57쪽

sectio I Nec ista

eto Ontolog. Dissertat. I. ese illud ipsum, quod est: ergo. U. Etiam

illa propositio Cars lii: ego cratio: er go sum, quam ipse pro primo veritatis' principis statuit Log. sol. IlI. eX principio contradictionis deducitur: ergo &c. p. A. Fingat enim Cartessius, Principium

istud posse descere & fallere: Jam ergo cum se existere scit, aut cogitare, nesciret simul, num existat aut costitet,

quia sic fieri posset, simul & ipsum existere, & non existere; nam sublato eOdem principio utrumque smul possibile foret. Dein ista Cartesii propositio

est mere contingens, & vera tantum EX hypothesi , quod ego cogitem de existam,& consequenter tantum particulare e L fatum , non universale principium, prout esse deberet. UIII. Neque haec propositio ullam habet connexionem cum aliis eognitionibus, & veritatibus partie ribus scientiarum, utpote quae essent, licet ego non cogitarem, nec existerem. Denique in illa propositione idem probatar per idem, quae est aperta fallacia. Log l. 282. Nam haec propositio : ego cogito, reipsa facit hunc sensum: ego sum res cogitans Log. DLIs6. & consequenter , dum dicitur : Ego cogito, dicitur quoque jam implicite saltem: edo sum: ergo Cum

58쪽

De Prineipio Contradictionis. 2I

irsiam infertur: ego sum, insertur proris idem, & plane coincidit cum illohryssippi: Si sol lucet, lucet: lucet auism : emo lucet ; nam & illa Cartesii j, ta Logicam ita sonat: si sum, sum:

Em autem: ergo sum.

Nec dicat Cartesias. 'Illud est primum Jeritatis principium, de quo ipse cer- Us sum, etsi caetera omnia falsa esse lapponerem: atqui quod exsam, dum possito, ita certus sum : ergo. . Nam R. N. M. sed insuper tale principium debet non posse ab alio notiore siemonstrari, & insuper habere connexionem Cum rerum essentiis, aliaeque veritates omnes ex eo solo deduci debent, quorum nihil in isto Cartesii principio reperitur, unde m. Syllogismi potest re t0rqueri ; nam pariter certus sum e. g. quod totam 3t majus sua parte, quod bis duo sint quatuor Sc. Neque tamen una vel altera harum propositionum pro primo veritatis principio haberi potest : ergo a pari. XI. Corollaria. Id Principium con Hoe prim ctradictionis non solum universale, sed cipium 2 necessarium est ac immutabile; non est im- enim easus aliquis datur, vel dabitur, mutabile,

59쪽

sectio I. aa Ontolog. Dissertat. I. non sit; secus quippe fundamentam

omnium veritatum primum, X.) adeo. que etiam omnis omnino verisas cor-llueret, nullaque prorsus in mundo

existeret scientia. quod tamen falsissi-Proeedit mum est. Log. DL ssa. II. Illud prino iam in cipium procedit quoque in Divinis, ita DλViniβ. ut neque DEUs contradictoria Verifieare. aut simul producere queat. III. Hoc ipsum principium est fons & origo omnis certitudinis metaph sicae, Log. Ρι. r74.3 eoque sublato tollitur certitudo metaphysica cujuslibet propositionis, unde nec altera Cartesii pro positio de idea clara S distincta, Log. sol. 7 tr. ν pro primo veritatis principio haberi potest, utpote quae solam parit certitudinem ph licam. Loc. eit.

ARTICULUS IL

, principio rationis sufficientis. Ratio fuLXII. T Atio 'sciens vocatur illud vel

ciens. In motivam vel finis. ex duo eOE In motivum vel finis, ex quo cog

noscitur . ear alterum existat. e. g. aeterna beatitudo est homini probo ravo suffciens, ut in hoc mundo abneget temetipsum, S sequatur Christum. Item

60쪽

De Principio Rat. susc. 8 3 Artie. H hbitis & vana nominis sui amplifican- cupido fuit Alexandro M ratio suss- .ens Darium oppugnandi &c. Multiplex datur rationis sussicientis ecies; nam I. alia est ratio suffciens Po bilissibilitatis, ex qua intelligitur, cur ali Ru auid suptisibile. Sic interna voluntatis Ostrae tam ad bonum quam ad malum disserentia est ratio lassiciens, cur post bilis sit nostra aeterna damnatio, dicen- S. AususTINO: Si cessaret voluntas Upria, infernus non esset. II. Alia estrualitatis ratio, ex qua patet, cur Atti alii quid sit actu e. g. accepta injuria est Τ itio, cur alter actuali ira excandenlt. III. Datur quoque ratio iussi. ens extrinseca & intrinseca. e. g. Me Ocboliae, hominem occupantis, ratio issiciens interna est vitiosa sanguinis

cro est e. g. praesens miseria, pauperis , inflicta calumnia &c. IV. Aliarnique vocatur ratio suffciens sm- Simplex ex, alia composita, seu duplex. Sic&comp . g. ratio suffciens simplex ereationis sita undi est sola voluntas DEI ; ratio

ero iussiciens nostrae salutis aeternae t tam gratia DEI , quam nostra coopetis, adeoque ex duplici ratione compta.