장음표시 사용
31쪽
1 Ε prs TOLA LIps IEN sis O commendatione ingenii dignum babitum esse,cui tam tus honos jure committeretur; tamen,quominus festinarem dure ad Te literas , tuaeque oepraesenti, peratae amplitudini gratulari, ilia res essecit, quod neque naturae me.e, neque instituti ungnam fuit, isa accurrere ad laudem, oe gratulationem, ut fortunam magis, quam judicium secutus viderer . Explicat postea , quam multis de causis adduci potuisset ad credendum , optimo jure eidem, nulla interposita mora, deberi,quod impendit, ossicium; at subdit,se expectare tamen voluisse, quoad certius aliquid de ipso ad se perferretur. Atque tandem subjungit: δε-
mum existimavi maturum esse scribere aliquid ad Te, O Tibi de tuis amplissimis ornamentis iratulari, cum jam non ad incertam amplius spem, sed ad firmam , ω fundatum de re opinionem mea oe Letitia,
O gratulatio dirigeretur. Firmae autem hujuscemodi de Cardinale Alexandro opinioni eventus Iostea abunde,& insigniter respondisse, non Sado-eti tantum, & trium aliorum Cardinalium, quos
laudavi, Epistolae nos docent, sed quam plurimamzum temporum documenta, eaque pariter testimonium perhibent eximiis virtutibus Raynutii, qui Alexandri frater fuit germanus, S Ascanii S r-tiar, eorundem fratris consobrini, quos ambos tenera aeque aetate Paulus Pontifex sacra Purpura d navit. Pleraque ex eis monumentis digesta, prout occasio tulit, in mea superius memorata Editione reperies. Hoc ipsum argumentum retracta
32쪽
in calce ejus Praefationis, quam apposui libello de Vita Cardinalis Contarent, his verbis sum usus:
cbe se fra questi loquor de praestanti silmis Car
dinalibus a Paulo III. renunciatis banno avulo
Logo i tre gio υani suoi Nipoli , eloe Auessandro, e Rauuetis Farnesi, e Guido Ascanio Voreta, bogia fatio evidentemnite constare net Capo secondo delumia operetra, Imago &c. ebe neva scella pure di es, i quasi furano at certo gran lumi delyagro Collegio,
longe majores extiterunt virtutiS parteS, quam con
sanguinitatis, algiudi o di quei irreprensili Cardinali Contarini, Polo, Sadoleto, e di altri ancora ; -- me per Isesso riguardo, eloe s una τὰ tu ambe de' teneri funerulli capace di generare nelle menti lanie, e perspicaci non incertam spem sper valermi delis parale deli' sesso Sadoleto sed firmam fundatamque opinionem ,pote Giulio Inseneta veruna cen*ra avvanetare aI Cardinatam ii sanio gi anello M berto de Nobili, la qual elegione non solo non riguam do per moruosa Paeso IV. Pontefice di sommo ge- is , mu solovi di piu ι' sesso Roberio in eia di anni 1 . at grado di Biblioteeario delia S. Sede; e res pote pure Pio IV. seneta censura promoetere S. Carrio Bor meo in ela d anni xi. alia sagra Porpora, edun anno di pol alia Mitra di Milano.Quoniam vero M. Antonium Flaminium, aeque ac Cardinales Contarenum, luna, Sadoletum, &Bembum , plausus edidisse comprobaveram ob Purpurae honorem festine collatum, praeiertim in Alein
33쪽
16 EPIsTOLA LIpsIΕNs Is Alexandrum Farnesium, hujusque divinam indolem, publicae utilitatis amorem, sacrarum literarum 1ludium multis en mijs commendata ab eodem Flaminio fuisse, par erat, Κtestino, ut hac etiam de causa suffragium meum firmo praesidio muni-rum arbitrareris. Legesis in T. X. Amoenit. Liter. Iob. Georgii Schelhornii brevem vitae M. Ant. Flaminii descriptionem a Joach. Camerario concinnatam , & in T. II. Amoenit. Hist. Eccles . & Liter.
ejusdem Schelhornii lucubrationem inscriptam de Milione M. AntoniiFlaminii, atque utrobique deprehendes quam praeclare de hujus religione, & pietate sentiant, ac dijudicent homines vestri, & praecaeteris quanti faciant librum Explanationis Psal morum ab eo conscriptae, inqua, ajunt ipsi, ubivis elucet eximia in Deum pietas, ardensque Numini optimo serviendi,&placendi studium, atque animus divino spiritu plenus. Laudes igitur, quibus Flaminius Card. Alexandrum Farnesium, ut primo iste ad eum gradum ascendit, cumulare non dubitavit passim in Scriptis suis, & in ipsa quoque
Epistola Nuncupatoria ejusdem Explanationis, non video, cur, ceu ad religionis canonem castigatae, maximum pondus habere apud vos omnes nota
debeant, aeque ac apud nos sanctissimorum, sapientissimorumque Cardinalium suffragia superius indicata . Desine itaque, Κiesingi, percontari , quonam fundamento nisus calculum meum adisjungere recusaverim Pallavicino, aliisque etiam
34쪽
Catholicis Scriptoribus Paulo Pontifici notam inurentibus, quod Nepotes adolescentes sacrae Purpurae honore dignatus fuerit. Verba autem illa Pauli morientis, quae ex Spon-dano recitas , affirmasque huic Ciaconium, & Raynaldum concinere, incerta tantum ex fama pro-djisse, idem Spondanus te docere poterat, dum in ea narratione verbum dicitur usurpavit, & praeterea non est cur illa de Cardinalibus ejus Pontificis Ne potibus dicta censeri ullo modo debeant. PEquiorem profecto, quam Scriptores illi, & PaIlavicinus etiam, erga Paulum III. in negotio de quo agitur, se exhibuit Natalis Alexander, siquidem de tribus ejus Pontificis Nepotibus ita loquitur, Luos praeclarae animi dotes, oe egregia merita non temere adlectos ad Purpuram comprobarunt.
VII. Missis autem his omnibus, in quibus rei apex non consistit, circumstantiis, in ilIustrius tractationis argumenis tum meas nunc extemplo transsero meditationes, demonis straturus, susceptum a laudato Pontifice mulso Tertio religionis emendandae negotium , nec non consilium, de instituendo aliquo ad componenda partium dissidia, concilio, quod tractationis caput est, tanti non esse aestimandum , quanti illud secisti. Placet huic argumento , quod ad restaurandae religionis negotium a Luthero se licitet conis summatum spectat, potissimum inhaerere, & illud data opera diluere. Filo Ariadneo instructus TuuM, UIR FMINENTIsSIME , sequor institutum, quia in toto Capite Quarto prolixe agis; de earis Pauti III. pro Eretosa refoνmatio. ne , ConeVis Oeeumenici convocatione, concordia Principum christianarum, horum faedere adveUM Turcas, deque itineriabus ' Vid. l. e. p. 13. 77 Diuitigod by GOrale
35쪽
bas ob ea; ipsas eausas aetate admodum senecta, ab eodem susceptis. En totum hujus Quarti Capitis titulum, rerumque tractandarum indicem. Dignum sane argumentum, quod uberius tractetur & eruatur , quia Romanenses oblata pacis & concordiae otia urgent, Protestantes autem pertina ces, & omnis unionis impatientes fuisse, & adhuc esse, susurrant, quin imo clamitant. Ne anfracto ambiguoque itinere in hoc gravi argume to fluctuari videar, mearum video esse rationum , Tu αtractationi, & doctae demonstrationi presso inhaerere pede,& demon strationis argumenta ex ordine, quo allata sunt, ne littera quidem mutata, recensere, ut tanto planius es se possit, de nostra concertatione, iudicium. Primum igitur, quantum colligo, argumentum ad demonstrandam seriam, & non fucatam Paulli Tertia , de unione Ecclesiae stabilienda, voluntatem, depromis, ab illustri illo, quem ex optimis viris, eisque maxime Purpuratis coegit, conseia sit, ut vulnera Ecclesiae Romanae ante omnia sanarent, &deinceps de mediis, quibus tota Ecclesia possit restitui, &uniri , cogitarent, fiamque serrent sententiam . Quod pium & Iaudandum Paulti Tertii de Ecclesia emendanda
Romana a capite usque ad calcem his commemoras verbis'.
PLVa illa s Epistolae Poliὶ produnt de suscepto a Paullo III. is consilis, in ipsi Ponti eatur primordiis, dotios scitieet ,sanis ctosque viros Romam accersendi, quorum opera corrigeretur, ,,ae restitueretur Ecelesastica disciplina, expeditiorque cogen- ,, di Oecumentei Conciali via voiretur, ostenduntque propte- ,, rea ab omnι prorsus veri militudine nihil magis alienum is dici posse, quam Paullum III. sanctas illas cogitationes , de ,, quibus Sarpius, eum Cardinalium Collegio communicantem , is nihia minur, quam de felici earundem exitu Disse solliciis tum. Simulationis larva, si quam lue ad eam rem induisisset, non erat cur eundem adigeret ad eapienda ita operosa, is ita sumtuosa consilia ,efuscemodi fuerunt, Carasm ct Co ,, resum Venetiis advocare, Potam Patavio, Giber Ium Hero
36쪽
,,omnibus tres alii, qui Roma aderant, adjuncti, I Hicet Conti tarenus , Aleander, Badia, celeterrimum illum Conven- ratum consarunt, quo ceνte non alius αο Itor, non alius sapienistior, cogi potuisset. Et paucis intersitis lineis o AI is prolati a Paulo Constat ejusdem argamentum suppetit no-
is bis ex delata intra paucos annos Novemυiris tuis Roma- ,,na Purpura, omnibus nimirum praeter Contarenum, qui ea
is donatur jam fuerat, o Gibertum, a quo recUatam fuisse ,, haud levis comediara est, de qua ego in Di atrita altera exis Aritissimis Giberti operum nuperis Editoribus. Hac omnia ,, excogitasse, ct re ipsa perfecisse Pontificem, ut scena tan- istum serviret, animo autem potir engager se Cour & les,, Cardinaux a se ire nati re des obstacles au Concite, a finis d'eloigner par la la reformation, Me eerte affirmare quisis nequit , quin prius verecundiam omnem exueνis. Paucos dAmis taxat menses post halitum Conventam, de quo modo dies m,, , quonam novo documento Paulus III. comprobaverit, nia
is bit se antiquius habere, quam Reformationis opus ad exitum ,, perducere , testis adest Contarenus in Epist. ad Polum data ,, dis Iz. Maji II 37. Pontifex, inquit, aggressus est Refo D mationis negotιams cepit a se ipso, elegitque quatuor Carinis dinales , Simonetiam, Ginnucium , Theatinum, o me, quiaribus injunxit , ut diligenter videamus , ct eorrigamus ea,
is qua expediri consueverunt peν Dat aratim. Nos non deeramus, , officio Christianorum praesutam . Omnes fere Revexendi simiis Cardinatis favent Reformationi s incipit immutavi facies,, Confistorii, ea qua proponuntur non ita faciis expedivi incria D piunt, Canones proferuntur, perpenditur, quod feri delet, is ct quid non feri ι adeo ut magnam spem, non dicam conce- ,, perim squia nunquam desperavi , sed foveam, res nostrasis quotidie melius processuras ummopere, cupio te, ac Reveren-
dissimum Carpensem, nobis adesse , ut plurisus operam danistibus Respablica Christiana faciatur instauretur. Placuit haec accurate adferre, ne sublectae fidei commem
37쪽
3o Ε Is TOLA LI sIENs Istator esse videar. Iniquus sorem rerum eensor, & eandem referrem proculdubio gratiam, quam perceperunt & Paulistas Samias & Cura erri ' qui dixerunt, poην evager se Couνθ Ies Cardinaux a Dire naitre der obstacus au Coneiae, a sis cetiigner par Ia la Reformation , si hoc Paulli consilium improbarem. Bene omnino egit & sapienter Paullus Te tiαν, quod consessum Virorum sui saeculi, eruditione , pi tate , & prudentia illustrissimorum convocavit ut sentenistiam, de emendanda Ecclesia, & Curia Romana indie
Turpe es Doctori, si eulpa redarguis ipsum.
Gratiam, quam a me inierunt quotquot, potiusquam bene 9 sapienter, ut ipse fateris, in hoc negotio Paulum egisse agnoscant, id secum eundem constituisse affirmant, ut technis, fraudibus, callia ditatibus homines ludificaretur, hisce verbis declaravi in libello, ex quo jam jam recitata attulisti testimonia, ac modo iterum declaro, nimirum eosdem verecundiam omnem exuisse. An ut hoe etiam loco inculcem, quae in eodem libello leguntur) ita sumptuosa, & operosa consilia a Paulo adhibita in cogendo ex dissitis regionibus consessa
Virorum sui μculi, eruditione, pietate, oe prudentia ilius risimorum, Sanctae obedientiae praeceptum iis
dem injunctum, ut absque mora Romam accederent,Romana: Purpurae decus praemii loco ipsis concessiim, eisque deinceps mandata graviora quaevis Sanctae Sed is negotia, eademque ex ipsorum sensu a Pontifice composita, ac temperata, an inquam , haec
38쪽
haee simul juncta apertissime non evincant, ei Pontifici simulationis larvam affingentes, verecundiam omnem, ut dixi, exuisse, quin projecisse censendos esse 3 Haud leviorem profecto notam iidem merentur ea praeterea de causa, quod stupidos,& ba
dos, ac nil minus quam stipites reputasse dicendi sint eos ipsos Viros, qui Paulum Pontificem quoti
diana assiduitate tractantes, optimam dumtaxat in ipso promovendae Reformationis voluntatem, nus
quam proinde ludificationes illas internoscerent.
VIII. Facies Ecclesiae, Curiaeque Romanae a multis inis de saeculis tot maculis, vitiliginibusque erat deformata, ut jam ante Paulli Tertii tempora, complures, quorum nOmina brevi calamo reserenda sunt, Pontifices de hoc salutari Resormandar Ecclesiae Romanae negotio cogitarint. Cogitarunt, inquam , quia nullus rem ipsam sortiter est aggressus , unusquisque multis molestiis & impedimentis perterritus vix primis digitis eandem attigit. Duo igitur capita demonstrabo, quorum prius est, Resormationem a nonnullis Pontificibus esse tentatam s posterius autem est , quod haec ipsa, quam Paultas Tertiar suscepit, emendatio, non dinstrinas, sed abusus tantum, & deperditos Curiae Romanae mores attigit, proinde vix emendatio appellanda est. Memoriam praeteriti temporis repetere saltem libet a
saeculo XU. a Conciliis, inquam, Constantiensi & B Ii-- si ad ipsam selicissimam Lutheri nostri Reformationem.
Satis cognita suerunt nonullis Ecclesiae Romanae Episcopis,& viris, quibus Ecclesiae purioris cultus curae fuit, cordi que , ulcera, nihilque magis habuerunt in votis, quam ut illae eluerentur maculae . Nec Iacobus Benignus Bossuetur inficiari potest, Ecclesiae reformationem a populo, doctoribus, & Episcopis Catholicis diu multumque esse desideratam. Praeter enim quam , quod prostant Imperatorum
39쪽
32 EPISTOLA LIpsi EN sis imperiique procerum gravamina a Iacobo Fviderico Geoetio multo labore congesta, lectu quoque digna est Sigismund.
Imperatoris Epistola in qua 1uum desiderium, ut res E elesiae deperditae in Concilio Constantiensi restituerentur, ita exposuit: Eximio desederis jamdiadum tenebamur, ut di sus nostris videre possemus unicam Christi sponsam Catholicam feliciter reformatam, postea vero eum ad imperialia guberna cula fuissemus assumti, id, quod nobis erat in desiderio , tram fuit in praeceptum, eum teneamur sanctam matrem per imp xiale cium tueri. Quae fuerit illo aevo Ecclesiae, inprirnis autem Episcoporum & reliquorum clericorum conditio, Henricur de Poo , & Ioannes de Serisanis hujus Concilii Procuratores, Pontifici Ioanni hujus nomine XXIII.& reliquis Episcopis serena fronte , testibus Phitino Mornao & Hermanno ab Plarriso indicarunt, libere edisserendo: Ecelsa praesulei ct Episcopos esse vitiosos, pe is dediator sceleribus, esse homicidas, venescos, Simoniacos, sacrat for , haereticos, impios nothorior atheos. Spes autem , qua
actabantur purioris cultus defensores cum ipsius Concilii Constantiensi eventu exspiravit, nisi illud dicere velis emendationem, quod sanctioris fidei testes, eorundemqueIoannis micles jamdudum demortui cineres & libri igni sunt traditi ,Ioannes autem Husui de Hieron mus de Praga vivi in rogo combusti. Res religionis Christianae, ubi eum in locum fuerunt delatae, ut in dies magis magisque labascerent, de Concilio Basiliens Ecclesiae, & imperii proceres dentio cogita runt eodem Saeculo XV. paucis a Concilio Constantie praeteritis annis celebrando. Aerius in hoc concilio dispu
- vid. Imperatorum , Imperiique Prmcipum ae Proceri tet. Nati Germ. Gravamina, advers. sedem Roman. totumque ordin. clesiast.Lips. 3723. ' Vid. Goldasti Constitution. Imperial. m. I. P. I 46. Vid. t Histoire de la Papautε. p. 679- ' Vid. Ac . Concit. Constantiens Tom. IV. p. 128. seq.Vid. Raeti Catalog. verit. R Lib. XIX. p. i832. eons L'Εni t Historie du Concit. de Constance Tom. I. Liv. p III. 287. Vid. laudati Hatatii Act Contil. Constantiens. Tom I. Part. V. Tit. XV.Cae. III. p. 73 & AEneae Sylvii Lib. de Origine Bohem. s. historia Bo mica ad Nphonsum regem Arragoniae Cap. XXXV. p. In. ολ
40쪽
tatum est de emendatione sacrorum,& gravissima profecto in Romanum Episcopum, & reliquos Ecclesiae ministros evulgata sunt mandata, ut novo usi Concilii optimates calcari, socordes Episcopos incitarent. En legem in Comellio Basiliensi sancitam. Iuod si ipse Romanui Pontifex ,
crassa pradicta persona Me facere ne sexerint, aut ipsum Conciliam qκο uo modo de facto impedire , mutare , prorogare , dissolvere operam dedoint, infra quatuoν menses eum reati satisfactione non respuerint, extans Romanus Pontifex , a
papali , ct narie a per seme a sua dignitate , ct administratione fini ipso fatio suspensi. Da quidem papalis administratio
ad sacrum Contilium ipso iure devomatur. Iuod si poenas pra-dietas per duos menses, post dictos quatuor, animo sustinuerint
ndurato, eontra tam Romanum Pontiscem, quam praedictas
personas, usque ad privationem inci me , per Concilium generale procedatur. Gravi hac sententia ex alto sopore excitati Pontifices, quo sui ossicii essent memores, quandoque consultationes, de tollendis gravaminibus & emendanda Ecclesia , instituerunt . Alexander M. rogatus, ut Concilium celebraret & decreto Concilii Constantiensis , juxta quod e decennio in decennium Concilium convocandum, prout tradunt Harduinas ' ' , de Lanfantur ' ', iaceret satis, res serias inter ludicra & impuros aestus, quod optime observarunt Ciaconius ,Natati, AIexander ' ' , & Fle riar ', procrastinavit, ne ipse veniret in periculum. Ovum ovo vix similius est , quam Alexaniso in Ialius Secandas, infelicis memoriae Pontifex. Cum ille emini- natus & enervis episcopus inter voluptates in utramque auin rem secure dormiret, Maximitianus L. Imperator, & L dovicus XII. Rex Galliarum, qui Babylonis nomen
Vid. Act. Conci l. m. VIII. Sess. XXXIX. p. ε 36. Vid.Hist. du Concile de Constance Tom. l. Liv. v.f. LXXI p. I. seq. ' Vid. l. laud. in vita Alexandri VI. p. I sas.. Vid. Histor. Ecclesiastici Tom. VIII. Απlc. XI. p. 26. . Vid. Hiitoire Ecclesiastique Tom. XXIV. p. ATq. '' VH Christiani Sigil mundi Lisbii Commentatio de Nummis Lud vici Regis XII.Gallonini Epigraphe:Perdam Babylonis nomen.Lips. IIII