장음표시 사용
101쪽
egit.Et quidam eius dictaturam inficiatum regnum peris, cum dictitabant,quod regium duntaxat celaret nomen. aluex aduersu ad opus transterentes tyrannidem professam appellabant.Tantum Romanis ipsis, atq; Italis omnibus es dis bellum intulit, alijso supra illos nationibus,quae nuper rime Sylla,& mithridate depugnatibus latrocinnsuexatae,
nuperrime quaestore carentes ob dissensiones tributis affli cstae fitere. Quaecuncti enim nationes,& regna,quicun* s c J,aut urbes non solum uectigales,veru quae semet foederi hus iureiurando Romanis credidisten t,uel ob belli societate alia mi uirtutem, ac praestinuam suis legibus degentes imis munes extitissent,tunc omnes tributa conserre,& illi parere cogebantur. Nonnullis portus,prouinciaecp ex laederecona
iς cellae denuo ablati sunt. Cum Sylla Alexandrii Alexandri AEgνoi o Aegyptiorum regis filiu in Coo enutritum,& a Cois Hiarum regis thridati traditaim,postremo ab illo ad se fugientem inanii fatu . citiam recepisset,ex decreto Alexandrinis prsesse uoluit.na regnu uirili stirpe dcfecerat,mulieribus quae ex regio gene , re aderat uiro ex eade stirpe caretibus, ratus ex regno auri opuletissimo magna pecuniam uim auferre posse. Caetera cum per noue&uecem dies illis praefitisset, absurdu existia
mantes quod Sylla sperauisset rege ab ipsis postere, in gymnasiuex regia delatu interemere.Sic magnitudine potentiae a suae cossi Alexandrini exteraru cladiu experientia, caeteros minus timuere.Sequenti anno Sylla quanqua dictatura fungeretur,sub dissimulatione tam e specime quodda democrit 1icae tenuit politiae, acdenuo cu Metello,qui pius cognomi nabatur consulatum iniit. Hoc igitur fortasse exemplo, qui nunc Romanoru regno praesident consules declarantes,n nunquaconsulatum 6c ipsi assumpsere,non indecorvexisti mantes cum m aiored ignitate una consulatu gerere. Sequo. ii deinde anno populus quo Syllae obsequeretur, consulatacunde ut gereret deprecatus est. Cui aduersatus Sylla Cox
102쪽
BELLI g LIBER PRIMUS. 73i risium Isauricum,& Claudium Pulchruconsules designat Corneliut Ipse nemini cogente dictaturam praestantissimam dignita rum omniu sponte deposuit.Et prosectio mirum mihi uide- pti his 'atur,primarium uiru,ac solum tum quidem inter omnes tam eonsules
illustrem impellente nullo reliquisse dignitatem,non filiis, dςsignis. Mi Ptolemaeus in Aegypto,ct Ariobarzanes in Capadocia, Seleucias in Syria,sed his,qui tyrannidem eius pertulere. Irrationabile id enim,qui per uim tot periculis se obhciens dictaturam assismpsiliet,eam sponte posuisse,&praeter c eiorum opinionem nihil noui ab ullo ueritu fuisse,qui cet
tum,& plura hominum millia bello consecisset, tot domo,sticos hostes occidisset, Senatoresnonaginta, Cosules quinquesupra dece Equestris uero ordinis ad duo millia re se xcentos alios deinde expulissetiquorum nonullis facultates ademerat,quos da insepultos proiecerat,eunde nessiquido mi,neq; qui foris essent timuime, ac urbibus,quaru pleris. arces, moenia* disiecerat, agros, pecunias, tributa ademe rat, se priuatum obtulisse. tantii huic uiro animi & felicitatis . offui t,utfori medio dicere auderet: ideo dictatura se depone, xc,Uteoru,qus fecis tetratione subireposset,siquis exigeret Virgas presterea di secures perstineri custodes a corpore amouerit, lusq; cu amicis uulgi in mediuprogressus sit,in
spe male multitudine ac stupeteret nouitate. tu semel ad Goxnum diuertente adolescens quaeacontumeliis affecutus est. nemine illum deterrenae,ut ad domuus conuitiasse in cesseret,adhortatus dicitur.linqui intex maXimos uiros pii mus omnium ira excandescere solebat, adolescentepatienis SyIIa ab acerti .Hoc solum domum ingredies siue ab ingenio, siue d0jre exeta diuinatione quada futurorudixisse fertur: Non sinet ado, 'μψ' .ςβ- istealterum aliquando uirum dignitatem huiusmo. assectus. Qi habentem deponere. quod Romanis paulo post contigit Gaio Caesare potestatem minime exuente. Omnino misi
Illa uidetur cum uehemens simul. di potens extitisset, priuato
103쪽
ex priuato tyrannus fieri cupiuisse, ex tyranno priuatus, edob id ad solitudinem quandam agrestitatem declinasse. Pro. fectus essenim Cumas Italis urbem ad agros proprios,quo in loco maritima solitudine oblectatus nonnunquam uena tioni impendit operam,uitam in urbe neutiquam priuatam agens,nem debilis iterum ad quaecun concupiiret, cu ro husta illi aciessetaetas,corpus a natura ualidum.Circa Ita liam uero centum oc uiginti millia hominum tenuit recens sub eo militantium, quibus ingentia munera,agros Pluria trios contulit.Parati quom in urbe Cornelii decies mille aderant,&alter eiusdem factionis seditiosus globus nevolus
illi, caeteris tremendus,atm sermidabilis. Hi fiduciam eorirqus egiment in Sylla statuentes,salutem etiam propriam in eOcollocarant. Caeterum mihi uidetur Sylla bellorum,principatus,ac ciuitatis facietatem nactus,uacatione duntaxat,
diseritatem appetisse. Quo deficiente Romani subito a tyrannide,caede liberati paulatim ad seditiones nouas de s luxere. Nam cum constites creavissent Caium Catulis Sylulanarum partium,Lepidum uero Aemilium aduersarum, adinvicem hostes qui subito inter se contenderent, cer tum erat malum aliud a primo sumpturum ortum. Ferimi Syllam cum in agris esset daemonem quendam per somnia aspexisse,sec, ab illo uocari existimauilse. Quod somnium
cum amicis mane retulisset,summa celeritate testamentum
conscripsisse,insequentim nocte obsignato eo. cum febris accessitet sexagesimo exacto anno e uita decessisse. it autem ad omnia felicissimus usin in finem.ec quemadmodum seditio in cognominatus est, sic felix habitus, tantum prosperitatis. urbest si quantum concupierat assecutus.Etstatim quidem post eumino iEm seditio in urbe emicuit,cum nonnulli corpus eius per Italia exorta. Pompae in modum serendum dicerent,deinde urbi illatum
fori in medio publice humandu, Lepidus uero oc qui circa
illum crant, ducisaretur, uicere dcinum Catulus& caeteri Syllanae
104쪽
syllanae factionis comites, corpus per Italiam in urbem lectica aurea regium in morem illatum est.Tibicinucopia. equitum , ac caeterorum multitudo progrediebatur. Post hos milites omni ex parte,& ad pompam instructi armis accurrebant,&utquis accesserat protinus in ordinem referebatur. Verum multitudo tam ingens Qualis nullo unquam in opere uisa fuerat, accessit. Praecedebant signa, secureset: quibus dictator cum esset utebatur.Hunc in modum insigni pompa, magno apparatu ip urbem defertur. Coronae ex auro ad duum millium numum, plures summa cura fabri Deatae. Urbium dona,ac legionu sub eo militantium ab ami cis sigillatim ferebantur, aliam ad sepulchri decus addita. quorum splendorem eloqui nemo posset.Corpus denio ac currete exercitu sacerdotes,sacraeq; uirgines per uices detulere.Mnatus item reliquit magistratus cum uexillis eoru sequebatur. alio deinde ornatu equitum turba exercitus Omnis per partes diuisus,qui sub ipso fuerat.Magno demustudio unusquis ad serendum accurrit, uexilla aurea argeteis praeferentes armis,quibus ad pompas nunc etiam utun- , tur. Tubarum infinitus fuit numerus, quarum multitudo Per partes grauiorem tristem emittebat sonum. Voxia dantium prima Senatus erat,aei eequitum,postremo ex Crcitus,populi uniuersi.ex quibus nonnulli Syllam exoptantes,quidam formidates, tunc autem exercitu, tincti corpus circunsteterant. Cum enim ad magnitudinem gesta rum rerum,defunctioe memoriam flexissent animum,quae Mir ille peregisset obstupebant,fatebanturq; eundem omnibus hostibus suis longe feliciorem,defunctum quo' illis
formidabiliorem extitisse.Verum cum ad tribunal, uoico cionari mos fuitin foro delatum esset, funebrem orationem
in primis aedidit,qui ea tempestate fuiteloquetissimus: ouu Faustus Syllae filius adolescens adhuc esset. Lecticam subie potentiores ex Senatu omni,hdem campo Martio insm
105쪽
Regum s lere,quo in loco reges duntaxat humari cosueuerant. EquDies uniuersus, exercitus circum pyra excucurrit. 5 hic S minio. lae finis. A funere deinde redeuntes colles uerbis statim in ter se,calumniisq; dissidere, quael ad urbe pertinebam in 'Uicem partiri coeperunt. Lepidus quidem Italis subblandies agros,quos illis ademisset Sylla reddi deposcebat. Ambo
Tum odia ueritus Senatus, iureiurado eos astrinxit ne armis inuicem contenderent. Lepidus Gallia sortitus, quae supra alpes sita est, ad comitia minime descendit,utpote qui bella in sequenti anno,nullo iurisiurandi timore habito in Sylla nos elset gesturus. Videbannir enim intra magistratus sui. annum fidem praestitisse. Cum quae cogitasset minime late ' rent,a Senatu accersitus est. nec ille quamobrem uocaretur ignarita,uniuerso cum exercitu proieci iis quasi cu eo urbet ingressurus prohibitus subinde ad arma per praeconem om, nescouocat. Ex aduerso Catulus bellum uicii sim praeconis Moce denunciat. Post modicum praelio ante campum Har tium inito ab utrisin superatus est Lepidus. nec multum illi Opidi Hduersatus in Sardiniam enauigauit, quo in loco distillatim
mora. Tais morbo correptus,cessit euita. Praetor eius paulatim cae
aeris insul tans per partes destitititur. Quicquid residui ro horis ex oetimis fiterat Perpenna ad Sertorium in Iberiam deduxit. Residuum quippe Syllanorum operum, Sertori 'hellum filii per octoince facile gestum annos, neo insimul Romanis non tanquam in Iberos,sed ad inuicem pugnantis .hus contra Sertorium,qui Iberiae,utpraemissum est, imperi Tabat. Nam cu Carboni depugnaret Sylla, Sertorius diuesitam urbem per inducias recepit. Fugiens deinde ad praetura Profectus eu,exercitum ab Italia deducens, alterumin exiberis in unum congregans,praetoribus qui ante illum fuerant prouinciam inire prohibentibus,qub Syllae obseque retur ex Iberia eos expulit,ac in Metellum,qui a Sylla micsus fuerat egregie bellum gessit Promptus quippe ad aud da omnia
106쪽
ea omnia Sertorius, Senatu ex amicis,qui unxaderantus ad trecentum elegit numerum,quem uere Romanorum in
alterius ludibrium asseuerabat. Sylla defuncto, ac Lepido. deinde post Sullam exercitum alterum Italorum agens Ser lorius,quem Perpenna Lepidi praetor ad illum duxerat,opinionem facilepraestitit, quasi in Italiam bellum esset traduActurusmist quod id ueritus Senatus exercitu, ducem in aliis post primiam in Iberiam Pompeium misit,qui illi obsisteret adolescentem adhuc,uerum fama illustrem ob ea quae in Libya,re in ipsa Italia sub Sylla gesserat. Is igitur ad alpes ponetrandas magno animo proiectus,non per Hannibalis tu POpes ualud memoratum iter, uerum haud longe a Rhodani, atq; sim'petu Eridani fontibus iter coepit,quae ambo flumina paruo inter δῖς 'sespacio caput exerunt. Ex his alter per Celtas,qui super a Dpes incolui in Tyrrhenum mare distunditur, alter uero in ira alpes supra lonium sinum elapsus pro Eridano Padi nomen assumit. Accedente Inlberiam Pompeio,Sertorius exinercitum omnem pabulatum educens, impedimenta eius ac seruos inuasit,&ad Laurum urbem ingruente Pompeio urhena diripuit, fundituso disiecit. Ex obsidione interim muliere deprehensa,cum miles digitis perobscoena adhibitis in
illam conuiciaretur,oculos sibi eruit. Quare percepta Ser torius passionem eius miseratus, cohortem omnem ad D milia infamem atm arrogantem, quanquam ex RomaniSconstaret interfecit. Ac tunc quidem insurgete hyeme inter st diuisi sunt. Cum autem uer instaret, adinvicem congredi coeperunt.Metellus scilicet,ac Pompeius ex Pyreneis mones. Obus,inter quos hyberna erant:Sertorius&perpenna e Lusitania,ac simul iuxtauroe, quae Surium appellatur cois ' gress tonitru horrendo concutiente aera fulguribus in imis mensum coruscantibus,qui armis experti erat nullo timore
Persecere bellum,plurimam 4 caedem aedidere, quoad Μ
μlluo Perpennam repulit, exercitum* eius diripuit. Eo in .... Κ, piaelio
107쪽
praelio Sertorius Pompeu uiciCPompeius no sinepericulis Cincisis Demur telo auctus euasit. oc hic finis pugnae inter utros ii
torq eans filii. Ceruam habuitSertorius candidam ad modii,ati mari dida. suetam,quam cum forte amisisset inselicitatis signum arbi tratus,permaxime angebatur animo, nec in aciem prodibat ceruam ab hostibus interceptam autumans, qua eos illudere solebat. Cum deinde inopine apparuisset, cursuq; ad ea contendisset, sutato in hostes quasi ab ea excitus desertur. prael is 3 leuibus uis est. Non multo deinde pugnam ingentem circa Saguntum a meridie in nocte protulit,in qua eque ετ stri praesio Pompeium superauit,hostiu ad sex millia inter Dcit, media eorum parte deleta. Metellus ex Perpennae ex ' exitu ad quinoe millia neci dedit. Sertorius postridie ab ea Pugna ingenti barbarorum collecta manu, inopine Metelli exercitu angreditur,cum iam sol ad occasum vergeret,ueluti castra aduersus eum magno animo esset positurus. Accur, rente deindePompeio ab incepto destitit. His aestatis temporibus ab utrisin gestis ad hiberna diuertere iterum. In seque ii anno sexta,&septuagesima supra centesimam olympiade duae ex foederibus nationes Romanis accessere, Bithynia, . Nicomede eam relinquente,ct Cyrene Ptolemaeo Lagi qui Appion dicebatur,testamento uicissim eam tradete Roma.- nis. Econuerso hostes insurrexere Romanis praepotentes: Sertorius circa Iberiam,& mithridates ad orientem, piratis maria omnia insestatibus,&circaCretem bellu aliud a Cre tensibus, gladiatoriis etiam praelijs per Italiam uehementer subitoq; emergentibus.Diuisi igitur inter tam ingentes res.' alias in iberiam duas emiserclegiones, cum quibus caeteris. I ' adiuncis metellus iterum,ac Pompeius ab Pyreneis moi ihi se tiar tibus in Iberiam uenere.His Sertorius ac Perpenna , Lusi lugere. innis Occurrunt,& tunc quidem multi a Sertorio ad Neiellii transsivere,quoru causa turba reis Sertorius crudeliter,bar.
hareo in pleros V debacchatus odioliaberi coepit.Huius res
108쪽
ῖ ELLIM LIBERT PRIMVs '.pspospua exercitus caussa fuit quod is custodes a Celtiberis
undit acciuerat,& Romanis a corpore amotis eorum Ioco exteris se crediderat. Non enim milites aequo animo perser
re poterant,se infidelitatis ab eo argui, quanquam sub Ro manorum hoste militarentiquin imo id eos uehemetius antizebaticum infidi erga patriam ob illum haberentur, nunc suspectos ab eo haberi, nec qui infidepcrmasissent a trans 'fugis dignosci posse. Multa praeterea Celtiberi in eos insur gentes,contumeliose ut inuidis obiectabant. ueruntamen ii s tori , bertorium non omnino simul omnes reliquere ob eius utili Τῆμ''. ratem, a 3 praestantiam. non enim fuit at ter uiro illo belli cosior,atq; fortunatior. Qua ex causa Cel liberi illii ob agenis dorum promptitudinem Hannibalem solebant appellare, quem audacissimum,&astutissimu ducem apud eos mille
nouerant. in hunc igitur modum exercitus erga Sertorium
sese habuit. Urbes interim plurimas eius qui una cum in ..tello uersabantur,assidue infestabat, ciues ad deditioncm impellebant. Cum Pompeius Palantiam obsideret urbem,
ac moenia lignorum truncis undit appendisset, aggressus darib
eum Sertorius ab obsidione repulit. Uerii praeueniens Pom sessa. peius moenia succedit igne,deinde ad Metellum redhi. Ser torius restitutis quaecorruerant moenibus ad eos, qui circa Calagyrum castra habebat delatus, ad tria millia interfecit. Haec iunt,quae eo anno in Iberia dicunturgesta. sequentian. no imperatores Romanorum summa vi magis solito cohu aciuitates,quae a Sertorio tenebantur inuadunt,&pleras. ex illis sibi uendicarunt. Caeteras etiam aggredi coeperunt, dolo confisi,ct inta ijs. non enim totis uiribus inuicem conuenerant,uerum iterum usit ad insequentem annu ipsi de Duo urbes maiori animo inuaserant. Sertorius aduersante sertorio
iam fortuna bellicarum rerum laborem ultro deposuerat '' μ''i' Plurimum , inter delicias, mulieres,conuiuia, postisic, uer' ''iabatur: Qua ex re assidue eum uinci contigit, & ob id ad
109쪽
summam delatus iracudiam ob suspiciones uarias, acerbίλ' tates puniendi ad uniuersa dubitabat adeo, ut Perpenna, qui ex Aemiliana seditione sponte ad eum magnis cum copiis accesserat, timore ductus decem duntaxat fretus comitali insidias in eum strueret. ex quibus nonulli indicio deprehens supplicio asse risimi,quida fuga sibi consuluere. Per Penna praeter opinionem delitesces manis adhuc facinus a celerare satagebat,& Sertorium custodes se nusquam di mittentem in conuiuium secum uocat. Eo in loco cum ast iistium turba uino grauis minus custodiae intenta esset,Serto rium obtruncat. Exercitus quidem in Perpennam statim insurrexit, ira concitus,ac tumul tu,beneuolentiam quoiu pro' odio induce incommutauit,tri omnes furore quoda in eos commoti sint,qui illum occidissent. Cuenim is cuius causa nonnunquam tristabantur e medio cessisset,ad uirtutis pro Priae memoriam cum misericordia,pietate reuertebatur. Ac tunc quidem quae praesentia illis aderant mente cogita 1 tes, Perpennam ueluti priuatum quendam contemnebant Porro Sertori uirtutem unicam eorum salutem fuisse rati, haud iacile in Perpenna coniiciebat oculos. Nec ipsi dunt . xat, uerum barbari sere omnes, Lusi tant , quorum opera Sertorius praecipue in bello usus fuerat.Cum uero testam ' si reseratis tabulis Perpenna a Sertorio haeres institutus Pe se iofr' est,amplius cuctorum odia in eum exarsere,quasi nohaerea. in ducem duntaxat aut praetorem, uerum in amicum ac bea nefactorem ab eo Ouitum esset.Nee , uindicta cohibuisset manus, nisi quod ad eos confugiens Perpenna, nonnullos donis,alios pollicitationibus sibi asciscebat, plerosm etiam metu cohibebat.Erant quos ad terrorem aliorum sibi adiurigeret. In hunc modum igitur turbae se subiiciens adulationer in omnes utebatur. Nam eoru captiuos,quos Sertorius car ceri add ixerat liberari iussit. Ibcris p rstet ea obsides restituit quibus inducti, illi ut imperatori obsequebantur,parebat 'M . Hic enim
110쪽
LIBER PRIMUS 'ε γ' Hic enim illi post Sertoriu honos habitus,qui tamen no sine 'odio,& inimicitia demu coligit. Nacu supplicijs oblectar tur,crudelis tande haberi coepit. Tres quippe ex illustribus Romanos ad eu fastidies, statrisq; filiu interemit. lam igitur Metellus ad alteralberiae parte secesserat. No enim illi di cile uisum est Perpena , Popeio solo posse debellari. Per nω nullos interim dies leuibus inter se praelijs Popeius, Perpona* eoru uires experti sunt. Decima tande die omnibus co
piis in unu couenercit,ueluti de tota belli mole discrime subituri,quo in praesio Popeius Perptiac disciplinu facile conte. psit. Nam cu is de exercitus sui fide haud paru dubitaret,ab omni apparatu statim excidit.Subito itaq; Popeius in eu ino
iectus, nec duce perserente, nec repugnate exercitu situ suis .
perauit.Fuga nempe ab omnibus 1imul facta, Perpena sub cespitequod a latuit,domesticos magis, qua externos resera nmidas hostes. Intercipientes itaq; illu quida ex equitibus ad IPompeium attrahebant, calumnijs suorum agitatu, ueluti uictu . Sertorium dominum: acclamante quom multa se Pompeio dicturum fore exhis,quae a seditiosis Romae gerebantur. Id aute seu vered iceret,sive ut saluus duceretur ad eu fingerer, priusqua ad consipectu eius accessisset, Pompeii iussu inter
emptus cst.ueriti fortasse ne quid inexpectatum aederet, es
reriusin mali principiu gigneret in urbe,quod persapienter Pompeius uiliis est egisse,summam cs illi postremolaudem di glorili attulit. Hic igitur Iberici belli finis,& Sertorii uitae sinul fuit, quod nec tam subito, autfacileSertorio adhuc uia Mente gestu elieti dei cstate circa Italia gladiator quida Hiber reuex his qui in Casii ijs ad spectacula altitur Spartacus nomine bςniis
Matione Thrax,qui alis uando cu Romanis meruerat, & in custodia, ac gladiatoriis spectaculis asseruabatur,tantu antis mi assumpsisse uisus est, ut septuapinia uiris comitatus, pro . ιibertate potius illos certare psuaserit,qua inspectaculis pc
astula stibire itaq; per uim repulsis hin qui custod ie p recisit . iuga abiit,