장음표시 사용
271쪽
sunt, quoci eo pervenerunt, ut illis, qssae superunctansuerant, facta sint necessavia. Serviunt itaque voluptatibus, non fruuntur; et mala sua quod maloriam ultimum est) amant. Tunc autem Consummata est infelicitas, ubi turpia non solum delectant, sed etiam placesnt; et desinit esse remedio locus, ubi, quae fuerant vitia , mores sunt. Vale.
madverte te. propagata erati Schw.- Si tomen illa servaris, intelligi debet de illa eupiduate' quae intra
naturalem modum consistit PerMenerant. Temere perveniunt exilibet ea. Nur. quod ipsum rursu vitium ex illa edit. tu alias nute nostram omnes migraverat. Sin . Vιtia . mores sunt. Tacitus in German. e. XIX : Nec eormam inre et corrum i saeculum tineritur. Ita enim praetexunt vulgo. Mores sunt.
QvAE DECEAT PHILOSOPHUM ELOQUENTIA.
Gratias amico agit, quod frequenter sibi scribit: unum qtiime modum esse, quo albi absens Ostendere possit, qualia Sis, seque esse protinus una. Tum transit ad Servionem Philosoρlium , aut Sophistam , qtiem seri sorat in itinere ad Siciliam πρ&cuisse, et uti tunc temPoris erat usitatum, publicas recita senes et Orationes habuisse: rγrehendit eius pro tum et profusum Sermonem, ut philosoρho Parum vitam , in quo Omnia con O- sua vi sedata esse debent. Nam quum rem magnam ac seriam agat philosophus qui docet , eius Oratio gra is, eo osita et tarda esse debet , --ρe quae magis intrα , descendia atque haeret ad bonam mentem e lagendam. Quae qiadem omnia secus habent in oratione 'potita, quae titilitata et Poluptate δε- stituta est, nec Oratorem quidem mmmendare valet, utique Romantina. Proinde tardiloquum esse 1 cilium iubet.
Quod frequenter mihi scribis, gratias ago; nam quo uno modo potes, te mmi ostendis. Nunquam episto-
272쪽
ΕPISTOLA XL 2 i Ilam tuam accipio, ut non protinus tina simus. Si imaginos nobis amicorum absentium iucundae sunt, quae memoriam renovant, et desiderium absentiae
salso atque inani solatio levant; quanto iucundiores sunt litterae, quae vera amici absentis vestigia, veras notas asserunt 2 Nam, quod in conspectu dulcissimum est. id amici manus epistolae impressa praestat, agnoscere.
Audisse te, scribis, Serapionem Philosophum, quum a
istuc applicuisset; solere magno cursu verba convol
vere, quae Non effundit, immo premit et urget; plura enim veniunt, qNam quibus una vox sufficiat. Hoc non probo in philosopho, cuius pronuntiatio quoque, sicut vita, debet esse composita et nihil autem ordina- , tum est, quod praecipitatur et properat. Itaque oratio illa apud Homerum concitata, et sine intermissionem non Quin unus noster ms. b. eomni de , sed ex scholio. Et alibi istam formulam , ut non . Pro viain , amat Seneea: velut xciv. V hi
leuet ut non vetus noster Cod. a. cum M. R. sed ms. e. cum ed. nisi
habet. ex scholio. Schw.G eonspectu dulcissimum est. Nempe, agnoscere, Itaque distiv- Eltone ego iuva. Sicut oculis praesentem agnoscimus, sie absentem ex impressa manu. Lφsius.
Serapionem philosophum. Quis philosophastee ille fuerit, neseio: nisi quod illo et sequenti aevo tales Rei multi. L. Fabrie. in Bibl. Ge. Vol. Ill. p. 575 not. it. Serapiovem Hierapolitanum , a Stephano' in
v e 1εραποὶtς memoratum, hune esse putat. philososthum stoi m. De
itigenio, sed reciet tiam, quod ed. R. et A. eum motis dabant, verbem ellere . id prorsus ab hoe loca
aliena in videtur; nee hvd faeit id quod deiu in eadem hac Ep. I io.
de alio homine meinoeutur . aiugialia verta vellente. Sole ...co MMDei e i. e. sine deleetu et vel in
cissime verba pronuntiare. Sietate ι vel borum sine delectu ruetilium strepitus. RMI. Quae non essundit , immo premit. Variant libri. Quae non ianuit uvia υox sed Premit ed. R. idque a Pine. et Grui. eommendatum recepit Bubh. Quae non esstiniui una voce seu preismu ed. A. et rus. e. Quae non e un-du tina . premit ma. b. et ed. Erasm. Rliaeque ante Bul h. Nobis
istud plaevit . quod in vetustiori hos Pinetaui libris legebatur. Sin v.
273쪽
218 I. . ΛNNAEI SENECAE in morem nivis superveniens. ora lori data est; at
lenis et melle dulcior seni profluit. Sic itaque habe,
istam vim dicendi vapidam atque abundantem, AptiOrem esse circulanti, quam agenti rem magnam aeseriam. docentique. Αeque stillare illam nolo. quam
1 Currere: nec extendat aures. nec obruat. Nam illa quoque inopia et exilitas minus intentiani auditorem
habet, taedio in loci uptae tardidatis: sacilius tamen insidit quod exspectatur, quam quod praetervolat. Denique tradere homines discipulis praecepta dicuntur: non traditur, quod fugit. Adiice nunc, quod , quae veritati operam dat orati α, incomposita debet
In morem m a summeniens. Apod Stillare lentissime ver a quasi an Homerum. II. li I. aua. de eui numerare. metaphora egregin ad illud donat απια viταδεσσι λιχοτα χMM- tarditatis vitium siguiseaudum .de-ρίη mu , quod de copia buue luterpre- Prompta, ut videtur , a clepsydra. tatus Seueca, et dense verba eeei- Riah .disse ut nives. Ruhk. Extemtat nures. Quae pendent et, Nestori upud eumdem. R. quasi traliuntur a diu tracto Verbo.
tanti. Sic recte ed. Lips. et Gron. iit suaserat ops. ut uiam.... iam tonu I libis uir iudices ed. Er. et Mur. quod revom, ii Ruli L. In ed. Maiib. Ο - qu a Cieetone aliisque. Cf. dem est vi particula, sed Fer 'tum Linie. Teehnol. Lat. xliei. verboin itialices. Iam ut teirent qui dein edd. vel t. et Pleriqtie mssti, mempe temere interpolatam pariteu. Homine. discimiis. Meus. dιμι di- Lim , quae praecedenti sie responde--n --ret: sed verbum itimcta abest ins. b. tisim hommes, et geriho: Denique et tribua Ops. esse et hoc verbum ex tradere discipulis Dramma ut nιυ scribae alicuius iugetito assilium, sati, Mac addo illis quae ait lisy Paret ex librorum di sevsit, e qui- P. 32 et 3O. Gron M. - Doctierathus unus opsopoei scias hahebst. bt. Nostrum olios Ine pro- credas vero ed. R. cognosetis ed. A. Buctores iii ierdum Subiectum cognoscis nis. e. denique alii aute imi num est haud dubie
o torvi ponunt id verbum , alii vost i
rationis et Iucri causa uri,ea addistili dum pulo M ibique declamatiuncula suas reeitavit. Praeeema Praeparoianis. b. qticianti fili. vulgato nemo satile Praetulerit. S.
274쪽
vere vult turbam, et inconsultas aures impetu rapere: tractandam Se non praebet; aufertur. Quomodo au- stem regere potest, quae regi non potest 3 Quid, quod haec oratio, quae sanandis mentibus adhibetur, deseendere in nos de hei 3 remedia non prosunt, nisi immorentur. Multum praeterea habet inanitatis et vani; plus sonat, quam valet. Lenienda sunt quae me exterrent, com Pescenda quae irritant. discutienda quae saliunt; inhibenda luxuria, corripienda avariti u. Quid liorum raptim potost fieri y quis medicus iri 6 transitu curat aegros 2 Quid, quod ne voluptatem quidem ullam habet talis verborum sine delectu ruentium strepitus 3 Sed, ut literiique, quae seri posse non Crederes, cognovisse satis est; ita istos, qui verba Exercuerunt, ut, unde est se ui et audisso. Quid enim quis discere, quid imitari velit3 quid de eorum animo iudicet, quorum oratio perturbata et immissa est, nec potest reprimi I Quemadmodum per proclive et Currentium , non Ubi visum est, gradus sistitur; sed incitato corporis pondere se rupit, ac longi HS, quam voluit, effertur: sic ista dicendi celeritas nec in sua potestate est, nec satis decora philosophiae, quae ponere debet verba, non proiicere, et pedetentim procedere. α Quid ergo7 non aliquando et insurget is Quidni 7 sed salva dignitate morum, quam violenta ista et nimia vis exuit. Habeat vires magnaS , mode- η
Ita istos , qui Mecta exereue titi. e. effuderunt et presserunt. Illein Wsse videtur, quod di, magno eur in verba convolvere. Num ea emere finePeest urgere et instare. Et in Ox q. 3 ait: Reeie ergo facies, si non videria istos, qui titia tum dicaui, etc. Irtihk. Immissa. Sic Oitiues seripli. Mu retus admissa ex conleelum in textum invexit. Sed illud haud dubiis hvie loco convellit, quod quivis novit, evi venit tu melilem immissa mbenariam , notaute Grutero. RQ h. Et ni a Mia. Quidam lihil minricia Mis : ulli prorsus omittunt eum Erastuo: alii, ut eod. Col. editio
275쪽
oratori permiserim talem dicendi velocitatem, irrevocabilem, ac sine lege vadentem. Quemadmodum enim iudex subsequi poterit, aliquando etiam imperitus et rudis 3 Tum quoque, quum illum aut ostentatio abstulerit, aut affectus impetus sui, tantum sinstinet atque ingerat, quantum aures pati possunt. 0 Becto ergo iacies , si non videris istos, qui, quantum dicant, non quemadmodum , quaerunt; et ipse
Rom. et vetus dant et nimis Mis, qti bene habet. Lipsius suspicaturi et
rem. Idem praecepit Qui util. I iis . or. II, ta, et aliis hene multis loeis:
quamquam Cieero noli sine lande Fnterdium Loe memoraverit. CL Ernesti Lexie. saepius laudatum , vocedere. Rub L. Tiιm quoque, ete. Vel trim, quum, etc. orator non magis festinare debet quam audientis avres pati s sequi possunt. Aut sufetus impetus sui. Omnes sero codd. et vett. edd. sie habent: quidam habent essetus. Ex Mur. coni. im otens arat. Pati maνunt. Gruti et Lipsius'. Pati Non Possunt , sed Erasmici aliique ecidd. erim vel t. edd. pnrlieri iam no-ςandi ignoratii. Et ahesse debet, quippe quite inserta Rit. Postquam vitiosa distilletio eam requirere visa est. Impetus aliaetiis illius. quem simulat, quem sensit atque induit. rat eum transfundat in iudicem. Lib. t I de Iraa init. Orator, inquit. . . uiscetum. Haec fere Gronov. quem in distinguendo hoe loco Metitu Anm. R. Et in se mattieris, si neeesae est, Dei P. Vimemm direre. Post multier a delevi vocem utiquando , ab Erasmo
si e ex mera coniectura, Sive ex felicilio quodam adiectam et tum se- qtie uti a verba reprae seu lavi qualia
seri huntur in m s. b. et codd. orsi eum quibus eonsentiunt nonnulli ex Gru-lerianis. Nee aliud debuit ed. R. in qua quidem perperam Vitarium et diseere seri hitur. Diserte vero etiam ed. . . dat si neeesse est Publium Vinietum direre. Quae quum corruptuindicassent viri docti, olim ex Erasmi conieci. edebatur, Nel iiιxta P. Vinicium direre ; pro quo Lipsit coniectiiram, velut P. Vinicitis dicere, recepit Ruli L. Suxpleatus autem erat Erasmus. fortasse etiam sic dixisse Seneen in Vintestim dicere , pro diceretit Vinicitis, quomodo virgilius Aen. I. 33a, dixit, nec vox hominem 3Ο-nal. S.- Quam Lipsit interpret. ipse
dici ter confirmat mox dicens: sic die ere quomodo Vinicius. S. . servianveterit in librorum scriptura in texti tore eepta, interpretatur: si necesse est
ut vel P. Vinietum tibi nominem, quem potius sequaris; et siligit ab lii
verbis υ. P. Vive. dieere usque ad ista, non Potest tunssere, consulto interrupta in . quodammodo es e ora
tiouem, quae delude post istam Pa reni bestia eommode si e resumatur et Cum Superioribtis conne elatisr, Quiane 'miais tu sic ὀcere quomodo Vin. '
276쪽
malueris, si necesse est, Vel P. Vinicium dicere.
Qui itaque3 Quum quaereretur, quomodo P. Vinici iis
diceret, Asellius ait: re Tractim. is Nam Geminus Varius ait: α Quomodo istum disertum dicatis, nescio; tria verba non potest iungere. - - Quidni malis tu
sic dicere, quomodo Vinicitas 2 Aliquis tam insulsus is, intervenerit, quam qui illi singula verba vellenii,
tanquam dictaret. non diceret, ait: ci Dic, vel nunquam dicas. M Nam Q. Haterii cursum , suis temporibus oratoris celeberrimi, longe abesse ab homine sano volo. Nunquam dubitavit,
Sed ad haee eonfugere minime necesse erit si admiseris post dicere in in
P. Vinicium. Pro istis , υel P. Vinicitim disere, Gron ovius ait in suo libro se reperisse vel Vintestim Publium dicere; unde illi vera scriptura visa erat, vetat Vinicius Publius dicere. Ae satis quidem novimus , postponi subinde solita illo aevo praenomina οῦ sed in eo codice, e quo istam scripturam retulit Gronovius, aliam suspieor suisse permutationis illius rationem. Nempe, ut in nostroms. b. sie in illo. pro nuda littera ρ. quam eontextus habebat , in ora exserte scriptum erat nomen PMlium: illud autem nomen scriba illius codicis in contextum adsciturus, alieno loco posui L Ita unius colicis masti usura Metissimos etiam viros in e rorem saepe induxit; quem errorem
non nisi plurium inter se eodicum collatio, diligenter et per otium iustituta, eximere potest. Alio modo errarunt illi seribae , qui ut est iii no tro ms. o. et in ducibus Palatinis)ρer Publium Viniciam scripsere:
nam hi litterani ρ, quae ita eontextuetat, pro compendiosa seriptura Praepositionis per acceperant, cui delude
nomen Publivim , ex ora libri adscitum. ivnxerunt. S. - P. Vinicitis. Asellius et Geminus Varius declamatores illius aevi , de quihus Seneca Pater conferri debet. Rυhk. Qui iιaque ρ Quum quaereretur
quomodo P. Vinicitis diceret, ele. tO-
iidem verbis leguaitur in ed. R. et A. et tussit; nihil a nobis vel adiectum vel mutatum, nisi quod tuterrogationis signum post ιtaque posuimus: sed Primum Erasmus vocab. eisque uhie.
eit, dein Mutetus et ista P. Viali usdelevit, atque ita prorsus obliteiat
vulgo erat vetus seriptura. 5'.-Sensu
erit: qui . i. e. quomodo sit igitur ut tale exemplum proponas' et sequen-libus Vinietum irridet. Traetim , de tarda pronuntiatione. CL mest. Lexic. Rhetor. Lat. U. Tractiis. Λ. Geu. iv, si, VII , to. R.
Singula et ei M velunti, i. e. men .hrati in caesimque pronuntiauti, ear. Ρenti oratiouem. Recte move Em ti xie. laua. P. 5a, opponi continuae orationis volubilitati. R.
277쪽
222 L. ANNAEI SENECAE incipiebat, semel desinebat. Quaedam tamen Et nati nibus puto magis aut minus convenire. In Graecis hanc licentiam tuleris; nos, etiam quum scribimus, interpungere assuevimus. Cicero quoque noster, Rquo Romana eloquentia exsilivit, gradarius suit. R
manus sermo magis se circumspicit, et aestimat, Praebetque aesti mundum. Fabianus . vir egregius et vita
et scientia et quod post ista est cloquentia quoque,
disputabat expedite magis, quam concitate; ut possesia dicere, facilitatem esse illam, non celeritatem. Hanc ego in viro sapiente recipio: non exigo, ut oratio eius sine impedimento exeat; Proseratur tamen malo, quam Profluat. Eo autem magis te deterreo ab isto morbo, quod noli potest tibi res ista contingere alii, ter . quam si te pudere desierit. Per svicos Dontem oportet, et te ipse non audias : mulla enim in obse vatus ille cursus seret, quae reprehendere velis. Non
potest, inquam, tibi contingere res ista, Salva Verecundia. Praeterea exercitatione opus est quotidiana, et a rebus studium transferendum est ad verba. Haec autem, etiam si siderunt, et poterunt sine ullo tuo labore decurrere , tamen temperanda Sunt: numquemadmodum sapienti vivo incessus modestior convenit, ita oratio pressa, non uudax. Summa ergo summarum haec erit: tardiloquum te esse iubeo. Vale.
δε f.- etiam .... , notis rum moderatur, oppellatus GL IL
Post singula uerba positis. Neque enim Pabianus. CL de eo Cotisol. ad alia adline interputietio usurpatia an- Marc. e. XXIII. Ruhk.ti inis. Traelaui in epistota quadam Emmuatione. Idem consilium ad Audecantium. I in sitis. Quivii l. Instit. Or. II, i, dedit:
278쪽
udat amicum, quod Persei erat in studio Philosoρhiae, quoad boniam mentem Perveniri. Nou ab alis quam a se imo qui inque illam impetrare potest: in nobis deus est . qui nos aditim
obsereat custoditque. Etenim bontis Dis sine eo nemo est. Glamus itaque ipsum et animiam, qui ab illo descendit. In eo yromia nostra bona sunt: alia omnia oliena, nec Propria sunt hominis, seu est animias et ratio in eo Perfecta. - Verbo tantum monen dum est , sermonem esse hac in e istola da animo nostro et a uiro ab aethere et Parte animae muruli, quem Noster Chrγ-s 'iam secutus spiritum et=ocat, δε- ' ab ortu nostro insitum
Facis rem optimam, et tibi salutarem, si, ut scribis
Perseveras ire ad bonam mentem; quam stultum est DΡtare, quum possis a te impetrure. Non sunt ad coelum levandae manus, nec exorandus aediluus, ut nos nil aurem simulacri, quasi magis exaudivi possimus, admittat : Prope est a te Deus, tecum est, intus est. Ita dico, Lucili: sacer intra nos spiritus Sedet, malorum bonorumque nostrorum observator et custos; hic,
lA te impetrare. Ila et Horatius e interpretes et .enarratorea rernin innuec satis est Orare AMem quae donau lemPlci memorabilitim, ideoque lau- et a er 2 Det vitam . det opes . ae- da lorea esseu L et oppellarenuir. o. quum mi animum lyse Hrabo. Ealielii Doctrina nummorum , Vol. Aedituus . νεωκόρος , cui templi IV, ε , p. 183 sqq. MM. expurgandi tuendique cura demanr edd. vetia et visa. σι riora data erat: o του νεω επιμελουμe c. atines. Sch . iQuocirca iis, qui templa statuasquc Sucer.-Virim. νε α συμ υτ ν, visere vEllent, aeditui eriint compet pars animae mundi divinat, quae in laudi: quo fiebat, ut et , nobis habitat, ex Stoae deeretis. R.
279쪽
a prout a nobis tractutus est, ita nos ipse tractat. Bonus vir sine Deo nemo est. An potest aliquis supra
fortunam, nisi ab illo adiutus , exsurgere 7 Ille dat
consilia magnifica et erecta. In unoquoque virorum
bonorum ε Quis Deus, incertum est habitat Deus l
Si tibi occurrit vetustis arboribus et solitam altitudi
nem egressis frequens lucus , et conspectum coeli densitate ramorum aliorum alios protegentium submovens, illa proceritas silvae et secretum loci, et admiratio umbrae, in aperto tam densae atque conti-3 ntiae. fidem tibi numinis facit. Et si quis specus saxis penitus exesis monte Io suspenderit, non manu factus, sed naturalibus causis in tantam laxitatem excavatus; animum tuum quadam religionis suspicione percutiet. Magnorum fluminum capita veneramur; subita ex abdito vasti amnis eruptio aras habet; coluntur aquarum calentium sontes; et stagna quaedam vel opacitas,
Protit a nobis... traetatus. Si hene honesteque huhuimus . habet: sistimavimus, sustulimus, attollit. Negligit etiam neglectus. L sitis. Bonus υir... est. Parilia habet Cic. N. D. ll. 66. Nemo vir magnus siue aliquo assiatu divino utiquam sui . Loea hue iacientia veterum collegit Vptoii. ad Epictet. Dissert. ArriaiD
delevit EuhL. et abeat ea ed. a. et m . s. nonnullisque Gruteriauist sed utrobique agnoscit eamdem ms. b. et mi. R. eum virgilio, ex evius Aeneid. VIII. 352. desumptus ille versus; uora ex Ovidii Meluia. ut tradidera Lips. eum Mur. Si tibi... .ci , etc. Ex hisc ipso ensu veneratio nymphis diisque silvestribus tu antiquitali dari soli laortum duxisse videri debet. Plinium N. H. XIl. lucos atque in iis allentis ipsa adoram , etc. cum Tacit. de Morib. Germ. laudat Lipsius. Hinc templorum plerorumque situs altior. hiuc τα οριιοάσια Strab. XII, p. 8 net similia manarunt. Hine nuvii αροὶ,
ed. vetus. Grulerus Probat scriptura rei Palatinorum quatuor s. et ex a. Bulix. - Copulam et, a nonnullis via igninserium, ignorat ecl. A. cum ms. b. L.
280쪽
vel immensa nilitudo sacravit. Si hominem videris 4 interritum periculis, intacti in cupiditatibus . inter adversa felicem, in mediis tempestatibus placidum, Ox superiore loco homines videntem , ex uequo Deos; non subibit te eius veneratio 7 non dices: Ista res maior est altiorque, quam ut credi similis huic, in quo est, corpusculo possit 8 Vis istuc divina descendit.
Animum excellentem, moderatum, omnia tanquam minora transeuntem, quidquid timemus optamusque ridentem, coelestis potentia agitat. Non potest res stanta sine adminiculo Numinis stare: itaque maiore
sui parte illic est . unde descendit. Quemadmodum radii solis contingunt quidem terram, sed ibi sunt,
unde mittuntur: sic animus magnus et sacer, et in hoc demissus, ut propius divina nossemus , Conver-
Satur quidem nobiscum, sed haeret origini suae: illinc pendet; illuc spectui ac nititur; nostris tanquam melior interest. Quis est ergo hic 3 animus, qui nullo bono nisi suo nititur. Quid etiim est stultius, quam in homine alienudet editio vetus eum Palat. see. Sed stigide, ait Gruterus. Prae e . quod est ita aliis quatuor: Coluntur aquarum cialentium Iontes et stagna , quiae υet ' iacitas. Vitigatam tamen tuetur quoque Senecae moa loqueladi. R. Tempestatibus bene edd. cum ma. c. Iemmotionibus ms. b. Selim. Ex aequo Deos , i. e. qui homines superni. Deos ae t. Gloriatio haee
ior pars sapientis in caelo est, unde auimus eius descendit; Pars ni tuor illius versatur ita terra. Quod ex su-queuti eouuiuratione putei. Qui nullo ιω- nisi aura nititur. Ulitu nitet edd. ut 111,su Omura , eX
eeptis Pal. t et 3, qui non optimne quidem ntio tui notae vertim h. l.
dederunt nuitur. qtion rocle receptum a Lipsio. Cf. tiol. se loco ni m. nil Ep. X xxi . Huius acrii turae quidem testem elivin edιtionem veterem stinue
nostra ed. est advocavit RuhL. at eodem vitio illa cum aliis laborat, paulo quidem superius nil/lvr recte tenens. sed li. l. nitel: etii verbo inn s. c. Luperscriptum etiam sebolion splendet. Sch. . Quid enun est stultitis. Sic masti et edd. oiunes aute BiPont. iu uua quum temere omissa esset enim irarticula, desideratur eadem tu ed. niih L. et