L. Annaei Senecae Opera omnia quae supersunt ex recensione F. Ern. Ruhkopf. Tomus primus sextus

발행: 1828년

분량: 662페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

261쪽

dare prodest quam accipere. Denique nihil illi iam

liberi est: spopondit. Minus autem turpe est credio tori, quam spei bonae, decoquere. Ad illud aes alionum solvendum Opus eSi negotianti navigatione prospera, agrum colenti ubertate eius quam colit terrae, et coeli favore : ille , quod debet, solu potest voluntate persolvere. In mores fortuna ius non habet. Hos disponiit , ut qua in tranquillissimus ille animus ad persectum veniat; qui nec ablatum sibi quid quana

sentit, nec adiectum , Sed in eodem habitu est, quo- modocumque res cedunt; cui sive aggeruntur vulgaria hona, supra res suas eminet; sive aliquid ex istis vel omnia casus excussit, minor non fit. Si in Parthia natus CSset, arcum insans stati in tenderet; si in Gemmania, protinus puer tenerum hastile vibraret; si avorum nostrorum temporibus suisset, equitare, et liostem cominus percutere didicisset. Haec singulis disciplina gentis suae suadet, et imperat. s. Quid huic ergo meditandum est ' Quod adversus omnia tela. c a Od adversus omne hostium genus benefacit: mortem Contemnu Pel quae quiu habeat uti piid in se terribile, ut animos nostros quos in amorem

Denique nihil illi iam liberi est ram n lit. Sic Giliteri eo lil. Sed

Erasmus et ed. vetus: d. n. i. i. liberum e. ιν. Piticin ius iii suis eodd. invenit: tiberum esse σμγOnda. R. Jfinus autem. . . decoquere. II inusturPe est non solvere debit nereditori. quam deeipere speranten te ad virtutem accensurum. Nam, ut Probat, non penes debitorem est solvere arx alienum, semper utilem Possumus

fieri boni. Aia sterfectum. subaudi animum :qui perfectus auimus nec ablaιiam

Cedunt. Sie meliores libri omnes: vulgo cadunt. Alias praeterio tuo librorum varietates. Schw.Sιφra res suas eminet. Se altiorem λrtratia sua Ostendit.

opportuna se 'er defensio. Guim s. tit et anim me iusta nec enim o s rasci. Si e Grut.

262쪽

sui natura sormavit) offendat, nemo dubitat; nec enim opus esset in id comparari et acui, in quod instinctu

quodam voluntario iremus. Sicut seruntur omnes ad conservationem sui. Nemo discit, ut, si necesse sue - 9

rit, aequo animo in rosa iaceat: sed in hoc duratur, ut tormentis non submittat fidem; ut, si necesse sue rit, stans, etiam aliquando saucius, pro vallo pervigilet, et ne pilo quidem incumbat, quin solet obrepere interim somnus in aliquod adminiculum reclina tis. Mors nullum habet incommodum: esse enim dubet aliquis, cuius sit incommodum. Quod si tanta cupi- ii, ditas te Iongioris aevi tenet, cogita, nihil eorum quae

ab oculis abeunt, et in rerum naturam, DX qua pro dierunt, ac mox processura Sunt, reconduntiar, COH- sumi. Desinunt ista, non pereunt. Et mo PS. IUum pertimescimus ac recusamus , intermittit vitam, nou

exipit: veniet iterum, qui nos in lucem reponat, dies

ea. Pineiau. in suis codd. inveneriint. Erasmiis et edit. vetus: ιieone Meesset. Rul L. In id e. e. a. in quod instinetia qti . diana Moluntario tremvs : id est, Elei, im si iremus ad mortem tu tiuii iam voliint:irio, ut serimur ad conservati ery nostri, uou o Pus esset nos acurre ei parcire ad eam

mortem sul, ii radat . Mors ntillum ... tuc nam. m. Morte

enitu ait animiam iliwpari, ideo luen a seni ire iue nam itum . quod mors habere possit. CL Cic. I use. I. S m. Ad sequentia bene confert Lipsi Nostrum de Ben. 8. R. Esse enim debet aliquis. Si e rectetos. b. et codd. Oiis. inepte vulgo

Et in rerum naturam. De Benes. v. cap. 8: Rerum ii alitia uiliit dicitur Perdere. tiuiu quid tulit illi ave uitiit. ad illam redit: iis e Derire quidquam Pute fit. quod quo excidat nou habet, sed eo Iein resolvitur uudo diseedit. Veniet iterum. IIaec est non ill .i Pyllingorica, sed stoiea qu:icdam πα- λογευε τις sive cita loquamur renascemis, qiitim post orbiS deflagrationem, et solentiem εκπυρωσιν, iterum alius oti,is et διακοσμησις , nt lue ER dem et iiderei reponentur. Vide inePllysiol. II. Dissert. XXII. Tangit et Lucretiux hoe dogma lib. Ill : Nee

si materiam nostram collegerit aetas Post obitum , riaraumqtie redegerit , ut sita ratinc est A tie itertim nobia Derint data lumi ia Ditne: Pertin se

quidquam lamen ad nos id quoquasuvium. Lipsius.

263쪽

L. ANNAEI SENECAE quem multi recusarent, nisi oblitos reduceret. Sed postea diligentius docebo, omnia, quae videntur Pe- , vire, mutari. Aequo animo debet rediturus exire. O Serva orbem rerum in se remeantium: videbis nihil inlloc mundo exstingui, sed vicibus descendere, ac surgere. Aestas abit, sed alter illam annus adducit; hiems cecidit, reserent illam sui menses; solem nox obruit, sed ipsam statim dies abiget. Stellarum iste docursus, quidquid praeteriit, repetit: pars coeli levatur assidue, Pars mergitur. Denique sinem iaciam, si hoc unum

adiecero, nec insantes, nec pueros, neC mente lapsos, timore mortem: et esse turpissimum, si eam securitatem nobis ratio non praestat, ad quam stultitia Pe ducit. Vale.

Postea, i. e. alibi. Fortasse in eius DPere nilne deperdito Ilagna Moralia inseripto. MA . Surgera tua. b. et alii, rectius quam ut vulgatae habent resurgere. S. Sed alter illam annus adducu. Sic Ins. b. cum ed. R. Vulgo alter annustiam adla. ab Erasm. Sed poenitet

neglectam a noliis esse certissiariam Gronovit emendationem , alter illam Martitis adducet. Martium enim ri eu-sem pro initio veris Poni, et aestatis hiemisque metitioue saepe ver et autumiium ineludi apud veteres. Nempe sie ille ita vet. eod. repererat, alter illam arcius ad i. quod suspicor etiam

in aliis vetustioribus libris si diligentius inspieiantile iri repertum: sed haec talia plerumque, misguo Priscarum littutarum detriviculo, negliguntur ah his. quibus veterem

librorum excutiendorum Potestas eou-

tigit. Seh υ.- Sed Rub psius lecti nem Maritus improbat, quod Lanc loquendi modum tantum apud poetas usitari putat, ideoque hie non locum

habere Stellarum ista deeursus. Placuit hoc, quod a Grutero Comineudatum recepit Lips. tenuitque Uronov. aeursus quidem dant russ. b. c. et Pal. ec. et Col. eum ed. A. et R. idquareposuit Rubh. sed deeursus inuuit Maii Liae. Schw. Praeteril Praeteriit seriptum v lueram , Praeeuntibus edd. A. et R. et in . b. c. et ops. sed non paruere operae. Perperam vulgo praecerierit. Sui s

264쪽

EPISTOLA XXXVII.

Adhortatur Lucilium, ut in pia ad ρhilosophiam coepta pergat , nec ab illa abstrahi se patiatur obiectione mollitiae et inertiae . quam Obtrectatores Proyniam philosophiae esse statuant. Nam necessitates ut Dincamus ab ea docemur, et ut au Weram libertatem Memeniamias, rationi nos oubiiciendo, qua quidem sola rerum et Drtunae domini seri Posaumus. V. D. IU, V, etc. 1.

Quod maximum vinculum est ad bonam mentem, promisisti: virum bonum. Sacramento rogatu S eS. Deridebit, si quis tibi dixerit. mollem esse militium et sacilem : nolo te decipi. Eudem honestissimi huius et illius turpissimi auctoramenti vorba sunt: uri, vinciri, serroque necari. Ab his , qui mauus arenae

Promisisti: virum bonum. Rubh. Quiutil. l. l. obiicit pbilos clina Lipsio Womisisti υιrum bonum. Uti irin , s. ubstrue ii am n re pu- nulla interpunetione. Virovis modo blica administranda : Non alis Mitae s idem sensus est; sei licet eum. a Gintibus osciι s. iatque lut Promisit. inanii noviticulo teneri. o Moris recessu. Rogatus. Sie quatuor Gru L eodd. Vterque tamen causam suam recte et Pineiani, Erasmus et editio vetos, tuetur. Ruhλ. laudatqueste Blisson. IV itiitide soria Tu missimi auctoramenti, gladia mulis. Aulea i ligatus - Sacrametito totii. Vide ad Epist. VII et xxx I, 2 r. γυιδ σε ea tormula, qua milites lais sio notaute, hi ad iiisiurandum adigi solehant. Comia stadiatores in sagina . sed cuius exisParat autem studium philosophiae cruentus. Eo allusum. RuM. eum militia. Hine. Quili til. Institui. Uri, Mincirin, Ierroque necari. Steorol. XII. 2, p. 8 1 ed. Lugd. Horati v Quid re um, inmisse νεε5 , de philosophis, quos oratori roque necari Auctoralias eas. Et Pe- opponit: Sed haee inter ipsos . qui trouius: In Merba Eumo*i sacra-Velut sacramento rogati, et e. Ruhk. meritum iuraWUnus, uri, Minciri , Me Deridebia antiqua est lectio a p. berarι,ferroque necuri, ιanquam ιε- ι Erusm. et Grut. Mitretus tamen ah si ιatores. φ ιο Pinciani e iee sumpsit: Decimi ab tua . . caritur: ah illis exigitur s. s. l. - Deruteba.. .Iuvilem. lucis ut tiromittant f cramento.

265쪽

locant, et edunt ac bibunt quae per sanguinem reddant, cavetur, ut ista vel inviti patiantur; a te, ut a volens libensque patiaris. Illis licet arma submittere, misericordiam populi tentare: tu neque submittes . nec vitam rogabis; recto tibi invictoque moriendum est. Quid porro prodest, paucos dies aut annos lucri sacere 2 sine missione nascimur. G Quomodo ergo, inquis, me expediam 2D EsIugere non potes neces-3 sitates; potes vir ere. Fiat via i et hanc tibi viam dabit Philosophia. Ad hanc te conser, si vis salvus e se, si securus. si beatus; denique si vis esse, quod est maximum , liber. IIoc Contingere aliter non potest. Humilis res est stultitia, abiecta, sordida, Servilis , multis asseclibus et saevissimis subiecta. Hostam graves dominos interdum, alternis imperantes, interdum pariter. dimittit a te sapientia, quae sola 4 libertas est. Una ad hanc seri via, et quidem rectar non aberrabis; vade certo gradu . Si vis omnia tibi subiicere , te subiice rationi. Multos reges, si ratio te rexerit. Ab illa disces, quid et quemadmodum aggredi debeas: non incides rebus. Neminem mihi dabis, qui sciat, quomodo, quod vult, coeperit vellernon consilio adductus ullo, sed impetu impactus est. Non minus saepe fortuna in nos incurrit, quam nos in illam. Turpe est non ire, sed serri, et subito, in

a Leee. . . teritare ut victi vvlnerative 2 tum Populus pollice preMo Horat. I Epp. xviii, 66 missionemdahat. i. e. morti exemit: missionem recusans pollicem vertebat. Proinde sine missione nascimur ad mortem luctamque cum uecessitatibus malisque vitae nostrae destinati stianus. ιαh .Hαι Mia. Sie Erasm. et Palati MC. at reliqui Gruteri quatuor: HI Diaet h. Gruterus emendat: He Dia Di Virgiliano hemistiellio. Ruhk. Non incides rebus. Non ivise rea quasi inexpectatas incides. sed ipsa rerum dominus, reges cursum viine

Non consilio ad eius ullo Iuci scribendum videtur cum ed. R. et ms. b. et Col. id est illiae . ad id quod coepit velle. Cons. Epp. M. et Lxxxiv. lychino

266쪽

EPι STOLA XX XVI l . 2 l Ini edio tu ibine rerum stupentem, quaerere : Uuo ego quemadmodiam veni 7 Vale.

EPISTOLA XXXVIII

istolarum hoc commercium familiare, 'cultis continuationem cili )taoerat, mαximopere commendat Seneca praefertque illud disputaιionibus publicis Eaque pravaratis. Haec enim submissiora eius Perba familiariter entinctata facilius intrant animum et haerent, atque seminis modo fructificant et di unduntur

Meetio exigis, ut hoc inter nos epistoIarum comme cium frequentemus. Plurimum proiicit sermo, qui minutatini irrepit animo: disputationes pracpuratae et es Iusae, audiente populo, plus habent strepitus, minus familiaritatis. Philosophia bonum consilium est; consilium Demo clare dat. Aliquando utendum est et illis, ut ita dicam, concionibus, ubi, qui dubitat, impellendus est: ubi vero non hoc agendum est, ut velit discore , sed ut . discat, ad haec sub inimmunimum . . . . animo cui eo ipso copia si talis sermonis acci ratiorem rationem habendi ii iam disputatio-uum, i. e. t i primis recitati otium et orationism piiblicarum , quippe tuae velociter et magno cursu eonvolutae non solum saepe meditationem impe diebant, sed quum o lentationis ea . a haberi solet ut, illa familiaritate de,ti istae erant . qua id solum ess-ciendum est . ut nulla movendi de Ieetaudive ratione habita , sincere et unde consilia bona dentur, et horan voluntas dirigatur, quum illae eoi eiones eam demum elicera possitit. Riah . Irrepit. Sic mg. b. eum ed. R. G-r it ms A. Ops. Vulgo irremerit. S. Clare. Sic Erasm. et ed. vetus cum omnibu eriptis. Muretus tameum utavi . ut videtur, ex ingruio :eongilium nemo clamore dat, nota male, indiee Lipsio. Sed vulgata bene habet, i. e. clara et elata voce ἔcuius usus loquendi exempla nota suuti Mox exponi Nosteri ad haeo submissiora Merba venieridum est.

267쪽

a a L. ANNAEI SENECAE si ora verba veniendum est. Facilius intrant et haea Pent: nec enim multis opus est, sed essicacibus. S minis modo spargenda sunt; quod , quamvis sit exiguum , quum occupavit idoneum locum , vires suas

explicat, et ex minimo in maximos auctus dissunditur. Idem facit ratio : non late patet, si aspicias ; in opere creScit. Pauca sunt quae dicuntur; sed si illa

animus bene exceperit, convalescunt et eXSurgunt. Eadem est, inquam, praeceptorum conditio, quae seminum : multum essiciunt, etsi angusta sunt, tantum , ut dixi, idonea mens rapiat illa et in se trahat. Multa invicem et ipsa generabit, et plus reddet, quam

acceperit. Vale.

Et haerent. Si e Palatini quatuor

v. Gruter. et editio vetus. Λt membri Col. .P. Grut. Praiestat intrant et Iortius haerent. evi leetioni favet Gruter. legens 1 sed et Λ. Erasinus: aed h. Sed cur a priore lectione dis damus, non Pervideo. Rufi Meetus. Recepit Gruteri ex tribus codd. suis, adstipulaute Nodio Nov. Lect. Ep. Lxx. Gruterus laudat Lucreti II, a 21, hilarem grandescere adaucrum, ubi Creech. habeti hilarogr. adauetia. Occurrit tamen auctus arboris a p. eundem Lucret. VI, 167, 326. Antea actus, i. e. spatium, quod in agris est, agrimensorum : cs. G-

Iumeli. V . t , et Varro de R. R. III,

11 exu. I. rs. Rufi . Ratio Sie Etam. edilio vetus cod. Col. aliique. Recte. Nam de philosophia sermo est, quae interdum et ratio apud Nostrum vocatur. e. e. in Epist. superiori. Pauea sed em ei verba assert, disputatio autem multa et ea artiseiosa. Itaque rion admitto Pineianum Gruterumque ex codd. nonnullis idem sciι oratio aeribi iubentes. MhLEtsi angusta stini, i. e. quihu1 o natus et splendor eloquentiae desuui, submissiora. S. I, exilia, lentita, Cl. Lenesti Lexicon Techilol. Lat. rheti voce Angustus et Stim misstim. Ruli L.

Rapiat Capiat teperitur in ed. A.

et tu nis. c. quod Deminem movere

debet. Schw.

268쪽

ai 3 EPISTOLA XXXIX.

Commentarios ut yersiciat monenti Lucilio respondet, se in eo esse, ut Ordinet et in angustum redigat. Quos donec aceψω hortalur, ut alios philosophos bono tamen ordine pertractet, et iis ad maiora e regeseri se patiatur, humilibus et sordidis infra se positis et calcatis. Nec iis delectari eum uult, quae plerumque magna habentur: omni enim utilitate destituuntur, quippe inania et ex libidine solummodo oriuntur, meramque infelicitatem Pariiant.

Commentarios, quos desideras , diligenter ordinatos

Et in angustum Coactos, ego vero componam; sed

vide ne plus prosectura sit ratio Ordinaria , quam haec, quae nunC VNlgo breviarium dicitur, olim , quum latine loqueremur, summaritim vocabatur. Illa res discenti magis necessaria est, haec scienti: illa

enim docet, haec admonet. Sed utriusque rei tibi

Commensarios Philosophieos . tit Oileio, sed breves et summum conlinentes. L sitis. - Si compares Epist. CT . 2; c III. : clx, 4. vix εlithites . qii in Moralium lihel hie a neea diean inret libros enim totam moralem philosophiae partem quum maxinae ordinare se proii telue. Breviarium tamen itidem composuisse videtur. RA . Ordinatos. Gruleros et Lipsitis recte praeserunt have meliorem librorum scriptorum Ieetionem alteri ornatus. Didinem enim inprimis desiderati CL S. a. Epist. EL, a fin.: nee ornatias in anmmario ratio habetor, sed ordinis: add. Ε'. cvIII, 2. R. Ratio ordinaria. Sie recte M. R. enm mss. b. ops. iuret. Pal. see. et Col. non ut vulgo in oratio Dia. Bubkopfius qui edidit oratio omdinaria si e commentatur: oratio ordinaria ordine alterum ex alter explieans copiosiua et latius efferti contrarium sit in breviario, quod nostris compendiis recte compares. Quiam Ialine Ioqueremur i r suspe-

269쪽

I. ANNAE SENECAE copiam iaciam. Tu a me non est quod illum aut illuma exigas: qui notorem dat, ignotus est. Scribam ergo quod vis, sed meo more. Interim multos habes, quo

rum scripta nescio an satis Ordinunt. Sume in manus

Indicem Phiaosophorum; haec ipsa vcs expergisci te coget, si videris quam multi tibi laboraverint: con

cupisces et ipse ex illis unus esse. Habet enim liocoptimum in se generosus animus, quod concitatur ad honesta. Neminem excelsi ingenii virum humilia delectant et sordida ; magnarum rerum species ad se avocat, et extollit. Quemadmodum summa surgit in rectum, iacere ac deprimi non potest, non mi agis quam quiescere; ita noSter animus in motu est, eo mobilior et actuosior, quo vehementior fuerit. Sed

lix, qui ad meliora hunc impetum dediti ponet se

extra ius ditionemque sortunae; secunda temperabit, adversa comminuet, et aliis admiranda despiciet.

.ummaritim. quod alioquin vix memoraturi Neque Seueeae tempore tantopere defecerat Latinitas, neque Senem usquam suam aetatem praesuperiore parvi haIniit, si quando de sermone et litteria bonis locutus sit. Mhk. Non est quod illaim, ete. LagranSe optime interpretatur: N'easeu stas de eitationa ι ii ny a que les invio intia qui morenem dea roondans. eo rem , cognitorem, qui Conm smaat quae dicimus. 1liue ae auet rea sententiarum non adducturum in eo metitariis esse dieit. R. h. - Noster in ludo de morte Claudii: Si quis a me notorem Petisset , lehi isOmimuiarua. qui me optima nos . Xenophon dixit: με adhiberi sole . ubi de statis aut qualitate euiuspiam dubitatur. Dieil igitur Seneca r mitu credere et Mere bovis, adatim Minmem aiMe cogni-ro1em tae loquitur Cicero non ditias. Lipsius

Em mss. h. c. et in ed. R. et A.

Vulgo ego. a Mur. Stain. Dictim. Tatitisperduis libros meos licisce legere possis. mulios auctore pili losopliteos hahes qnos legas: s il ν ordinem serva, qui tu legendis hisee Iibris saepe negligitur. Eligat autem eos mouet, duce iudice philos. qualem v. e. Grammatici Alexandri iii et eorum vestigiis tu isleu, Qi,inui. Inst. or. X. I, dederunt. Rialia. Habet enim hoc νέιmum in se M-Nerosus a. q. Ouinivin librorum seriptura: Erasmus tamen illud 'limiam reiecit. Rishk. Iucere ac d Primi ν. vulgala e, idque iure. Latere codicis Col. ap. Grul. explicatio est τού liaee π. R. Dia nosιer in motu, Vtilia Consolat. ad Helviam e. VI. Et alias admirarida d. Sic Mai.

270쪽

ΕPisTOLA XXX XMagni animi est magna Contem itere, ac mediocria malle quam nimia: illa enim utilia vitaliaque sunt; ut haec, eo quod superfluunt, nocent. Sic segetem nimia sternit ubertas; sic rami onere franguntur; sic ad maturitatem non pervenit nimia secunditas. Idem animis quoque evenit, quos immoderata felicitas rumpit; qua non tantum in aliorum iniuriam , sed etiam in suam. Utuntur. Quis hostis in quemquam tam contumeliosus suit, quam in quosdam volup lales suae sunt 2 quorum impotentiae atque insanae libi

dini ob hoc unum possis ignoscere, quod, quae secere , patiuntur. Nec immerito'hie illos furo P vexat:

Decesse est in immensum exeat cupiditas, quae na

turalem modum transilit. Ille enim habet suum finem; inania et ex libidine orta sine termino sunt. Necessaria metitur utilitas: supervacua quo redigis ' Voluptatibus itaque se mergunt, quibus in consuetudinem nil ductis carere non possunt: et ob hoc mise Primi

vetus Erasinusque. Gratterus tamen redueere se ait voculam et suas Iqninque mem he. ItuM. Magna contemnere, i. e. quae vulgo eximia habentur. Rufi . Villia se aliaque s. ditio Vettis et quattior eodd. .riit. Prohat Turnebus

Ad vers. XVlli. 27. qui eonsert

firmaut m . b. Pal. see. et alii. Ed. R. dat Mertuntur. sed in eadem ed. pro qua, quia scribit an tibi qua recte tenent alii omnes libria Qua ... ν-

ae nonnullis Grui. quod revocatum est a RuhL. Reeesse est in immensum. Sie M. Natth. eum aliis inde a Mureto. Adtini post necessa est debuerat pa

ticula enim . quam a Grutero cominineudatam reposuit BilhL. agnoscunt. que edd. vel . eum nass. b. e. Idem Arg. b. etiam uita vocula alaetius, neeessae est enim ut in immens. Sehm.

Illa enim habet stitim finem. Corrige Ille enim seil. naturalis modus praeeuntihus edd. velt. et nih1. h. c. vitiosa scrii tura uia inde a heu. Mur. tu alias omnes, nemiue alii-

SEARCH

MENU NAVIGATION