장음표시 사용
281쪽
L. ANNAEI SENECAE laudare 2 quid eo dementius, qui ea miratur, quae ad alium transferri protinus possint8 Non faciunt mmliorem equum aurei fraeni. Aliter leo aurata iuba mittitur, dum contractatur, et ad patientiam recipiendi ornamenta cogitur saligatus ; aliter incultus, integri spiritus. Hic scilicet impetu acer, qualem illum natura esse voluit, speciosus ex horrido, cuius hic decor est, non Sine timore aspici, praesertur illi lan-r guido et bracteato. Nemo gloriari nisi suo debet. Vitem lati damus, si fructu palmites onerat, si ipsa ad terram . Pondere eorum quae tulit, adminicula deducit. Nam qilis huic illam praeseret vitem, cui aureae uvae. aurea soli a dependent 7 Propria virtus est in vite sertilitas: in homine quoque id laudandum est, quod ipsius est. Familiam formosam habet, et domum pulchram; inultum serit, multum foenerat: nihil lim
, Dum in ipso est, sed circa ipsum. Lauda in illo quod nec eripi potest, nec dari : quod proprium hominis
est. Quaeris, is i id sit 7 Animus, et ratio in animo persecta. Ralionale enim animal est homo: consummatur itaque honiam eius, si id implevit, cui nascitur.
Quid est autem, quod ab illo ratio haec exigit 2 Rem
Mittitur seil. ud spectaeulum . Sie ma. b. eum codd. Ops. et Mod. et Pal. a. nee aliud debiterat Col. iii quo vitiose nititur; demitti liar ed. R. rumusque ed. Lips. et seqq. ssimil--
litur ed. A. cum m . c. nitet ed. Era m.
et Moe. S. - Aliter leo mutitur Conserti iubent hunc lotum et mΕimetet. Diss. Arrian. IV, . 25. Silaneshury et 'lon. τομ
elatar ed. A. Contrahitur est in ma-mise. c. Seli .
ornamentia , monilia, aurum iubis inspersum , pliniarae , etc. R. Languido et br. Sie mss. Griit. et editio τetus. Vetustiores edd. hahere languitudo, ait Grulerus. R. Nam quia. Alii vulgo num qtiis Seli . Familiam firmosam dant mis. Grui. et editio vetu . Erasmus contrahat,et semiliam mih ram. Familiam.
lum luerisiiciendi seuera assei t No. ter:
282쪽
EPISTOLA XI 227 facillimam: secundum naturam suam vivere: sed hane dissicilem iacit communis insania : in vitia alter alterum trudimus : quomodo autem revocari ad salutem POSSunt, quos nemo retinet, populus impellit8Vale.
sunt adhue alia , e. c. pascendi, ne- Saepe oeeurrit hoc Stoieorum dogma. gotiandi. RMik. Lipsius laudat Manuduetionem l , Secrandum naturam stiam in re. 37. MM.
Beselat PersuMionem, quam quidam de se ipso fecerat L cilio , Mirtim se iam bonum esse; nam illam conorrsionem esse nimis Melocem , etiamsi quis ses Mirum bonum eiamque secundae notae, a. Proscientem, factum esse Profiteatur. Illum Dero id nondiam consecutum esse , ut se ipse noscat , quam is de malis hominibus male existimet, et Duotcnto Potentia sua utentes odio prosequatur. Idem enim faciendi Potestas modo deficit. Qilodiudicium exeu lo cuiusdam , quem McΠιtis iam bonum Mirum esse olim putaverat, firmat, qui quum Same Onerosa , quanquam bona Osi Wim , assectasset, Nostro nunc occasionern Praebet, in consuetudinem hominum comm tinem ino hendi, qua tu externis et iis sa e sui'erPacuis tantopere laborare Solunt, quae quidem aut incommoda, Gut falsa commoda sunt, habe loe debent.
Iam tibi iste persuasit, virum se botium esse 2 Atqui vir bonus tam cito nec saevi potest, nec intelligi. Seis lucin nunc Dimum bonum dicum 2 huius secundae nota et nam ille alter sertasse, tanquam phoenix, semel
Huius seeundiae notae. Hunc male- generis est secunda sors notaque , deham, cui mox opponitur ille Glter et qua sermo est Ep. DI, 2 et 3. Luhk. sed nil mutant libri. Sehw. ' Vir avis sabulosa, .ieg3P. iacia borius... aevi dae notae. Prissciuutem Orisiuis , ad 1olis cursi in iti perit,ilo et nondum iu sumino. Lψε. Divei si iuugua anuorum Dexpi tui nuuiubie
283쪽
L. Ap ΑΕ l SENECA Lunno quingentesimo nascitur; nec est mirum, ex intervallo magna generari. Mediocria , et in turbam nascentia, saepe fortuna Producit: eximia vero ipsa et raritate commendat. Sed iste multum adhuc abest ab eo, quod profitetur; et, si sciret quid esset vir bonus, nondum esse se crederet, fortasse etiam sieri posse desperaret. ει At male existimat de malis i is Hoc etiam mali suciunt: nec ulla maior poena nequitiae ESt,
quam qnod sibi ac suis displicet. ει At odit eos qui
subita et magna potentia impotenter utuntur ira Idem 3 iaciet, quum idem poterit. Multorum, quia imbecillas uiit, latent vitia, non minus ausura, quum illis vires suae placuerint, quam illa, quae iam felicitas a peculi. Instrumenta illis explicandae nequitiae desunt. Sic tuto serpens etiam pestifera tractatur. dum riget frigore: non desunt tunc illi venena, sed torpent. Multorum crudelitas, et ambitio, et luxuria, ut paria pessimis audeat, fortunae favore deficitur. Eadem
rogl1ph Iee excogitata. Aquilae eam assimilarunt Aegyptii in picturis. quingentesimo quoque Biano tu Aegy-Ptum ex remotis lina Oiliis parievenientem, teste Herodoto Il, 3. qui talem picturam vidit. Cf. Gallet et de Theogon. Aegrptior. Commentali. Soe. Geuiii g. T. VI l. p. 53. Loca veterum collegit Gutaeker Misceli. D. t 79 sq. Claudiani et Lactantii, ad tuem vide elegantissimum Lanatum. Ormina in Phoenicem fruit uotissima. Ex intem allo. De Constanti P. C. : Raro Drsitan magnisque aetatum inter allis Moenitur ille sapiens .
Eximiis Dero lysa raritate commendat se. fortuna. Sic codd. Grul ri. Erasmus legendum Putat, aut commendantur, aut, quod in quodam re- Perit , ωsa se ruritιtte Gommendant.
Potentia imi olenter tiruntur. Sic quatuor Palatini et Modii eodd. pr hatque Gruler. Autea: mleulis ins lenter utuntur. Rul L. Metitia. verum ernt inbecillia, quomodo . pr. Maau. scribitur in mε. b. et in nonnullis spud Grut. Nam et alias constanter voeabulo isto in seeutida declinatioue utitur Seue . S. Quum illis υιrea suae P. I. e. quum noverint vires suus utque satia firmus eredideri ut. Dum riget , edd. R. A. ms. b. c. Vulgo eum riget. Schur. Vt paria stras. Sic Erasmus et eodd. Gruteri. H. e. licet, quamvis sorte. Nuretus hine secit: ne reris pessimis Editio vetus: ubi ma ta pessimis fr-tuniaeDMore destini. B. Desitatur hene edd. ' Deci 'itur ms. b. Destini ed. a. Cum . m . c. S.
284쪽
velle eos cognosces; da posse, quantum Volunt. Meministi , quum quemdam tissirmares esse in tua potestate, dixisse me, volaticum esse ac levem, et te non
pedem eius tenere, sed pennam 2 Mentitus sum : pluma tenebatur; quam remisit, et fugit. Scis quos postea tibi exhibuerit ludos, quam multa in caput suum casura tentaverit 7 Non videbat se per aliorum pericula in ssuum ruere: non cogitabat quam onerosa essent quae petebat, etiamsi supervaCua non eSSent.
Hoc itaque in his, quae assectamias. ad quae labore magno contendimus, inspicere debemus, aut nihil in illis commodi esse, aut plus incommodi. Quaedam
Supervscua sunt; quaedam tanti non sunt. Sed haec non providemus: et gratuita nobis videntur, quae Ca- Dissime constant. Ex eo licet stupor noster appareat,
quod ea Sola putamus emi, pro quibus pecuniam sol-εvimus; et gratuita Vocamus. pro quibus nos ipsos impendimus. Quae emere nollemus , si domus nobis nostra pro illis esset danda, si amoenum aliquod seu Ctiiosumve praedium: ad ea paratissimi sumus pervenire cum sollicitudine. cum periculo, cum iactura pudoris et libertatis et temporis. Adeo nihil est cui-
Vella eos Polerat abesse eos, et abi si ed. R. Et tras. b. Seli . Meministi. . . . exhi erit. Lipsius hunC esse opinatur iii iniicum illlam , de quo Ep. xxiv ngitur, iiidicium intentante. Sed nulla clusa eerta huius opinionis sueeurrit. Mhk. Pluma tenebatur. Argi te. Nam
niat h. ait: α antea stra idemus , . id taciti nisi ad Mitreti editionem refertur. Prooidemias etlehatur iam inde a Lipsio, et nic iliati olim ecl. R. et cum ms. o. Sed , haec non stemidemtia ed. Erasm. Hoc non ervidemus ms. b. quod fortasse veri sim tim. Schw.miatissimi. Quod idem Boliv. ait:
aeanten Parati is id rursus reserendum ad editi nos, ilia' Lipsiannm praeses- verrant, Nem e nil ed. Erasm. et Mur. quibus petiei verant ed. et ma. n.
Sed parotissimi iam dederat ed. R. evm ms. b. Schm
285쪽
que se vilius. Idem itaque in omnibus consiliis rebus que faciamus, quod solemus sacere, quoties ad insit lorem alicuius mercis accessimus: videamus, hoc, quod concupiscimus , quanti deseratur. Saepe maximum pretium est, pro quo nullum datur. Multa possum tibi ostendere, quae acquisita acceptaque libe tatem nobis exto erunt; nostri essemus, Si ista nostra
8 Haec ergo tecum it se versa, non solum ubi de in-eremento agetur, sed etiam ubi de iactura. Hoc periturum est 2 nempe adventitium fuit: tam iacile sine
isto vives, quam vixisti. Si diu illud habuisti, perdis
postquam satiatus es: si non diu, perdis antequam assuescas. Pecuniam minorem habebis3 nempe et mo-Iestiam: gratiam minorem 2 nempe ut invidiam. Circumspice ista, quae nos agunt in insaniam, quae cum plurimis lacrimis amittimus: scies non damnum in his
molestum esse, sed opinionem damni Nemo illa perisse sentit, sed cogitat. Qui se habet, nihil perdidit: sed quotocuique habere se contigit 2 Vale.
Same maximum rettum et . Sensus est: Sa e maximum Pretium a M- Mendum est, petitura Uendente, pro
quo i. e. quum pro eo pretio, pro ea Pecutita nullum datur, id est rem nulli pretii accipimus. de iacium. Codicis Colon. alio mimqtie . xl Piticia iit utqile editionis veteris seriptura est. RAM.ti his. Subaudi amissis. Sed sitae. Re earere nossumus: opinio molestiam viseri. DPa. Qui se habet . scilicet ita pote late; ille qui suae mentis seni per est Com.
286쪽
ιaerenti quomodo qtiraedam ad ipsum allata sint , respondet se non latere ea quae faciat. Lucilius: Ergo oue, ergit, ut in publico. Quid si etiam latem p animus tutis scit et Mides.
Quomodo hoc ad me per venerit, quaeris; quis mihi
id te cogitare narraverit, quod tu nulli narraveras ΤIs, qui scit plurimum: Rumor. M Quid ergo' inquis;
tantus sum, ut possim excitare rumorem n Non est
quod te ad hunc locum respiciens metiaris: ad istum respice , in quo moraris. Quidquid inter vicina eminet , magnum est illic, ubi eminet. Nam magnitudo habet modum certum: comparatio illam aut tollit, aut deprimit. Navis, quae in flumine magna est, in amari parvula est: gubernaculum, quod alteri navi magnum est, alteri exiguum est Tu nunc in provincia , licet contemnas ipse te, magnus es : quid agas, quemadmodum Coenes, quemadmodum dormias, quam ritur, scitur. Eo tibi diligentius vivendum est. Tunc
Non est quod te ad hune loeum. R tuam. ad istum Syraeusas. Ruhk. IIagnitudo habest mndiam cerctim. Sie reete ed. a. et R. cum in h. b. c. Ops. et Grut. nisi quod nonnulli ceristum modum dant, permutata duorum verborum sede. Perspicua sententia: quidquid magnum dieiimus, id certo quodam modo. certa quadam relatione , ita dicimus: uno verbo , Om- nnis magnitudo relativa est, ut in scholis loquuntur. Iam pergit auctor: co arasio illam aut tollit, etc. rauuo nescio quo codice laudavit
Erasmus in Appeud. ma . non haberetc. quod praeter rationem recepit Muretus, et tenuere reliqui e litores Id postquam saetum erat, deritque Grotiovius, quo saltem sibi constaret oratio, prouomen illam quod, ad magnitudinem relatum , recte tenuerant edd. et niss. in iuum se. modum mutavit: et sie Prorsus eva Duere Tet. seripturae vestigia. Alteri magatim est, alteri exiguum est. Sic Dine. et Geui. eodd. Prius est deest iu Omn. edd. vett. Ruhh. Eo tibi diligentius Miwendiam est.
287쪽
autem felicem esse te iudica. quum poteris in publico
, Vivere, quum te Parietes tui tegent, non abscondent; quos plerumque circumdatos nobis iudicamus, non ut tulius vivamus, sed ut peccemus occultius. Rem dicam, ex qua in Ores exi Stimes nostros: ViX quemquam invenies, qui possit aperto ostio vivere. Ianitores conscientia nostra, non Superbia, opposuit. Si C vivimus,
. ut deprehendi sit, subito aspici. Quid autem prodest
recondere se, et oculos hominum auresque vitare ΤBona conscientia turbam advocat: mala etiam in so
litudine anxia atque sollicita est. Si honesta sunt quae facis, omnes sciant: si turpia , quid refert neminem scire, quum tu scias 2 O te miserum, si contemnis hunc testem. Vale.
Sic Erasm. Cod. Col. aliique: et 'alii P. Grui. et editio vetus : eo tibi die d. D. Vnde Lipsius sacere voluit: aut tibi dein diligentitia, aut, tibi dico. dit. Vmis lameu Pinesani e dex pluseula addit Ai modo: Quanto diligentιus Dita etia μ/m honorisD-stigio quaeritur, tanto tibi diligentius in eudiam est. Sed haec explieationis causa a manu aliena adiecta putem. R . Tunc autem felicem ex mss. quin inque Gruti est. Aliis edd. vetia deest
vocula autem. Ruti L. Ex qua mones e.ristimes nostro . Sie ed. a. et R. et mss. b. c. aestimes vulgia, ab Erasmo. Snope a libetiri is Permutati lur ista vel ba: sed et promis e sere uir imque usurpa e Seneca videtur. Schw. erto ostis ιει, ere, ut M. Drtistiis ἔM. sit. qui promittenti architecto.
ita se domum necliseat irrim, ut nemo in eam despicere posset: Tu vero, respoudit. si quill ita to artis est. tui compone domum ineam, tit stili lilii id agam, ab omni hus perspici possit. Vellei Patereul. II. 14. RMI.Quiu autem Prodest. Sic recte edd. et mss. Temere νero stotest irrepserotia edit. Bi poni. id itie tiropugatum in ed. Rul L. et Matth. Schw.rirbam tid erit: id est . qui hene vivit. eici libet dicere potest: Aspice
Anxia. Tertullianus: Italium ma- Iosiatum sine formidine est, quia racc
288쪽
v ERAM IN PHILOSOPHIA NOBILITATEM.
Lucilio, qui de malignitate naturae et fortunae in se questus erat, respondet Noster, hunc non esse sermonem Philosophi, quipρe qui stemma non invicit, neque ex eo iudicari aestima rioe uult. IIIuia enim non omnibus Patere, ut bonam mentem. Mane esse solam notilitatem. Recte hanc mistolam πρelial ρtiIchram Lipsius. Conferri merentur IuMenalis Sat. VIII, et Bolaei V: addas Plutarch. de Nobilitate.
Iterum tu mihi te pusillum iacis, et dicis, malignius
tecum egisse naturam prius, deinde fortunam; quum possis eximere te vulgo , et ad selicitatem omnium maximam emergere. Si quid est aliud in philosophia boni. hoc est, si Dod stemma non inspicit. Omnes, si ad originem primam revocantur, a Diis sunt. Eques Romanus cs, et ad hunc Ordinem tua te perduxit indu strin: at ine hercules multis cluatuordecim clausi sunt. Non omnes curia admittit: Castra quoque, Tios ad in- aborem et periculum recipiant, fastidiose legunt. Bona mens omnibus patet; omnes ad hoe sumus nobiles.
Omnium maximam. Sie edd. a Ine. Hominum maximam edd. vett. eum ni . b. c. et Gruterianis: quod defendi possit. ni et ali hi ista voeabula Permutare consuessent librarii. Cons. not. ad Epist. xit, et ad xLvIII. Schw. Omnes si ad. ... a Diis sunt. CLArgiam. Epist. XLI. Ruhk. Perduxit indust. Sie Griit. Codd. Eeasmila tamen habet ρ. eum. Rul h. Quatuordecim. Εditio vetus additu cem gradus. - atMordecim. gradus in tbeatro eqilitibus tributi ex lege Roseia theatrali, lata a L. Routici Othone tribuno pl. n. V. C. DCLXXXVI, qna sanctium Pu . n. quia in 'iliatiiordecim gradibus orchestrae, in qua senatores sedebant, proximis sederet. nisi qui eques et equestri tensi esset. Vide Ernesti Iudic. Legg. Roseia. Rubh. - Ergo ensus est: non natu es eques, sed factus. Censum industria quaesisti, et, eo dignitatem. Remiturni, ms. b. eum ed. R. Vulgo reei urat. Seh. .
289쪽
Nec reiicit quemquam philosophia , nec eligit; omnibus lucet. Patricius Socrates non fuit; Cleanthes aquam traxit, et rigando hortulo locavit manus; Platonem 3 non accepit nobilem Philosophia, sed iacit. Quid est, quare desperes, his te posse fieri parem 2 Omnes hi maiores tui sunt, si te illis geris dignum: geres autem, si hoc protinus tibi persuaseris, a nullo te nobilitate
superari. Omnibus nobis totidem ante nos sunt: nullius non origo ultra memoriam iacet. Plato ait: e Neminem regem non eX servis esse oriundum, neminem non servum ex regibus. Domnia ista longa varietas 4 miscuit, et sursum deorsum fortuna versavit. Quis est generosus2 ad virtutem bene a natura compositus. Hoc unum intuendum est: alioquin, si ad vetera revo-
Cas, nemo non inde est, anto quod nihil est. A primo
Patricius S rates non fuit. Patreqnippe ustis lapidario s. marmorario S , plironisco , Atheitieusi. et matre Dii .ienare tu ohstetrice. Vide Brueheri
exhaurien1 puteos, dietus est. Mileker. Tom. I, P. 972. Ruhh. Hortulo vulgo ali Erasm. Teneri poterat horto . quod praeiverant libri nostri, qui quidem absque asΡiratione
Halonem, etiamsi stirpe nobili
oriundum, revera tamen non a eme
nobilem philosoμhιa , sed fecit. CLBrucher. ib. p. 628 sqq. Ruhk. omnibus nobis.... sunt quum illi qui nobilitate superbiunt. Rulia.-Ε totidem avis proavistiuo descendimus
Pliato.ait. Vbi' alius diret. Ego eoutra in eo legi: Reges ex regibus
oriundos. donec ad Iovem origo revocetur. Λlcibiade primo. Vera ta- mei, illa dictio: et perio tos nevi sor lunaeqile si vides, cutit haec in ombem. Lms. - Nisi salior, ad Philolii, Theaetet. Vol. u, P. 318, is, respexit Noster. Plato thi reprehendit eos, qui generis ii obilitatem imidit, is
ei serunt, positaui 1ιescio qriem, sortassis Pindartim, alludens, uec re-Putant unicuique nostruma os ProB- vosque innumeros nutecessi se, in
quibus divites et mendici, reges e servi, har Lari et Graeci silerint. Ex his verbis Senecit sententi in istamenneiunasse videt rar, quam recte Ptatolii tribuit. Ruhk. Qu/a est generosus ms. b. et ed. R. Vulgo quis ergo gen. Sch . Ad vetera. Sie ex I incialii codd. Muretiis, nec aliter quatuor Grilieri, inque his Colon. Sed Erasmus, edit. vel iis et unus Palat. hahent ad Mera. Bul L. -- Ad sera ed. a. et R. Schw. Nemo non inas eat. Omnes
290쪽
nuindi ortu. iasque in hoc tempus . perduxit nos exsplendidis sordidisque alternata series. Non iacit nobilem atrium plenum sumosis imaginibus. Νemo in nostram gloriam vixit; nec, quod ante nos suit. nostrum est. Animus facit nobilem: cui ex quacumque conditione supra fortunam licet surgere. Puta itaque te non esse equitem Romanum, sed libertinum; potes hoc consequi, ut solus sis liber inter ingenuos . e Quomodo2 inquis. D Si mala bonaque non populo au Ctore distinxeris. Intuendum est, non unde veniant, sed
quo eant. Si quid est, quod beatam vitam potest sacere, id honum est suo iure ; depravari enim in mulum non potest. Quid est ergo in quo erratur, quum 6 omnes beatam vitam optent 7 Quod instrumenta eius pro ipsa habent, et illam, dum petunt, sugiunt. Nam,
quum summa beatae vitae sit solida securitas et eius
inconcussa fiducia , sollicitudinis colligunt causas et per insidiosum iter vitae non tantum serunt sarcinas, sed trahunt. Ita longius ab essectu cius quod petunt, semper abscedunt, et, quo plus operae impenderunt
fiumus, seeundum Stoicos, e primis principiis, Deo et materia. Ridia. Non facie nolitem. Hic est locus tibi nos deserit protriis noster C d. Arg. b. non utile EPist. LIt 1ia Pelias nobis rursus Iaturus, ut in Praespraediximus. Stain. Atrtum planum Iuniosis Anacinibtis. Nox suit roliranti , ex Presfios Cernvulius dispoliendi in armariis per atria, ubi fumo Olmoxii et aut natu veteres Oualibus illis ad stimum a
Datet hoe e Polybio VI, 53, 6 . quem
locum Setineighaeuseriis recte, Et quod sciam, primus explicavit. - Quem loeum optime tractatis Martiis ad populum, Sali. Beli. log.
Dexillum. Hi Ierias, alia dona
pore. Hae stina meis Imagines, 'Meo nobilitas, non haeredi trita reticeta, tigilla illis , sed quae ego Plurimis meia aboribur et ρ riculis quaerisei. Securitas. Sie qniciqite Graii codd. At Erasmiis tranqtiillitas. ntili L. Impenderunt ad,civi ex ed. R. et ex Opsopoei eodd. Vulgo impentiunt.