장음표시 사용
291쪽
L. ANNAEl SEM CAEhoc se magis impediunt. et seruntur retro. Quod
evenit in labyrintho properantibus, ipsa illos velocitas implicat. Vale.
DE VANA DIALECTICORUM SUBTILITATE.
Libris non multis sed bonis iisque ordine recteque lectismus esse ad sapientiam , Lucilio inopiam librorum conquesto respondet Seneca. Missurum tam n promittit suos libros, quosatitem ρroprio iudicio legat hortatur, ne in Ditium magnorum uirorum incidat, qui in supersua quaedam aut arguta, et verba magis quam res inquirenses totique in illis , et Meritatem, et necessaria Praetermiscrunt. Qtια o asione data in caMillos et pocum e liones inoehitur, resque monet disquirantur earumque discrimina, e. c. quia beatus et q&od Mero beatum sit. O . D. II, VI. Recte autem Dialecticos, in rimis Academicos et Stoicos in hac mistola reρrehendi historia philosophiae docet. Cf. Menag. ad Diog. Laert. II, IO8.
Librorium istic inopiam esse quereris. Non refert quam multos, scd quam bonos habeas: lectio certa prodest, varia delectat. Qui, quo destinavit, pervenire vult.
unam sequatur viam, non permultas vagetur; non ire istud, sed errare est. o Vellem , inquis , magis Iibros mihi quam consilium dares. M Ego vero quoS- cumque habeo, mittere paratus sum . et totum hora reum excutere; me quoque isto, si POSsem. transferrem , et, nisi mature te sinem ossicii spe Parem impetraturum, hanc senilem expeditioncm indixissem mihi;
Istio. Syra fas hie putent, vel hiali loqtiendi ratione, de magna librosque latine seriptos. duin grae- c Pia, uti Graecorum Oλω eis libris Syraeusae abundabant, nou o retortu Coiianae ap. Plii tarth. do item lati iiis, quippe quos a Graecis Glor. Athon. T. t X, p. si IIvlt. R. parui suetos esse mustat. Ruhk. Impetraetarum Erasmus, editio ve- Et tolum horreum exemere, Pro- tus, omnesque Gruleri codd. Praese
292쪽
nec me Charybdis, et Scylla. et sabulosum istud De.
lum deterrere potuissent. Transnatassem ista, non solum traiecissem, dummodo te complecti possem, ut
praesens aestimare quantum animo Crevisses.
Caeterum quod libros meos tibi mitti desideras is, non magis ideo me disertum puto , quam formosum putarem, si imaginem meam peteres. Indulgentia o scio
istud esse, non iudicii; et, si modo iudicii est, indui. gentia tibi imposuit. Sed qualescumque sunt. tu illos
sic lege, tanquam verum quaeram, adhuc non Sciam, et contumaciter quaeram. Non enim me cuiquam Emancipavi; nullius nomen sero: multum magnorum
virorum iudicio credo, aliquid et meo vindico. Nam . illi quoque non inventa, sed quaerenda nobis reliquerunt: et invenissent sorsi laci necessaria, nisi cisupervacua quaesissent. Multum illis temporis ve
runt scripturae, quae est orae Erasin. suus esse, alterius fieri, desinere sui nil scripta atque a Mureto assumpta. iuris et mancipii esse, ut loquitur εο terumna . nullum sanum sensu ui Brutus ad Ciceronem. vides cur et fundenti. - Impetraturum. Ah impe- gauter eo loco posueritat emancistare; ratore quippe hoc petere debebat. tibi vulgatius ipsum ma nostiare se uen- ut albi suecessor mitteretur. Ruhk. dum videbatur. Cf. Plauti Bacchid. Fabulosum. Non salsum. sed sa- I, l, 58. Cic. de Senecti ix. Horat. hiilis auctum; de quo suma et sabu- ΕPod. I x. Ia, etc. Fefitiis et emanet-Iuu sparsae sunt. Sic uritas os subti- pati duohus modis intelligi inlue : autiosus in Horatio I. Carni. ii, qui ex Patris iure exierunt, aut ii. ubi vide Benileium nostri loci uota qui aliutum silaut dominii: ttuorum ii memorem. Ruhk. Mistimque sit manci Hatione. Sehop- ancipaMi. optimae memhranae, Pius lib. II Uε risim . e. t. Iirilmis Tarvi filia, Veneta, et vetiis edd. quod seiam de urie verbo ohservnvit. Sic habent: at Geuterus maneamin te- Haec sere Gr nov. tiu in recte in udattinendum censuit. Gronoviva freto Erilesti in Ctav. Cic. sub hac voce. emancFa re praetulit, egregie vim ha- Ruhk. rum v iam distinguens. - Non enim Sumrμaetia ed. R. et trass. Ol, . re me cuiquam emancipiasu. Manei oest, ete. Hoc enim voeab. constanter e mancipio trado; emanc re, e pote- alibi meliores lihri inentur, ubi iustate mea et mancipio dimitto. Liber uiores stillii e superflua ponunt. S. homo et suae Potestatis; itaque quum Summa a quaesissent. Cacoethes se emanemare dicitur, inu lligitur a prava eonsuetudo philosophantium Pol late sua abire, nou amplius olim, nuper, hodier ipsi Stoici in
293쪽
L. ANNAEI SENECAEborum cavillatio eripuit; captiosae disputationes, quae
acumen irritum exercent. Nectimus nodos, et ambiguam significationem verbis illigamus. ac deinde dissolvimus. Tantum nobis vacat3 Iam vivore, iam mori .scimus 3 Tota illo meo te Pergendum est, ubi provideri debet, ne res nos, non verba, decipiant. Quid mihi vocum similitudines distinguis, quibus nemo unquam ,.nisi dum disputat, captus est 3 Res saliunt: illas disce ne. Pro bonis mala amplectimur; optamus contra id i luod optavimus; pugnant vota nostra cum votis, cotis ilia cum consiliis. Adulatio quam similis est amicitiael non imitatur tantum illam, sed vincit, et praeterit: apertis et propitiis auribus recipitur, et in praeco Ddia ima descendit; eo ipso gratiosa, quo laedit. Doce, quemadmodum hanc similitudinem dignoscere possim. Venit ad me pro amico blandus inimicus; vilia nobis sub virtutum nomine Obrepunt; temeritas sub titulo sortitudinis latet; moderatio vocatur ignavia; pro cauto timidus accipitur. In his magno peri
culo ei Paulus: his Certa S notas imprime. Caeterum , qui interrogatur, an cornua habeat, non eSt tum stultus,
hac eulpa, ante omnes Chrysippus euius voluntina dialectiea CCCXIei tantur. Cf. Fabrie. Bibl. Graec. Vol li I. p. 548 Hiii l. . L Psius.
illo. scilicet ad id ut quam Drimum
Ob is ex animo. Doce .... ccmitur. Saepe hanc querelam a Dud om es cuiuscum lueneris auctores iteratam iuveuimus.
Plato , quod sciam. primus hoc vitium conque xliis est de Republ. V , p. 55, Tom. II, Bi p. quem Lit cietius Iu , ii γέ H l. exPressit. R.
294쪽
ut frontem suam tentet; nec rursus tam ineptus aut
hebes , ut nesciat, si tu illi subtilissima collectione persuaseris. Sic ista sine n OXa decipiunt, quomodo praestigiatorum acetabula et calculi, in quibus saltacia ipsa delectat: cstice ut, quomodo fiat, intelligam: perdidi usum. Idem de istis capitonibus dico: quo senim nomine potius sophismata appellem nec ignoranti nocent, nec scientem iuvant. Si vis utique verborum ambiguitates diducere, hoc nos doce, beatum non eum ESSO, quem vulgus oppellat, ad quem Po-cunia magna confluxit; sed illum, cui bonum omne in animo est, crectum, et excelsum, et mirabilia calcantem; qui neminem videt, cum quo Se commutatum quelit; qui hominem ea sola Parte aestimat. qua homo est; qui natura magistra uti tu P, ud illius leges coni-
itide ab Emismo vulgatnm, sed re i Osui id qui,d dedere ed. R. et A
cum tris. c. SCli . Caeterum qui interrogatur, an e se
ntia habeat. Est argumentatio s. syllogismus notus. κερατιυη 1. vocatus . quem Eubulides dialecticis, iii venisse dicitur. Diog. Laert. II. to8, vhi vid. Meuag. qui uoxtrum locum advertit. Nomen habet ex haeratione: Habes quod nou amisi ii, Nou amisisti coruua, ergis habes cor-Mita. Ruhk. Iro/uem stiam tentet. Quod tamen fecit Diogenes Cyalens sacelissime : uam ratiocinatori tali, eOu- eludenti ii,sum ecrntia liabere, nia uufrontem tangens, Eliuident, inquit, illa non video. Vt nesciat. scit. an habeat cornua si tu ιΠι sube. Sic ed. R. cum m s. 1 al. x et Col. Vulgo, ιιι non hiabere e nectat, quini tu ιlia. Elc. ab Erasm. ex ingenio Puto, tion ex vet. libro. Schw. Me isto. Settieet sophismula. Praestigiatoι um iacetabula. Ludu hodieque notus. Plaestigiatores calculos s. nummos iu meusa Pnuunt, deindδ neeududis s. vaseulis aut Pi-xidi hu opertos tam dextre loco in verit et transferunt, tit quum hic esse censeas, alibi coli pareant. Graecivoeant ψηγοπαικτας. . ψη ολογους. L Ps. Egregie describit hunc liidiim Alei tiron. Epistol. III. uo, tili Vule P. 73 Wogiterum. ΟΡ- portulae uolat Murelias, hane comPuruliouem Psse ab Arcesilao Stolinei
ραλογίζονται. Lishk. Eus ... perdilli usum utilitatem .eommoda . Si semel est ceris ut latentem artem cognoscam, iam istis non delectabor. me nos doce, beatum . ete. In hi, et ita sequentibus de sapiente stoico urinoue ui esse putes. Rufi .
295쪽
ΡOuitur, sic vivit quomodo illa praescripsit; cui bona sua nulla vis excutit; qui mala in bonum vertit, Certus iudicii, inconcussus, intrepidus; quem aliqua vis movet, nulla perturbat; quem fortuna, quum quod
habuit telum nocentissi ilium vi maxima tu torsit. Prin- si git, non vulnerat, et hoc raro. Nain caetera eius tela,
luibus genus humanum debellatur, grandinis more dissultant, quae . incussa lectis, sine ullo habitatoris incommodo crepit ut ac solvitur. Quid me detines in eo, quem tu ipse Pseudomenon appellas, de quo tantum liticorum compositum est ' Ecce tota mihi vita
mentitur: hanC coargue: hanc ad verum, si acutus Des, redige. NeceSsaria iudicat, quorum magna pars Supervacua eSi; etiam, quae non est supervacua, nihil in se momenti liabet in hoc, ut possit sertu natum beat Rinque praestare. Non enim Statim bonum est, si quid nocessurium est: aut proiicimus bonum, si ho nomen puni aut polentae damus, Et caeteris sine quibus vita non ducitur. Quod bonum est, utique ne os-
Selim . eo ertii ex GR. xerit. se mentiri. Cf. Diog. Laert. II. Pal. 3 et Col. Vulgutii in tamen aeque O8. Meu.ig. mhl. Probat. T. Ecce.... coargue. Alludit ad illii IQuum quod habuit telum. Vulgo sopitis ima Per quod loqueliteiu, quo- quum an eum quini hiab. rel. Deloi cii milue se verteret, mentiri collige- duo verba i/r eum, quae iguoriatii codd. hatur. Quid necesse Est . iuiluit, Pr ops. Grul. emti C. et ud. . I. lι.ire mu uunc uieutirit Ecee lolia, leta iam ii Ruli L. de uia colupucchaut etc. in ed. Malth. Schw. Necessaria iudicat. Vita pro uo- Pseudonieno a. Argumetitatio mitiativo subauditur. logiamus celet,errimus in aut lituitate. Aut Proti mus bonum) Ac proiia. de quo adeo libros comi ositoa esse ed. R. rursusque ed. Lips. et sqq. At
coustal, e. e. a Tlae Platu. to et ChrF - νε- . ed. Er. et Mur. Cum ms. c. Et,ippo. Habuit autem nometa a meu- ed. Vi iee vernili erat aut, quod lietite, quia exemtili causa sumitur ex Senecae usu servarunt m sit Gru
ix , qui mentitur. Hoc modo: au tueu- teri. Sic saeIis Noster; ut in Epp. xx. litvr is , liui mentiri se dici ' Cui ai xLvii I. xciv nccurrit. 5ehin. respondeas , mentiri, colligitur sta- Quoci bonum est, utique necessarium ii iis , uou ruentiri, quod vere di- σι ι. Stoicis liaee desiuilio propria est,
296쪽
sarium est: quod necessarium cst. non utique bonum est; quoniam quidem necessaria sunt quaedam, eadem vilissima. Nemo usque eo dignitatem boni ignorat, iit illud ad haec in diem utilia demittat. Quid
ergo 2 non eo potius curam transferes, ut ostendas, omnibus magno temporis impendio quaeri supervacua; et multos transisse vitam, dum vitae instrum orata conquirunt 2 Recognosce singuIos, considera universos: nullius non vita spectat in crastinum. Quid in hoc sit is mali, quaeris3 infinitumi non enim vivunt, sed victuri sunt; omnia di Ilerunt. Etiam si attenderemus, tamenn OS vita praecurreret: nunc vero Cunctantes, quasi
aliena , transcurrit, et ultimo die finitur, omni perit. Sed ne epistolae modum excedam, quae non debet sint Stram manum legentis implere; in alium diem hanc litem cum dialecticis differam , nimium subtilibus, et hoc solum curantibus, non et hoc. Vale.
i leoque diversa ab iis , qtras Aeodemici. Peripatetici et Epicurei dede
runt. Stat iterunt autem , bonium esse id, quod Arrii per et sine rilla muta tione aut mula tibiis ratione praeditis
Quod neres artiam est, non utique bonum est. Vulgo languide et invitis in stis, Quod amem necess. est , Π natatim bonum est. Quoniam quidem necessa ria sunt quaedam. Sic mssti et editt. vel t. dederunt. vialgo quoniam quaedam ne incessaria sunt. Schw. Quae non debet sinistram manum legentias imylere. Hoc reseras ad angustias et mimitam lihelli formam , interpretante recte Lipsio in Ana Iii institutioire epistoliea. c. I. Ruhk. Et hoc solum .: urantibus, uora et hoc. Mutetus de inolestissimis et spinosissimis syllogismis et repugnantibus recte intelligit, qui sere ita confirmari solent: Non et hoe et illud: me autem est. non igitur illud. R. - Αn eponenda est Lipsit interpretatio: Damnat, qui solam Dialecti- eam curant, non graviora; et hane tit εργου habeo i, non ut παρεργον. Dehebant, tuquit, non hanc curare
tantum, sed eι quoque hane: id est, in additamento, non in principali
297쪽
De libro Meilii, philosophieo ut ridetur, iudicat, laudatque eum.
Laibrum tuum, quem mihi promiseras, accepi, et,
tanquam lecturus ex Commodo, adaperui aC tantum
degustave volui. Deinde blanditus est ipse, ut procederem longius; qui quam disertus fuerit, ex hoc intelligas licet: brevis mihi visus est, quum esset nee mei, nec tui corporis, sed qui primo aspectu aut T. Livii, aut Epicuri posset videri; tanta autem dulcedine me tenuit et traxit, ut illum sine ulla dilatione perlegerem. Sol me invitabat, fames admonebat, nu-
Ex commodo i. e. otiose, ubi commodum esset. Ruhk. BreMis. edd. inde ab Erasmo : ne scio an consentientibus msstis Oliso
ei et Pinciani. Noster Arg. c. quidem et Gruteri omnes clam ed. R. et A. imis exhibent; quod teneri sortasse debuerat. Sta . Corporis recte praesert Grui. Equinque finis codd. et Grora ov. e suo cod. et tribos edd. vett. Erasmus. temporis, quod Lipsius tuetur et mmmode explicat: qui esset graudior, quam aut tuum, aut meum tempus serret scribere, sive legere. Vetus ed. eorPoris praebet -, Quum
esset nec mei nec tui eorPoris. Salmas. de M. Vsur. e. X ex povit: quales nec ego, nee tu scribere solemus.
eoll. Ciceronis Epist. ad Quint. Il. x3, ubi libri Calli, illeuis et Pliilisti
vocantur corpora. Seneca de Tranq.
An. vl, s. Melius Gron. de ratione veterum legendi volumina explicat. qua volumiuis partem noudum lectam mento subiiciebant. reliquam
utraque manu in oris comprehendebant. Itaque volumen tam grandeae spissum, ut commode sic neque ab ipso, neque a Lucilio leneri possit , vocat Seneca nec mei, nec tui eorporis. Tamen tauta me perfudit voluptate, ut brevis videretur, etsi esset iusto spissior. RMM.
T. Lioli. Multa enim scripsit abo lita, etiam philosophica. Et certe libri historiarum nec ex quadrant exstaut. L s. Vide Fabricii Bibl. Lat. T. I, p. 276 sqq. Rub . Aut Dieuri, qui omnes Philosophos copia lihrorum , quos scripsit, vicit, praeter Chrysippum. Diog.
Laeti. X. 26. Duos autem hos seri-Ptores Non solum multa, sed maguaqtioque volumina composuisse con
Sol me inseitabat. Vt posito libro
inambularem, insolaremque uti geremque. Lωsius.
298쪽
bes in inabantiar; tamen exhausi totum. Non tantum a
delectatus, sed gavisus sum. Quid ingenii iste habuit, quid animii dicerem, quid impetu si si interquievisset
si intervallo surrexisset. Nunc non suit impetus, sed tenor; compositio virilis et sancta. Nihilominus interveniebat dulce illud, et loco lene. Grandis, Erectus es: hoc te volo tenere, sic ire. Fecit aliquid et materia ideo eligenda est sertilis, quae capiat ingenium, quae incidet. De libro tuo plura scribam, quNm illum re , tractavero: nunc parum mihi sedet iudici uin, lati tuam audierim illa, non legerim. Sine me et inquirere. Non est quod verearis; verum audies. O te hominem feli
cem, quod nihil habes, propter quod quisquam tibilum longe mentiaturi nisi quod iam, etiam ubi causa sublata est, mentimur consuetudinis causa. Vale.
hes minabantur. Postea inductae, et suadebant exereere corpus autepluviam. LUsitis. Non tantiam. . . . . rum. Vides hic disserentiam τού delectari et gaudere. Buhk.
Sancta, i. e. gravis , venerationem
ine tiens. Sie Quintilian. Institui. Orat. X, t , Post med. ait : Oratio sancta et gravis Calvi . Lipsius tamen emendat sana. Nec male. Vide Emesti Lexie. Teelinolog. Lat. sub. v e Sanus. Rulik. Dulce. . . . lene. Distinctum suisse indicat sermonem virilem et gravem veliustate et suavitate quadam imaginum et narrationum ad lectoremiueunde assiciendum: et opportuno laevi hoe lene l. e. suavis ἐaque iucunda oratio ad hi hebatur: quae medium tenet inter fortius et tenuiu .
Quintiliano iudiee, Insiit. Or. Xll.
quid potes, hie Romae nihil. Hieltaque nulla eausa subest, cur tib blandiar. Ruhk. Iam ante etiam adieci eum ed. R. et mss. e. Ops. et Griit. Ex eorumdemque librorum praescripto delevi partietilam et post mentιmur , temere vulgo adiectam. Sch υ.
299쪽
CLEΜENTER HABENDOS ESSE SERVOS.
Laudat amicum, quod cum semis familiariter agat Misatque. Hinc otimit occasionem , in consuetudinem multorum sui aevi inuehendi, qui contraria tractandi serMOs suos ratione utentes nonnisi superbissime et crudelissime in eos grassantiar. Docet deinde, iudicis esse serPOs liberius aut amerius hiabendos pro indole et virtute cuiusque. - De re, quae hac in epistola tangitur, of nellemeter De servitute inter Graecos, etc. et II mil uactita acad. VOl. IV, P. rao sqq. Caeterum mistolam hanc Macrobius Saturnal. I, Ii, suo more descripsit.
Libenter ex his, qui a te veniunt, cognovi, semi
liariter te cum servis tuis vivere: hoc prudentiam tuam, hoc eruditionem decet. Servi sunt 3 imino homines. Servi sunt 3 immo contubernales. Servi sunt 3 immo humiles amici. Servi sunt 3 immo conservi; si cogitaveris tantuni dem in utrosque licere fortunae. Itaque rideo istos qui turpe existimant Cum Servo Suo coenare: quare 7 nisi quia superbissima consuetudo coenanti domino stantium servorum turbam ci
, cumdedit. Est ille plus quam capit, et ingenti aviditate onerat distentum ventrem, ac desuetum iam ventris ossicio, ut maiore opera Omnia egerat, quam
E ditionem i. sapientiam , ut Stoiei loquebantur. Vid. Lipsit Ma- auduci. II. i. Ruhk. Quare' nisi quia titilla nita enusa tibcSt, quam illiod eousue liuio sieli, het. Ridi . C esenti domino. Sic Era mus et qliut ior Palat. eodd. Λ Iii et edit. vetus coenantem dominum. Statim sequeris ventris est haud dulite a Se neea. Ruhh. Est ille. . . Iiset. Comedit ille plus, quam prodest. ideoque Iahra iusto Nil Pius movet: at servis ne labra qii idem movere lieet. Beprehenditis in III de Ira, Σέ. x; 35. u. Lipsius laudat Αinmian. Mareeli. XXIII. 6, p. 363. I m. II. Bip. vhi similia de
300쪽
ingessit: at infelicibus servis movere labra ne in hoc quidem, ut loquantur, licet. Virga murmur Omne compescitur; et ne sortuita quidem verberibus excepta Sunt, tussis, Sternutamenta, Singulius : magno malo ulla voce interpellatum silentium luitur: nocte
tota ieiuni mutique perstant. Sic sit, ut isti de domino a loquantur, quibus coram domino loqui non licet. At
illi, quibus non tantum coram dominis, sed cum ipsis erat sermo, quorum Os non consuebatur, parati erant pro domino porrigere cervicem, periculum imminens in caput suum avertere. In conviviis loquebantur, sed in tormentis tacebant. Deinde eiusdem arrogantiae proverbium iactatur: a Totidem esse hostes, quot servos. . Non habemus illos hostes, sed . facimus. Alia interim crudelia et inhumana praetereo quod De tanquam hominibus quidem, sed tanquam iumentis abutimur: quod , quum ad coenandum digessit. Hunc morem illustrant illa Seneeae Couaol. ad Helu. IX. Io:
Planatine ut edant, edunt ut Momant.
Cie. Pro Deiot. c. 7. Riahk. Virga. compescitur. Hinc fuere servi , quorum erat, silentium hoe praestare. ideoque silentiarii dicti. ido Salvian. de Gubernat. P. 26. Biuersti. Et ne fortuita. . . singultus.
Sternutamenta . Vulgo alernula mentum , a Mi reto. Pinralem dedit m s. c. eum edd. Veli. Ster/mamenta scribitur in ed. R. Forsan sternumenta debuerat; qnae sorma nomini
trum in vetusto cod. a. occurrit
Epist. cit. Stain. Intemellatiam. NonnuIli libri, m-lerimilatum , item recte. Lin . - Crii tamen iudicio Gronov. Obss. IlI, P. 47s, Lips. non subscribit: interpellatur . ait, cui inter editur. aut quod eontinuntum abrumpitur: interm&tur, qtiod in aliam sormam mutatur, ste tamen, ut ipsum eorpus maneat. Cf. Tertii iliari. advers. Marcionem V, l . Non. MarcelL I, 14 S, qui ait: Intermiant est tractum nbarte sol locita : qui poliendo diligenter vetera quaeque quasi in novam speciem mutant: add. Cie. ad Quint. Dat r. Epp. II. Ruhk. At illi. . . taeebant. Exempla affer Macrobius l. I. Ruhk.
Totidem esse hostes . quot semo .
Ftiit hoe Catonis maioris dictum. I.ipsi iis Festum iis Quot serri de hoe ipso nilagici laudat. Conferri quoque meretur Terentii Andr. II l, 4. 4.ihi ille Uestertiov. R h. Alia a timur. Sic Plin. N. 'H. XVIlI, 3. vineti pedes, damnatae