장음표시 사용
51쪽
sed ab excrementitijs humoribus in ea taminata. subortos fuisse tempore quo utero noris stabat,& consequenter dum praegnans fiebat inores illos una cum sanguine ad uterum uxisse, doloribus sedatis,no hinc tam ii deducendum,co sumptos tunc eos a foetu propriis nutritioniS gra tia, nisi & ei probabilior defuisset chymus, ut an
ploemen- te dicebam ; quoniam iam constat ex Avicenna, stantia. cuius verba mIua Opportuniori loco reseram , deteriorem materni sanguinis partem ab euchyma secerni, eamque in utero moram facere usque in dies partionis, dc vacuationis lachiorum, aberam vero partim ad mammas pro lactis fabricatione conscendere, partim ibidem pro scelus nutricata Cur mulier restitare. Ideo quando Hippocrates lib. de Nat.
mum mesem pueri caulam quaerit,Ob quam ultra decimum,&undecimum mensem gestare non possit mulier, eam ad alimenti desectum refert, qui duplici nomine fit, uno quod maxima singuinis portio ad lactis senerationem refluat in mamillas, altero quia foctus dulci tantum, & puro san ne alitur, qui a marre amplius suggeri non pol . Contingunt vero hςc Foetibus secundum naturam,& op
time habentibus, quia si parui, frigidi, F imbe
cilli sint, de matre conditionis supra signiscatae . potius sibi quam stio consulente, ordorrueitu tur, Ss foetus qualicunque, dc quantulocunquς ad genitrice oblato sanguine vesci cogitur,licet inde
52쪽
morbosus, impersectus, S: neutiquam vitalis fir quenter euadat ut nostro huic accidisse luce meridiana Elarius apparet, in quo sanguis maternus pro eius nusticatu nullo pacto idoneus fuit,tam si copiam, quam s qualitatem etiam spectes. Q - Nu this praere nulli mirum esse debet, si Mater extra tempus conceptionis, imminutis quoquo pacto mestruis, paulo post purpureum amittebat colorem, de daquodam grauitatis sensu toto in corpore querebatur, ςontra verδ in ipsamet gestatiohe insitum nitorem cum perfecta valetudine retinuit, quia
hoc tempore maiorem, ac meliorem sanguinis i . portionem in proprium nutrimentum, atque i Crementum transmutauit, pauculo, eoque impuriore, a quo interdum extra grauidationem rellitante aliquod ipsi incommodum accedebat, Fc
tui . ,αγωο trahenti' concesse. Externae vero cau- In eadem evis quam plures esse possunt, quas tamen ego no stro in casu tres selum fuisse reor, quae videlicet in Foetus ruinam & ipsae conspirare potuere, cor poris imprimis exercitationes immodicas, sub quibus comprehedo cursiis,saltus, ct casus etiam; Nam bis & amplius concitatiori motu currendo cecidit, longe tamen a tempore partus . Quare
non est cur emortui Foetus,velut exclusonis eiusdem causam ad casum tantummodo reducamus, quia cum Hipp. . Epid. i.quando mulier mavi, Hippo loco
ω i tu, caui, plaga, aut quavis alia extrinseca v ictu grauida
53쪽
hementia abortit,id trium dierum spAtio contingere selci, praecedentibus doloribus immoderatis & maximis secundum lumbos, & 4mora. At nostra haec Puerpera statim se a lapsu iue casu eri. gens de nullo prorsus dolore, nullaq; tristi sensa- .cione,aut molestia haud conquesta unquam suit. Ideo non debet liqc selum adduci extrinseca causa, praecipue quia inter casum, & partum plures
interfuere dies. Attamen minime,ut arbitro negandum illum errorem Foetui iam debili, alijsq; internis assectionibus, & caissis momenti aliquid. addere, atque asserre potuisse, si agentium opera
in patientc oppormnό disposito promptius &cilius exercentur. Quandoquidem,si ut cum Ga leno fructus colligantur proprijs arboribus, ita scelus pariter colligatur utero, de velut fructus concussionibus, & ventis vel immaturi de valide arboribus adhaerescentes decidunt, ita & foetus ex nim ijs motibus, & violentis concussionibus, v de fit abortus, quanto magis a tali causa id ipsum eueniet foetui iam ratione temporis maturo,& ad obiectionis exitum praeparato Nec magnifacienda est obie- '' i' ' istio,quae contra posset fieri, si non a causa extrin
seca, & procatarctica haec deperditio facta sui C.,
ergo a Matre morbosa, quae tamen sanislima statuitur ', Nam morbosa tenetur illa mulier, quae identidem mortuos edit, aut in ova pariter symptomata grauia obseruantur,quod de nostra Ad
54쪽
AD HIS T. FOETUS.lescentula dici minime potest, quae sana semper
vixit, & alias ob causas etiam non morbificas,eas que intimiores Foetum hunc primum pessindedit. Secunda causa externa videmr mihi esse po- tuisse communis illa Adolescentulis omnibus r center nuptis, eo quod violenter nimis agitatim scelus, ex qua ingenti crebraq; commotione, aut etiam compressi ridebilior antea redditus cum esset nutrimenti penuria, facilὸ fieri potuit, ut ab hoc magnum contraxerit detrimetum Tandem de censi causarum externarum crediderim esse similiter potuisse multitudinem ciborii,& copio, sun mum cum vini,tum maxime frigidae aque Vtriusque enim excessias quanti faciat ad lardei, dum de uterum & foetum ipsum praecipuὸ, clarenos docuit Hippocrates lib. H de MoriumuL Imdidem Hippocrates lib. de Aere, at & loc. ait sei-gidam, & crudam grauidis valde nocuam esse,&post ipsum Arist.de Generianim. cap. 1. Ideo Gaia Potuletae mu
tenus, ut recitat Rhales 9. Cont .interpretans lo- ei plut ex Ga-
cum Hipp. adductum dicebat tempore silo Ro-'μmae fuisse multas mulieres steriles, ob nimium aquae potum ; quod tamen etiam de vino accipi potest, unde & potulentae nimis, praesertim si potens ac meracum vinum sit, & ipsae calidae temperaturae, dissiculier concipiunt ; stiper qua re te e. INIgatur Philosophus4ii Probi. Apud quem allato de Diix te , ut Generata anim. lota traditur causa propter quam cilitatem.
55쪽
talis aqua ita conceptui incommodet, ut vel nullo modo fiat, vel scemineus, aut omnino debilis, morbosus, ac imperfectus producatur. Quia nimirum aqua cum deuehat nutrimentum per vea anas ad simia corporis membra, si cruda fuerit ac nimis Irigida,qualis potissimum glacie,seu niue refrigerata, non potest alimentum quod ab ea desertur,& partes ad quas illud ipsum deuehit, ac
proinde membra generationi dicata non refrigerare , sicque vim dc sanguinis & seminis maximὸ prolificctn,calore nixam Aristoteli,aut penitus ex- Historia pue tingula, aut plurimum enervat. Ita nuperrime in Urbe accidit, ut Excellentissima Mulier puellu-.miuiuae edi, tamenixa sit quadrimestrem, semiuiuam,& ma- niseste hydropicam, cuius abortivi, hydropiciquet scelus causaprincipalis resertur ad copiosiim aquae Nocerianae potum , quae postea minime excreta,
. sed intus retenta, si conceptus initium inhibere non valuit, eius sane felicem progressum ob res L: ' geratum nimis sanguinem, debilitataq; genera tionis loca impedivit. Ne sileam quod illo etiam tempore Vir eius easdem aquas abunde ingessit.
Et haec de scemina, aut Matre in uniuersum, ut In utero. aiunt. Acceciamus modo ad ulcrum, in quo specialiter tu sera celebratur generatio, cuiusq, calor innatus una cum eius ingenita roprietate ille est,
qui seminis sopitam, di delitescentem potestatem esse, ruscitae,icu de potetia ad actuita reuocat calorem, Vel
56쪽
vel spiritum seminibus implantariam,& iure me
rico non exurenti ignis, sea vivifico astrorum c lori comparatum, cui propterea utero ceu telluri, in quam cerealia proijciuntur semina, maxima vis inest alterandi, aut ad meliorem, aut deteri rem conditionem,conceptus naturam.Vnde Hippoc. I. de Morb. mul. Habent, inquit, dc uteri na, turas peculiares quasi congeneres , quae vitianti, um,abortumq; faciunt;inter quas quidem naturas uteri paruitatem connumerat, de qua nos infra. Interim dicamus habere uterum in generatione foetus rationem caula,quam dicimus sine qua no,velut eius temperies rationem habet causae adiuuantis.Nam cum semina actu no sint animata, sed tantum, & ideo quasi entia imperfecta, alieno indigent ut excitentur principio. re uterus multifariam agit, nimirum semen trahendo, permisceodo, retinendo, & utriusque vim latetem suscitando,quae postrema uteri actio
conceptio dicitur. Vterus itaque non ut morbo- ius potuit ad hunc Foetum corrumpendum con currere, hoc est, afflictus morbis, aut in mala intemperie, aut in Aluta unitate, aut in mala compositione, idest, tumoribus praeter naturam, quia Adolescentula de partibus illis nunquam conquesta est, sanaq; dc incolumis semper filii sed fortas se, quod Deus auertat, ut vitiatus secundum m lim conformationem naturalem, quia nimium H den-
lor astrorus non iPis ea. Iori usiaula tus. uterus in ea ceptus gen rationem erationε cati. se sine qua non,& adiit. uantis.
57쪽
u tri densius sit;condensatio enim substiniit totius . i. ri,ubi naturalis est,nam & naturalis & praeter nati turam esse potest, Galeno auctore de Sympwmatum caus necessario habet adiunctam vastarum angustiam, aut quia ob nimiam obesitatem redditus adeo angustus sit, ut amplὸ, ac sussicien . ter dilatari minime potuerit, sicque poetus veluti compressus, ac inter angustos locos coactais, ampliore ad incrementum .atio destitutus, nec d
Ditum augumentum, nec conuenietem vigorem habuerit . quantumuis etiam non defuisset copia.. in nutrimenti,& quam maxime laudabilis. Propterea receptu est apud Medicos quod quemadmodum uteri amplitudo, ac spaciositas, dummodo
caetera concurrant,parentes nempe uberiores genituras suggerant, alimentariaqI materias conuenienter assiuar, amplum quod in ea se procreare siler,ita ex adverse,si vulvae alueus angusi ior se rit,quantumuis seminalium recrementoru quantitas adsit, & alimentaria muliebriis tantisper asfluentiora assatim suppetant, nihilominus inde' non nisi tenuis, pusillaq; co poris magnitudine: Corporu di- partus egrediatur. Unde manat potissimum tam multiplex, tamq; mira nostrorum corporum dia magnitudine, paruitate, obesitate, dc gracilii a C gracilitate,ut alii edantur procerae staturae,alij n 'ς P 'μ' -& pumiliones, quidam molis amplae, M qui' dam alio tenuioris,nonnesii tandem mediet culindam
58쪽
dam naturae, videlicet non modo pro geniturarum,& materni sanguinis ubertate, inopiaue, sed& pro locorum uteri capedine, Rhio pariter rediguntur Pygmati illi ad extremos Indiae fines tet nos longitudine dodrantes non excedentes,quos agruibus in sestati Homerus prodidit,&quos iama
est sagittis armatos arietum caprarumq;dorsis in .sidentes, verno tempore ad mare uniuerse agmine descendere,& cum oua,tum pullos earum ali-rrum consumere, ternis eam expeditionem mensibus perficientes. Alioquin fieri, ut futuris gregibus resistere nequeant,quos propterea in cavesenis vivere tradit Aristot.Pugnantes enim Vincuntur etiam in Thracia,Plinio auctore li .cap. I r. ubi Geraneam urbem eos tenuisse scribit, donec
a gruibus figati, nouas sita sedes quaerere fuerint coaeti. Ad quod spectare videtur illud Iuvenalis
ex Satyr. I 3. Ad subitas rara m molucres, bini,sonoram Imaeus paruis currit bellaror in armis , Mox impar hosti, raptussper aera curuis t
Gentibus in noriris, risu quatiere: sed illis seuanquam eadem assidues ectentur Aia,ridet Nemo, ubi tota cohors pede non est altis r mno. Himim autem mulieres diculur quinto anno p rere,& senescere octauo.In quibus uterus paruita
ti corporis res adeat necesse est. De quibus qui H i dem
59쪽
apud Hipp. Consimile apud Λuicennam
Instate partu,seut instante elisi cur grauia quaeaam P aut .
tem hac in re quod in fiuctibus, qui quanquam
sita vi, suapteq; natura grandiores adolescant, in arctiore vasculo a primordio generationis coer citi excrescere vltra vasculi limite eo impediente, neutiquam possunt; De qua etiam perpulchrum exemplum extat apud Hipp. i. de Morb.mul. decucumere,dum iam ipse adhuc &crescit in cucumerario,& vase recluditur angusto,aut ampliore. Vnde & Aui c. lib. 3. sen. 2 i. train. i. cap. 2. Causa autem, inquit, in staturis quandoq, est diminitio,quae est in ipsis propter materiam paruam, de propter paruitatem nutri meti apud creationem , aut propter paruitatem matricis, quare non inu nit Letus dilatationem in ea, sicut accidit fiuctitibus qui ponuntur in loco angusto, cuma sunt adhuc immaturi ; quare non fit additio super eos . iam ob rem Infans presens cum materni alumenti inopia, tum angustioris fortasse etiam ut ri vitio redditus in dies & horas infirmior .ac paulatim tabescens, tandem circa partum, quo tem pore istus omnis vel robustissimus magnam si bire solet alterationem, exolutis spiritibus obist. Accidit enim,appropinquante parcussam nascituro tatui, quam matri, quod instante crisi naturie
agri cum morbi ficis humoribus, nimirum illud quod ait Hippocrates a. Aph. 13. Quibuscunque
60쪽
erisis, idest, iudicatio su , ijs nox grauis ante ac Him loeat, cessionem. Et a .Epidem. sedi. 1.tex. 2 1. Si tenenia in N δ'
te febre,quae circa faciem macilenta sint die legitimo,sequenti die seluetur.Siquidem duabus partibus crisam constare nemo ignorat, nempe anxietate,doloribus,& difficultate,quae cuncta tempore , quo secernuntur mala a bonis, enitescunt,
signaq; sunt critica, ad quae respiciens Galenus in
lib.de Crisibus memoriae mandauit,penerosi Me- Gal. dictum Gici elle non terreri lymptomatis, quae circa cri- generom. sim apparent; de euacuatione malorum,qua con
sequitur, quibus eductis adfert vel totalem morbi tutionem, vel saltem remissionem, nisi mala crisis existat. Solutionem inducit cum optima omnino crisis est, quae inter alia hoc debet hab re , ut fiat die legitima, ac decretoria ; remissi nem , quando est tantummodo bona, cui albquid bonorum deest, ut si serte dies ii, optimis
non sit. Qiramobrem autem impendente iudicatione conturbatio essitu digna praeire selita sit, , exemplo satis accommodato Philotheus demonstrat illis in verbis. Vt enim athleta,vel miles,im- Perpule, pendente certamine, perturbatur, & prius recte accingitur, cum secum cogitauerit qua ratione inuadendi, vel declinandi sint hostes, ita natura Irius turbatur,& excitat suas ipsius vires ad expelendam,& alterandam materiam facientem mor- bum,& hac de causa laboratur,ut mirandum non . sit,