De pictvra : praestantissima et numqvam satis laudata arte : libri tres

91쪽

ueatur, ne ulli pannorum oti IS contra Uentum surgant, neue nimium resea

cibi, neue nimium porreeti sint . Haec igitur de motibus animantium, Syre rum inanimataru diem,ualde a pieto. re seruanda sunt: tum etiam ea omnia diligenter exequenda, quae de superficierum membrorum, corporumci, compositione,recensuimusata*duae; a nobis partes picturae absolutae sunt, circuscripti cxcopositio. Restat ut de luminu receptio dicendu sit in rudimentis satis demostrauimus,clvj uim lumina ad uariandos colores habeat. Na manetibus color ingenerib. modo apertiores,modo restrictiores colores

pro luminii, umbraru*pulsu fieri edocuimus,album in re nigru,colore eos eue,qbus lumina vumbras in pictura exprimamus csteros uero colores tanquam materia haberii quibus luminis in umbrae alterationes adigant. Ergo caeteris omissis explicandu est quonapacto sit pictori albo knigro utendU. veteres

92쪽

x-I EBUR' Inm sveteres pictores, Polignotu Thramantem quatuor coloribus, tantum usos filisse, tum Aglaophon simplici colore delectatum, admirantur, ac si rutanto, quem putabat esse colorum numero, modicum sit, eosdem optimos pie ores, tam paucos in utrum delegisse, copiosis artificis putent, omnem coloria multitudine,ad opus congerere Sani ad gratiam viepoarem picturae amrmo, copiam colorata uarietatem plurimum ualere, sed sic uelim pictores eruditi existiment, summa industriam alchartem, in alebo tantum ae nigro disponendo uer sari, inq; his duobus probe locandis, omne ingenium aediligentiam consumandam Nam ueluti uminum vumbrae casus id efficit,ut quo loco sit perficies turgeant, quoue in cauu re cedant,quantumue quaes pars deci

net ac deflectat appareat. Sic albicae nigri concinnitas efiicit illud, quod Filiae pictori Atheniensi laudi dabatur. Quodve artis ei in primis optari

93쪽

dum est,ut sede res pie ae maxime eminere uideantur Zeusim nobilissimu,

uetustissimums pictore dicunt,quasi principem ipsam hanc luminum Scumbrarum rationem, tenuis e Caeteris uero ea laus minime attributa

est. Ego quidem pictorem nullum uel mediocrem putabo,eum qui non flane intelligat , quam uim Umbra omnis v lumina in quibusq; superficiebus habeant Platos ego uultus, aedoctis ae indoctis cosentientibus laurum

dabo,eos qui ueluti exsculpti,extarea tabulis uideantur, eos* contra uitia perabo, quibus nihil artis, nisi fortas his in lineamentis eluceat. Bene On- scriptam, optime coloratam compo sitionem esse uelim. Ergo ut uitupe ratione careant,uis laudem mereari. eur, inprimis luminac umbrae diligentillime notanda sunt. At anim aduertendum quam in eam superficiem, in quam radi luminu feriant, color ipse insignior alcis illustrior siti Tum ut dehinc sensim deficiente ui

luminum

94쪽

iuminum,idem color, subfuscus redadatur. Deniq; animad uertendum est, quo pacta semper limbrae luminibus ex aduerso respondeant, ut nullo corpore superlicies lumine illustretur, in quo eodem contrarias superficies,umhris obtecstas, non reperias. Sed quantum ad lumina albo, c umbras nigro imitandas pertinet, admoneor ut praecipuum studium adhibeas ad superficies eas cognoscendas, quae lumine, aut umbra pertactae sunt. Id quidem a natura curebus ipsis pulchre perdisces Eas demum cum Probe tenueris, cum leui imo albo

quam parcissime suo loco intra fimuhrias colorem alteres, suoq; contraerio loco, pariter nigrum ilico adiim-ges. Nam hac albi cu nigri conlibratione, ut ita dicam, surgens prominentia, fit perspicatior. Behinc pari parsimonia additamentis proseqi Ie re, quoad quid satis sit, assecutum te sentias. Erit quidem ad eam rem cognoscenda iudex optimus speculum Ac nescio

95쪽

ya DEPICTvRi, Ac nescio quo pacto res platae inspericulo gratia habeant, si uitio careant. Tum mirum est, ut omnis menda picturae, in speculo deformior apparureati A natura ergo sustepta speculi iudicio medentur. Sed liceat hic no- nulla, quae a natura hausimus, reter re. Animaduerti quidem, ut planae superficies, uniformem, omni loco sui colorem seruent Sphaericae uerore concauae colores uariant. Naristic clarior, illic obscurior Alio uero loaco, medr coloris species seruatur. Haec autem coloris in non planisi perficiebus alteratio, disticultate exis

hibet ignauis pictoribus sed si,ut docuimus, recte fimbrias superficierum pictor oscripserit, luminum ci sedes discriminarit,facilis tum quidem erit coloradi ratio. Nam leuiuimo quasi rore primum usq; ad discriminis lineam albo aut nigro eam Iuperficie, ut oporteat,alterabit Mehinc aliam, ut ita loquar, irrorationem citrarii neam, Post hanc aliam citra hanc. et citra

96쪽

LIBER II. si citra eam alia superaddendo assequetur, ut cum illustrior locus apertiori colore per tinctus sit, tum idem den ceps color, quasi fumus, in contiguas partes diluatur. At meminive oportet, nullam superficiem usin adeo dealbandam esse,ut eande mirato ac multo candidiore nequeas esticere. Ipsias

quos niueas uestes, exprimendo satra uitimu candorem, longe residen/du est. Nam habet pictor aliud nihil.quam album colorem, quo utismos certissimaru superficieru fulgores imitetur solums nigrum inuenit, quo ultimas noctis tenebras referat. Idcirco in albis uestibus pingendis,umIn ex quatuor generibus colorum, suscipere opus est, quod quidem apertumo clarum sit Idq; ipsum contra in nigro fortassis pallios ingendo, alium

extremum, quod no longe ab umbra distet, ueluti profundi, cu nigrantis maris colore sumemus Deniq; uim

tantum haec albid nigri compositio

habet, ut arte cv modo facta, at reas, argenteass

97쪽

vM DE II CCVR argenteas m ac uitreas splendidissi in mas superficies, demonstret impletia ra. Ergo uehemeter uituperandiunt pictores, qui albo intemperanter aenigro indiligenter utuntur. Ideo ipse

uellem apud pictores album colorem longe carius, quam praeciosissi ma cmmas, coemi Coduceret quiodem album oc nigrum, ex illis unionibus Cleopatrae, quos aceto colli-quabat, constare, quo eorum auaris

simi redderentur . Nam clepidiora opera, Sc ad ueritatem proximiora essent, neque facile dici potest, quam tam esiste oporteat distribuendi albi, in pictaira, parsimoniam atque mo- du Hinc solitus erat c Zeusis pictore rcdarguere, quod nescirent quid esset nimis Qtiod si uitio indulgendum est, minus redarguendi sunt,qui nigro admodum profuse, quam qui

albo paulum intemperanter Utan rur. Natura enim ipsa indies atrum

c horridum opus, usu pingendi odisse discimus. Continuo cli quo plua intellivi

98쪽

LIBER II. 'sistelligimus eo plus ad gratiam aeuenustatem manum delinitam reddimus. Ita natura omnes aperta aeclara amamus. Ergo qua in partes cilior peccato uia patet, eo obstruenda est magis. Haec de albi cu nigri

usu dicta hactenus. De colorum uero generibus,etiam ratio quaedam adhibenda est. Sequitur ergo ut decolo rum generibus nonnulla referamus, colo non id quidem . quemadmodum Ui genera.

ruuius architectus, quo loco rubrica optima, c probatissimi colores inueniantur. Sed quonam paetori lecti, c ualde pertriti colores Epi eiura componendi sint. Ferunt Evi phranorem priscum pietorem, de coloribus non nihil mandasse iteris, ea scripta non extant hac tempestate. Nos autem qui hanc picturae artem, seu ab alijs olim descriptam,ab inferis

repetitam, in lucem restituimus siuenianua quoqua traetata, a superis doduximus, nostro, Ut usqfecimuS Πνgenio,pro institutorem 2sequam Ur.

99쪽

' Pier una Velim genera colorum v species, quoad id fieri possit, omnes,in pietibra quada cu gratiat amoenitate pectari Gratia quide tunc extabilicum exacta quadam diligentia colores coloribus aderunt ut si Dianam agem rem choros pingas,huic nymphae ui rides, illi propinquae candidos, proinximae huic purpureos, alteri croceos amicstus dari conuenit. Ac deinceps istiusmodi colorum diuersitate, certe induantur,ut clari semper colores,aliquibus diuersi generis obscuris colo ribus, colungantur. Nam ea quiderit coniugatio colorum c uenustatem, a uarietate ae pulchritudine, a comis paratione illustriorem refert. Atqui est quide nonnulla inter colores amicitia, ut iunisti alter alteri gratiam vvenustatem augeat Rubetis color si inter coelestem v uiridem medius imsideat, mutuu quiddam utrist suscitat decus. Niveus quidem color, non modo inter cinereum atqcrcceuso

situs, sed pene omnibus coloribus hoiaritatenet

100쪽

LIBER , II. vilaritatem praestat obscuri autem colores,inter claros, no sine insigni di giuitate assident Paris ratione inter obscuros clari belle collocantur. Er go quam dixi uarietatem coloru, in historia pictor disponet. At sunt qui auro immodice utantur,quod aurum putent quandam historiae afferre maiestate,eos ipse plane non laudo,quinc si eam uelim Didone Virgili eo

pingere, cui pharetra ex auro, in aurum T crines nodabantur. Aurea cui fibula uestem subnectebat, aureissfrenis uehebatur, omnias splendebat auro Eam tamen aureoru radiorum copiam, quae undi oculos uisentici Perstringat, potius coloribus imitari enitar, quam auro. Nam cum maior in coloribus sit artificis admiratio ae laus, tum etiam uidere liceti, in plana tabula auro posito, ut pleraec superficies, quas claras u fulgidas representare oportuerat, obscurae uisentibus appareant. Aliae fortassis quae umebrosiores debuerant esse, luminosio- res