De pictvra : praestantissima et numqvam satis laudata arte : libri tres

61쪽

minentem c turgidam in istac planitie uel conscriptam, v depictam, irideas Quibus ex rebus quantam ad facile viei pingendum utilitatem velum exhibeat,satis v iudicio v experientia intelligere possiumus. Nec eos audiam, qui dicunt minime con, ducere pictorem his rebus assuefieri, quae v si maximum ad pingendum adiumentum afferant, tamen huius modi sunt, ut ab scpillis, uix quicquaper se artifex possit. Non enim a pici ore,ni fallor,infinitum laborem exis poscimus, sed picturam expecstamus, eam qu maxime prominens,c datis corporibus persimilis uideatur. Quarem quidem non satis intelligo quonam pacto unquam sine ueli adminiculo, possit quispiam, uel mediocriter assequi agitur intercisione hac, id est uelo, ut dixi, utantur, hi qui sti dent in pictura pncere. Quod si ab puel experiri ingentu delee et hanc ipsam paraleliorum rationem intui-m consequatur,ut semper lineam illic

trans

62쪽

Transuersam, ab altera perpendiculaeri, perfeci am imaginetur,ubi prospeetum terminum in pictura statuant.

Sed cum plerunc inexpertis pietori hus fimbriae superficierum dubia ae

incertae sint, ueluti in uultibus, qui non decernunt, quo potissimum loco tempora a fronte discriminentur, edocendi idcirco sunt,quonam arguemento eam rei cognitionem asse Aquantur. Natura id quidem pulchre: demonstrat. Nam ut in planis supereficiebus intuemur, ut suis proprinsitiminibus cumbris insignes sint, ita re in sphaericis atque concauis suae perficiebus, quasi in plures superficies easdem diuersis umbrarum ecluminum maculis, quadratas uideremus. Ergo singulae partes claritate,

dc obscuritate differentes, pro singuelis superficiebus habendesunt. Quod si ab umbroso sensim deficiendo ad illustrem colorem , uisa superficiescotinuarit, tunc medium, quod inter utruns

63쪽

DE PICTURA utruns spactu est,tinea signare oportet, quo omnis colorandi spaci ratio minus dubia sit. Restat ut de circumscriptione aliquid etiam referamus, quod quid ad compositione quo non parum pertinet, idcirco no ignorandum est, quid sit compositio in picorsitio riura. Est autem compositio ea pingendi rati qua partes in opus pietaerae componuntur. Amplissimum pie oris opus historia historiae parteS,

corpora corporis pars membrum:

membri pars est iuperficies Etenim

cum sit circumscriptio ea ratio pii gendi, qua fimbriae superficierum dea lignantur,riis c superficier aliae Parus, ut animantium aliae ut aedi ciorum c Colossorum amplissimae sint, de paruis superficiebus circum scribendis,ea praecepta sufficiant,que hactenus diata sunt. Nam ostensium est, ut eadem pulchre uelo metiamur In maioribus ergo superficiebus circumscribendis, noua ratio reperieneda est. Qua de re quae supra in rudimentia

64쪽

LIBER II. si mentis a nobis de supficiebus, radi is, pyramides ais intercisione, exposita sunt, ea omnia menti repetenda sunt. Denim meministi quae de pauimenti paralellis, recentrico puncto, atq; linea disserui. In pauimento ergo paralellis inscripto alae murorum,cuquaeuis huiusmodi, quas incumbenis te nuncupauimus superficies, coedia scandae sunt. Dicam ergo breuiter, quid ipse in hac coedificatione essici ita Principio ab ipsisfundamentis exor dium capio: Latitudine enim v longitudinem muroru in pauimento describo In qua quidem descriptione illud a natura animaduerti,nullius quadrati corporis re florum angulorum, plumtiam duas solo incumbentes iunctas superffcies , uno asperi u posse uideri Ergo in describendis parietum fundamentis, id obseruo, ut solum ea latera circumeam quesub aspectu pateant. Ac primo semper a proximioribus superficiebus incipio, maxime ab his, quae aeque ab intercisione se stant.

65쪽

stant. Itas has ego ante alias conser obo, atq quam uelim esste harum ipsarum longitudinem ac latitudinem, ipsis in pauimento descriptis paralellis,constittio. Nam quot ea uelim esse brachia, tot mihi paralellos assumo, Medium uero paralellorum ex Utri-usc diametri mutua sectione accipio.itain hac paralellorum mensura, pulchre latitudinem atq; longitudinem surgentium a solo medium coscribo.Tum altitudine quos superficierum hinc non dinicillime assequor . Nam quae mensura est inter centrica linea,c eum pauimenti locum, unde aedifici quantitas insurgit, eandem mentaram,tota illa qualitas seruabit. Quod si uoles istanc quantitate, ab solo esse ussin sublime quater, tuam est hominis picti longitudo,c fuerit linea centrica ad hominis altitudinem posita.

erunt tunc quidem ab infimo quantitaaeis capite, usque ad centricam Ibi eam,brachia tria. Tu uero qui istam

quantitatem uis usp ad brachia mi s

66쪽

excrescere, ter tantundem, quantum est a centrica usq; ad inferius quantitatis caput sursum uersus educito Ergo ex his qiideretulimus rationibus

pingendi,probe possumus omnes angulares superstites circumscribere. Restat ut de circularibus superficiebus suis fimbrijs conscribendis, enar remus Circulares quidem ex angularibus extrahuntur. Id ipse sicceio Areola quadrangulo aequilatero rectorum anguloru incircuo, huiusq; quadranguli atera in partes eiusmodi diuido, in quales partes inferior,

in pictura, quadranguli linea diuis est Lineassa singulis punetis,ad sibi oppositos punctos diuisionum ducens, paruis quadrangulis aream reinpleo illics circulum,quam uelim magnum, super inscribo, ut mutuo sese circulus ae paralellae lineae secenti Omnesque sectionum pune os loco adnoto , quae loca in suis paraelellis pauimenti descripti in pietura consigno . Sed quia esset extremu labor

67쪽

labor minutis, ac pene infinitis parastellis totum circulum multis ac muletis locis percidere, quoad numerosa punetoru consignatione, fimbriaciraculi continuaretur: Idcirco ipse cum oeto, aut quod libuerit, percisiones

notaro Um mgenio, eum circuliam,

bitum, pigendo ad ipsos signatos terminos duco Fortassis breuior esset

uia,hanc briam ad umbram amispadis circumscribere modo corpus, quod umbram efficiat, certa ratione lumen exciperet, vitio loco interponeretur. Itaq; diximus ut paralelloruadiumentis, maiores superficies angulares c circulares circunscribantur. Absoluta igitur omni circunscriptione,sequitur ut de compositione dicen composiae dum lit. Repetenda idcirco est quid aio quid sit compositio. Est autem compositio ea pingendi ratio, qua partes in opus pictura componuntur. Amplissimur letoris opus, non Colossus, sed hiis storia est. Maior enim est ingeni laus

in historia, quam ii Colos'. Historis

Paties

68쪽

brum est. Membri pars est supern cies. Primae igitur operis partes, su opmspar perficies v ex his membra , ex meni inque.bris corpora, ex illis historia, ex qua

ultimu illud quide cvabsolutu picto, ris opus perficitur Ex superstiterum compositione illa elegans in corporibus concinnitas,et gratia extat,quam pulchrittidinem dicunt. Nam his uuitus,qui superficies alias grandes,alias minimas illuc prominentes, istuc intus nimium retrusas, S reconditas habuerit, quales in uetularum uultibus videmus erit quidem is,asperi uetur pis In qua uero facie ita uinetae aderunt stiperticies, ut amen lumina in umbras suaves defluant, nullaeci amgulorum asperitate extent, hanem

rito formosam,c uenustam faciem dicemus. Ergo in hac superficierincompositione, maxime gratia ec pulchri ludo perquirenda est. Quonam uero pacto id assequamur, nulla admoduinihi uisa est uia certior, quam Ut na

69쪽

DE PICT RAturam ipsam intueamur, ditis ac diligentissime spectemus, quemadino dum natura mira reru artifex,in pulcherrimis membris superstites copo suerit. In qua imitanda,omni cogita tione v cura uersari, uel os, ut diximus Vehementer delectari oportet. Dum S superatas a pulcherrimis corporibus superricies, in opus relatu i sumus semper terminos prius destinem US,Nilo lineas certo loco diriga mus. Hactenus de superficieru compositione. Sequitur ut de copositione membroru referamus. In membroruchositio copostrione danda in primis opa est, membror ut quaec inter se membra oueniant. Ea quiue uocouenire pulchre dicuntur, cum domagnitudine cae officio Scspecie e coloribus cxcaeteris, si quae

sunt huiusmodi rebus,ad uenustate et

pulchritudine correspodeant. Quoas in simulachro aliquo caput amplis

simu pectus pusillumanum ampla, pes tumens corpus turgidu adsit, ea

sine copositio crit aspectu deformis.

Ergo

70쪽

LI CVR I frenrgo quaedam circa magnitudine ratio tenenda est. In qua quidem commensiIratione, iuuat in antinantibus pingendis,primum ossa ingenio subutercolare. Nam hec C dixinime inonec antur,sem p. rccita aliqua sedem occupant. Tum pollet neruos aemusculos suis locis inhaerere Benivextremu carne v cute ossa, c mus 1-

Iosuestitos reddere. Sed hoc in loco fortassis aderunt quidam obijcientes, quod supra dixerim, nihil ad pictore earum reru spectare, qUem uideanta Recte illi quide, sed ueluti inuestiendo prius nudum subsignare oportet, que postea uestibus obambiendo in uoluamus, sic in nudo pingedo,prius ossa re musculi disportandi sunt quos moderatis carnibus cuciate ita pertas,ut quo fuit loco musco livid difit,eile intelli ias. At enim cultas Omnes

mensuras natura ipsa explicatas, ii mediti exhibeat tum in eis de ab ipsa natura Proprio labore recognosceri, ius utilitatem no modicam iaci sca