장음표시 사용
171쪽
. is,o T. LIVII D. c. ix praelia locis et temporibus iniquis commissa: spesque in dies graviorem hostem faciebat; et jam prope erat, ut nec duci milites, nec militibus dux satis sideret. Literas ad collegam arcessendum ex Samnio missas, in trinis annalibus invenio; piget tamen incertum ponere, quum ea ipsa inter consules populi romani, jam iterum eodem honore sura gentes discrepatio fuerit: Appio abnuente missas; Volumnio affirmati te, Appii se literis accitum. Iam Volumnius in Samnio tria castella ceperat, in quibus ad tria millia hostium caesa erant. dimidium sere ejus si captum: et Lucanorum seditiones , a plebeiis et egentibus ducibus ortas, summa optimatium voluntate per Q. Fabium proconsulem,
missum eo Ciam Veteri exercitu. Compresserat. Decio
depopulandos hostium agros relinquit; ipse cum suis copiis in Etruriam ad collegam Pergit : quem adve-Dictitem laeti omnes accepere. Appium ex conscientia suasi credo animum habuisse haud immerito iratum,
si nihil seripserat; illiberali et ingrato animo, si eguerat
ope, dissimulantem. Vix enim salute mutua reddita, quum obviam egressus eMet, a Satin' salva 7, inquiit,
ad I, 9, n. 3. --tamen incertum ponere. Pri lata est a Walellio, Emend. Isiv. p. 36, emendatio piget tomen ut certum ponere . ad fieri tentiam ei latinitatem probati sima : an etiam ad fidem. nondum, ut opinor, ad liquidum Prothssumque perduci Poteiit. Quidni enim perinde credamufi, Livium ger Ipsisse , Pigri tamen id ceditum ponere . Etiamsi elegantius videtur Valebiairiim ut certum' Vide Butta. Observat. Liv. P. 4 I. ED. 4. Iam iterum eodem honore fian- sentes. qui non nisi concordibus colis legis iterum trihui solet. 5. Dimidium fere ejus numeri captum. 4 Plebeiis et egentibus ducibus Litranomu . Cons. Heyn. inu C. Acad. t. II, p. 265.6. Anium ex conscientia sua, M. mala, ut passim, h. e. Oh, vel potius necundum euhi, credo animtim habuisse. . . animo. ete. Cons. ad I. 3. n. g. Mox pro dissi lantem sorte legendum dissimulasse, vel potius cumGron. credo animatum bisse r fiatiai. Diatum , etc. - Credo Appium , si nihil acripserat, quum Ribi conscius
esset a se non a cἰ tum exis collegam.
habuisse animum haud immerito ira. tum : Munidem illiberali et ingrato animo di imulasse, si eguerat DPB, aiixiliumque collegae imploraverat. Eo. . Satin' salore; vide I, 58, u. 3.
172쪽
ζ LIBER X. CAP. LVIII. XIX. 16 iis L. Volumni ut sese in Samnio res habent P Quae te
u causa, ut prΟVincia tua excederes', induxit is Volumnius in Samnio res prosperas esse ait; literis ejus accitum venisse : quae si salsae suerint, nec usus sui sit in Etruria, extemplo inniversis signis abiturum. α Tu vero abeas, inquit, neque te qui Squam moratur: α etenim minime ConSentaneum est, quum bellos tuost sorsitan vix sussiicias, hic te ad opem serendam aliis is gloriari venisse. v Bene, Hercules verteret, dicere Volumnius; malle frustra operam insumptam, quam quidquam incidisse, cur non sati S esSet Etrtiri; unus
XIX.ΨDigredientes jam consules legati trihi iniqtic ex Appiano exercitu circumsistunt: pars imperatorem
8. Ut propineta tua excederes; vide ad lib. II, c. ii. 9. Nota Dukeri ad XXVII, 43 mi haec : .. Non licebat injussu senatus de Provincia exire et exercitum educere. CL X, 37; XXIII,
lib. XXXIX, pag. II 6; Sueton. C. . XXXI, et Ioc. elass. Cicer. in rison. X LI, mitto exire de proWincia, e .cere eaercitum, bellum suu sponte gerere . in re tran injussu populi aut senatus Iecedere : qum quum plurim leges veteres, tum lex Cornelia majestatis, Iulis de pecuniis repetundis planissime Detant. Quando autem et a quihus latae fuerint veteres le es, quaa dieit Cicero, non constat; nullas certe de ea re memorat Livius. Sed verosimile est, jam pluribus saetis provinciis, quae auum quaeque praesidem hahebant. latas suisse. Nam Mnatus, provincias decernens, Rimul auos cuique sities designabat. Sed quum nihilominus multi. Apreta senatua auctori-
tMe, finibus provinciae suae egressi auderent , eorum sive gloriae, sive Praedae cupiditas legibus meretia fui se vide
9. Quum bello tvo, tibi mandato. forsitan et is sumias, Par sis, illud bene gerere et periicere possis : ut passim supcere pro parem esse. Utia valere, vel salia virium habere. Cons.
Magis placeret huc, quod praeserunt
unus Hearnii codex, unus e nostris, Campanua et quidam ul. ED. o. Bene, uercules, et reteret; cI. ad I, 28. n. 1, et VII, 39, n. 5.xt. Duti tam; instranere operam est impendere. Cic. de Invent. II. 38, quid sumptus in eram rem, μι laboris insumpserit. ED. -- Quam quidq-mineis isset vide ad I, 66, n. 7. - -- ei isse Lovet. 4, quod ex vulgatae te. econis interpretatione natum putamus. Saepissime enim incidere, pro accid reap. Livium est. Cf. Drah. ad h. l. Eo.
173쪽
suum orare, ne colle E auxilium, quod acciendum ultro fuerit, sua Fonte Obicitiam sperneretur : plures abeunti Volumnio obsistere atque obtestari, ne Praseo cum collega certamine rempublicam Prodat ': si qua clades incidisset, desertori magis, quam deserto, noxim
iore: eo rem ad clam, ut O ct rei bene, aut secus
graice in Etruria decus dedecusque ad L. Volumnium sit delegatum ' : neminem quiniturum, quω verba
Appii, sed quoe fortuna exercitus fueris: dimitti ab
pio eum, sed a rePublica et ab exercitu retineri; experiretur modo voluntatem militum. Haec monendo obtestandoque, prope reStitantes consules in concionem pertraxerunt : ibi orationes longiores.habita in eamdem serme sententiam, in quam intersi paucos certatum verbis fuerat. Et quum Volumni US, causa superior, ne in secundus quidem adversus eximiam eloquentiam collegae visus eSSet; cavillan Sque Appius, acceptiam referre', diceret, debere, quod ex muto a que elingui facundum etiam consulem haberent; priore
CAP. XIX. r. Stia sponte oblatum memoretur e loquuntur tanquam ere dentes Appio, neganti accitum esse ἔsed malim vernaeret. vel avernaretur:
nemo enim spernebat praeter ipsum imperatorem; Gmnovius. Recte, opinor , essi ad hunc quoque verbum reis ferri Potest.2. Rempublicam prodat; vid. ad II, 43, n. S. -- Si qua . aliqua clades νneidisset; vide I, 46, n. I. - Noai fore, erimini, eulpae, vel damno, vel Poenae: quae omnia et apta gant h. l. ethoe verbo designantur. Al. noxee. CLDuv. ad XLI, 23, u. Is, ubi monet, Livium ali M qtiis pro damno, iniuria.
malo magis dicere noxiam, quam noπιam. Alii putant, noxam et no-
errare grammaticos, qui noxam crimen , noxiam vero poenam dici existi.
ment. Cons. Drahelib. et ad II, 59,n. 3; III, I 8, n. 3; VIII, 28, n. I Perig. ad Sanct. Nin. IV, 4 , az. Moarem et deinde rei: v. ad I, 3, n. 8. . 3. D decus ad L. Volumnium sie delegatum; vide ad Vl, 28, n. 4.
4. Prope restitantes, resistentes, ut
VII, 39. n. S; vel subinde subsisten m. rion progredientes. COM . XXX, 31 f. 5. In quam inter paticos, inter eo mites it Proximos utriusque inter consules, legatos tribunosque , certα-ttim verbis fuerat, brevibus dietis alternis et aItercatione; Gron. 6. Sibi acceptum refferre, tribuere debere, acille. milites;
174쪽
consumetu, primis utique mensibus, hiscere eum nequisse, nμnc jam POPulares oration serere: a Quam re mallem, inquit Volumnius , tu a me Str nue sacere, si quam ego abs te scite loqui didicissem. n Postremo conditionem ferre, quin decretum Sit, non Orator neque enim id desiderare rempublicam , sed in erator uter sit melior. Etruriam et Siamnium Provincias esse: utram mallet, eligeret. Scio Mercitu se Nel in Etruria, vel in Samnio gesturum. Tum militum clamor Ortus, ut simul a bo bellum et sciam susciperent: quo animadverso consensu Volumnius, s Quoniam in collegaeu voluntate interpretanda, inquit, erravi; non Com-α mittam, ut, quid vos velitis, obscurum sit. Manere,u an abire me velitis, clamore significate. v Tum verotaritus est clamor exortus, ut hones e castris exciret: armis arreptis in aciem descendunt: et Volumnius Signa Canere, ac vexilla esseret e castris jussit. Appium addubitasse serunt, cernentem, Seu Pugnante, Seu quieto se, sore collegae victoriam: deinde Veritum, ne
suae quoque legiones Volumnium sequerentur, et ipsum flagitantibus suis signum dedisse. neutra parte satis commode instructi' fuerunt: nam et Samnitium dux Gellius Egnatius pabulatum cum cohortibus paucis ierat, suoque impetu magis milites, quam clijusquam ductu, aut imperio, pugnam capessebant; et romani exercitus nec pariter ambo ducti, nec satis temporis
nisi postra leg. referri. Accutum, vel in accurum ferre et referre viticui proprie dicitur debitor, qui pecuniam, .eressitore aeceptam, refert in tabulasaeeri,ii. Conser ad XXIV, 45, n. 3. . Utique; vide ad II. 3o, . I. . Populares orationes vide ad II,
8, n. s. et II, 24, Π. serere, ne-etere, ComPonere. - Postremo condis
tionem feme , se proponere rem ut singuli dueea administrarent singula bella , g e decretura sit, extra dubitationem positura, uter sit melior, etc. mer. - APPium addubitasse ferunt fertur Lovet. a non male; sed uni eo- dici credere temerarium soret. Vid. ad II. 4. ED. 8. Commode instructi, ut mox ad instruendum; vide ad III, 8, n. s. Prius concurrit eum Male, dimicat.
175쪽
ad instruendum fuit. Prius concurrit Volumnius, quam Appius ad hostem perveniret; itaque seonte inaequali
concursum CSt; et, Velut forte quadam mutante assuetos inter se hostes. Etrusci Volumnio. Samnites, parumper cunctati, quia dux aberat, Appio occurrere.
Dicitur Appius in medio pugnae discrimine ita ut
inter prima signa manibus ad caelum sublatis conspiceretur, ita precatus esse : Bellona, si hodie noBis υλctoriam duis, ast ego templum tibi No Men. Haec precatus, velut instigante dea, et ipse collegae et exercitus virtutem aequavit. Duces imperatoria opera exsequuntur: et milites, ne ab altera parte prius victoria incipiat, annituntur : ergo standunt sugantqiae hostes; majorem molem haud facile sustinentes, quam cum
qua manus Cori serere assueti merant. Urgendo Cedentes insequendoque essu sos compulere ad castra;
ibi interventu Gellii cohortiumque Sabellarum. paulisper recruduit pugna : iis quoque mox fusis, jam a
victori hiis castra oppugnabantur; et, quum Volumnius ipse portae signa inferret, Appius, Bellonam victricem identidem celebrans, accenderet militum animos, Per Vallum, per fossas irruperunt : castra capta direptaque : praeda ingens parta et militi cons. Velut forte, salo al. sorte; cs.
ad I, 9, n. lo grandam mutante Isin suetos ister se hostes: nam Volumnius antea adversus Samnites, et Appius adversus Etruscos bellum gen erat. xo. In medio pugneae discrimine ἰ v. ad VI, t , n. I. - mis
te iam tibi, Bellona. ω νe quod templum etiam exstruxit Pt majorum suorum imagini hua ornavit; v. min. XXXV, 3. Fuit extra Urbem in IX regione, inter Portam Carmentalem circumque Flaminium svid. Νardini Roma an .VI, 2), et Proximum templo Apollinis, de quo vid. ad III, 63,
lumna belli et vide Uvid. Fast. VI, 2ol sq. - Et ψsst colle in et exercitias Nirtutem adreguaμis, ipse quoque Parem virtuti collegae, parem virtuti exercitus virtutem pra stitit. Et collega Appii , et exercitus virtute insignierant; ipse huc usque timidus ac segnia visus suerat; tum dignam et corulegae et exercitus virtute metitudinem cistendit. ED.
176쪽
cessa est. Septem millia ac trecenti hostilini occisi, duo millia et centum viginti capti. XX. Dum ambo consules omnisque romana vis ine truscum bellum magis inclinat, in Samnio novi exercitus, exorti ad depopulandos imperii romatii fines, per Vescinos in Campaniam salernumque agrum transscendunt, ingentesque praedas faciunt. Volumnium
magnis itineribus in Samnium redeuntem jam enim Fabio Decioque prorogati imperii finis aderat , fama
de Samnitium exercitu populationibusque campatii agri ad tuendos socios convertit. Ut in calenum agrum venit, et ipse cernit recentia cladis vestigia, et Caleni narrant, tantum jam praedae hostes trahere, ut vix explicare agmen possint. Itaque jam propalam duces loqui, extemplo eundum in Samnium esse, ut, relicta ibi praeda, in expeditionem redeant, nec tam oneratum agmen dimicationi committant. Ea, quanquam
similia veris erant, certius tamen exploranda ratuS,
dimittit equites, qui vagos praedatores in agros palantes excipiant : ex quibus inquirendo cognoscit, ad Vulturnum flumen sedero hostem; inde tertia vigilia
moturum ': iter in Samnium esse. His satis exploratis prosectus, tanto intervallo ab hostibus consedit, ut nec adventus suus propinquitate nimia nosci posset, et egredientem e castris hostem opprimeret. Aliquanto ante lucem ad castra accessit; gnarosque oscae liu-guae', explaratum quid agatur, mittit: intermixti hostibus quod facile erat in nocturna trepidatione) -- gnoscunt, infrequentia armatis signa egressa, praedam
Ckν. XX. t. Per Vescinos; vide ad a. - tertia et stilia motu mἰ v. VIII, II, n. 3. -- Explicare amen ad II, 3, n. I. possint; explicari agmen possit Loves. 3. Gnarosque oscin linguae; vid. ad 3. Harlei. et Gaertn. quod non displi- VII, R, N. 12.cet; et sie etiam lih. II, cap. 5s, et 4. In rq eueis Irmalis ei a e es. XLII, cap. 66. En ad VII, 8. n. 4.
177쪽
Praedaeque Custodes exire, ignobile agmen Τ, et sua quemque molientem', nullo inter alioS Consensu, NeC
satis certo imperio. Tempus aggrediendi 7 aptissimum visum est : et jam lux appetebat; itaque Signa canere jussit ;. agmenque hostium aggreditur. Samnites, praeda impediti, infrequentes armati, pars addere gradum,
ac Prae Se agere praedam, pars Stare, incerti utriun progredi, an regredi in castra tutius soret, inter cura crationem opprimuntur; et Romani jam transcenderant Vallum, caedesque ac tumultus erat in Castris. Samnitium agmen, praeterquam hostili tumultu, Captivorum etiam reperitina desectione turbatum erat;
qui partim ipsi soluti vinctos solvebant, Partim arma in sarcinis deligata rapiebant, tumultumque, praelio ipso terribiliorem, intermixti agmini praebebant. Me
morandum deinde edidere facinus : nam Staium Μi- Dacium ducem', adeuntem ordines hortantemque, invadunt, dissipatis inde equitibus, qui cum eo aderant , ipsum circumsistunt, insidentemque equo Captum ad consulem romanum rapiunt e revocata eo
tumultu prima signa Samnitium : proeliumque jam profligatum' integratum est, nec diutius sustineri potuit. C aesa ad sex millia hominum : duo millia et quingenti capti: in eis tribuni militum quatuor; signas. Ignobile umen , non tam armἰ ornatum, quam Praeda oneratum, Pu- aeque et fortium saetorum immemor Grono viva. Contra cap. 25, nobiliorem exercitum, magis atrenuum et tolerantem; Em. 6. Sua quemque molientem, Ue Ctantem et faeientem ex arbitrio ea,
quae aihi titula viderentur, Rua consilia
I. Tempus a rediendi, etc., Pro id, seu hoc temptis, ut multa ahrupta et male nexa in Livio; Duker. Cons. Iron. ad I, 3a. Iam lux repetestat pvide ad V, I9, n. a. -Si Mere vide ad VII, 4 , n. 3. - P minpediti; vide ad V, 16, N. R. R. Statam Minaeium ducem Samnitium. Hoc nomen legitur in Inscripti. , illud in Pera. Sat. II, et al. Cons. ad Tae. Ann. IV, 27, 5. Al. Statitim ML natium et Egnatiam.
s. Proeliumque jam privligatum. v. ad III, 5 , n. 5.
178쪽
militaria triginta : et, quod laetissimum victoribus suit, captiVoriam recepta septem millia et quadringenti; praeda ingens sociorum : accitique edicto domitii ad
res Suas noscendas ' recipiendasque. Praestituta die, quarum rerum non exstitit dominus, militi concessae,
coactique Vendere praedam, ne alibi, quam in armis, animum haberent. XXL Magnum ea populatio cana pani agri lii intiumn Romae praebuerat : et per eos sorte dies ex Etruria allatum erat, post deductum inde Voluum ianum exercitum Etruriam concitam in arina, et Gellium Egnatium, Samnitium duceni, et Umbros ad defectionem vocari, et Gallos pretio ingenti sollicitari . His nuntiis senatus conterritus justitium indici, delectum omnis generis hominum haberi jussit; nec ingenui modo, aut
juniores sacramento adacti, sed seniorum etiam Cohortes factae, libertinique centuri uti : et defendenda, Urbis consilia agitabantur; Summaeque rerum Praetor P. Sempronius praeerat. Caeterum parte Curae exorie
rarunt senatum L. Volumnii consulis literae, quibus caesos lasosque populatores Campaniae cognitum est; itaque et supplicationes ob rem bene gestam consulis
Domine decernunt; justitium remittitur quod fuerat dies decem et octo, supplicatioque perlaeta suit. Tum
xo. Ad res suas noscendas recipiendasque; vide ad III, 1Ο, n. 1. Coactique vendere praedum, etc. ἔ CL ad cap. II, n. s.
CAp. XXI. I. Et Gellium Egnatium S ducem , et Umbros ad defectionem vocare, et Gallos pretio ingenti soli citare legendum: nam Gellius M tius dudum defecerat; Gron. et D v. Ad rem augendam addi nuntio de Umbria Gallisque, quod jam diu cognitum fuerit, putahat Stroth. Το vocare P habat Duhorus, sed eo sollicitari ad
Etruscos reserebat col. C. I , 3. 18.
2. Libertini centuriati et seniores; vide ad VI, 2 , n. 4.3. Iustititim remittitur; vIde ad III, 3. n. 2; et de supplicatione, ad III, 63,
Π. R. - Decem et Octo , sorte Meem octo, vel octodecim Φ Drahenti. eoll. Prisc. I. XVIII, p. 1 7 , Gmci qumque πεvτε - και πMT . nos contra quindecim et dec. quinque. Listius t mensequenter etiam sine con-
179쪽
168 T. LI 1 Ide praesidio regionis depopulatae ab Samnitibus agitari
coeptum; itaque placuit, ut duae coloniae circa vescinum et salernum agrum deducerentur: una ad ostium Liris fluvii, quae Minturnae appellata; altera in saltu Vescino, falernum contingente agrum, ubi Sinope dicitur mecaurbs suisse, Sinuessa deinde ab coloriis romanis appellata. Tribunis plebis negotium datum est, ut Plebe cito juberetur Ρ. Sempronius praetor triumviros in ea loca colonis deducendis creare : nec, qui nomina dare tit - facile inveniebantur, quia in stationem Seprope perpetuam infeStae regionis; non in agros, mitti
rebantur. Avertit ab eis curis senatum Etruriae ingravescens bellum, et crebrae literae Appii, morientis, ne regionis ejus motum negligerent: quatuor gentes Conferre arma, Etruscos, Iamnites , Umhros, Gallos. Iam castra bifariam facta esse, quia unus locus Ca-
Perct trantiam multistidinem non possit. Ob haec, et jam appetebat si tempust comitiorum causa L. Volumnius Consul Romam revocatus : qui prius, quam ad suffra-
junetione septem decem et decem septem dixit. - Dies decem et Oeto; quidam per dies, etc. Et ira norinunquam Livium locutum esse docuit Sigon. ad
lib. LXXIX, 22. Sed plurimi, et Ointimi quidem codd. eniciunt ut Gron. praepositionem delenti accedamus; et eam innumeria locis Liuiua omisit. CLDcA. ad hune locum; Gronovium ad lib. XXIII, dio; Cori. ad Sall. Iliguri.
p. 24. ED. - De Nescino agro et
turnis et Sinuessa , coloniis romanis,
Vellei. I. r. ἔ-UI, 5, seu 9, et ad Sil. VIII, 527. - Quae Mintur ναρ urata; iam Minturnarum menti nem sorit Livius fiupra VIII. ro, et IX. Itaque non nova hoQ loco urbs eondi ut, sed necesse est jam anto thioppidum fuisse. quod tamen HIo nomine ante hanc coloniam deductam appellaretur, quemadmodum mON m moratur Sinope, urtis graeca, Sinuessae nomen a colonix accepisse. Ubi autem Livius appellavit antea Minturnas, in telligenda Milicet ea Pst urbs, cui postea Alintumae nomen suit. Sie et Sinuessam nuncupavit, VIII, II, eam urbem, qtrae tune temporis Sinope, Postea Sinuessa appellata est. ED. 4. Qui nomina diarent; vide ad I. II. n. 3. In stationem Prope ρ ρα-- infestae reionis, in praesidium et custodiam regionis Perpetuo ser insestia hostium incursionibus expinsitae; Door. 5. Iam Greetebat tempus; vide ad V. 10. n. a. Ob harc re jam amet. t.
180쪽
gium centurias Vocaret, in concionem advocato populo, multa de magnitudine belli et rusci disseruit.
Iam tum, quum ipse ibi cum collega rem Pariter gesserit,fuisse tantum hellum, ut nec δεω uno , nec exercitu geri Potuerit: accessisse Postea dici Umbros, et ingentem exercitum Gallorum. AdVersus quatuor populos duces si consules illo die deligi meminissent. . , nisi cons ret, eum consensu Pvuli romani consulem declaratum iri, qui haud dubie tum Primus omnium ductor habeatur, distratorem fuisse exte se dicturum. XXII. Nemini dubium erat, quin Q. Fabius omnium
consensu destinaretur; eumque et praerogativae , et primo VOCatae omnes centuriae consulem cum L. Volumnio dicebant. Fabii oratio fuit, qualis biennio
ante δ: deinde, ut vincebatUr consensu, Versa Postremo
ad collegam P. Decium poscendum. Id senectuti sum adminiculum' fore: censura duobusque consulatibus simul gestis evertum se, nil concordi collegio mitis ad rempublicam tuendam esse. Novo imperii socio
rix jam assuescere senilem animum Pone: cum mΟ-ribus notis facilius se communicaturum consilia.
comitiorum L. Volumnius edidit Grin
6. AGersus quatruor Populos duces consules. ete. Al. duos constites: sed iis non omnibus quatuor minaretur unum dietatorem, et puerili hoe antitheto lusuque frangitur vix sententiae, cujus omne pondus est in voce duces, Mil. ita pares: Grotiov. Hine et mox eum consulem , haud bis tum primus omnium victor habeatur, scit. Q. Fabium; duees , non constiles Doni. Iae. Perig. in Orig. Babyl. e. 6, h. e. qni non tam gesturi essent consulatum
in Urbe, quam ducen futuri exerci- num eontra quatuor hostes populos; atque idcii eo deligendos esse memi nissent his eomit; is tales consulea, qui magis sint idonei, ut reipublicae Praesint belli forisque, titiam domi et in
quam si concordi aDimo coli gae rem gerant. ED. 3. Soneenui sum admis ultim: ν. ad VI. L, n. 3. 4. Cum moribus notis, ei in eo, cujus