장음표시 사용
241쪽
. prope vitae sine ded Ore a Ctae, PoSt tot Consulatus Qx sen-α tentia mea VPStraque goStΟS, Post ingentes victorias, et il-α lustros triumphos, tot antiorum bibori in is periculisque
. partam belli domique gloriam, Unius juvonis inconsulta
is temeritati Corrumpendam Permiti re. MVIII. Huic orationi nec ad movcndos praesentium animos piandus, neC ad sponsionem molioris eventus fides defuit. Summo omnium consensu legatione deCretii, rebus omnibus intentissima cura provisis, non minore favore speque Profectus consul DSt, quam Paulo ante conviciis et indignatione redierat. In itinere deinde ot castris, nihil Dori ox disciplina, veterisque imperatoris artihus Curatum est : et
socii, quos Q. Fabius pater multis boneficiis est virtutis admiraticino devinxerat, ad Omnia, quae imi crabantur, Praesto fuero. Milites etiam ipsi delendae ignominiae cupidi, corifi- sique consiliis ejus ducis, sub quo cam dem illam gentem, a se patribusque suis saepe fusam fugata nque meminerant, Copiam cum hoste confligendi dari votis omnibus desiderabant. IX. Νoquo minores a rocotiti victoria Samnitibus animi erant: ita, quum hi partum decus retinere, illi r cuporare
amissum nitorentur, Summis utrinque viritius Concursum est. Et jam detortoro loco res romana PS,C Coep rat, CDI SU-lem lite ipsum dux hostium C. Pontius Nero tinius cum delecta manu Circumvoniebat, quum, animadvorso filii poriculo, Maximus in consertum Samnitium agmon admisso equo se intulit. Metitus ost Qquitum globus, supra solitam ulaCritatem pudoro accensus, si tot florentissimi juvenes animis et robore a seno vincerentur. Hic impetus totius pradii fortunam traxit: sustinuere primum romanae legiones host m. equitatus nudaria animatae; mox impulerunt: frustra catini- tento Herennio, qui omnibus horai ut ducis ot militis muri vibus oci die functus, dum redintegrarE 'rdines, retinPrε fugientes, obsistere ingruentibus tendit, ii qui inbibere fugam suorum Potuit, et opportunitatem ovadondi ipse amisit.
Capta cum duce millia Samnitium quatuor: ad millia viginti
242쪽
praelium et suga hauserunt. Etiam astra hostium in potestatem redaCta sunt, Cum ingenti Pixoda, quam statim agri hostium lato vastati, passimque cxpugnata, aut dedita Oppida luculenter auxerurit. X. Tanta rerum commutatio ac ressione unius hominis tacta est, ut Paulo ante victor exercitus a victo tacderetur; et eum imperatorem, a quo susus fugatusque consul fuerat, ipse nunc Captivum abitu irat, ingens populo romano spectaculum, ct ornamentum triumphi sui, quom anno sequente ad iii hem reversus summa omnium Voluntate impetravit. Dum luec a Fabiis in Samnio administrantur, etiam alter consul, D. Brutus, cui Falisci provincia evenerat, Prosperis rebus usus est. Quippe adiutus a Sp. Carvilio legato nam et Bruto legatum adjungi placueriat), viro bellorum et
hostis gnaro, adversus clitem sup riore anno consul rem feliciter gesserat, et caeterae Etruriae Partem non Qxiguam perpopulatus est; et Falisinis DCcurrere ausos Proelio vicit. XI. His rebus in Urt,em nuntiatis, quum teri Pus Comi liorum Venisset, Consulesque a rebus gerendis avocetiri parum e republica videretur, interrognum est initum. Interrex
L. Piastumius Megellus, comitiis quae ipso hal, ehat, consul declaratus est, nullo ad cam diem exemplo, PHUterquatia Appii Claudii, quod bonus nemo probaverat. Sed Postumius non minore arrogantia magistratum gessit, quam aC Perat. Jam primum nobilitate generis, et tertio tum consulatu in pte ferox, collegam ejus anni C. Iunium Brutum, plebeium hominem, ut se longe inferiorem, Olim habebat despectui. Ut Vero de Provinciis agi coeptum est, neque com Parare Cum Bruto, neque sortiri voluit, a mistrationem famnitici belli extra ordinEm poscoris, ta utim sibi deliram, qu ut duobus Prior Hus consutatibus res sese magnas a resus eumdem illum hostem gessisse diceret. Multis in senatu contentioni litis jactato negotio, cluum C. Junius se hominem novum adversus gratiam et potentiam collegae jus suum obtinere non posse
243쪽
videret, ad extremum, ne discondia constiatim bono pGlico fraudi esset, Fontes se cciare testatus ESt. XII. Promebat adhuc lJrhena agrosque pertinax contagionis malum : quod tertium jam annum expertis omnia,
neque divina ope tuta, neque hi iniana pelli potuerat. Igitur sive sibyllinis ex libris, sive delphici oraculi admonitu nam hoc quoque traditur), decem legati missi sunt, qui Esculapium ab Epidauro , qtui in uriae natus esse Credebatur, Romam arcesserent. Quanquam enim perplexum satis respon- , uiri erat, neque providere eventum rei Patres poterant, bsequendum tamen diis statuerunt, ipsos viam explicaturos osse rati, qua possent eorum lata procedere. Ros inde miradictu sequitur; sed multis si disqite auctoribus, ipsaque structura aulis, quae tum in Tiberis insula facta dedicataque est, coni per Veritatis. Quum apud Epidaurios mandata legatiroinani edidissent, excepti quidem benigne; sed quia Parum liti vehat, quid concedi posset, ut ipsi deportarent, quidquid .cx usu videretur, in templum risculapii deducti sunt. XIII. Apud Grureos ferme locis apricis excelsisque numinis istius constitutae sedes sunt: Epidaurii quoque quinque millibus passuum ab urbe distans templum habebant, celeberrirna iis temporibus sama, donisque hominum, qui Valetudinem credebatit ibi recepisse, praedives. Huc adducti, dum ingentis inolis simulacrum, Thrasymedis Parii nobili
ingenio fabrefactum, admirantur, ingens repente SerpenS, Ex ipsis adytis prolapsus, animos omnium horroro summo Eli eligione perfudit. Sacerdotes enim venerabundi, ipsum in hoc angue numen eras, et nonnunquωn luto firma conspici, salutari se Per ostento, clamitabant. Bidito conspectus inlcmplo serpens, deinde iterum reconditus est: tertio illo
per medios spectantium veneranti ianique coe tufi recta Pe
rexit ad portum, ulli roniana triremis stabat; quam ingressus , in talFernaculo Q. Ogulnii, qui princeps legatio uis erat, multiplici spirarum ci rhe se composuit. Ferebatur antiquitus
244쪽
subula, evinciem silum H sculapium forma serpentis indutum, aliques o Epidauro Si onem mularim jugis demnatum fuisse, Nicagora quodam, Echctimi uxore, deducente.
XIV. Laeti ergo pro ligio Rottiani, tanquant praesententile uni veherent, Vela dedere, palicisque diebus interiectum mare Permensi Prosperrimo cursu Antium tenuerunt. Ibi quum inhorrescens mare navigationem impediret, Prores eiis ex navigio serpens, qui totum per iter quietiis ibi se tenuerat, in vestibulum sani, quod ea urbe celeberrimum erat, allabitur; coque loco tres continuos dies exigit; magno cum metu legatorum, ne avelli inde non posset, quod
toto eo tempore a l Consueti s Cibos non reverterat, donec navigio redditum magna cum alacritate Romam detulerunt.
Ad spectaculum incredibilis rei tota effusa civitate, Passili
in ripa fluminis, quo subvehebatur, posita arae Surit, nC Censi lue intores, et victima caesae. Iam aci eum locum Perventum erat, ubi divisus modico intervallo Til, eris insulam efficit; quum relicta navo serpens eam insulam, qtuu lmst insciavit vocuta est, natatu petens, cerni ulterius ab hominibus desiit. Patres deleotum a deo locum interpretati, decreverunt, ut eadem in sciae templum inscula o strueretur.
Morbi, sive illa olis, sive quoil alioquin desituri fuerant,
Cessavere. Templum mox insignibus donariis, et hominum qui remediis salutaribus ab eo numine se a lutos serebant pinu licatione nobilitatum os t. XV. L. Postumius consul superbiam in Urbe adversus Collegam suum exorcitam, etiam in provinciam detulit. Quum enim Q. Fabius Gurges, qui priore anno consul suerat, ex senatusconsulto Proconsule res in Samnio gereret, scripsit ad hunc Postumius ara oganter, excedere jubens ProMincio sua, se administrando es bolgo su cere. obterulente jussu Patrum Fabio, nesque integrum sibi deserere negotium, V dsmarus MnPosuisset, quum Romam nuntiata res esset, metus
245쪽
incessit, ne per discordiam imperatorum respubliea detrimentum caperet. Quare mitti ad consudem legatos placuit qui Norbis senatus petereret, ut Fabium ad exercitum et in
Samnio esse pateretur. Quum alias absurdum et proractum fuisse responsum forum; tum etiam Vocem adjectam singularis per vicaciae : Non se senatui, quamdiu consul esset, fecise nritum sibi dicto audiensem esse Ῥortere: neVe locutus esse
ferocius, qMam fecisse vi teretur, protinus dimissis togatis Cominium scam tum urbem Fabius obsidebat cum exercitu progreditur, si alia ratione amoliri aemulum non posset, bello i ortaturus. Fcedum spectaculum praebuissent hostibus romana arma, si pari stoliditate, qua petebatur, resistere Fabius voluissest. Sed illo natura et consiliis paternis moderatior, non furori consulis, sed ultritati restia licincedere privsatus, provinCia excessit. Cominium Post paucos dies a Postumio sex pugnatum est. Inde Venusiam ductus exst ituS: lum' quoque capta, circumlatum ad alia oppida bellum e quorum complura, partim vi, alia deditione in potestatem venerunt. Hostium in ea expeditione it οὐ ni millia caesa sunt, sex millia ducenti traditis armis fidei vici vis se
Permiserunt. Non orant sporn Dda' res, quus hello gesserat consul, sed gratiam earum Superbia Contumaciaque ε'orrH- Perat.
XVI. Itaque quum ad Patres missa epistola de rebus suis perscripsisset, enusinamque urbem et agrum de ce mcolonim accommodatissimum esse monui SSEt, a epta quidem reS PSt, Sed p terito auctore victoriae consiliique ab aliis deducta sunt colonorum millia viginti; sic enim apud scriptores minime Contemnondos reperio; ingens numerus, et
prope excedens fidem, nisi quod videri potest inter gentes
indomitas, communi adversus Apulos LuCanosque praesidio. collocari validam manum placuisse. Caeterum importunitas L. Postumii, quemadmodum ipsi supra veteres of- sensas, ingentem conflavit invidiam; ita Q. Fabio ad favor eiti
246쪽
P tr impotentiam animi hum ' irentens,
247쪽
postremae in historiis suis prodiderunt. Ob hae sacra recimistioribus odiis laetitus est : eumque, simul atque magistratia
abiit, duci tribuni plebis corripuerunt, die ad populum di-Cta. Praeterea, quae memoravimus, Crimini dabatur, priusquram Pesu tus ex Urbe exiret, ex temonasus suis δε- lectos milites, ad Go hominum miIlia, in agrum suum acistatum repas inandum miserat: eosque in opere isto per multos divis desinuerat, immemor, non mancipia sibi, sed milites, neque ut suram agrum excoleret, sed ut publicum extenderet, datos. His criminibus accusatus at Citer, frustra tentata defensione, suffragiis omnium tribuum dan natus, eique lis lucentis millibus nummum aestimata PSt. XIX. Iam P. Comielius Rufinus, M. Curius Dentatus novi consules magistratum inierant. Ili Cum suis quisque legionibus, Samnium populationibus agrorum, et ruinis urbium foede vastavere : Samnitesque multis locis congredi ausos ingentibus cladibus ad pacem foedusque petendum Cori Pulcrunt. Quum enim tot proeliis iuventutem pleramque, Ca-Pto autem C. Pontio, consilium etiam et ducem amisissent, missis ad consules, et horum assensu Romam legatis, ut scit lus cum ipsis quarto renovaretur, impetrarunt; Credo, Romanis etiam vincendo sessis, cupientibusque hellum dinficile, ipsisque saepe Calamitosum, tandem aliquando ceruo PaCis tranquillitate componere. Illata primum Samnitibus arma M. Valerio tertium, Λ. Cornelio Cosso consulibus re- Pori λ: quae ad quartos ei quinquagesimos in te consules vario marte exercita, aut foederibus parum diuturnis su PCnsa , Populum utrumque occupatum sollicitumque ha-huerunt.
XX. An ex hoc bellia triumphavserit Cornelius, in OhSituro est: ite Manio non ambigitur; cuius sortuna eo fuit illustrior, quod, aliis subinde victis hostibus, his eodem in magistratu triumphavit. Quippe Sabini, valida gens, et longatum Paco opulenta, sive pri cibus Samnitium, et Propinqui
248쪽
iatis nil sericorilia commoti; si vo victis vii in is ad se quoquo pol venturo incendio volentos obsistero, armata juvontuler mani juris loca quaedam invaserunt. Adversus liras egressus cum exercitu Curius, ut diduceret hostes, simul no
Sabinorum agri cladium hellicarum expertos hahorentur, occultis itineribus copiarum partem misit: datis mandatis, ut quam latissime possent, terrorem ubi s mastitatemque facerent. Ea necessitas, ad sua tuenda diversis abeuntibus agminibus, sormidabile sabini exercitus robur solvit, tacilemque adversus dispersos victoriam consuli praebiti t. XXI. Hac exl editione usque ad Hadriaticum mare per ventum est: agrorum hominumque tanta vis in potestatem venit, ut celebrata deinde suerit Curii vox, qui pro temporum illorum disciplina lactis quam verbis promptior, quum explicare singula nequiret, ritum, inquit, agrorum cepi, 4 ut solitudo futura suerit, nisi tantum etiam hominum ce-- pissem; tantum autem hominum, ut interituri fame sue-- rint, nisi tantum cepissem et agrorum . . Sabinis pacem orantibus, veteris sub Tatio affinitatis memoria, et quia minime gravibus odiis certatum fuerat, etiam civitas, sed sino suffragio, data est. Consulatus, quem anno Sequente M.Valerius Corvinus cum Q. Caeditio Noctua gessit, tenuis admodum ad nos fama pervenit, nisi quod sub idem tempus colonias deductas esse reperio, Castrum et Hadriam, unde mari nomen, et Senam in gallico agro. Verumtamen nondum eousque pacatis illis regionibus, magis est ut accedam auctoribus aliis, qui coloniarum istarum originem ad inseriora tempora retulerunt.
XXII. Sed in Urbo ire,ercendis, quae increbueraui, male ficiis novus magistratus institutus est, qui vinculis sontium
servandis, et quum animadverti oporteret, suppli Cio sumendo auctores atque moderatores praeessent, triumviri capitales appellati. Legis, a L. Papirio, tribuno plebis, eo donegotio latae, haec verha invenio: Quicumque pMtor POSt-
249쪽
4 hac factus erit, quoi inter cives jus ili Cot, tresviros irapi -- tales populum rogato: iique tresviri, civicula lue facti erunt, a sacra trienta exigunto, j tuli Canto Iuc, eo lemque jure sunto, . ut ei Ox L Wit,us plebeique scitis exigere, judi Care, essequeu oportet. . Juo Capiti' Inui Ctarunt quoque Exigendarum Pintestas ipsis clata videtur : sacramentum ea lina iis temporibus vocati solebat, quod poenae nomine potulobatur ars, syIonia nillud ob sacrorum publicorum multiti ut inom, et angustias aerarii, Sacrisi Ciorum impensi R ε testinari Consueverat. Consus quoque eo anno acrii memoria Non nita superest, quam quoi lcioium capita ducenta septuaginta tria miIlia censa ilicui it tir Princi liniri senatus ab his quoque consoribus lectum fuisse Q. Fabium Maximum certa conjectura est, quoil aliuntie Scimus , ex ea geritu Continuum cum honorem tribus mansisse, ut Maximus accreptum ab Ain busto patre, mox a lGurgitem filium transmiserit. XXIII. Interea cpium soris res satis laetio essent, graVibus domi ilis ordiis seditionibus tuo laboratum os t. Plebs aer alienis oppressa novas tabuliis flagitabat, rem Veterem, ct aliducentis amplius annis vario jac latam, ut tui hulentus aliquis tributius ad commovendos multitudinis animos si imi tum eum admovi rat; aut improbitato foeneratorum populi indignatio Oxarserat. Sed sub prioribus aliquot consulibus, morborum aut hostium metus remissiores in urbe ContΘΠ-tiones secerat : Q. Marcio Tremulo, P. Cornelio Arvina consulibus; deinde proximo anno, quum M. Claudius Ma cellus , C. Nauti iis i utilus magistratum gereront, major aliquanto motus exstiterunt: ad quos comprimendos, magi Squam ullius alterius negotii bellive causa, clictator ni fuisse dictum existimoni Appium Claudium, qui deinde Caecus mi Cognominatus , quem dictatorem misso, in antiquis mont
XX l V. Sane prio ter acerbitatem in i ptissimi s Prioris, etiam nefaria C. Plotii libido, aegris jam hominum animis, ut
250쪽
citius atque veli mentius exardesCerent, subjecit faces. Huic r. Veturius, filius ejus Veturii, qui consul Oh turtu nodus Samnitium populo deditus suerat, quum oli Calainita totud in stica in ad aes alienum compulsus solvendo noti esset, in nexum se dedidit luti ris, o innia Iue servilia ministeria patienter ex Sequutus est. Plotius adolescentulum sorma lihorali, ex magna spe consularis familiae , ad infima fortunarsoru A de pri Ssiisse Noli CD utentus, etiam Pudicitiam extor- luero instituit, cui jam et rem familiarem omnem , et libe tatem ipsam eripiterat. Deinde Veturium MPornant Iu , et
quidvis potius quam tantum si agitium pati paratum, veri, ribus crudelissimis lacerat: ille in publicum Se Proripiens, et ad conscium tribunal ab accurrente multitudine deductus, de intolerabi i em elisare, et lilidine creditoris queritur:
et apparebant vitii es, verberiunque recentes notae. COnsules igitur rom non negligendam rati, de ea retulerunt ad
senatum; dictisque sententiis Plotius in carcerem duci j -S Omnes lue per totam Urbem, quotquot aeris alieni causa nexi crant, lege de eo nogotio lata, liberati sunt. XXV. Non sum nescius, pro T. Oturio ab aliis Piudium quemdam . tribuni, qui inter caudinae pacis auctores suisset, filium memorari: sed et anno ante thaec tempora quadragesimo simillimam ob causam lex de nexis Iam fertur. Caeterum nihil vetat, ut plurium foeneratorum ea improbitas fuerit; et priori lege, ut sit, etiam per debitorum Patientiam , inter angustias rei familiaris nihil recusantium, Sensim neglecta, ejusdem exempli recens fictum admonuerit, ut in posterum ea de causa plenius atque diligentius Cau retur. Sed populo non modo nexu, verum etiam foenoris saevitia liberari cupienti, gratae licet ultionis legiisque impetratio non satisfecit. Verum, ut in morbis quibusdam acrioribus remediorum diligentia quum mitigatus videri potest, magis accenditur dolor; non multo post adeo exulcerata res est, ut, quum tribuni plebis legem de novis tabulis summo