장음표시 사용
471쪽
rum copias agro suo depellere vi conarentur. Ita magna caede
pugnatum; et valde imminutis utrinque viribus, Τransalpini domos rediere; Boiis adempta pars agri pacem a Romanis dedit. XI. Hoc bello tam celeriter consecto, consules in Liguriam abivere. Ibi P. Lentulus profligatis, qui Occurrerant,
hostibus, de Caetero per illorum regionem exercitum circumducens , castella quaedam armis, alia d ditione recepit. C. Licianius in Corsicam transiecturus, quum ad uniVersum exemi tum una deportandum navigia deessent, M. Claudium Glyciam cum parte copiarum praemisit. Qui vanitate vecors, quum perterritos adventu suo Corsos vidisset, neque Consi lis, cujus auspiciis venerat, neque sui juris aiu loci memor, certis conditionibus scedus cum Corsis suo nomine pepigit, tanquam in se tracturus insulae receptae gloriam. At Varus cum exercitu reliquo superveniens, frustra claudianam pacem invocantes, armis urgere non desiit, donec in potestatem redacti sunt. Senatus ad liberandam perfidiae nota rempublicam, foedae pacis auctorem Corsis dedendum Censuit. Deinde, quia receptus non erat, in publica custodia necari jussit.
XII. Censores is annν habuit L. Cornelium L. F. Ti. N. Lentulum Caudinum, Q. Lutatium C. F. C. N. Cerconem, qui lustrum non condiderunt, Q. Cercone in magistratu mortuo. Quanquam M. Claudius deditus Corsis, deinde sumplicio affectus fuerat, non i leo persuaderi barbaris potuit, justo se postea bello petitos fuisse. Quare saucios eo dolor amicos vicinae Sardiniae motus facile impulit, ut ad arma
resumenda prosilirent. Nam Sardos Poenorum Occulta promissa traxerant ad rebellionem coeptandam, proclivibus ad hoc barbaris, qui nec nimium odissent veteres dominos, ne amarent novos. Quae Romae audita metu et ira impleverunt urbem, non ob Sardiniam, quam tanti non faciebant, sed
quia bellum punicum videbatur renasci. Quod quia facilius
472쪽
suturum credebant, qt inrito citius inciperetiis, invalidis adhuc a superiore bello Carthaginiensibus, quamprimum adornandum , inserendumque Poenis deCreverunt.
XIII. At Poenos quidlibet potius eo tempore, quam bellum
romanum, pati Certos, ea res nuntiata sic exterruit, ut le-ςitis semel iterumque missis, postquam nihil mite responsum esset, decem ex principibus itidem iterato mitterent, infimis precibus, ut impetrata semet Pace frui liceret, obtestaturos. Ne sic quidem sequi quidquam obtineri potuit ab iratis et metuentibus; donec inter legatos aetate minimus Hanno, adolescens intrepidus, et linguae ut mentis liberae,a Atqui, inquit, si vobis sedet denegare pacem, Romani,
a quam non in unum aut alterum annum, Sed perpetuam au vohis emimus : at pretium ejus Siciliam et Sardiniam red- i dite : ne privatis quidem contractibus viri boni est, ein-α ptione resCissa, recipere mercem, non restituere pecu-α niam . . Tunc vero Pudore commoti Romani, ne injuste bellum inferre viderentur, meliore cum responso legatos
dimisere. Sic alter consulum eius anni C. Atilius A. F. A. Ν. Bidbus, qui magistratum hunc iterum gerebat, in Italia mansit: T. Manlius T. F. Τ. N. Torquatus, cui Sardinia evenerat, pro Ctus est.
XIV. Hic multis locis cum hoste feliciter congressus, universam insulam pacavit, Sardosque subegit: et de iis ante diem sextum idus lilartias triumphavit. His rebus perfectis, quum nullo jam usquam hoste, romana arma quiescerent, insolitum bellatrici Urbi spectaculum, Iani aedes Clausa est, quod indicium pacis, post Numae tempora, per annos sermo quadringentos quadraginta, visum non fuerat. Quo nomine miseram fuissse civitatem romanam arbitror, quod perpetuis conflictata laboribus, praemia laborum assequi non P tuit : quum enim nemo sapiens bellum, nisi pacis ergo, gerat, haec urbs tot maximis bellis prospere Confectis, nec impetrii re tamen pacem saepe, nec retinere diu didicit: nam tunc quoque, post menses non ita multos, novi terrores
XII. Fasti Capitia. - Zon. - oros. TV, ra. -- s XIII. Dici ap. Ura.
473쪽
Duntiati, laetitiam otii vix adhuc animis perceptam cito discusserunt : nam et Sardi recens subacti, iugum excutiebant; et Orsorum erumpebant consilia ; et in ipsa Italia Ligures
XV. Ergo L. Postumio A. F. A. N. Albino, Sp. Carvilio Sp. F. C. N. Maximo consulibus negotium datum , ut exercitus conscriberent : quibus trifariam divisis, ut hostes ab ope mutuo serenda distringerentur, L. Postumius Ligures adortus est; Sp. Carvilius Corsos; in Sardiniam P. Comosius ivit. Huius insulta caelum insalubre morbis et pestilentia tentavit exercitum: multi ex eo mortales cum ipso praetore assumpti. Unde elatos animo Sardos consulis Sp. Carvilii adventus ingenti proelio coercuit: Corsi quoque ab eodem sunt subacti. Ob eas res triumphus ipsi deCretus est, quem a. d. ladendas Apriles duxit. In Liguribus etiam ah altero consule et exercitu consulari res bene gestae. At Romae Tuccia virgo vestalis incesti damnata, eo majore probro, quod
Consuetudinem stupri Cum servo habuerat, sua se manu
interemit. Censores deinde C. Atilius A. F. A. N. Bulbus, A. Postumius A. F. L. N. Albinus, lustrum quadragesimum
XVI. Hoc quoque lustro pauciores, quam superioribus, fuisse censos numerum enim non reperio traditum) argu mentum est, quod ad augendam hominibus civitatem censores jurare singulos Coegerunt, uxorem ses Ligeremum quia rendoruin gratia habituros. Hoc anno Cn. Naevius Campanus,
qui bello pultico stipendia secerat, fabulas primum scenae dedit. Interea Ligures et Sardi denuo rebellantes consulibus novis provinciae decretae. Q. Fabio Q. F. Q. N. Maximo Ve rucoso ligusticum bellum, M. Pomponio M. F. M. N. Mathoni Sardoiam obvenit. Quum horum motuum causa Penes Carthisinisuses esse diceretur, qui barbaros ad defectionem secretis nuntiis allicerint, legati missi sunt Carthaginem
474쪽
cuin asperis uiamlatis, quo stipendium exigerent, atquct insulis ala Romanos pertinentibus abstineri juberent, belli minis additis, ni imperata fecissent. XVII. Iam ex priori calamitate vires et animum recep rant Poeni, Hamilcaris maxime industria non modo pacatis
Africae populis, qui a Carthaginiensibus desciverant, sed etiam latius promota ditione; magnoque jam in Hispania
imperio per eumdem ducem parto. Itaque tum ad caetera ferociter legatis responsum est; tum etiam, quum illi, quemadmodum in mandatis habebant, hastam Caduceumque proposuissent, data Poenis optione, virum maiiant eli ME; neutrum se legere succlamatum est, sed utrum matient ipsi legati relinquerem, mus animo accepturis. Inil flagrare denuo Coeperunt inter duos populos odia; sed neutro bellum adhuc inciper volente, species amicitiae, magis quia non bellabatur, quam quod fida pax esset, interea tenuit. Ambo deinde consules ad Urbem reversi, quum de rebus a se gestis dissoruissent, triumphum impetraverunt. Q. Fabius multos Ligurum in praelio occiderat, coegeratque reliquos in alpestribus locis se continere, tutumque ah illorum latro
ciniis vicinum Italiae latus reddiderat. Sic ante diem kalendas Februarias triumphavit de Liguribus. Idibus deinde martiis M. Pomponius triumphum duxit de Sardis, quos vicerat. XVIII. Neque tamen destitere bello Sardi , sed irritati potius damnis suis, quam sineti, majori mole rebellionem instaurarunt. Ambo igitur consules M. AEmilius M. F. M. N. Lepidus, M. Publius L. F. L. N. Malleolus in Sardiniam
missi, magnam ex ea insula praedam coegere: quam deinde, quum in Corsicam transmisissent, ereptam a Corsis amiserunt. Domi quoque vehementer eo tempore turbatum : agr
riam legem ferente tribuno plebis C. Flaminio, ut picentisa: κe gallicus ver, quia Senonum Gallorum fuerat, populor iritim diotaeretur. Resistebat huic actioni senatus, neque
S XVI. Agell. IV, 3 , et XVII, a I. - Zoriar. - Fasti Capit. - S XVII.
475쪽
precibus apud tribunum, neque minis abstinens, Postremo dato magistratibus negotio, ut exercitum Conscriberent, quo rempublicam tutarentur; neque dimoveri a sententia C. Flaminius potuit, adversum vim contumax, et precibus inexorabilis. XIX. Monuerat eum pater quoque, ut Doluntati senatus cederet, neqiae seditionis auctor audi Deuet. Sed ille persistens in sententia, vocata concione, reCitare legem instituit : tum vero pater Flaminius dolore ardens accessit ad rostra, correptumque manu filium detraxit: mirumque est exemplum editum sive pietatis, sive Venerationis, qua tum homines jus patriae potestatis prosequebantur : qui enim universi senatus indignationem mitiasque atroces Contempserat, in maximo calore perficiundi operis, inspectante plebe roniana, apud quam gratiosissima erat ferendae legis mentio, unius senis manu de superiore loco detrahi passus est. Nec omittenda concionis in hoc negotio modestia r quae licet abitu tribuni spes suas destitui videret, ne minimo quidem murmure factum illius improbavit. Dilata tamen hoc modo Potius, quam evitata lex est, C. Carvilio tribuno
plebis collegrina adjuvante : quod quidem initium fuit, et corrumpendae plebis, et gallici belli, quod octavo post
divisionem agri gallici anno, gravissimum exortum ESt.
rius C. F. L. Ν. Maso, quum magistratum inivi Ssent, provincias M. Pomponius Sardiniam, C. Papirius Corsicam obtinuere. Utrobique cessit hostis, et in silvas montesque arduos refragiens, locorum potius, quam armorum, munitionibus se tutatus est. Ergo M. Pomponius, quum laboriosius esse videret in v nire barbaros, quam vincere, Canes SagaCes ex Italia curavit advehendos, quorum indicio homines more ferarum in cubilibus suis latentes deprehenderet. C: Papirius orsos, campis pulsos, ad montana lom secutus est.
S XVIII. Zon. - Polyb. II, 2 l. - Val. Μax. V, 4 , S. - I XIX. Cie. de In ent. II, 17, et in B t. e. r. , et Acad. Quaest. IV, I, et apud Sosipatinua Chari ἰum . nti II , do Adv. pag. I98. - Val. Max. II, 22 et 23.
476쪽
IN LO C. LIB. XX LIV ΙΑΝΙ. 465
Ii,i labor ingens cum periculo fuit: ni ultique militum siti, aut subito hari, arorum in 'rursu periere, donec inventis aquis, refretoque exercitu, Corsi de exitu rei timentes, consuli ad deditionem hortanti paruerunt. XXI. Dum his rebus gerundis attinentur consules, Comitia por dictatorem ad hoc creatum sunt habita. C. Duilius fuit II. F. M. N.; is magistrum equitum dixit C. Aurelium L. F. C. N. Cottam. Censores etiam tum merct Τ. Manlius T. F. T. Ν. Torquatus, Q. Fulvius M. F. Q. Ν. Flaccus : sed vitici facti, abdicarunt. Novi moris originem huiC anno scriptores assignant, non indignam quae referatur. Divortium ab Urbe condita nullum fueriat: primus Sp. Carvilius Ruga sterilem uxorem dimisit, jurejurando a censoribus obstrictus , sc liferorum qumrendorum causa conjugem habiturum. Displicuit populo non magis novitas, quam atrocitas rei, quod ad perpetuam vitae societatem junctas uxores, quacumque de causa repudiari saevum et iniquum putabat: et Sp. Carvilium semper deinceps odio habuit, quanqtiam
necessitate Coa tus, de amicorum sententia, uxorem hene
Convenientem morumque gratia carissimam dimiserat. Ex eo tempore plus in jure nexuum, plus apud praetorem litium fuit, tum primum cautionibus rei uxoriae repertis, quarum, nullis antea divortiis, supervacanea fuerat calliditas. XXII. Eodem anno alia quoque nova consuetudo in hon rihus imperatorum coepit. Sub finem Consulatiis sui, C. Papirius de Corsi in monto Albano triumphavit, a. d. ΙΙΙ nonas martias. Causa ejus consilii morat, quod ipse si hi res triumpho dignas gessisse videliatur, pacata tandem Corsica : neque ab senatu honorμm eum impetrabat. Idque deincepq ex m-plum multis ad imitationem placuit, ut negato si hi triumpho in Albano monte triumpharent. Spectavit deinde ludos
myrto Coronatus, delecta hac corona ob memoriam rei gestae, quod in campis myrteis Corsos superaverat. Sardiniae Corsi-
477쪽
466 JO. FRE IN SI IEMII SUPPLEM.
ca qiu motibus compositis, Ibigures restabant; advorsus quos missi consules M. Tinilius L. F. Q. N. Bari, illa, M. Iunius D. F. D. N. Pera, inter Prosciscendum comperto, Gallos robus novis siti dero, sines illorum Cum exercitu intraverunt XXIII. Irritatis enim lege Flaminia Gallorum animis, Da tus erat metus Romae, ne quid molirentur homines laeti bello, et ad ii ni praecipites : quare nuper edictum fuerat a magistratibus, ne quis homini gallo aurum vel argentum daret ;Boii enim caeterique Galli, tum ex aliarum rerum , tum mancipiorum venditione ingentem pecuti iam cogehant; incesseratque suspicio, De ista ad bellum romanum titerentur. Quare magis etiam incitati, Cognito consulibus ligusticum hellum osse decretum , Occultis consiliis hoc agere dicebantur, ut Oxercitibus romanis expeditione longinqua detentis, ipsi Urbem aggrederentur. Caeterum adventu Consulum temriti, quum ad vim faciendam imparati essent, Romanos in pacis amicitiaeque speCiem Simulatis obsequiis ex opere. Consulos quoque hellum oppreSSisse Contenti, Causam, cur covotiassent, finxero, ut pcr g allicum a Gn csmmodius exemoistim in Liguriam ducerent. XXIV. Superiore atino censores vitici facti ahdicaverant:
ita his demum consulibus Q. Fabius Q. F. Q. N. Maximus Verrucosus, M. Sempronius C. F. M. N. Tuditanus, lustrum primum et idiadragosimum condidere. Dum haec in Italia et Urbe geruntur, novi cum Illyriis holli causae talibus initiis exstiterunt. Illyrii, serox et aVidum Praedae genus, piraticam
faciendo, multos italicorum negotiatorum bruti lusino portu Egr SSos, CPPerant, non Nullos quoque trucidaverant : et primo quidem delatas ob ea querimonias senatus inter alias Curas Dogligentius auscultaverat : Postremo tamen quum praedonum audaei a impunitate Cresceret, Crehrioresque jam . quor la P 'enirent, Vi Sum cst togatos mitti ad res ro petendas; simul ut Issiaeorum, qui nuper in fidem Romanorum
478쪽
XXV. Ilos eiiiiii Ionii maris insulam habitantes, quod a se deso orant, T.ivit,ias cultis dat linisque lilyrii proseque-tiantur. Missi sunt . et L. Coruncanii. Hi dum in itin ore sunt, Illyriorum, qui Ardy mantur, rex Agron Pleurati F. ad quem ibant, morbo decessit; filio adhuc in pubere
cui nomon suit Pinneus) relicto : rognunaque noverca pu i Teuta, consiliis amicorum administrahat. Haec impotens animi, et rebus Prosperis Plata, legatis Romanorum contemptim auditis, respondit, curoe sibi futurum, ne Romani ab Ilirriis publice hederentur: Netare Nero, ne quis suorum pri atim lucrum, quod posset, ex mari cutaret, id reobusti riorum nequaquam in more positum esse. Non te lauit adllaec iram minor Coruncanius. Pt intempestiVa potius, quam injusta, libertate usus, - Αt Romanis, inquit, in more po-α situm est, Teuta, privatim factas i ijurias publice exsequi, u laesisque consulere. Conabimur autem, diis hone juvanti- hiis, te ad instituta regia Cupide et celeriter semendandan Cogere. M Quibus verbis supra modum ossensa mulier, Sed
animo interim utcumque dissimulato, legatis jam pro sociis
latrones immisit, a quibus mitior Coruncanius cum parte comitum interfectus est, caeteris in vincula conjectis, pra sectisque navium igne com hustis. Logatus etiam Issaeorum, Calemporus nomines, ah iisdem praedoniblis occisus est. XXVI. 1is rebus Romae cognitis, T. Coruncanio et P. Iunio honoris causa tripodaneae statino in foro Sunt Positae: Teutae vero et Illyriis hellum indictum. Teuta rudis imperandi, et muliebris ingenii vitia neque ratione, n que usu domare docta, sicut ad irritanda odia praecipitem , sic ad toleranda timidam se gerebat. Itaque comperto, holium adversus se parari, reddituram Romanis Disos pollicita est :interfectos reddere non posse, quos iniussu suo Drm nes Per missent. Haec legatio, quanquam pro magnitudine delicti. parum satissa eret, tamen, quia spem praebebat, ControVer-
I XXIV. Marm. Cap. - Diti apud Urs. - Polyb. II, 8. - I XXV. App.
479쪽
ia; illyricias citra bellum componi posse, inlliberi vim placuit , potique ad poenam eos, a quibus intersecti legati di
hantur. Mulier arma, quae timuerat, differri vid ns, vicissim ex metu ad priorem insolentiam rapi rite animi levitate, neque dedituram se quemquam dixit; et ut factis quoque ser riam ostenderet, quam Verbis praetulerat, Continuo copias ad Issam obsidendam misit. XXVII. Non ergo diutius cunctari visum, qMi ambo COnsulos Lucius Postumius A. F. A. N. Albinus iterum, Cn. Fulvius Cn. F. Cn. N. Centumalus jam iniverant) cum navalibus pedestribusque copiis proficisCerentur. Cn. Fulvius classem ducebat navium ducentarum; L. Postumius legiones. Tum iterum territa Teuta Demetrium Pharium ad consules pacem petitum misit. Atqui illi popigerunt inducias, si Cor-crra, quam nuper occupaverant, Illyrii decederent. Profectis ad recipiendam Corcyram Romanis, tanquam longissime metus omnis abscessisset, ad Priora Consilia relahitur Τputa, praesectosque suos ad Dyrrhachium et Apolloniam obsidendas mittit. Alii non Doluntate Teutin deditam Corcyram, sed Demotrii priuato consilio tradunt, qui cinini s se apud
Teutam steti gnarus, ad mus illius iracundiam proditione praesidii, cui praeerat, apud Romanos perfugium sibi qum oerit. Priesidio Illyriorum tradit , Corcyrenses PubliCo Consilio Romanis se permisere, nullam si hi reliqtiam salutis
viam osse rati, nisi potentia tam clarae civitatis adversus Illyriorum injurias prologor ritu P.
XXVIII. Corcyra consul Apolloniam cum classe potiit: venitque eodem L. Postumius, qui Brundusio transj cerat, cum pedestribus copiis : peditum ad viginti millia erant, equitum duo. Romanos Apolloniatae cupide re opere, Seques dei illorum tradidere. Λl, hac liberata stiatim ad Dyrrhachium itum : id quoque Romanorum extemplo sactum, ad famam advenientis exercitus, dilapsis pavore Illyriis, qui obsidere tirbem coeperant. Eo em impetu gens Ardyaeorum
Capitol. - Polyh. II, Io Et I . - Ronar. - Dio apud FHi v.
480쪽
ad deditionem coacta est; veneruntque ab ulteriore Illyrico legati variarum nationum, imperata jacturos polliciti, si in amicitiam recipiantur : ex quibus Parthini fuerunt, et Atintanes. Plurimus ad haec usus Demetrii Pharii fuit, qui a
consulibus circumductus, robur et fidem Romanorum extollendo, Teutaeque incusando temeritatem et inconstantiam, alios rationibus et consilio, alios auctoritate sua ad societatem Romanorum adducebat. Post haec ad Issam Cursus institutus : et inter navigandum multis locis exscensione facta,
pleraque oppida levi negotio capta sunt. Nutria strenue ab Illyriis defensa est, multoque sanguine constitit ViCtoria, tribunis etiam quibusdam, et quaestore desideratis. Cuius rei leviorem dolorem fecerunt lembi viginti, quos cum praeda et pecunia ex Peloponneso venientes Romani exCepere. XXIX. Iam ad Issam voti tum erat. Ibi perinde , ut ad Dyr-rliachium acciderat, adventu romanae classis obsidio soluta est, diversa in loca dis fugientibus harbaris, preteter Pharios, qui in gratiam Demetrii, quod ex eadem insula ortus, Eique sub Agrone Praefectus fuerat, Corporibus rebusquo salvis insidem accepti sunt. Haec audita instabilem Teutae animum vario
moverunt, alternantibus timoris et fiduciae causis. Nam sicut amisSa et deleta oppida, vastatae maritimae regiones, univis fugatae Illyrior usi copiae, metum ei maximum incusseranti ita vicissim spem dabat Nutrinorum audacia, et hi hernum jam mare, cujus sormidine rebatur Romanos Cito repetituros domum. Itaque RhiZonem oppidum , cognomini fluvio impositum , Cum paucis se Contulit, exspeCtatura remedium, quod tempus Offerret. XXX. Αlebant vanam opinionem acta consulum, qui pleraque Parte regionum, quas occupaverant, Demetrio tradita. Dyrrhachium et classem et exercitum reduxore. Sed POSt- quam L. Postumius cum quadraginta navibus relictus, EXUT-citum ex finitimarum urbium delectu se it, Aidyaei S, Et qui