장음표시 사용
31쪽
rant incredibilis cuiusta admiratione virtutis . se est nescio quis, qui in Chrsianis hominibus m litarem virtutem desideret , telli
ea ortiturinem requirat ' Certe animi robur tum maxime perspicitur,cum in magnis vitae periculis, angust sed versamur. In eo casu, quot , s quanta sunt Chrimano militi aduersius mortis
terrorem adiumenta, aut quam si apraesidia comparata ' animae 'immortalitas, Dei omnia sua immensitate complentis , praesentia, coelestis Hierosolymae felicitas , vite beatae aeternitas. mriti alia ad vitam Fumma cum alacritate profundendam, omnem f)formi ι-nem depellenda incitamenta.hisse tanquUimulis Christianus miles incuatuspraeseniem vitam odit, suturam affectat. in telabo in mortem ruit. nihil es quod eius ardorem singuere, impetum retardare possit. vivere citius, quam pugnare desistit , nouit enim semitam non in ventum, adcerti mam stem longe melioris vitae esse urum. cre tin imo cum periculo animus,cum morte virtus. Redeat in mentem c ut caeteros taceam 9 Gotisredus,vir omni belli. O laude cumulatus, se cum Alexandri CaesaribusA. mertio cemia parandus . Hic patrimonio, quodamplissimum habebat, diaendiau, atque exercitu, et ionis causa, comparato,Germania, Pannonia, Maesia , Thraciass decursa, in Asiam profectus eam paucioriabus annis, quam Caesar Galliam, quam Alexander eam ipsem l . , i . Asiam,sub Imperium redegit. Innumerabiles Turcarum copias adNicaeam Bithyniae pros auit: infinitam Persarum multitudi nem,ad Antiochiam Sstriae,exiguissimis copiys,deleuit. Aeraptios, apud Hierosolymam, dit, atq; comminuit. gentes numero in fini lias, belli eloria perillustres, rerum omnium copys assuentes, prae- lijs git, virtute domuit, terrore concussit. omnem denique or- lhem terrarum nominis sui fama impleuit. pietate vero tanta excellust, ut, hac una de causa, bellum illud tamgraue, es tam periculosium susceperit, quo Sepulchrum Chrani , Domini no Bri, quod cum summo Christiani nominis dedecore, erat in Barbarorum potestate , nobis resilueres . Regnum vero , Principum seuera ise , consequutus, regni quidem adminiserationem suscepit, regis vero nomine omnino abflinuit ; indignum esse asserens , ibi quenquam regis nomine appellari , aut aurea corona insigniri , ubi Chrsus , Deislius , rex ter summam
32쪽
ro D E REGIA SAPIENTIA.contumeliam, dictus est,essentibus asserrimis confisus. Non pote is vlla ese vera , sine pietate, fortitudo, pietas autem, extra Ecclesiam Christianam nulla est. Itaque mihi, omnem βου- periorum aetatum memorram repetente semper videtur gloria militaris cum religione fuisse comancta. diuomodo enim sicus e cum Deus ipse Christianorum pacis, ac belti moderatorsit Z ipse consector bellorum , ipse auctor vicIoriarum, ipsi inEructor triumphorum , etiam ne ChrisZIanos inertes, se ad arma tractanda ineptos
asseremus ' sed, uthaec res tota planior flat , paulo altius princialium capiendum mihi esse duxi.
AV DIs porro, gloriaeq. militaris, Deus ita cupidus iar, u ut neminem fere alium,ea bi arrogare patiatur, ne-
, Is minem ad eius partem admittat, ipse miles, ipse Imperator est :: ipse pugnat, O vincit. diuis enim alius Pharaonem
Aerapti Regem, atque eius exercitum demersi P Dominus qua- Exod. 1 r. si vir pugnator ἰ omnipotens nomen eius. currus Pharaonis, ct exercitum eius proiecitin mare. eucriprincipes eius submersi sunt in mari rubro . absit operuerunt eos, defenderunt in profundum, quas lapis .. vis Hierico, v cm munitissimam; ad tubaria claniagorem euertit Z diuis I δs. millia Amnorum,in i orum castris, . Reg. 3ν. una noc e contrucidauit ' quis ausit huius tantae gloriae partem bi arrogare, aut fructum decerpere ' diuis Spros Samariam ob . R.g. c. dentes,lucis usura repente orbatos rimum ιllus deinde mi se e cit Z diuis eo em,ut castra rerum omnium copia referta,ri repen . Reg. r. te, summa trepidatione, desererent, induxit Z certe Deus exercita tuum . Siquidem Dominus finitum audire fecerat, in castris Syriae curruum,ct equorum, se exercitus plurimi. Vsque adeo cauet Deus ne hanc belli gloriam quisquamsibi alius usur Fecut cum Iudaeos delere,propter intollerabilem iborum contumacia, statusset, id facere distulerit; ne eius facinoris laudem Iudeorumsibi ho- ses arrogarent; ita enim in Deuteronomio foetum est. Dixi ce
33쪽
Issare faciam ex hominibus memoriam eor me se propter iram inimicorum dissuti,nesorte si erit ent hories eorum. Nam cum rerum omnium gloria Deo tribuenda est , tὰm praecipue maximarum, nahil aurem maius exercituum caede, uri Ium expugnatio-mbus, regnorum euersonibus .
Idem probatur altero argumento.
Hoc ipsum, ex eo etiam loquendi modo,intelligitur, quo sacra litterae utuntur, cum belu enarrant, victoriasil discnbui. omnem enim praeliorum proster e eeriorum laudem, omnem bellorum confictorum gloriam,a Irahunt Deo. Cum Sisarae exercitus fusus est , ct Imperator ipsi interfectus, Debora ita cecinit, Noua Ea elegit Dominus , portus hoctium irae seubuertit. Saluatae siunt reliquiae populi Dominus in fortibus dimicauit. de caro d micatuest contra cos. Cum Ionatha Saulis sigia in Philistheos impetum 1.Reg. r fecit , eos; in fugam dedit, ita scriptum en . Tradidit eos Dominus in manus I ael . Saluauit Dominus in die illa Iseael. Vivit Dominus Saluator Israel. Cum Ioab Ab alonem acie superauit , histe verbis, Achimaas eam vicZoriam Regi nuntiauit. Benedictus Dominus Deus tuus, qui conclusit homines , qui leuauerunt manu vas contra Regem. Chus vero, alter nuntius , ita, iudicauit pro te Dominus hodie, de manu omnium , qui surrexerunt contra te. David Rex in omni rei militaris parte excellens , --nem rerum prosere gestatu ructum, omnemq; glorIam Deo acceptam referebat. Egi laudes, alii gra es immortales agebat. Deus noster, inquit, Deus salvos faciendi , ct Domini Domini exitus monis . oe abbi, Domini eri salus. Nihil illi demum maiori curaeerat, quam ut omnes, ibo praedicante , intelligerent, Dei virtute in rebus gerendis nitendum esse , se ei gestarum laudem esse tribuendam . quod quidem ex ipsius Ualmo I I. clarisime con Pal. rhsai ; quem quidem Ualmum Reges , at Imperatores omnes memoria mandare, es in corde, atq; ore habere optabile est. Sed quo facilius Macchiauelti errorem omnes Intelligant,placet δε- . . monstrare Deum Opt. Max. quem unum Christiam cota, numni Summi Ducis, omni accerrimi etiam militis o ficio fungi, ut hine inreligatur Chrinianos eius cultores non imbelles esse iudicandos.
34쪽
Deum esse militarium consultationum magistrum. Cap. IX.
E re bellicis,ct de omni parte rei militaris consi lentibus nemo unquam melius respondit . qui enim feri pessi' Nam cum poni mortem Iosiae Jj Israel Deum de bello, et de belli duce consuluisent: itemq; undec- trgus, quae, contrarribum Beniamin, con trauerant, non est grauatus resondere . Achabo vero quaerenti,deberet ne ad bellum proficisci,eius expedι- rionis exitum plane denuntiauit, per Michaeam Prophetam . Sed nemo Dei consilijs familiarius usus cst, quam David, ille Regum amnIum clarasimus . Nam, cum Philistaei Ceilam obsederent , ille Dominum consuluit, deberet ne contra Phitinaeos proficisci, or in eos Impetu acere . rursum, cum audissetSautim ad Ceilam obsidendam esse venturum, Deι consilium,sententiam fi exquisiui se sequutus est: neq; unquam aliter accidit , quam qse consuluit. uid enim eum falleret '
Deum iniquorum principum consilia dissipare. Cap. X.
2 IN cI pubi iniuctorum consilia, diurno interdum nutu, dissipari, ex Regum historidis liquet,ubi cum Achito-l phel Absaloni optime consuluisset, ut in Dauidem itInere, atq; inedia fatigatum,continuo inuaderet ille restino optimo uiri prudentissimi consilio, Chusai siententiam praetunt,suadentis cogendas prius maiores csse copias; ex quo ritum est , ut, mora interposita,ct Daui e se colliger et,ct rebellium furor sensim deferuesceret . Dymini autem nutu, dissipatum in consilium Achito phel utile, ut induceret Dominus, super Absalon, malum. ISuo nomιne, David Dei Opt. Max. sapientiam, potestatem g maximὸ praedicat,atq; admiratur. Dominus ain disgat constitia gentium,
35쪽
reprobat autem cogitationes populorum reprobat consilia genatrum. Consilium autem DomIni in aeternum manet.
Deum belli difficultates tollere . .
re, veladuersarioru conatus eludere. Saul magnis co-pjs Dauidem persiquebatur adem, cum eum in monte r. Reg.i 3ι
quedamprofvise cognouisset o exercitum improuiso, adducit. Acia, omni ex parte, militum custodijs ,sationibusq; circumuallat. Euid ageret David, aut quo se se conuerteret, non habebat. exitus erant omnes impediti, e gra omnia obsessa: aut volandum ei erat, aut in hostes incidendum. Has difficultates , angustioq; humanis consili,s inexplicabiles, viribusq; insuperabiles, patefecit, si Rubiq; ille Deus, cuius sapientiae nihil impeditum est, potestati nihil angurium . Nam cum saluti iam suae Dauid deseraret, viam Deus inuenit, atque ostendit. Nuntius enim venit ad Saul, dicens ', Fectina , ct veni, quoniam infuderunt se PhiliWhjmsuper erram. Reversus est ergo Sauldesistenspersequi z.Reg. 33. David. Iam vero quoris ex angustijs Hierosolymae , ac Samariae Reges Merauit ' Cum enim hi in Idumeae solitudines temere essent irare λ,magna repente carperunt aqua penuria laborare. homInes, ''iumentaq; aestuare διIi confici, parum ab exitio abesse . actum de Regibus, aes exercitu Dissi, nisi, Dei nutu, magna aquarum vis, de repente, erupisset, at exuberasset .
Gotifredus. Nihiochia 2 nostris, Heroicis illis temporibus situ enim Historici aetatem illam auream vocans in qua Christant Gotisteri Duce , sacrum bellum susceperunt , ct confecerunt 2
expugnata , Persarum exercitus , pene innumerabilis , intra paucos dies , aduenit , qui victores arctisi me obsidit , ct in extremum periculum adduxit . Acccssit , ad honium C vim ,
36쪽
nim, erocitatem , fames , Opestilentia quibus ex rebus, tum rus erat toti exercitui rimor, ac terror incussus, ut vulgo mitius abdita loca qu.ererent , in quae e conj crent ect hanc militum consternationem magna ducum deseratio consecuta esst; nisi has rerum dis scultates , momento temporis benignitas Dei filuisset, suus; clientes adcertissimam uictonaessem excitasset. Nam , cum se obtulissi in ymnis viro cuidam ,An cauit eι locam, ubi lancea, qua Chrani Domini nostrisecus transfixum fuerat, defossa latebat; iussitq; , ut ea praelata, in hones Impetum facerent,nes depugnae euentu dubitarent , quod cum illi cissent, undecim hominum millia infinitas hoctium copias frongarunt, castrisqῶ inq; impedimentis exuerunt.
HIQcum in Cana noris arce. quam indi umma ui se dilige πtia, vespotius contentione arctissime obsidebant, extrema rerum omnium egestate, atq; adeo fame laboraret; resi eo adductis Usu uti s vel deditio facienda , vel mors obeunda necessario Uscdiuina ei bonitas admirabiliter subuenit. maris enim aestus,tepestatum impulseu, tantam ad tittus, ubi arx ta erat, marina-νum locustarum vim,ct Cancrorum eiecit ut ijs Lusitani famem reserarint, donec Lusitana eo classis Vsuluis
TZ ii ix est, quoa belli ducem uelmilitibussis cariorem,
vel hostibus firmidabiliorem reddat,prompta quadam , ct celera ad stratagemata excogitanda, fortia. diluis
37쪽
autem Deo, hoc in oenere, admirabilior: Cum ipsmet Isuism δε-ceret , quanam ratione Hai, urbem maximam, o frequentissimam, expugnare posset, illud addidi pone in dias urbi post eam. quod cum iste fecisset, ct hinc quinque miltia delectortim militum in insidijs collocassem, inde ipsie , acie innructa , ad urbem succederet, rex, nihil de in dysseusicatus , cum exercitu βο , ex urbe , procedit. Iosia,mctus simulatione, eos quam longissime abducit:
tum, repente , quι in insedijs latebant, erumpunt , urbem inuadunt, nusio negotIo caprunt, atq; inflammant . rex cum exercitu, in medio circumuentus, interscatur . Potuit ne aliquId aut clegantius excogitari, aut geri pulchrius P idem Iaheb axihor fuit, ut Sisaram maximi exercitus Imperatorem, tam pulchia in in Aias induceret, inductum tam fortiter Aggrederetur , se e medio - tolleret. Irim Gedeonem docuit, tubaria clangore, se fictilium laganarum complosione, radarum fi ardentium fulgore, Innumerabiles copias Madianitarum, ad mutuam caedem, concitatas, sine
suo uulnere, contrucidare, penitus, delere . Euid, quod non Ν- i alam docet, Menam semet adhibet pratagemmata, quae nimo. aliussos uadhiberest Cum Iudaei in Philisthaeos impetam fecissent, intonuit Dominus inragore magno, super Phili aeos, ct exterruit eos, ct ca seseunt a sibys Israel. item Ionatha, in eodem pugnante,
Deus ipsorum caura tumultu, ct trepidatrone compleuit. eoss In I. Reg. I mutuam aedem , concitauit,se in fugam dedit. rumum. Istras Samariam ob dentibus,a : oppidanis adextremam amen, deserationemi compulsis illi repentino castra,omni opulentia refria, δε- serunt . Siquide Dominu nitum audire cerat,m castris syriae, curruum, es equorum, se exercitus plurimi, dixeront ad muι- RN acem, Ecce conduxit aduersum nos rex I ael Haetheo m , se
Aeraptiorum Reges , se ueneruntμper nos. Et Liam Dei arte, R e . Moabitae rubessentium aquarum aspectu delusi, ad castra Hebreorum con uolarunt, ct ab ise repente dissipati,contritiq; sunt. tauia 1. Parili infinitum, Zacae Aethiopum Regis exercitum, quis profligauit ZAudiamus ipsa diu morum litterarum uerba, exterruit Dominus
Acthiopas coram Asa,es Iuda fugerunt Aethiopes.
38쪽
Deum Ducibus, atq; exercitibus, sibi caris, Angelos, quasi ante CU sores praemittere. Cap. XIII.
E v M m bellis pro religione , is ritim susceptis , Angelos quasi antecursiores praemittere , clarissime g semet Dei verba testantur. Ecce ego , inquit mittam Angelum meum, qui praecedat te , ct custodiat in via, ct introducat in locum , quem praeparaui. se non multo possit. Praecedet te Angelus meus, ct introducet te ad Amorrheum, es Haetheum, se Pheredum , Chananeumq; ct Naeucum, ct Iebusium, quos ego conteram . diuamquam illud hic animaduertendum est,plerosq; gra-ussimos viros velle, eo in loco, Angeli nomine, verbum 1 ιm, idest, Dei patris filium designari. ut in libro etiam Iosiae, ubi ita legitur. Cum esset Iosue in agro urbis Hiericho, tiuauit oculos , O vidis virum flantem contra si , euaginatum tenentem gladiu , perrexit s ad eum , ct ait, Noster es,an aduersur lorum e mi restondit, nequaquam, sesum Princeps exercitus Domini, se nunc .. Reg. s. venio .ectat huc multitudo illa Angelorum, quam Iudaeorum rebus amictis,es ad extremum pene cauem adducIu Deus praesto misit, ct Elisei famulo, ipsius Prophetae rogata sendit. Aperuatenim Dominus oculos fuera , se vidit , ct ecce mons plenus equorum , ct curraum igneorum in circuitu Elisei .
VC steriunt, quae de D. Ioanne, in priori Rhodi oppugna III itione , a Turcis pugnare in ipsis vise , ct de D. Iacobo Ap
Eoo , toties , In medjs certaminibus contra Saracenos susceptis, agnito, constantI scriptorum test monio commemorantur . R
cent imum, dictu pulcherrimum est, quod anno salutis rs a. Accidit Goae, quae es Indiae ciuitas clarissima. Cum enim, post on-gisiimam ob dionem, Lusitani, qui erant in praesidio, Hidaleanum Ecgem Potentis imum cia erutione , magnas aeditastrage
39쪽
prosilas i, se eastris, atq; impedimentis exu um, pacem petere coegison complures ex h fili exercitu riuitatem ivr ι,quaerebant a nostris , ubina esset puella quaedam, cuius virtute admirabili,maenia dfensa, Gulariae ab interItu vindicata est. Cum rei novitate, atq; admirabilitate Lusitani milites magnopere commouerentur , nec quid resondere possent, eis occurreres, Sacerdos quidam, e Societate I E S v , homines illos in Tempiam duxit ,
eisq; Deiparae Virginis Imaginem ostendit, qua illi visa, ac recognita,summam ei belli conscri, se urbis defense gloriam tribuendam esse dixerunt. tum bumι strati, eam suppliciter venerati sunt, ct ipsius laudes longe, lateq; praedicarunt.
Deu belli duces fingere. C. XIIII.
I N G I T Deus, ct tanquam e tenebris, excitat duces ,ra quibus animi bim,se omnem bellicam virtutem mirabiliter in Irat. nam, ut Iudicum historiae docent,cum dura exterarum lentium seruitute oppressi, Iudaei,grauissimis adueryarum rerum turbinitus conssctarentur neq; haberent,quo φω- tre ipsem Deum, vitandarum calamitatum causa profugerent, suscitavit Dominus iudices, qui eos, de teterrima immanium tyrannorum seruitute liberarent, Gedeonem ab area, Iephthen a latrocinio, ad pisae gentis principatum, euocauii. Saulem ab asinorum cura, Daurrim ab Ourum, pecorumq; custodia ad Imperium, Regnumq; promouit. Erant autem hi, omni,quae in Imperatorem ca-ae virtute ornati Umi. Eriu enim audacior Aodo ' Felicior Gedeone, acrior Iephthe, fortior Sansne' nam de Davide melius e flere, quam, in eius laudes temere ingressum, in medio cursu deficere . In hoc uno omnis perfecti Imperatoris, omnis etiam mIlitis virtus, Sole clarius , elucet. Iudae Machabaei quanta fuerit in omni militari facinore praestantia,quanta in manu conferenda sortitudo,s in consilio capiendo prudentia, dismarum litterarum monumeuta testantur. Ita enim de eo scriptum est. Dilatriuiigloriam populo suo, es induisse loricam sicut Gigas, ct succinxit se arma bellica sua inpraeli', se protegebat castra gladio seuo. Similis factas est Leoni in operibus suis escat catulus Leonis rugies in venatione , ct persequutus en iniquos perscrutans eos ,
40쪽
D E .R E G IA' S AP, I ENTIA.. cr directa est salus in manu eius . his ibi. Sed quide eo viros com. memoro P mulieres diuinitus edoctae, atq; armis caelestibus instructae exercitus maximos fuderunt,duces ortissmas occiderunt, DMISisaram , Iudith Holoferne .
Pius V. Ioannes Austrius . M. Antonius Columna. QVid Pio V. mirabilius Z hunc, enim in D. Dominici familia
a puer ItM enutritum, atq; alienissimum ab omni rei bellicae nonsum exercitatione, erum etiam cognitIone, Deus repente Fummum armorum magistrum, maximorum Regum Imperatorem , praestautissimorum ducum quasi Dictatorem finxit . nemo enim, unquam, militare Christianorum vIrtut m vehemeniarius excitauit, liberatius aluit, magnascentsus ornauit. itaq; dum
ille vixit, Catholici, ct in Belgia,ct in Galba, ipso hortatore, atq; adiutore , sortissime, felicissime dimicauerunt, se deperduelli bus, Ludovico Eorbonio interfidio, σ Gulielmo Aurantio prosingato , vicIorras, aeterna praedicatione dignissimas, retulerunt.' Ioanni vero Austrio, ad Echinadas insulas, rostra contra Turi carum classem, vertenti, commutata extemplo tempestas, quae ante aduersa fuerat, is puni re, atq; surare caepit. qua re, ιLIe animo mirabstiter actus,vinoriam,de ChrisIiani nominis hodie, immortalem reportauit. Ac ne flutares sanctisi tant. sic ire tantum pugnare, ac vincere λ norat etIam vuIordus currus triumphales luculentissime ornare, atq; apparare. Testu mihi M. Antonius Columna, qui,ipso auc ore, in urbe Roma, veterem Iris phandi morem,propter eximiam virtVtcm,in ea pugna sensam, incredibitistendore, atq; apparatu, renouauit.
Deum belli ducibus fauere. Cap. XV
VANTOPERE autem Deus belli ducibus, qui pro religione, atq; aequitate dccertant, faueat, ex eo multior a cile potaeir quod Iosua contra Amorrheos praehanu, quo plena esset victoria, di protraxit, Solemq; Eare iussit sent Su