장음표시 사용
41쪽
in medio coeli, se nonfestinauit occumbere , statio unius diei. non fuit ante, se postea tam longa aes,obediente domino voci hominis, ct pugnantepro Issael. Theodosio uero solori contra ferociss-mum hostem ventos , te sat s militare , se in hostium ora, atq; oculos insidiare iussit. idem Carolo V. Imperatori in bello saxonico haesitanti, per hominem ignotum, uel Angelum potius, vadum,in Agi flumine, ad exercitum trajciendum, se perdue os persequendos, ostendit.
IN eo bello,quod pro Chrsti nomine; Alphonsus,Corit rex,cum fratre suogesiit, atq; exiguissimis copise diuinitusprofligauit, ut est apud Hieronymum Osrium captus est, cum Alphon ra-rre, Dux quidam,quem ille sibi,propter bellica uirtutis opinionem, adiunxerat, is, cumst captum animaduerteret , misit ad Regem qui diceret,si mortem minime deprecari,quamst meruisse,non negabat . Hoc tantum orare, nest pateretur adseupplicium trudi,antequam Christianus fieret. Tantas enim copias a tam paucis hominibus nulla ratione uincisotuisse sed si magnam militum multitudinem, equis insidentem, se crucibus insignitam , tantaq; luce fulgentem, ut omnium oculos praectringeret, in praelio, constexisse , cuIus me perculsus, atq; exterritus, fugas i consulere coactas sit. mgare bι nullam Use dubitationem,qui olius Chrsti numen summa fide colendumst, ct sempiternas dicatione, toto orbe, celebrandum, ex quo intelligitur, religiosis Principibus adesse in rerum dissscultatibus duinum numen,ei ; tum Angelos adiutore tum se ducem prsbere . , ut ad Alphonsum redeam , non est hic praetereunda, ad nos rarum regum exemplum, eius pietas lutaris. Nam, ut primum regnum adeptus eis, tantostudio , religionem Christianam coluit, ut non plus temporis in Rep. adminiaranda , quam, in Christi fide tropaganda, consumeret. HabebaI praetere requentes,adpopulum conciones de iustitia , o pietate, de iudicij diuini siveritate,de caelestis uitae praemise, de Chrsei disiὐ dina, ct sancrissimorum uirorum exemplis . Hu ille artibus regnum adeptus est,c undauit, atq; constituit is
42쪽
Deum omni boni Imperatoris οὐ ' filio sungi. Cap. XVI
VI D, quod i me raeit, ipsi exercitum ducit, si itineris faciendi tempus signficat, i castrametatur e Euaquidem, atq; Hia,Optimi ducis,' tia, Mosts,dum ad populum verba facit, disertisime demonstrat. Prscessinos, inquit, Deus,in via,es metatus est locum, ubi tentoria figeretis, nocte ostendens uobis iter, per ignem,se die per columnam n bis, ct an eodem loco, Nolue metuere: nec timeatis eos; Dominus Deus, qui ductor est uester, pro uobis pse pugnabit cutfecit in Aegγpto. ct alibi uiriliter agite,ct confortamini,nolite timere; nec paveatis ad conssccrum eorum, quia Dominus Deus tuus, ipse es ductor tuus: nec dimittet, aut derelinquet te. ct Debora , ita, adhortatur Baracum. Surge, haec enim es dies, in qua, tradadit Dominus Sasaram in manus tuas. en ipse Acror en tuus. or David, Deum, Hebreos, ex Aerapto eduxisse,st per Arabiae mitudines , deduxisse, eum ipsorum ducem Plum fuisse, pulcherrime docet. Euid, quod eos non solum tanquam Imperator, duxit det Iam, i aquam nutritias, portauit ' audiamus Mosin. Portauit te Dominus Deus tuus, sicutselet homo portar aruulum silium suum, in omni via, per quam ambulanu, donec veniretis ad locum issum.
E QI E ve=o Flum optimum ducem sis praebet, verum
pugnacissimum militem. omnibus enm modis pugnat . pugnat interdum occulto quodam terrore : hoc , in μ-gam e it Phitictheos, Syros, Aethiopes . se in Exodo,terrorem, inqui meum mittam in praecursum tuum. pugnatsax s. nam, AmIudaei, Iosua iace, exercitam Amorrheorum acerrimeperseque
43쪽
rentur , ct hi ,raga sibi salutem quaererent, Dominus misitsuper eos lapides grandes, de caelo, usq; ad Aῆeca, ct mort issummulto plures, lapidibus grandinis, quam quos, gladio, percusserant sibyIsrael. adhibet nonnunquam crabrones. ijs enim Heueos, ct Hethaeos suis ex sedibus exterminauit, ante, quam eo Iudaeos induceret . pugnat leonibus, ijs enim usus en ad Samaritanorum impietatem reprimendam . pugnat fulminum iactu, ct tonitruis. Tonabit de caelo Dominus , se excelsus dabit vocem suam . misit solitas, ct dis gauit eos fulgura multiplicauit, ct conturbauit eos . Vtitur aliquando armis Inassectabilibus. ijs enim exeri itum Sennacheribi conficit . iisdem copias Esie deleust. Ruerunt Aethiopes ad internecionem, quia Domino caedente contriti sunt, orexercitu libas praeliante.
V ID , quod est magiaer armorum ρ doceat id David, qui non alium rei militaris Doctore e se habuisse testa-- tur. Deus, qui accinxit me fortitudine , ct complanani perfectam viam meam. Coaequans pedes meos ceruis, ctseuper excelse statuens me. docens manus meas ad traelium, ct componens quasi arcum aereum brachia mea. ct alibi. accinxisti me fortitudine adpraelium; incuruasti resisIentes mihi sub me. ct alibi . Benedictus Dominus, qui docet manus adpraelium, se digitos meos ad bellum .
44쪽
X ijs liquivi intelliguur,Deum victoriarum auctorem
esse , ct ab ipso ρerandum esse omnem proserum belu
euentum . quod quidem magnoseo malo , pleri didice- runt . in js Benadadus, δ' Syri. cum en m j Samariam, infinita hominum muli tudine circumclusa, obsiderent , Or ad extremum pene casum deduxissent, unus e numero Prophetarum, ita es Achabum Regem alloquutus . Haec dicis Dominus . Guia dixerunt Syri , Deus montium est Dominus, ct non est Deus vallium, dabo omnem multitudinem hanc randem,in manu tua, ct scie-.- is,quia ego sum Dominus. ct alibi. Certe vidicti multitudinem hanc nimIam. Ecce ego trado eam in manu tuam hodie: visitas ,r. Ret. 11. Peniam Sst sum dominus . ct David, hunc obfinem, fictoria a Deoserat, se praesumit de Goliath, ut sciat, inquar, omnis ter- .ra, quia est Deus in I ei, se nouerit uniuersa Ecclesia haec, auia non in gladio, nec m hasta saluat Dominus. Vsius enim ea Reg. rs. bellum. Et Ezechias, hoc nomine potissimum, Deum aduersus Sennacheribbum concitare conatur. Nunc igitur Domine Deus noster, saluos nos fac de manu eius, ut mant omnia regna terra , quia tu es Dominus Deus fias .
45쪽
BENENSIS DE REGIAsAPIENTIA. LIBER SECUNDUS.
3 3 αmadios iam redactum , ita septem totos an
nos, propter Fuperbιam, at L animi elationem infinitam, abiecit,ut per Diuas errabundus, ferarum more , vagaretur ,faeno uictita- ret, nullam certam sedem haberet evi sciret, quod dominetur . excelsu super re num hominum, ct cuicumi uoluerit,det illud. Ubi, res est sane digna consideratu, Deum ad insaniam Regem illum potentissimum redegife, eum ut corrigeret, ct ad Myscium, mentis sanitatem reduceret; es ad itultitiam, eum imputisse, ut sipientiae capax esset Ict bestijs similem essecisse , ut humanitatum condisseret,sed hominem, non Dcum, esse fateretur. D cant
uero Resses res omUes, maxime autem Regna, Dei nutu constitui, atm euerti, Dei arbitrio corruere, es nare , mirum es augeri, re&ά ne sicio quem Poctarum dix/sse, eum cum a supercilio mouere. Nunc alterum caput nobis explicaradum cst, nimirum Esqna se rebus amplificari. ct conseruari, quibus nobis Deus conciliatur . earum aurim rerum prima nobis e currit Religio.
Ac τε Nus, exposui primum regia sapientiae ca- . nil put, quod quidem, in eo, situm es, ut Princeps intelligat regna, at s victorias a Deo pendere . Hoc cum non intelligeret Nabuchdonosor, Deus D
46쪽
ELI G I o es omnis Principatus fundamentum . nam ea j cVm omnis potes asssit a Deo, Deum vero nobis Religione conciliemus, necesse ea Principatum omnem retigionis presio indigere. qua de causa,antiquissimu iliis tempora ου , homines sapientia praestantes, cum intelligerent, quam necessaria Principibus sit Religio, Regno Pontificatum adiungebant, Regis Maiestati, curam rerum diuinarum. auod de Me si dech Humaram titerarum monumenta restantur. Vs en proditam eis, eum , ct Regem fuisse, ct Sacerdotem. At Mel sedech , Rex Salem , proferens panem, se vinum s erat enim Sacerdos Dei altiss-mi benedixit, σ ait: Benedictus Abraam Deo excelso, qui cu caelum , O terram.
IN Machabaeis etiam creditur Regia ρotestate cum Pontificati sanctitat uisse coniuncti. ijdem enim erant Principes ,σ cerdotes, tydem sacris praeerant, se Remp. administrabant, ex quos bat, ut, eorum res , domi inoriss opibus, honoribus, existimatione orent silmae essent. Religio enim maximum est , ct pacis
ornamemum , es belli prUdium. Moyses. QVam necessarium Regi sit prs dium Resigionis, nulla re elegantius describi, demonPrari , ct Fb oculos poni potest, quam Mysis, o Iosuae exemplo. Nam in eo belu , quod cum Amalechitis gessum est, dum Moyses supplices adcxlum manus tendebat, Iossa hostes armis superabat;sin ille manus paululum remisi ei , hic hostium vim , se impetum non ferebat. qua quidem re demonstratam es, lius conferre ad victoriam obtinendam
47쪽
L IJB ER SECUNT V S. apnendam Mysim, quam IosiuriSacerdotem, quam Ducem,preces ad Deum uias, quam gladios in hostem aestrictos, religionem denique , quam vim. Sacrae serpturae verbasunt haec . Cum leuaret Mysis manus, vincebat Israel, autem paululum remi fit i superabat Amalech . manus autem Moysis erant graues, sumentes igitur lapidem posiverun ubter eum , in quo sedit. Aaron autem, ct Hursustentabanimanus eius,utnon lassarentur, visis ad occasam filis . FuriiαIosse Amalech,ct populum eius in ore
SED ' sinet Dei verba audiamus. Ruicunque, ait, houorificauerit me,glori scabo eum, qui autem contemnunt me, erunt ignobiles. hac de causa , ut Ain eo ipse capite, legimus, Deus Heli posterit tem ab altaribus suis remouit, omnibu , Sacerdos ornamentis Ooliauit. Ruod quidem tunc accidit, cum Salomon Sadochum Sacerdotem,pro Abiatare, eo quod hic qui ex Heli sirpe erat P Adoniae, nouis rebus studenti, regnumq; occupare conanti inaussi, amplissimo Sacerdotispraeesse iussit . ut hinc omnes intelligant, eos in omnium contemptionem venturos, qui diuinum numen contempserint more autem in summo honore apud omnes, qui honorem Deo habuerint, eius; maiestatem sancte , religioseq;
Britanniae Rege S.Iuo. Edeluulphus. Cunto. Ioannes. BRitanniae regnum, multis siculis, pacis,ct belliguria floruit;
initimis; prouintidis terra, mariq; imperauit. cuius quidem rei, cum mustae causae fuerunt, tum ea sortasse maxima, quod in Catholicam religionem, cuius magistra, au interpres est Sedes Apostolica, Romana ummum aditiquorum Regum studiu uit. nam Iuo, qui Romae o tanno salutis rar. gulas Anglorum amitas gulos denarios D. Petropensitare iussit; idq; vec igal Edeluulphus Leonis IIII. tepore Roma in portauit.ide Edeluulphus
48쪽
so DE REGIA SAPIENTIA.decimas omnium frugum Sancti a Virgini o D. Petraxit . Cuncto Roma, annosalutis millesimo profectus,magna secum dona ad Principem Apostolorum tulit. Ioannes Ricardi filius Britanniam, atq; Hiberniam Ecclesia Romana, ex ro. auri si bris , vectigatisfecit. -
Hispaniarum Reges. Pelagius. Alphonsus II. Alphon sus III. Alphonsus VIII. Ferd nandus III. Ferdinandus Catholicus Cap. III.
I SPANOR v M imperium euntum est, quantum nul
lum unquam quod ego quidem Mam 2 suis. dominantur Oceano Atlantico , imperant amplissimis , ct copiosissimis Europae Prouincise; habent in inica arces muniti mas , portus q anuis magnarum clasium capaces .possident, ad occidentemsolem, regiones multitudine pene innumeralios, latitudine immensas, opibus inexhauctas . Nunc vero, Lusitania accessione , Catholicorum regum inperium 'sdem, quisus orbis terrarum sinibus continemr. adipuerum enim ditionem accesserunt Mauritaniae , Aethiopiae , Arabiae, Persiaeq; istiora , oe fortus, Carmaniae, atq; Indiae, quae Alexandrι maeni nomen illustrauit, ora, aurea Cher esus , i uti innumeralites , incredibili aromatum copia, refertae . tantum denique maris possident, quantum ornati mis clinibus nauigare, tantum terrarum, quantum eximys exercitibus percurrere soluerunt. Tauet Deus Hi- Panorum religionι auet Regum optimorum pietati . nulla enim regio Reges habuit, religionis incorruptae laude, clariores. Pelagiur viam ad caelectemgura sibi I seri uitaeSancZitate muniauit. A fonsus I I. Ca spropter eximia Sancrimoniae amam - di s
49쪽
dictus est, Alphensius VIII. boni nomen adeptus in . miscum saracenis praelianti, crux, miro fulgore illuctris , e caelo affusi, qua ille , uiaut alter Constantinus, duce , hostes ingenti praelio superauit is ex eis cc. millia interfecit . Ferdinandus III. hoWes Hispali, Cordubas eiecit, ct in Baeticae angustias compulit. religione vero fuit, quanta, ad tot, ct tam grauia bella consi-cienda , ct tam gloNosas victorias obtinendas, opus erat. Hic , cum Principes Hispania, statuam ei, propter rcrum fortiterge rum magnItudinem , decreuissent, eam statui propter φῖmmam animi moderationem uetui Non enim μι Reip. bene feliciter Igesta laudem a ribi volebat, sed Deo. Euid, de Ferdinando Catholico dicam ' hic, iacro religionis egregiae sundamento , pluriama , ct maxima bella ctfortissmeges it, se felicissime confecit .
Mauros tota Histania penitus exterminauit, Africae oram inuasin, munitissimas urbes,maximos fi portus caepit . Cantabriae regnum sium iure, atq; armis fecit. regnum Neapolitanum in prouincra formam redegit. nouum orbem, Christophoro Columbo duce, noribis aperuit,eumq; non tam sibi, quam Deo, Euangeli,praedicatione ,subiecit. in hac tanIa rerum clarissime genarum gloria , nihil illi chamius, nihil optabilius, honorificentissimo illo, se gloriosissimo Regis Catholici cognomine, quo Pontifces maximi gularem Regis sapientissimi religionem commendarunt hominum meis
CAROLUS V. PHILI PUS CAROLI FILIVS,
Austriae Principes. Aroo V. Imperatori singulare antiquae pietatis, atq; straho, dura Deistudium amplisimarum victoriarum maIeriam, sempiternae gloriae figetem seuppeditauit, quod cum semper, tum,
in bello Germanico, maxime enituit, religionis enim, cuius refii- tuendae desiderio incredibiliter ardebat , presidi o fretus ferocisi mos duces, maximos exercitus, potentissimasgentes, cum incredibiti diuini numinis, cui militabat,gloria, exiguis copiys,Dqἰ, hyemis asserrimae incommodis, atq; omnium rerum inopia, uehementer attenuatis,fregit, atq; prostrauit. Ioanne vero deria
50쪽
eo ,summa celeritate , debellato , ct capto, diuini nuministraesentiam agnoscens in haec digna immortalitate verba prorupit is non posse dicere, Podolim caesarem dixisse ferunt, veni, vidi, vici, sed veni, vidi, es Dominus Deus vicit . At Phil/'pum eius silium regum omNium potentisimum, atq; ampli imum esse, neminem luto negaturum Inon minus religio βm epefacile ostenderem ,si hac ab adulationis Aspicione tum abesst, quam cum veritate coniun Ium es. illud tamen asserar era e non verea , Austraa Pranciapumfamiliam omnes totius orbis famil)as, et epotentia, alo, opum amplitudine, ita pietatis , ct sides Catholicae amplisscandae studio, longe antecedere. At vero poteutiam religio peperit, non potentiariligionem . med cum illi praeclare intelligant, in ea coeatatione , cur Aq, rora versantur, ut am acceperunt a maioribus sivis religionis , cts tactitatis,oxiam, quoicopiosissimum atq; opulentissmum partim omu , diligentissime conseruent, ac tueanIur .
QVoniam proxime asserui Austriae Principum potentiam,
aiss aueli ainem ex religιone ortum esse, labet, hoc in Diaco, Rodulphi, qui ex Comite A Purgi Imperator, Alphon-s , PT Janiae Rege; competitore reiecto,dictus eis, ct primus -- priam domum Ingerj Maienate nobilitauit iactum immorIa6tare digΠum, rcferre . Scribit Cardinalis Oseus, vir, se pietatis, ct doctrinae lauri insignis, Rodulphum dum maximo imb=i venaretur, in Sacerdotem incidisse, qui, per ea sica ,stas ite/ aciebat . Tum V si isse ab co Rodulphum quorsum tenderet, ct quae causa viae tam importus esset . resonititae, se Sacro anctam Fu-charsi iam ad hominem moribundum, pro viatico , deferre. Desilit repente ex equo as , O I E s v M CHRIs ΤvM, In Sacramento farfntfm, veneram penulam, qua Ese, ad Imbrem arcendum, tetcbatur, Sacerdotis humeris imposuit. Vuam ob humanItalcm, religionem , cum es grates immortales Sacerdos era 't, Deum etiam fraecatus es, ut referret, aras honorem eius mausatι αδ αm, remuneraret. Σπid malia ' anno vertente