장음표시 사용
421쪽
sit sublata pacto de ncia petendo ut Guil.dicebar, & supra
defendita us. Vetum quia contrarium frequentiori calcu-R est receptum, ideo secundo modo respondeas, in exm, op sublata sit naturalis obligatio, non sequitur elisio ciui tis obligationis statim in substantia: nam aut uis istam ci-Dilem sendere a naturali, aut non, sed per se subsistere: si tu dicis pendet ea naturali hoc est Llsum: nam si uerum esset sequerctur. φ sublata naturali Sc ciuilis quoque cessaret a r. l. cum principalis. m. de reg. rur. sed consequens est falsum: quia i uilis rem anci, ut acci. una omnes uoce concludune Sc nos statim proba bimus: ergo falsum est etiam antecedet si, ciuitas obligatio a naturali pendeat. Si uero dicis per se, eam si, bsisse te absque adminiculo naturalis Obligationis, d. tunc dico,quod licet tollatur naturalis non tamen s qui tur eliso ciuilis, eum ex diu ei sis non ficit illatio. l. Papi in ianus Guli. st. se minor. l. naturaliter. 3 nihil comune. Q. de acqui. posse l. secundo & ultimo adducitur: quia ide i us debet esse in parte. quod est in toto. l. quae de tota. T. de retuendi c. cum similibus, sed ea, qu in totum pacto tollunc ipso iure, ante exceptionis obiectionum tolluntur. l. si tibi. f.quaedam .st. de pael. ergo ea quoque, quae in parte tollunc ut ista ciuilis obligatio ante exceptionem pro ea palle tot It Ecbes t. Huic rationi, quς Sal. fuit in d. l. pacta nouissima xespitii detur, ludd ci uilis obligatio neque in rotum, neque in par te tollitur pacto de non petendo, sed solum eliditur exceptione pacti, ut insta probabo. Quare Bar. in d. f.pactus ne pete let: dicit hanc ciuilem obligationem ante opposita pacti exceptionem efficacem este, non debi hiatam, im peaenis taui:& haec opinio ueta est ni salior) quicquid ceteri dicant. probatur primo quia idem operaturireplicati ex parte actoris: quod operatur exceptio ex parte rei conm
Denti l. 2. E. de excep. sed replicatio pacti de petendo, antemiae si in iudicio opposita, non elidit factum de non pe- tendo, sed ubi opposita fuerit .d. f. ramis ne peteret, ibi Scii deo replicatione elidetur exceptio,&c. eigo pactum qu que non petendo non ante elidete ciuilem obligationem incitur quam se oppositum.
422쪽
ι Secundo,&ultimo probatur in . praeterea insta ex-eep. ubi expresse dicitur,quod si pactus lactat debitor cum creditore ne a se pecunia peterςtur, nihilominus obligatus manet: quIa pacto conuento obligationes non di loluuntur omnino, id est ipso iure. hoc enuri significat dictio omnino gloss. illa in l. j. g. s pecunia. st. epositi.qua de causa subdit postea texi .essicax est aduei sus eum actio: cum igitur actio,quae oritur ex ciuili obligatione . Interpolito pacto de non petendo sit eficax: debet etiam essicax diei,& non elisa ciuilis cbligatio,ex qua actio oritur, cuin tans sit causa,qualem effectus demonstrat, ut philolopulis ait& ptobatur in l. 2. ff.de Penu leg- v . . . . xo Circa t alterum vero tempus nunquid liquidem ciuius ista obligatio post oppositam exceptionem perimatur, an debiliteturὶ duae sutit principales opiniones . prima est, P, ista obligatio ex illa pacti exceptione debilitetur , non autem perimat tu penitus,& hanc opinionem sequiui sunt Bartol. Alexand. Ias& alij ind. f. pactus ne peteret, docto. etiam hic & praesertim Bellon. qui latius postea in lib. lupi Dul. 2. cap. i.hanc opinionem a Zas.obiectionibus tueri nititur,& haec iti summa est communis,& recepta opinio, Pro qua a iducitur primo text. In d. s. pactus ne peteret. Ita adducendo, quia quod semel extinctum est,amplius reuiuiscere non potest l. qui res.*.aream .sLde sol ut .sea In d .f. dt,s petenti creditori obi jciatur exceptio pacti de non pete ado,potest replicationi pacti de petendo excet tio elidi,& sic actio confirmari:ergo ex illa eiceptione pacti de nou pe'
tendo non erat perempta. Huic tex. respondetur ex Iutentione Zas quod ex eo exceptio pacti de non petendo in d. pactus ne peteret. non extinguit,ac perimit ciuilem obli-gxxi QRem,N actionem: quia aliud pactum de petendo fa-um fuerat:cuius oppositione tollebatur praecedςRS , , ne contra ciuilem obligationem l ut elegantes Zal.ai l .er- .
Secundo igitur adducitur tex.in l. nihil interest.Ii. te re ut. iur. ubi actio per exceptionem dicitur infirmari, no peZimi de extingui. Velum huic tςx.potest responderi, quod . verbam
423쪽
- verbum istud,infirmari, significar peremptionem, ut uide mus infra intit.quibus mod. test. infirment. ubi infirmari dicitur testamentum: quod filii agnatione rumpitur, & tamen cui dubium est testamentum illud perem pruna esse, & extinctum Z quare quando tex. ait in d. l. nihil interest a. ctionem exceptionem infirmari debemus interpretari. i. perimi, & extingiti. Terrio adduci tur. g. praeterea, infra de exceptio. ubi ex resse dicitur, quod pacto de non peὶendo non omnino obigationes dita Iuuntur, & utique cum naturalis obligatio 4pi iure pacto sueri r sublata, necessario debet intelligi de ciuili obligatione. Verum huic tex. facile respondetur, quod nos loquimur post oppostam pacti exceptior em: it Ieuero text. loquitur ante: ait enim si debitor pactus fuerit
cum creditore, ne a se pecunia peteretur, nihilominus obligatus manet: quia pacto conuento obligationes non dis. solii untur omnino. i. ipso i ure, Olo. in d. f. si pecunia. l. pri-ema. T depost.& sic ille tex. n recte animaduertaturi Io, quitur de tempore ante oppositam exceptionem: immo iunuit quod exceptione dissoluuntur, cum ipso iure dissol-mii neget: Nec dicas cum Bellon. lib. supput. secunda, ca-:pit. primo. quod hoc sit contra uerba illius ter. dum ait, sed quia iniquum est contra petitionem eum condemna--rsequia respondeo,quod tunc tex. incipit loqui de tempore oppositae exceptionis non ante, ut ex illo contextu facile apparet. Quarto ad dueuntur plura iura. l. 1. si .de excepi. ubi exceptio dicitur excludere intentionem agentis. Item. i. non' uidetur caepisse. Tde regu .liv. ubi exceptione dicitur quis tremoueri a petitione. Item. l. creditori, C. de pact. ubi exceptio pacti dicitur repellere petitionem. Item pii iaci p. iu- ira de exceptio. ubi exceptio dicitur composta ad impugnandam actionem: quae omnia uerba uidentur praesuppo nere,quod exceptione obligatio sit debilitata tantum. Verum his quoque.ll. facile respondetur,quod licet exceptio' impugnet,excluda repellat, remoueat, nihil tamen impe-- dit, quin petimat nam quando magis excludituo intentio
424쪽
actoris,quam quando eius actio perimitur quando magi
quis excluditur a petitione,quam quando actio eius fuerit extincta Z Item quando magis exceptio dicitur repellere,&impugnare actionem,quam quando eam perimit&extinguiti& sic uidetis, quod illa rura non concludunt in proposito. Quinto & ultimo adducitur elegans & urgens ratio, , quia praetor ea, quae sunt iuris ciuilis tollere, extinguere, ac totaliter ut ita dixerim in perimere non potest: sed tantuinfirmare ac enervare. f. quos autem supra de . posses.&dn terminis nostris declarat Alc. ini. j.in glo. in ner. finitis. V.de pact. facit etiam. l.& sine. 3. Papinianus. T. de minor. sed pacta sunt iuris praetorii, cum ea se seruaturum dicat iraetor. In l. iuri entium. f. praetor ait.T. de pael. & libet . tio, quae prouenit ex pacto iure honoratio prouenire die, tur in l. creditori. C. de pact. ergo exceptio pacti de non petendo praetoria non potest eam obligationem, quae a inieciuili in Aoducta fuit, in totum tollere. Huic rationi, quς plurimum pro hac opinione uidetur urgere, respon deas, tunc ea quae sunt iuris ei uilis praetor non poten in totum tollere, cum sua tantum iurisaictione, suo tantum remedio utitur , ut in bonorum possessione. sid tu casu nostro. Praetor non utitur suo remedio tantum, sed et iurisgenti hi: ergo non mirum si per eius exceptione ciuilis tollitur obligatio non ip sbiuie, sed exceptionis ope. Praeterea licet pa. cta seruaturum se cilcat praetor, non tamen sequitur pacta illa iuris praetorii esIet a r. l. i. iunct. 3 sicut. l. incommoda- . . T. cψmm Od. 'uia immo iurisgentium inni. l. iurigenitium in princ.ss de pact. Altera est op .nio,quod immo pe-: Iimatur,ac extinguatur ista ciuilis obligatio ex oppositio: ne e Iceptionis:& haec fuit originaliter opinio I.icob. de Ra. ue . quem nouissime sequitur Zas in suis iurium intellectibus lib. primo. si ng.respons c p. s. & Coras li. Miscelan. a. cap. 6. Mouentur primo ex. F. perpetue infra de excepi. . ubi exceptio pacti de non petendo perpetua, dc perempto
ria dicitur quia semper rem, de q ia agitur perimit si igi-- fur exceptio ista perimit: ergo non debit tat, sed ene-c - , Secundo mouentur per to. in l. si unus. S. pactus
425쪽
ne peteret. E de pac ita inducendo, idem operatur replicaxio respectu exceptionis, quod exceptio respectu actionis. l. h. Ede excep. sed replicatio pacti de petendo elidit. i. permit , & extinguit exceptionem pacti de non petendo d. . pallius ne peteret ibi & ideo replicatione,&c .ergo exceptio quoque de non petendo debet elidere .i .perimere, & extingue te actionem:& per consequens ciuilem obligationem ex qua oritur: hoc enim significat uerbum elido, ut ex probatissimis author ib. sacile potest percipi Cicero lib.quiae
tu . 3. sunt omnes fibrae stirpium cladendae, ne ulla umquam possit existere. Virg.Geminosque prς mens eliserit angues. i. ex tinxerit. quo in sensu uerbum istud uidetur accepisse Ponti sex. in c. quoniam frequenter s. si uero ext. ut Iit. non contest. Verum huic text. ita inducto potest respolideri, quod non mirum si alterum pactum alterum elidit,& perimit, quia utrunque pactum iure praetorio subiistitiquare non mirum, si perimitur arg. l. nihil tam naturale. Edereg.iu.&nos loquimur nunquid pacto de non pete do, Quod est praetorium. l. creditori C. de pac. tollatur civi. Iis obligatio: quae est iuris ciuilis, ut oes adinittunt.Tertio
adduci tur.l. si tibi .f. de pignore.g depac. ubi pacti deno petendo exceptio d pactionem tollere. Verum huic etiam tex. potest respondere, I illud ex eo sit, quia actio illa erat oraetoria , ut ibi constat. Q mirio & ultimo a. quaecunque. Η. de compensat . ubi exceptio petemptoria debitum perimere
dicitur, sed haec exceptio pacti de non petendo pereptoria dicitur.ς perpetue intra de cet cep. ergo debium quoq; ip sa perimere dr. Nec dieat Ba r. ille text. loquitur lata se aetentia: quia hoc est diuinare: praeterea illam lutita loquari
peremptionem non ascribit tex. sententiet, ut uult Bart. sed ei certioni:exceptio igitur dicitur perimere,non sententia.
yt ideo ego dicerem in proposita. tu quod aut cxceptio ista pacti potest tolli replicatione, & tunc cen ser em ciuitem obligationem exceptione non perimi: quia replicatio impedit, ne exceptio ista contra actionem seruiat, ut eleganter dicebat Zaso& procedit communis opinio, detex. in d F. pactus ne Peteret, ut stara pro comuni opinione
426쪽
induimas:ant nulla contra exceptionem competit replicatio,& tunc ego ueram puto Iacob. Opinionem , t exceptio ista perimat actionem, siue ciuilem obligationem ex d. 3 perpetue & ex d. l. quaecunque. qui tex. uidetur mihi hanc opinionem optime probare. In eadem glos ibi. Item nec naturalis,quia per eam, &e. xl l Habemus, naturalis obligatio actionem, & exactionelaon inducit: led soluti tantum repetitione impedit ut Ae- curchic ait: cum quo transeunt doct. communiter hic , &alibi passim Faber tamen hic uidetur esse in contraria opinione, o siquidem ex naturali obligatione possit produci
actio:& hanc etiam opinionem uidetur sequi Alb. tui. i. g. eo. Adducitur primo. l. iuris etium in prin. E. de pac.Huic textui facile respondetur: φ tunc iuri uentium conuentiomes actionem parere dicuntur: cum iura ciuili sunt approbateriit etiam hic Faber fatetur. sed tune inest etia ciuilis obligatio. f. i. infra eod. ergo non solae obligationes naturales ibi actionem producunt. Secundo ex pacto nudo sola obligatio naturalis oritur. 3.in iis L Imperator.ff. de solui. sed ex pacto nudo siepe ori tur actio: ut sunt multi casus relati per gi.& scribetes in d l: iuris gentium .f. sed cum nulla:ergo naturalis quoque ob nigatio actione producit.Huic et rationi respondetur, quod ex pacto oritur actio. cum a iure ciuili adiuuatur, ut expresse probatur in l. legitima. ff.de pact. sed quoties ius ciuuile approbat iuri entium constitutiones, ciuilis dicitur oriri obligatio .f. i. infra eod.erso quando pactum producit actionem, adest etiam ciuilis obligatio. Tertio adducitur textus in I. naturales. E. de act.& obligat. in l. fideiussoEF. fideiussor accipi: ff. de fideius. ubi naturalium obliga.tionum nomen actiones dari, uel competere dicuntur. Et sic naturales quoque obligationes actiones producere dicuntur. His quoque li. respondetur,quod no dar i bi naturales obligationes producere actione, uel ex naturalibus obligationibus oriri actio: sed quod lex naturalis obligotionis nomine actionem dat, uel competere facit. quando DX eas confirmat,& adi aualix sic adest etiam ciui iτobi
427쪽
Sitio, iuxta d l. legitima. E. de pach. Quarto.& ultimo ad
utatur: quia ex sententia ciuilis obligatio tollitur rema nen te naturali. l. Iulianus .ft.de condit. indebiti:& dicemus late insta in glos. in uer. necessitate . sed is, contra quem lata est sententia. habens debitorem naturaliter tant i obligatum, habet actionem: cum debitori competat exceptio rei iudicatae tot. tit de excep. rei iud. ergo ex sola quoque
naturali obliῖatione actio oritur: & lic tu dixerir illud etisse propter reliquias ei uilis obligationis argv. l. 2. E. Ierum amo t. l. si unus.* seruus meus. ff. de quaest. Respondeo, suiunc ob reliquias pristinae caus, non cessat ea ctus, cum lax specialiter,& nominatim id exprimit: alias cessante caetiam si supersint reliquiata ellectus tamen cessare debet hi tape diximus post Tira quel. in tractatu de causa cessan te in i s. limit. in fi. sed textus in proposito specialiter nouexprimit isto respectu dati actionem : ergo hoc facere non debemus. Item si dixeris,quod hoc est ex eo: quia producta est iam actio a ciuili,& naturali obligatione:quare licet deficiat altera obligatio, non tamen deficit actio ab ea producta: quia deficiente causa non deficit effectus ab ea consumatus. Tiraquel. late in d. tractatu de causa censsante In I x. limit. Respcdeo quod tunc boc produceret, quando obligatio esset simpliciter causa efficiens, & proclucti uaactionis, sed cum sit etiam causa conseruans , & quam n Ostri essendi appellant, utique ea deficiente debet etia deficere actio, ut haeri dicebamus & late diximus supra in rub. Versi huic quoq; rationi pol responderi, v non est expeditu
sententia ipsa tolli ciuilem obligationem multi. n. contrarium sentiunt& sortasse uerius est: ut dicemus in d. glo. in ver. necessitate in fi .Quare a recepta opinione in proposito reccede dum non puto: quae fuit Accui s. probatur pri Ino quia ex pacto nudo naturalis obligatio oritur. l. in iis. S. Imperator. 6. de solui. sed pactum nudum nullam producit actionem. l. iurisgentium .f. igitur nuda. sis depac. ergis naturalis obligatio actionem no produci t.Se undo & ultimo: quia actio sine debito esse non potest: cum sit ius per
sequendi in iudicio,quod sibi debetur , infra de actio. iai priuia
428쪽
prin. sed naturale debitum. debitum uere non dicitur.l. sae iussor, fideiussor accipi. Ede fidei uc ergo actio ex naturali obligatione sola oriri non potest: δcita transeundum Est cum communi opinione. In eadem gl. in fine ibi. ubicunque enim,&c. Et icitur ex x ea, quod naturalis obligatio iuregentium introducta sit.
ita ait irae Accurs&cum eo transeunt do stores communiter hic,& ini. ex hoc iure. E. de iust.&iu .l. probatur licet f. non probeVin l. cum amplius .f. is natura debet. E. de re. gulis tur. Piobatur etiam a diligenti partium enumerationes. Ius enim uel naturale est, uel ciuiles, uel getium supra de iure. nat.gentium, &ciuili: obligatio ista non est iuris naturalis: cum ius illud commune sit nobis cu ceteris animantibus supra de iur. nat. in princ. naturalis uero obligatio solum conuenit hominibus, ut diximus supra in lubri ea. Non est iuris ciuilis cum considerentur, ut diuersae speetes ciuilis,& naturalis obli Satio : erso sequitur necessario, quod sit iurisgentium. Nec aliquis admiratione assciatur, quod dicatur naturalis obligatio, cum sit iurissenti uim quia ius quoque gentium naturale lolet appellari. S. singulorum supra de rerum diuis. & ita est tenendum. Contra
in hanc conclusionem ex intentione Port.opponitur: quod
immo haee naturalii obligatio iurisgentium esse no possit. nam si iuris esset gentium sequeretur, i in seruo locu non haberet. cum seruitus iure gentium suerit introducta. l. ex hoc iure. Ede iust. & iur. & serui pro nullis iure gentium habeantur, glos. Bar. 3c alii in l. si id quod T de condi. inde. sed consequens est falsum. quia seruus naturaliter obligatur. l. nec seruus. E depecul. & alios naturaliter obligatos het. l. si id quod .st. de condit. indeb. ergo fallum est et antecedens. quod haec obligatio iuris sit gentium. Huic obiectioni a doctoribus accommodantur responsiones portilite & ante eu Bar.& praeceptores sui in l. ex hoc iure. E. de
iust.& iur.3c in I. si id quod .ff. de c5di. indeb. dicunt, quod duplex sit ius gentium, prime uum quod eo ipso, quod gentes est e c perunt. absque alia constitutione, suit introductu naturali ratione: ut quod fides,promistaque seruetur. l. i.in
429쪽
tro Omnibus peraeq; convenat.& iiis xentium secundar . ' Omnes gentes utuntur ex constitutioni b. suis iton tam
di sunt:& hoc iuregetium seruorum status nullus est Et ideo quae ex hoc iuregentium introducta sunt , seritis nueniunt. ut patet in rerum dominio. l. acquiritur sfide acq. re r. clom. Item in posscssione. l. r. per seruum T
probat Bar.&qui eum sequunt tir, istud duplexi iis octietiss
odefinitionei urissent, um , quam ponit Imperator in M. uvaut ciuile supra de iur. na ubi ius gentium est ea it. qinaturalis ratio per aeque inter omnes gentes constituit Nec obstat, iuregentrum inubductae sum servi es. η, his sqης i m n. tutati eon traiice: quia restondeo luod licet seruitus contraria sit livi naturali. t ius pluresui gentium eam Introducens & naturale appellatur sc na
uero, ν dicatur motum naturali latiline probatur iaautem ex eo supra de inr.Pert ubi M
430쪽
ut ideo introducti, quia eum captiui ab hostibus occideiadur naturalis ratio suasit ut seruarentur & non occideren:ur.& ex hoc postea dicti sunt serui, ut ibi probatur. Et sievides. Q, licet contraria iuri naturali sit seruitus, naturali tamen ratione introducta fuit. Tertio, Sc ultimo non placet mihi haec solutio. quia volunt d uersum sitius e 2 , introdaxit seruitutes illud, quid introduxit ob II.
ationes. hoc autem est contra textum in l. hoc Iure, lu-
ad . praecedenti. Ede iust. & iur. Et ideo Secundo modo h: c scitui t Fab. ex intentione antiquom,& suit solutio Peatri ut refert Alb. in d. l. si id quod. 0, licet seruus Iure gent. inspecto pro nullo habeatur,obligatur tamen eo Iure non considerato statu,in quo est, sed considerato principio naturalis status,quo omnes liberi nascebantur . Verum haec quoque solutio mihi non placet, tum quia uidetur conti ere ontrarietate, cum uelit uno eodeque iure semia pro nullo haberi,& pro aliquo, tum etiam quia si in obligando seruo consideratur status ille prim euus,quemadmodu co-sderatur status ille,quando naturaliter obligatur seruus, ta etiam deberet considerari, quando obligatur ciuiliter. Et sie seruus possiet et ei uiliter obligari: quod tamen iaI- .asum est, ut uidebimus in gi in uer . necessitate. Tertio I tur est solutio Bello. hic,q, omnia quae fuerunt introducta a iuregentium: non fuerunt introducta uno eodemq; con lotu, uno,eodemque tempore, sed successiiue secundum indigentiam,& occasiones. Nam post diuisa reru dominia inuenti sunt contractus,& obligationes: postea tractu tempo iis condita Regna & quia est uetas ille cupiditate regnanaliquos inuasisse, inter principes natae sunt discordiae. αbella, quae postea seruitutibus occasionem dederunt. 3.peo supra de iur. person .dd hoc tempore serui facti sunt incapaces .quare eorum,quae ante introdactam sertia tutem intro . rh ucta Gnt, ea paces sunt,& hinc est, i cum Obligatio an te seruitutem esset introducta, eius capax est seruus. Haec quoque solutio mihi non placet. Primo quia non probat hanc suam tuis consideratione, & dinvensionem immodiluspicimus. ius aut gentium sqpra de iur. nar. Prius dicu-