장음표시 사용
441쪽
lore ponunt. Cogita tamen quia contra eam uidetur textus in l. siquis pro eo.*. i. F. de fideius 3 s In e1d. glos ibi l Sed haec naturalis cum non habet exigendi, impedit tamen . Scc.ex hac glo. elicitur prianus naturalis obligationis effectus e qui est, ut impediat seluti repetitione, ut probatur in allegata. l. fidei ultor si . fideiussor. F. de fideius Adde. l. naturales.st. de aet & oblig. l. Iulianus,& l .fratera fratre .f. an arsitum. T. de condit. inde b. cum sexcentis similibus:quae posse lar ad hoc adduci Hoc tamen intelligitur quoties id, ad naturaliter debetur, fuit tolutum per errorem iuris: secus uero esset, si fuisset illi tum per errorem facti. l .cum quis, ubi doct C. de iur.& Leh. igno. Dicemus iris i it pioximo f. i. ideo non insisto. Adde quod secundus est huius naturalis obligationis effectus , quod potest cum debito efficaci compensari l.etiam .st. de compensat. quod tamen declara, ut per las infla eod. in add. Tertio est, quod debitum illud naturale potest in constitutum deduci,&sic ubi ante in exigite erat, exigibile fieri. l. i. 3 an debitum. p. de constitu .pecu. quod tamen non procedit in ciuili debito, quia illud constitui non potest. l. 3 ., i. st. de eonst. pecu .Qua itus enectus est, quia huic obligationi potest accedere fideiusso . l. fideiussor , fidei ussor aeeipi. si de fideius β. i.insia de fideiussor. Quintus est effectus, quod ex
eeptione parit .l. ruris entium .F.igitur nuda. T de pact. Sextus est,quod pro ea pcitest pignus retineri. l. unica. C. etiam
ob chirog.debit Baid. ini. ex hoe iure col. .fEde iustit Mi Septimus est, ut si approbata fuerit a iure ciuili uel honorario actionem etia pioducat. l. leeitima. ff. de pae . sunt etiam alii tres effectus, quos ponit Por.supra ebdeni in uidenti uideatis eum In ead glos ibi. Item per sententiam
remanente naturali &c. Ex nac glo. elicitur, quod sententia absolutoria lata pro uero debitore ciuilem obligati nem tollit, naturalem uero minime. Iti ait glos uerui quia hare conclusio est bimembris, deo de unoquoque mε-bro pat UclIlariter uideam us. Et cum naturalis obligatio vetustior sit ciuili a naturali exordiem ut aris 3 singuloruret supra de rerum di ui s. Quaero igitur nunquid abiblutoria
442쪽
sentetia lata pro uero debitore tollat naturalem obligatio nem 'glos ut vidistis tenet non tolli: & idem sequunt ut
docti communiter: Ang. tamen in l. I. C. de Iud.& Por. hic, ut omnia sumpsit ab Angelo tacito aut hore, pluribus funa mentis contrarium probare nituntur. P. imo quia natu ratis oblipario sicut e sensu ut plurimum inducitur, sic consensu tollitur. l. stichum.* natural q. st de solii sed in iudicio qu si contrahunt patres, cti cim se istiant stare sententiae iudicis. l. 3. g. ide scribit. st de pecu ergo ex illo quasi contria tu tolli det nata talis obligatio . huic rationi resipon. detur primo quod ille consensus Iactus est, & non adeo su D sitiens ut tollat naturalem obligationem. ut declarat dari. . in d. s. idem scribit. Secundo & melius respo dctur ex iu- texitione Beli. hic, Q, naturalis obligatio contrario c in sensu tollitur, Sc ita loquitur .d., naturalis. sed hic consensus, qui adhibetur in quasi contractu i udicii non te dit ad liberatione obirgationis . non . n. quasi cotrahunt partes, ut tota latii r oblig tio: sed tendit ait in Lucendam obigatione, ut . t. stet ux siuae iudicis : ergo ex hoc consei,su non.pot totis naturalis obligatio , ne actus ultra intentionem agentium operetur contra vulgata regulam. l. no omnis. se si cer. pet Secundo adducitur, quia naturalis obligatio iurcgentium ita troducta & causata est. l. cum ampli u S. f. is natura debet. R. de regu l. iur. sed iuregentium obedire tenemur sentetiis magistratuum .l. ueluti . ff. de iust. Sc iur. c. si quis uenerit. de
maiorit.&obed. ergo sententi iudicum tollit naturalem obligationem. Huic quoque rationi respondeas, quod non concluditi, ut tollatur obligatio: sed potius ut inducatur. ix quo enim tenemur obedire sente tritae iudicu in .ex illi sumus obligari,praeὶrtim quia i udex in sentcntiis non tu sinit obliga tionem, sed talarum declarat l. sic uti. f. Ged si quae ratur si si seruit. uend. Et si tu dixe iis si naturaliter obligamur ex hac laia:ergo tollitur natu talis obligatio. Respon
9eo, quod nihil impedit . quin posti tesse, quod ego habea
creditorem meu naturaliter ob igatam, ut nou polli: pete Ee,& contra ct respectu eiusdem rei creditor meus me Da
guraliter obligatum habeat ad illam eandem iς dandam
443쪽
sicut probatur tu contractu dolo initio, nam si te dolo. indoixerim ad aliquid promitteradum. naturaliter, D ciuilitares mihi obli tus insta de excep. in prin. & ibi Aret. m glosin verbo essicax & tamen ta me naturaliter obligatum livbes ne peti. l. i. sq. se caece p. dis l. licet igitur in proposito creditor D tu ra i iter obligatus lit filiae assentiri, & amplius n5 peteret, nota tana 'n Impedit, quin naturaliter obligatumiabeat suum debitorem. Tertio adducitur, quia sinia, R iuramentum a para procedunt. l. r. ff. de iurum rand sed i uo meto tollitur naturalis obligatio. l. stichum.3. naturalis se. de solui. ergo& snii. Respoudeas negando maiorem: quia maioris est potentiae iurament: im: quam seia: ut phobatur an d. l. r.& per Sali. in d. l. Iulian. iah: .r4. u rio adducitur,
quia si debito iurauerat sis luere usus a duplicem modum .sibi provide ius habet Pilinus est ut i oluat, deinde repletat. c. debito es extra de Hiretur. Alter ossi ut p tat te absolui ab ista promi illunc iurata .c i eo. titu de iureiur. sed si talis sente ursa absolutoria non t dieret naturalem obligationem, modus iste ultimus manii esset. quia posset conueniri promisso rex sola naturali obligatione: cum iure canahico inspecto naturalis obligatio producat actione. c. i. exta de pact crgo dicendum est, quod illa absolutoria sententia tollat obligationem naturalem Huic rationi ex ilitention ςPUr.1ndea , t mamo nihilominus es ii naturalis non esset, sublata: non potest creditor exigere u iuras iure canonico, ςum eo iure sint indebite : ux probatur in d. c. debitores. αsic iste modus rion est inanis qui sententia absolutoria ab soluit ess a uinculo: iuri non ab obligatione usurarii: quae eo iure nulla erat. Secundo respondeas esto. , quod sentenetia illa tollat naturalem Dbligatione,ta me illud est ex eod. Auia sententia illa iusta est & aequa , & audex illud agit: iuea tollatiat in casia nostro sola est in i iii a I Raex non hoc agit, ut tolliat obligationem , s d ut declaret.l. sicuti . . sed si
quaeratur.ff. si seruit. uend. Et si tu dixeris non no pol habe .re in animo iud*x, ut tollat ob igarionem. Respondeo . . quod animus, I intentio iud: cis ex legum dispositione ru
444쪽
qnia ei consensit tollitur naturalis obligatio saepius allegato. f. naturalis, sed qui non appellat a sint entia cosentire uidetur l. ab eod. C. quomodo,& quando iudex rergo ex sententia toll. debet natur ilis obligatio. Huic rationi potest multipliciter respondet,. Primo quia non est generalis: laetim enim habet ubi quis potuit appellare, sc non appellat: sectis uero si non potuit. Scito respondetur quod ille consensus est fictus, non uetus. ut declarat Bari in d. l. ab eo. MDon fit ex eo , quia putet se non esse creditorem actot se apropter litium fastidium , ut probatur in l. item res.s fina. Ude alien .lud. mut. caussac. Tertio te spon eas & hare mihi uidetur tuta responsio quod consensus iste. qui a 'hibe- rur per non appeLantem : non tendit eo . ut tollat obligationem, sed ut confirmet latam a iudice sententiam i & sieest eoii sensus non liberatorius ab obligatione, sed confirmatorius sententiae late i. fin. in uer c. confirmasti. C. de senten. quae sine certa quantita. sed sententia non inducit aliquid cirra obligationem rei ἐν sed tantum declarat. l. sic uti. . si quaeiatur. F. si seruitus uendit.ereo ex isto consensu nodebet hoc induci, ut tollatur naturalis obligatio. Et si tadixeris, sementia inducit aliquid. cum producat actionem.& exceptionem. Respondeo quod non ita inducit aliquid circa reni, super qua uertitur iudieium. sed producit actionem siue exceptionem, ne inanis sit , dc frustratoria. Item si tu dixeris utique consensus iste cofirmans ipsi eo sentienti praeiudicare debet. Respondeo, quod praeiudieat: sed tamen rei confii malae naturam sortitur. cum igitur res sirmata sui dixi l circa rei obligationum non praei udicet, nec ipsae praeiudicare debet. facit in a Tu. l. plenum.*aequitii. Hde usu de habitatio. cum igtur uideamus has Ange Sc Por. rationes non subsistere: ab opinione glo. communi doctora ealculo approbata, recedendum non est , quae & lege,dc ratione prohatur, lege ut in I. Iulianus. T. de condit. indeb. in I. procurator ad exhibendum.*. i. in fi . Trem ratam haberi. Rationer nam ea. quae iurisgentium sunt ciuili iure tolli nequeut M. penult. sit pra de iure naturali.3., sin a. supra deiVir. agnatatutela. cum igitur iraturalis obligatio iuris gentium
445쪽
tium sit. I. cum amplius. f. is r is tura debet.R. de rex. i ur. semtentia quae t uris ei uilis est, ut hic glo. ait tolli non poterit. di haec de naturali obligatione. Quid de ciuili nu quid sen-3 tentia ab loliatoria eam tollati duae sunt principales doct. opiniones, quarum prima est quod eo m tollat. probatur primo in l. Iulianus. ibi naturis de bator manet. f. de condition .inde. verum huic legi respondeas cum Salyc. ibi, quo ἡeu nulla dicto exclusiua in d. l. Iulianus . opponatur, licet eum natura debitorem manere dicat, no tame sequitur tu te ei uili debitorem non esse, ideo enim expressit naturale obligationem. quia ea ad impediendam solu:i repetition εefficacior est. Nec obstat si cum Bel hic dixeris, quod cum ibi dieat eum debitorem natura manere,excludit, quod sit debitor iure ciuili, argumen .l. cuprς tor .ss de iudieiis. Quia restondeo, quod regula.d. l cu praetor. procedit in hie quae incompatibilia inter se sunt. tunc enim uno admisso excluditur alterum. uel sic reipondeas quod . d. l. cum partor lO mi itur quando ex φluribus permissis unum prohibetur. tuc enim ex istius prohibitione alii prohibiti non censentur . sed potius confirmari, cum exceptio regulam confirmet.excipiendo enim unu aliud uidetur conformare. At 1 pecies nostra est in di uersis term in is, quaeri mus enim qn id contra . nunquid ex admissione unius cen eantur reliqui excit si λ& hoc quidem casu dicendum est eos non excludi,ut est
lex l i. C de diuersis rescriptis.& ibi κotat Bal.& in proposita specie probatur in l.quia naturalis. Tad maeedo, iunctis not. in glo. nostra. Nec obstat etiam quod ponderat Bello. de ratione dubitandi, ut per eum. quia non erat dubitatio
le absolutus erat. Praeterea esto id uerum esse. ex eo tamen,
quod respondit in nat' rati, non excludit ciuilem arg. dat .i.C.de diu crsis rescriptis. Secundo mouentur etiam, quia nihil naturale est,qua unumquodq, dissolui eooenere uinculi, quo colligatum est. l. nihil ta naturale. T de regu . tur. cum igitur sententia iudieis sit iuris curilis, ut hic glo ait, ciuilem utique tollet obligationem. Nisi tamen responderis, quod licet sententia iuris sit ciuilis, non tamen ex eo est
446쪽
introd insta, ut obligationem tollat, sed ut declaret declaras a sit nihil adimit, ut est notissim v. Tettio adducebat Bart.' quia ciuilis obligatio est: quando quis tenetur secundu no-
sitae Ciuitatis iura, ut in tex. nostro is autem, qui ab sol a. tu est, secum nostiae Ciuitatis iura noti tenetur. uisi tamen dixeris, q, immo ipso iure tenetur, licet exceptione it tus sit . . item si in iudicio infra de exceptio. l. cum a te. T de dolo Q rario ad lucebat Tollen. hic, qMia contrariorit e idce ei scipima. doct. in rubr. T. do acquir. poli'. sed condemnatoria sentem iii Sc absolutoria sunt contrariae. ergo quemadmodii conderinnatoria ciuile obligat: one introducit, cum actionem pariat.'.actori. C. de reb cred. ita et abito lutoria' debet eam tollere. Huic rationi respondeas, v di uel si in pro post to est ratio inter condemnatos iam.& absolutoriam sententiam: cum nisi actionem produceret condemnatoria, non pollit actori plodesse. Absolutoria autem possit per exceptionem. ut no gs .in d. l. Iulia mis. Sc utique: in diuersa est ratio in tar contraria, eadem tutis disciplina es e non drd R. in rub. de ac luir. pos Secundo potest et responderi. Ο hoc argumentum peccet in proposito: cum codem natoria
producat actionem. d. l. actori. absolutoria autem eam non
icillat. f. item si in iudidio infra de excepi. Tertio re pondit Portius quia facilius est, quod quid de nouo inducatur, qtiam induc ina tollatur. l. patre furio . cum concord. ibi
ings.ss de his qui sui sunt uel alieni iur. Nec dicat Tolle.
hoc uerum non este exemplo testamenti: quia respondeo
primim testiri posteriora rumpi: iti demum si iure pfectast. sicut primu ut ria f. posteriore supra quibus modis test.
infir. Nec dicat, quod secundo testamento rumpatur prima et si ex eo haereditas non adeatur: quia hoc est accidens, tem mentum tamen in se persectum dicitur. Quinto adducitur. l. si poenς. in princ. H. de condit. indebi. iuncta regula I. cum praetor. J. de iudiciis. Nisi respondeas obsolutoria il- Iim poenae causa latam fuisse ut text. ait, ideo non mirum s ciuilis obligatio tollatur Sexto & ultimo adducitur. I. procurator ad exhibendum .f. i. in fine. Tre rata habe. sumpto argumento ex. l. cum praetor. T. de iud. :ed in respondeas,
447쪽
P ex ea loquutione naturale manet debitum lce. ei uile de bitum non excluditur, si qui in cistem fere terminis probatur in l. ' uia natural is. ff. a d maced. iunctis hi s q notat hic gl. in uerbo necessitate. Costat ergo ex praesi ictis hanc opinione uota subsiestre. aviam ob rem con trai i iam te hel gl. nesstra hic.&in l. cum a te. T de dolo.& eam sequitur Guliel de Cun. Iacobus de Are. Petrus, Cyn. & uterque Salycet. ind. Mulianus Fulgos in repeti tio a. cum quis C. de iur. Scfacti ignor.& ibi Bal. que omnino uideas. Probatur primo quia si diceremus ablolutoria sententia tolli ciuilem obligationem, sequeretur, c uertis credator non posset amplius actionem proponere contra debitorem istud abiimurn.
cu sua naturalis obligati',quae supest, no . si assiciens ad
producendam actionem. l. itHisgent. M. igitur nuda. ff. de pactis. Si diximus supra larius in primam glo. sed consequela Sest falsum, quia conueniri iter si pot,cum habeat re; iudica tae exceptionem debitor iste. 3 item si in iudicio insta de excep .de exceptio exclusio est a stionis. l. r. .ss de exceptio ui . ergo falsum est quoque antecedens, & si responderis ut hic per Port. replica ut supra dixi contra comuem in pacto de non petendo.& si adducitur in simili. . pterea infra de excirptioni b. Respondeas primo quod & ibi utraque obli a tio iuperest, ut supia defensavi. Secundo esto, i uerum fit, iatn est, quia ciuilis, quae superest, apta est ad producendam actio 'em, ut patet in chryographo ante biennium , quodno est in naturali. Secundo adducitur, quia actus agentiunon debet operari ultra eorum in tentionem. l. non omnisis
re si certum petat. sed animus iudica dis non est uelle tollere aliqua obligationem ut probabo, ergo eius sente uti a noli debet ope lari ultra animum,& intentionem sua. Minorbatur,quia aut uis absolutoriam latam esse,quia no est pro batulia,& tunc nou est uerisimile iudicem uelle ius, quod ignorat,auferre, cum hoc aequitas non dictet,quam semppiae oculis habere debe t iudex. l. quod si ephesi. f. de eo qd
certo loco. aut uis latam esse abGIutoriam , quia iudex dixit nunelle debitum, uel non esse contractum ,& tunc,
cum ista uerba sint declaratoria, nihil inducunt .l. haeredes
448쪽
palam. T. de testamentis. l. sic uti. s. sed si quaeritur. T. si seruit . uena . Nec dicas si sententia declarat cur indueit actionem,& exceptionem Z quia respondeo, quod respectu debiti,& non debiti est declaratoria exceptio autem & actio nocompetit hoc respectu. sed ut executioni mandetur declaratio illa: quia alias esse inanis . Huic rationi respondet
post antiquos Bar. 'udd immo intentio iudicis est obligationem tollere, cum eius intentio sit finem liti . & contro lsiae imponere. l. i. T de re iud Sed potes replicare,quod intentio iudicis est finem liti per sententiam lmpo uete . declarando ueritatem: sed si ueritas per ea n , declarabitar,
utiq; finis liti no imponitur cum adhuc supei sit achio d. s. item si in iuditio. Esto igitur. quod irare sit iudicis itentio: ut liti finem imponat dico tamen , quod ex eo. quod tollatur ciuilis obligatio non imponitur finis liti: cu adhuc supersit actio. Quare Pori post Christophor. de Castell. alio modo soluit, quod licet haec sit iudicis intentior ex quo tamen partes in iudicio quasi contrahunt. l. i f. idem scribit. ff. de peculio. ex illo quasi contractu tollitur ei uilis obligatio. Sed& haec mihi soluti non placet: tum quia ita iniebligendo uera .esset opinio contraria r quod sententia nota est, quae tollit ciuilem obligationem, cum sit quasi contractus iste tum etiam quia nec hic, quasi contractus tollit obligationem: asoqu. ii Sc ciuilem . & naturalem tolleret: quod est falsum, ut dixi supra in proxima quaestionem: n-Quid sententia tollat nata ratem obligationem . Tettio adducit ur. l. cum a te. f. dedo. Sed respondeas. quod ex eo illud est, quia exceptio poterat replicatione tolli. facit in simili. l. si unus.. pactus ne peteret. st. de pactis. Q garto adducitur tex. in M. item si in iudicio. infra de exception. ubi textus expresse ait, quod si uern personam , siue in rem in
iuditio actum sit nihil inclitus linquit textus, obligatio darat, & ipso iure agi potest . Ecce e go, quod obligatio non tollitur sententia: sed adhuc post latam se utentiam durat: nec dicas cum Docet.quod hic textus debet intelligi in naturali obligatione: quia respondeo , quod debet intelligi
uel in ciuili: uel in civili, α naturali simul iuncta, non in naturali
449쪽
naturali sola primo, quia uel ba in dubio debent accipi in
propria significatione.l. non aliter. in princ. T. de legatis. 3 n. tui alis obligatio non est proprie obligat io, sed abusiue l. fidei u stor ι, bl iga ri. 3 .fidei ussor. ff. de fides usi ergo non . debet. F. ille in natu tali obligatione in telligi. Secundo, quia vertia ita potentiori significatu sunt accipienda. l. r.f. si in perpetuum. R. si ager. uectigal. uel empli ut pet. sed potentior est sonificatio obligationis: ut significet ci vilem,& naturalem simul quam naturalem tantum, ergo intelligi debet textus ille in ciuili, & naturali simul. Tertio sic utitur in principio tituli imperator: dc tamen nunquam impentes,
in intelligatur naturalis obi gatio , sed ues utraquc simul
secundu opinionem nostram, uel ciuilis quandoque de quadoque utraque.Quarto iura quoties utu tur hac simplici voce obligationis, intellis uni ciuilem,& naturalem simul, n5 naturalem tali tuos. l. iuris genti U. f. igitur nuda .ff de pactis sed in hoc. S. simplici te ponitur.ergo, S. c.& ex hoc ego textu cum rationibus supra adductis huic sentantia me sub scribo ad eam fundandam talem in docens rationem. Non potest quis eam tollere obligationem,quae non est . priuatio enim praesupponit habitum .i,deccm .sm de Lesborum obligat. l. nam & subcond tione. g. rumpendo. f . de iniusta rupto & itrito testanae. sed cum iudex terum absbluite praesupponit eum non obligatum,quia in sententia iudex tantumceclarat. l. sicut. l.f. ted si quaeratur. T. si seruit . uend. er in
' go non potest tollere eam obligationem: quam ipse prae supponit non esse.
32 in eadem glos. ibi, cum omnia iudicet, &c. uult hiet Accuis iudicia iuris ciuilis esse ita ipse.& sequitur Castrensi
in l. mi Dor. pritici p. colum .fin. ff. de procurat. Iac infra de action .m pDn .m ire. x. i. RUa in rubrica extra de iudicis. numero. xxxiiii Bald. in l. fin. nunaclo. vi. C. 'Dod cum eo qui alie n. pol. Probatur haec opinio secundu istos in l. i. s. deinde ex his. s. de or g. ivt. ubi dicitur, quod ex lege duo decun tabulatii actioncs compositae sitiit: sed mediantibus octionibus iudicia instituuntur: ut infra de action. in pr n.
ergo iure etiam ciuili Iudicia inti oducta laui : quemadmodum
450쪽
nodum actiones sunt introductae. Huic rationi, qua s,pi doa. nituntur, responderi potest priino, qudi non est expe-gitum iure ciuili introdutias est e actione ς. multi enim O-
'rarium tenuerunt res Diade iri s. d. f. te ride ex liis. ut per
iacoburn.dc Doct. insta dea aio r. in princi . ubi quandi, 'idi iidam eram feolaris illum textum nolo qui in actione pio ut est ius p sequendi, &c. sed in actione prout sipriaricat 'petitionem iuxta textum in. l. ae lita. C. ded. & ista erat 'adio. quae a Pontificibus impetrabatur, R iolen nitriis uerbis prae Vorii debebat. Secuncto. 6c ultimo est , quod achiones iure ciuiliantroductis situ, non tamen sequitur ex lioc, quod iudicia quoq; iure ciuili lint intro iusta . Na licet ad Tui essentia requirant actiones iudicia dicto princ infra deuctio ex hoc tamen non sequitur, quod ea em i ure intro ducti sunt. na usucapio quoque ad sui essentia requirit pos
se Ilionem. l. 3. U. de usucapio. Sc tame eodem iure introducta Don sunt, cum sit possessio iure entium introducta , Et ' se uidetis sunda metum istorum no subsistere. Quare Spe-
cu. iii proe m. sui operis in uet f. hanc placitandi. niihi. mi. et . dicit quod imino ante iuvciuile iudicia instituta fie-- rant. Et hanc opinionem uidetur etiam sequi Aret. in Pa de exceptio. in rubetica mihi. num. r. ver C. ueniamus ad se-ycundum ui fletur etiam sequi Barto. in l. s. anus. nu. 27.
' de condit. indebiti. duria ait iuregent um thtroductu ni osse uti udi cibus pareamus.& exprese sequitur Gom. in sca de . ad . in princ. num. 3 F. Zas l. 2.in prihe. F. deor . tur. Cugii: in rub et iuste titubati obatur haec opin. primo per. c. uene- rabi sui. rat ion ibus .eatra qui sibi sint legit. ibi tu lib. De ii i ieron ornu contineri dicitur ii dissicile Scambiguum apud y te iudicium esse peripexeris,&c. Ex quibus apparet, quod' ait te ius ciuile a uilicium etiam erat institutu. Secundo probatur ex .c. uouit. vers.cς scrum scit 'triri inuenerimus in . l. diuina ita magnum iudicabis, ut paruum,&c. extra de iud. Tertio probatur ex a s. Deute.& per tot. librum, Scetiani
per librum Leuit.& Regum. ubi apparet populii Israel iudices habu ille. Quarto probatur: ut horritate Dionysi j Ali caiia. ut res e t Zal. in l. i. in princ. Ede Mig. iur. Qii into,&