장음표시 사용
401쪽
promisit. Huic tex. facile respondetur, qu 'd ex eo illud est, quia risorii ibi promisit , media stipodatione promisit, ut ibi ex preis e tex. ait: ideo no niarum, si statim obligatus est: sed nos loquimur eo casu:quo quis se reddi inrum scripsit sine stipulatione id ,quod sibi numeratum non est: quo casu non statim obligatur, sed post biennium, ut dicto tit. deluer.oblig. Et sici Vt uidelisi potest disputando saltem utraque opi. defensari retenta tamen communi, quod obliga tio nata sit ante biennium.
io 4 Succedit secunda. q. nunquid illa sit naturalis obliga, tin. In hac duae sunt principales opi. prima est o naturalis
obli statio non sit ea. quae ante biennium in contractu literarum nata est,& hanc tenet gl. nostra hic Are. Io. de Plata Poti.& Tollen. hic Are. infra de excep .f. idem iuris . col. 3. Bar. Alex. la sic alij doc. communiter in l. i. st. de condi. inde. Doc. in l. cum quis. C. de tu.&fac. igno Probatur primo quia ubi cessat naturalis ςquitas ibi cessat naturalis obligatio . haec n.obligatio in aestiate consistit, ut declarat Bar. que caeteii sequuntur in l. I. ff.de condi indebi. init. Iulian. eo. ti. sed in pro posta specie eessat naturalis aequitas: nonn .est aeqvu alique reddere oporteret qd non aceepit, & ei numeratum no est:ergo dr et cellare naturalis obli alio. Huic roni respondetur negando minorem : nam respecta obligationis inducendae non cessat naturalis aequitas: nam
cum ipse scripserit se debitorem essesquitas naturalis suadet,e im pro millis stare debere. s. i. F. te costi .pec. l. I. Edepacin io naturaliter obligatur: bn in uerum est, quod ce GDt aequitas respectu exactionis: iuia iniquum est ab aliquo id petere: q, non habuit,& ideo ius dat exceptione non nuxneratae pecuniae, sed nos non sitimus de exactione 'sed de natiuitate obligationis:ergo dicendum est,q, obligatio nata sit, cum ea inspecta non cesset naturalis aequitas: simile videmus in contractu dolo, uel metu inito: na ex hoc contraein sim coem Opi. nascitur utraque Obligatio, ut p Are. in ira de excep. in prin. in glo. in uer. efficax mihi col. II. α amen aequitas non suadet ea : qui dolo, uel metu promi
402쪽
d. pri n. infra de excep.& sic apparet, quod iniquitas respe- stu exactionis non impedit natiuitatem naturalis Oblioationis. Secundo mouetur Port. quia ubi deest contrahentium consensus, ibi ouoq; deest naturalis obligatior cum ilIa ex consensu proficiscatur. I Stichum. f. naturalis. T. de sol. nulla est D. naturalis obligatio ex contractur ovae in se consensum non habeat. l. i. deo. st .de pac. sed in p. oposita specie deest contrahentium consensus: ergo deest et naturalis obligatio. minor probatur, quia qui ciat non consentit. nihil n. tam contrarium est consensui, quam emori
l. si per errorem.& ibi doc. st .de iurisd.omn. ludi. sed is qui
scripsit se debere errauit, quia putabat pecuniam numeratam iri, cum non sit numerata: ergo consensisse Don dr. Huic quoq; rationi ex Bellon. hic respondeas quod errans non consentit in eo, in qu errat. secus uero jn alijs, ut deis clarat Barti in I. si per errorem, & probatur in solutione indebiti: nam ex quo errat in solution e, quod soluit repetere potest tot. tit. T. de condi. in leb. uerum quia in traditione non errat,dnium rei tradi tae transfert in accipiente: quod sine consensu trans serri non potest. l. id quod nostrum de reg. iv. sed in proposito nostro scriptor errauit in numeratione, tuta putabat pecuniam numerata iri, quae non fuit
Dumerara, non autem errauit in obligatione: quia ca uera,
ex qua debitorem se scii psit, sibi nota erat, ergo respectum obligationis non est error, sed solum respectu numerationis, & ideo datur ei non numeratae pecuniae exceptio. Printerea potes respondete quΘd error non impedit obligati nis natiuitatem, ut est tex. in terminis infra de excepi. in prin. ibi aut errore lapsus promisisti dec. Nisi resipondeas φiste dicitur ciuiliter tantum obligatus, non naturaliter: uerum cum alij qui ibi enumerantur sint ciuiliter, & naturaliter obligati,dicendum est eum quoque& ciuiliter& naturaliter obligatum esse a r. l. iam nocture U.de uuln& puri . l. quam uis. C.de impub. Tertio ubi deest consensus contrahentium .ibi deest naturalis obligatio d. l. Stichum .f. naturalis. sed hic in proposita specie deest consensus contra,
hentium: eigo deest naturalia obligatio midor probatur,
403쪽
quia quoties consensus ordinatur ad certum finem deficiente illo fine, deficit consensus. l.qui absenti. V. de ac tu. post Euerardus in loco a uirtute suis,quem uiduas, ted co- sensus in proposita specie fuit, ordinatus ad certum n nem ad recipiendam pecuniam: ergo deficiente eo, & lic deficiete numeratione deficit consensas. I lideo, quod cum lcriptura contineat simplice consensum ec se reserat ad certum finem . dicendum est, quo i adest consensus, nec fuit ordinarus ad certum finem expreste , Ω licet scit 'tor hoc bet in aio, ex quo in illud in scriptura non expressit, nihil opera tuta proposit lim enim in mente retentum nihil operatur. l. si repetendi. sc ibi Bal. C. de condit. ob cau. Quarto
adducitur tex. in cap. turba turri lina. i. q. . ubi id quod ex
chyros apso debetur, iure naturali no deberi dicitur , ted iure cinili. Huic tex. ex intentione Ias&aliorum in l. I f. de condi. indeb. respondetur, quod illi fides non est adhibe-da : cum a Gratiano fuerint compilata decreta, qui legis condendae potestatem non habebat , ut tradunt scrib. In I. I. T. si cert. peta. Praeterea cogita si posset responderi quod non negat text. quod ex chyrographo debetur naturaliter deberi, ted dicit quod is non gebet ure naturali, sed curili, quia contractus iste literarum a iure ciuili suit introductus, noua iure naturali uel gentium, ut alij contraetus. l. ex hoc iure. ubi glo.& doc. f. de iust. Sc ivr.Ouinto a iduci
xur ad probandum quod de sit consensus. l. si sub Jecie.
C. de postulando. nam ibi dicitur quod si tu, qui te debitorem scripseris; temporis spacto gelio negocio consentumpe fidem non accommodasti, non nume. pecu. exceptione uti non prohiberis, ergo ante tempus , quo expi Iat exceptio illa non accommodasti consensum. Huic text. rei pondet hic Bello.qod consensus ibi non accommodatur temporis spacio ipsi1 obligationi,quia tempore contractae obli-ζationis iam consensiit,ex quo se debere scripsit, sed accomodatur numerationi, & sic post biennium praesumitur
scrip or consentire pecuniam numeratam non IrI , Maahoc dicendum mouetur primo quia doc . communiter v
I 'at,l ante biennium nata sit ciuilis obligati t uideri'
404쪽
nius in sequen. q. sed nulla potest esse obligatio ex contractu line consenisu. l. .g.adeo .st. de pastergo dicendum est et, adsit consensus respectu obligationis: Verum huic responsioni pote it replicari negando a tite biennium natam esse ei ualem obligationem, ut infra de Iit.obli. in prin. secundo ex
b. sin at Ibi tempote extendente &c. auth. de temp. non sol ut ec. super dot . Verum ille rex. nihil facit, quia licet e
xendat ei sectus suos tempus: ut pret sumatur numerata pecunia, uel adhibitus a uiro consensus, ne numeretur: Lota medicit text. quod ante adsit consensus respectu obligationis
nec dicas quod haec est natuia temporis, quia dico quod O'peratur inductione consensus circa negotium cotractu ueexpleste dieitur ind.l. si sub specie: ergo ante tempus illud negotium erat sine consensu, & sic sine obligationear d 3. deo. Tertio, quia tempus non est modus inducende obhiatiosis. I. obligationum seie.3. placet. Ue. e oblig & tamenti diceremus quod ante non esset consensus respectu obligaticius,in auctret obligatione: sed& huic potest ri deti' uod te pus non inducit in pioposito obligationem aed se 'cit praesumi consensum, praesumpto postea cola sentit ex eo xcpote inducitur obligatio. Altera est op i. quod immo naturalis chlagotio nata sit:& hanc tenuertit Pet. a Bella p. Gul. de Cian.& Bal in l. cu quis. C. detur.& fac. igni . & nouissi me sequitur eam hic Bello. Primo adducitur text. in s. ideiuris in ba de excepti. nam idem iuris vult text. esse in eo , qui spe fututae numerationis promisit, φ est in eo, qui dolo, uel metu inductus fuit ad promi itendu: sed his natura liter&Omliter obligatur, ut si equetiori calculo ecesudueeoci. S pia sertim A re. in f de exce in prin. col. N.in glo. in Der.em cox: ergo dicitur naturaliter:& ciuiliter obligatus reua is ui spe futurae numerationis promisit. Huic tex. rii cli t Tot en . hic, φ in contiactu dolo, uel metu initio non insit natu talis obligatio. I. i. f.& ideo. T. de excepcdol. Vetucum do .communiter teneant contraiiu in l. i. Edecond. ariae b. indaganda est alia solutio, nam text. in d.3 ideo intelligunt respcctu exactionis , non obligationis. Secundorsi tui respondetur ex Intentione F uig. quem Soci.&Iaso.
405쪽
iuris utraque nata est obligatio.quia stipulatio. suit inter- post ta. ut text. innuit inquiens promittentem ex stipalatione teneri:nos autem non loquimur quando fuit interposina stipulatio. sed quando literis vitum contractus celebratus eu,quo casa ante biennium non est: nata obligatio ing. de liter.oblig. in prin. Et si tu dixeris cum Alex.in d. l. r. Sctnm Atet. in d.*. idem iur s. quod eadem uidetur esse ro , προ ii teris celebratur uerbis. Respondeo dupliciter primo ex intentione Soci. quod immo est maxima differentia de diuersa ratio, na licet stipulatio adhibita non obliget que ad maiorem summam:obligat tamen efficatius ut est text.& ibi Castrens not. in l. miles. 3. decem. T. de re iudica. stipulationis enim contractus firmior, &essicacior est aliis, ut . tradunt omnes in rub. F. de uer. oblig. quare nisi lutereeΩsisset stipulatio non contraheretur tam effici x obligatio: scdo potes tu respondere quod sit maxima disterentia, non quando interponit stipulatio, contractus ille statim suam sor mam,& omnia ea, quae ad subst natiam requiruntur , habet: ideo non mirum si ex eo stipulationis contract i statimoritur obligatio, sed quando contractus celebratur lit tis non habet statim sua sarmam: cum ante biennium non appiobetur a i ure ciuili ut in L. de lit obl.in pri n. dc excursa bienni inducatur eonsensus ad eum substinendam. l. si sub specie. C.de postulati Secundo,quia actio regulariter ex eiuili,& naturali obligatione simul iuncta oritur. ut uult hic ςl. Sc doc. communirer admi trunt. &nos supra in rub. dirimus: sed in literarum contractu ante biennium nata est actio :ergo nata est etiam ciuili.& naturalis obligatio: quia ubi est exceptio ibi est actio: na exerptio actionis est exclusio,i. r.ff. de excep. sed ante biennium datur debitori excep. ut infra delit.obl.dc C.de non num .pec per i at. tit .ergo adest etiam actio. Huic lationi respondet fite Por. quod quatenus dicitur exceptione non numeratae tecuniae ante biεnium dari illi,qui spe futurae numerationis se debitore es.se seripsit, intelliguntur de exceptione intentionis & facti:. suae nullum ius praesupponit in Uente,iuxta j.oc not. per
406쪽
doe. ibi in I.qui se debere Ede conditio.eau .dat. Et si tu dixeiis cum Ceter. hie quod haeeselutio est fallissima cum
praelia pron*t nullam natam esse obligatione, quod est e era eundem Port. respolideo, pori noluit hoc, sed q, non est nata ea obligatio,quae producit actioi: em:& ideo agit ipse,absque actione, praeterea quod nata non sit actio probatur expresse infra de lit.obl. in prio.& se opus est illam exceptionem intentionis & facti esse necessario, & ideo recte sentit Por in hae solutione. seeundo respondet Tollen. hic post Bar.& Scribentes in l. i. g.de cond indeb. quod actio tante biennium nascatur in hoeliteiarum contractu non ex utraque obligatic', sed ex ei vili sola, nec hoe est absurducti absque nulla obligatione possit actio dari quandoque ut est dativa actio quae a lege datur nulla praee dente obligatione. t.t per Bar. in l. I. E. de cond. inde b. in I. iuri eutium M. idco n. de pac.& oeclarat hie A ret. col I. verti haec solutio facile euitari potest, cum enim regulare sicut actio ex utraque oblisatione oriatur, deberent isti, qui dicunt hoe casu ea ciuili sola obligatione actionem oriri illud probare,cum qui pro se regulam habet, intentionem suam sundatam habere dicitur Dec. in l. i. fl. de reg. iur. Et si tu dixeiis ira communiter tenetur a doc. Respondeo. quod nodebemus stare communi opinioni, ex quo de ea nunc est eo-t: ouersia. Nec ob. quod de dati ua actione dicitur, tu quia speciale est illud ea aetione, & specialia non sunt multiplicanda, & in consequentiam trahenda. l. ius singulare .st.delegi. tum etiam quia negari posset istas actiones quas doe. dativas appellant. obligationes no p supponere ut dicebat Ful. que refert Dec.in L certi coditio. in prin. col. .is.si cer. pet.Zasin fide a c. 3. i. Tertio adduci tui a Bal. in i .csi quis C. detur.& sac. ignor. quia ita se habet literarum contra. eius, ut se habet stipulatio spe futurae numerationis concerta, non minus enim quod scriptura, quam quod uocibus
lingua figuratis fgnificatur, obligamur .l. non figura. st.eo. sed stipulatio spe futurae numerationis facta parit ante bion tu & civile & naturale obligatione, licet obstet exceptioi- 4 circa.st. le excep.des. ergo litaratu quoque con tractus
407쪽
ante biennium N ciuilemia naturalem obligationε Rebet
prodiicere. Huic sundam enis potes dupliciter in iere, primo iis gando maiorem . non cnim est uerum ita se habereliteiarum contractu, ut siet, et stipulatio spe suturae numerationis facta cum essita eius obliget stipulatio, tua alius contractus . miles .f. decem. ubi Cast. Je larat sEde iud. facit infra de ver .Obl. in prin. Nec ob .d l. no figura quia non debet
ille tex. intelligi ut docto. communiter postglo. ibi intelligunt, quod non minus obliget scriptura quam uocibus lin gua figuratis. sed uule dicere quod script uia obligamur quatenus placuir. i. inquant si placuit. uel receptum est non minus ualere quod scriptura. quam quod uocibus signifieatur Se ita debet exponi illa dictio quatenus, non pro quia, ut doct.post glo .faciunt,& il a illum text. interpretatur Alciatus, L. Pont . noster in l. i in prin. col. s. nu. x. q. de uerb.
ob l. secundo potest responderi, quod ita se habet literarum
contractus ut stipulatio, verum est quoties literarum contractus fuit a iure ciuili approbatus: sed ante biennium noest a tute ei uili approbatus ins de litio bl. in prin. ergo Sc . Quarto quoties contractus, habet serina a iure requisitam Iie et non sequatur plena adimpletio contractus, utraq; tame obligati na scituri licet postea obstet exceptio. l. Iulianus. M o fierii. Tdeac.empl. sed hic literarum cotractus habet debitam formam a iure ciuili requis ta : ergo licet non sit sequuta numeratio,& sic persectio, utraque tamen obli- ratio oriri debet. Huic rationi respondet primo Balto. in .l. i. de condi. inde b. quem sequuntur doc. communiter, Pex eo in contractu emptionis de similibus oritur utraque obligatio, licet traditio non fuerit subsequuta ἐν quia tradistio non est causa immediata de proxima obligationis, sed est 'spes futurae obligationis reciproce: ideo D. promitto tibi pretium Muta promittis tu mihi re. R ideo obi gor tibi: qatu obligaris mihi sed in proposita quaestio. nostra numerario est ea usa pr mira, & immediata obligationis r ideo. n. obligo me tibi restituturum: ut tu numeres uel mutues: caigi r in contractu emp.& uendi. traditio sit causa remo. a: in hoc at proxima, non mirum si in illo nota impedit orς tum
408쪽
tum obligationis, in hac aut impediat, cum potentior sit rcausa proximo quam remota, l. si mulier. ffretu amo. Bal. in i .ex placito. nu. I. C. de rerum permu. Balbus in repe. l. Cel sus .col. i 3. post me .sside usuca. Haec solutio licet subtilis sit & coiter approbe turiposset tamen in dubium i euocari, quia qui precium promisit principaliter non costrahit, ut obligatum uenditorem habeat: sed ut rem uend tananciscetur: quemadmodum facit et is qui se debitorem selibit spe futurae numerationis. Quare secundo responde ehie Tolleu. omissa altera solutione, quam ipse ponit: quae nimium restringit. d. f. offerri.& si recte considerabitur, noest ueraὶqd emptio, & si inites contractus perficiuntur con sen i traditio uero nihil opera ur circa obligatione, ut intsca de obli. quae ex consen. post prin ..Ideo non mirum si ad eam inducendam non requiratur.Verum haec quoq; solutio non est bona:quia hic quoque contractus perficitur literis, sicut Ille consensili, nec numeratione exigit ad sui persectionem. s.fi. inseo. infidelit. obl. Quare uos responde iis negando minorem,s, siquidem ille contractus non habeat debita forma: quia ut sit obligatorius istae contractus, ius non solum exigit litera, siue scripturam, sed et cursum biennii, ut in f delit. obi. circa med .sed nos loquimur, quado biennium adhuc non effluxit, ergo contractus iste adhuc no habet formam suam, & ita retorquetur haec ratio. Quinto pro hae opinio. adduci tui, qnia quae in tex. nostro definitur obhgatio ciuili εο naturalis simul iuncta essta dr ut uult liac gl.& dcc. communiter, ut supra diximus sed huius obligationis. species eli ea, quae literis contrahitur ut, in*.si. inseo .ergo in literarum contractu nata est utraque obligatio, cum genus in qualibet specie insitat . quid earum f. inter emptum T de leg. 3.Linter agnatos. E. unde legiti. I a. f. conuentionis .ff.de pac. Huic rationi respondeas,quod obligatio literis contracta est species obligationis hic definite, est uerum. sed ex quo literis tunc dicitur contra obi: gatio cum post factam scripturam biennium efflux rit,cl. tit. infra de lit. obli . utiquo posse elapsum bietinium inhoc contract u utraque obligatio simul iuncta esse dri
409쪽
Et s tu dixeris quemadmodum in ceteris speeiebus emismeratis in s. e. in d.3.fin .utiaque obligatio statim oritur .ita
et debet esse in hac aret. l.iam hae iure. E de uulg. dc pup .l. quamuis C. de impubatndeo . istud procederet, quando
Imperator simpliciter ellet loq ratus . nee unam quamque speciem prosequutus fuisset tune in dubio par ellet racienda determinatio iuxta. d. l. iam hoe iure. sed cu Imperat orunam quamque speciem ibi enumeratam prolequatur: μin proseeutione illius obligationis dieat illa oriri post bienium, ut in d. ti, de lit. obl. utique non debemin ab expiet-sa Imperatoris declaratione reoedere. Sexto ad lucitur,aa ubi adest consensus ibi etiam naturalis adest obligatio. l. x an prin. ff.de pae.l. I.in prin. Tde consti . pee. Doc. in in .s . de comi. inde b. sed in hoc contractu ante biennium alest consensus: eum se scribat debitorem simplieiter: ergo adest etiam naturalis obligatio. Huic rationi potest relponderi, quod licet iste scribento uideatur eonsen si sie: tamen iste consensus fuit ordinatus ad istum finem, ut peeunia numeraretur, cum spe futurae numerationis scripserat, led consensus ad certum sinem ordinatus illo fine eeilante celsat.l. qui absenti .in pri n. F.de acq. possi ergo desie iente numeratione deficit consensus iste.&ex his constat, quod in hac quoque quaest. potest utraque opin. defendi. Succedie λ 'modo tertia D ultima. q. nsiquid illa ciuilis sit&doc. rere omnes excepto Iac.& aliis: qui nullam oriri dicebant: hae ciuilem obligationem ortam esse asserunt, ad idque tenedum ex duobus si recte animaduerti j mouentur. primo, quia ei uilis obligatio dicitur nasci exeontractu obseruata Drma a iure ciuili tradita,Por.3e Tollem hie. sed serma a iure ciuili tradita obseruata fuit in hoc eontractu. cum litera: intercesseri n i, quae pro sernia contractus a iure ciuiuexi untur.*.fi .mst. eo. ergo ex eo ciuilis obligatio oriri dicitur. Verum huic rationi facile potest responderi ex nisquae supra diximus. quia non solae literat pro forma,& tubis
stantia huius obligationis inducuntur sed lapsus quoque
biennii, ut in fide lite obi. circa med cum igitur biennium adhuc non eifluxerit, non est satisfactum formae iuris cla . uilis.
410쪽
uilis . Seeundo& vltimo addueitur. 3.idem iuris. infra da --ep.iunct L pr cedenti, verum 8c illi respondetur ex i' lis, i supra dicta sunt,quaa loquitur in stipulatione in qua
ctenus Opimones recensuerimus nostram modo exponam
& ego tu idem in proposita quaest. veram reor Iae.de Ra u . opinionem,quod nulla ante biennium nata sit in eo cotrasti literarum obligatio ex duobus: primo per rex infra de
nte. Obi cum expressὸ dicat quod i die dimati nar
test idest exceptio non numeratae pecuniae opponi, scriptara quis obligetur:& in ea condictio nascatur. Nec dicantisti, quod loquatur respectu ea actionis,quia immo tex.lo riuuiar respectu natiuitatis obligationis. cum velit tune nasci conditionem. Non dicant etiam, quod ante biennium ἡ- iς- R ψhils x V. pr pter exceptionem non numerato pecuniae, luam habet nixta.I. vel obligatum . . obligatus. Hde lib. cau.qiria respondeo,quod d. f. obligatus procedit in
nem ordinari ideficiente fine deficit. l. qiu absenti in prin.
ici ur,quod temporis spacio accomm
2 habet. ita ego sentio'. Verum retenta eorut uni, S iecepta opinione, quod obligatio orta sit ante biennium dico Aecuissenten reqtentiori calculo receptam nullo modo pove subsistere , hae concludentis ni