장음표시 사용
431쪽
tur introducta seruitutes ibi, quam contractus,&sic obliga tiones. Praeterea esto,quod ante fuerit c bligatim quam se tuitus, dico tamen quod haec iurisgentium constitutio potastea emanans tollit statum serni, adeo ut non possit ampli' institui obligatio. cum qualitas non possit esse sine subiecto. l. eius qui in prouincia. ffsi cer .pet. uide Pau. de Ca . inrepe. l. ex hoc in re col.11.s f. de iust.& iur. Quarta igitur de ultima & haec uela est solutio ' q, suorum status iuregentium nullus non erat:& in hoc supine errauerint doct. Se ideo non mirum si iuregentium obligentur serui. Quod autem iuregentium inruorum natus nullus non sit:temius. in i .ex hoc iure. Ede iust.& iur. tenet et hic Fab.& Foit. in
I: manumissiones. H.de iust.& tu. col. penu. Piobatur pr moex in numeris aut horitatibus ueteris testamenti: quas congessit Ogη .in Rub. de orig iur. num c. . in qH:bus probatur. quod illo tute serui poterant in iudicio esse , dominus ab intestato succedebant, & alia explicabaut, quae Osten. dunt eorum statum nullum non fuisse. . secundo probatur aut horitate philosophi in 3. politieorum ubi dicit seruos, si paulo erant opulentiores, ad numera ciuilia administranda eligi.as Tertior& vltrario piobatur hoc ex. l. quod attinet. T. de reg. iur. ubI expresse dr,quod iure naturali serui pio nullis non habentur: sed ius gentium naturale solet appellari. D sngulorum supra de rerum diuis ergo iure gentium serui Pro nullis non habentur. Nec obstat si cum glo. & doct. ibi dixeris,quod ille textus debet intelligi in iure naturali prime uo non iuregentium: ut apparet ex eo, quod ait oes homines eo iure aequales, esse,& tamen iure gentium in spe non dicuntur aequales, cu quidam liberi sint, quida serui, ει
da lihertini supra de Ibertin. iii fi .pi in . quia respondeo, γxqualitas non iesertur ad hoc: sed ad ea, quς sunt iuris, uecirca acquisibilia,& alia eiusmodi, ut si quidem quem a modum liber homo iuregentium acquirit,ita etiam seru', ut probatur ex illis veteris testamenti aut horitatibus adductis per Cag. in rub. de orig. iur. nume. . Et hinc est, P in
omnibus ijs,quae iurissciritu sunt,aequaliter liber homo. seruus S
432쪽
sermus iudicantur, ut in possiellione naturali , .in obligati ne etiam naturali, ut videmus.& in alijs. vult igitur dicere textus in d. l. quod attinet: quod, quod attinet at ius civile serui pio nullis habentur. quia letuitus eo iure morti inquiperatur. l. seruit litem, st. de reg. iur. sed quod attinet alius naturale idest iuri igentium. i. singulorum stupra de reta diuis . non est ita, quia eo iure omnes homines aequales sunt id est 'omnes tam liberi. quam seriti, sunt aequaliter lio ni- :ne . Et si e seruus ita eo iure est homo, ut liber, non autem habetur pro mortuo eo iure, & hoc sibi vult ille textus, quem forte hactenus non intellexistis. GL o. in ver. luris uinculum, c. licet breuis sit, in tres tamen partes diuiditur: in prima timore unius oppost xionis textum exponit, in secundi ex illa expositione in , fert. in t crtia & vltima ad expositionem redeundo illa declarat. secunda ibi Sc sic tertia ibi. ut enim.&c... Oppositio haec esse poterat: dicitur hie quod obligatio est iuris uinculum,&c. Contra quia obligario descendit ex , contractii, vel quasi ex delicto, vel quasi . . sequens insta eis. l.obligamur. st. eo. sed ista omnia sunt facti. l. consilio in fi. .
si de curat.furios. l. nec seruus&ibi glo. in veri factum. ff.
de pecul .ergo obligatio est potius vinculum facti, quae iu-xis: gl. huius contrari j ii in ore interpretatur textum n strum: ut dum ait iuris vinculum, licamus, i. ius vinciens,
quasi dicat, obligatio non est vinculum iuris, sed ius viii. 27 ciens homines. t Haec solutio licet a doct. videa ut communiti rapprobari,& eam isti in circulis sequuti sint, mihi tamen nullo modo place Primo quia videtur tex. te struere si enim ita esset utiq; sciuisset et imperator d cereobli. gationem ius uinciens esse, sed cum hoc non dieat, uerisi- mile est,m id non sentiat a r. l. Labeo .ss. de s ippei l. leg. Se- cundo. quia obligatio non est,quaeliget de vinciat: sed est
contractus. ut ex verbis eiusdem Accur s. constat dum ait,
ut boues funibus uisu aliter ligatur, ita etiam homines verbis ligari intellecti taliter. Tertio Sc ultimo moveor ex. . I. infra quibus mod. tollit. ob l. ubi obligationes dicuntur Glui: sed haec solutio non conuenit iuri uincenti: sed unica Io.
433쪽
1o quia uincula soluuntur: ergo obligatio no est ius uinciens. ut glo. uultl sed potius uinculum. Faber ergo hic post
Iac.dc Pet. dicebat,i obligatio no est uinculu, non est etiani ius uinciens: sed est ius emanans, & descendes ex uinculo .: sunt. n. consideranda quatuor intex se connexa: quq non sunt eadem, uerba, eoru sensus,obligatio, & acti O. ex uet-bis Hicitur sensus. quo uincii nur & ligamur:ex sensu oblig. l. non figura. E eo. ex obligatione actio. infra de uerb. obl. in prin. M sic haec obligatio ii on est uinculum, sed essectus uinculi: Haec quoque mihi expositio non placet: quia est de directo contra textum nostrum. Dcundo pertexu si fideiussor. T de cond. inde b. Et ideo ego di o, in obligatio proprie est uinculum .d. l. si sidei ustor. E. de condi. iudeb. &dico, quod est uinculum iuris intellectuale, non materialς:ea enim quae iuris sunt, tu tutellectu colistere dicunt 3 . i. si pra de rebus coporat. de dictio ista iuris in hac definitionestat in transitive: sicuti dr ius haereditatis , ius utendi & fruedi in F. fin. supra de leb. corpor. dc lycorp. i. tua: ius est: us is fructus , qui ius est: sic iuris uinculum: hoc est uinculum. , quod est ius:& hoc posuit ad exclusonem uinculorum materialium: ut supra diximus in textu alibus declarando desinitionem : & ita debent haec uerba i nterpretari:& ex his obiectio supra facta tollitur.
GLos. in uer. necessitate j in quatuor partes diuidituris
in prima ponit dictum ad confirmatione istius uer bi necessitate: in siecunda ex eo infert: in tertia limitat sua illationem: in quarta & ultima declarat per modum rati nis uel bal imitationis: sc cunda ibi,&ita tertia ibi, quod verum est, quarta de ultima ibi sunt eni in &e.
In ead glol. in pi in c. ibi tunc uere debitor, &c.Elicitur α8o hoc glose mulatet quod is proprie est debitor: a quo inuito potest pecunia exigi: ut ea presse probatur in l. debitotat. de uerb. sign. Hiiic infertur primo . quod is. qui habet
aduei sus creditorem perpetuam cxceptionem,debitor proprie non dicitur: cum ab eo inuito pecunia extorqueri Doroilit alga. credator. si de uerb tign. Secundo infertur, v cum ab eo: qui naturaliter debet:pccSyra exigi non possit inuito:
434쪽
inuito: in m ea quae supra diximus. is proprie debitor non dicitur, sed abusive. l. fideiussor. q. fideinssor accipi. F. te side iussor. Tertio insertur, quod is, qui ad diem debet, ante diei aduentum proprie debitor non dicitur, cum ab eo inuito ante diem pecunia exigi non possit. l. certi condit. in princ. s. si cer. pet. . omnis iusta de uerb. oblig.licet. n. debitum sit ante diem, quia nata est obligatio d. f. omnis: quiatis ante diem illam agi non potest l. l. certi in prin.&d. omnis immo fi ageretur res amittebatur olim licet hodie Doam mittitur, sed alia petna imponitur. f. temporales, cum sequenti insta de excep. is proprie debitor dici non potest Barri.&alii communiter in l. i.fi cer. pet. Quarto infertur. quod debitor quoque conditionalis ante conditionis. aduetu non est proprie debitor. g. ex conditionali insa de uerb. oblig.cum. n. ab eo inuito ante conditionis aduentum pe-' cum a exigi no possit. l. cedere diem. T. de uerb. sign. l. siquis sub conditione. U. si quis omissa caus. test. utique ante coditionis aduentum debito dici proprie non pol ut post Barta tradunt alii in l. i. Is si cert. pet. Nec obstat tex:in l. is cui .E. deae t.&obi. quia ille textus necessario debet intelligi respectu transmissionis, si quidem,quod licet decesserit credator conditionalis transmittit tame creditum ad suos har Iedes. 3. cum quis sub aliqua, infra de inni. stipv. uult igitur textus. quod is, cui legatum est sub conditione, pendente .conditione non si creditor: sed tunc cum conditio extiterit, nec singitur pendente conditione, quia iis legatis conditionis rcgulariter non retro trahuntur. l.i . . serui. m. ad sylla de hinc est, quod legatum istud, non transmittitur. l. Unica. g. nouissime. C. de eadu. toll. quamuis ea, qui stipulatus est sub conditione, placet pendente conditione creditorem esse, hoc est quamuis, si extiterit conditio stipulationis . eius haeres creditor efficiatur. d.*. ex conditionali. 29 Hincidemum insertur, quod si testator mandat solui debita sita ab aliquo ex haeredibus,ca tantum debita comprehendentur. quae possunt exigi non alia , ut debita natura-
. lia,&quae per exceptionem sunt in exigibilia .l si is eui .f. sauius, ubi id not. Bar.is de solui. Bar. in Megari.T. deli .lo, quamuis
435쪽
ut dis c r t . rivm tenet B i ld. in l. & si inutiliter. C. defici cor . quoci tamen est declaiauidum , ut etiam hic Por. sen lo tonato alin debita exigibilia habet et, si ueroini v ex sibilo de bitum h be .it, tunc in exigibilia soluet ut arg. t fundu qui locatus fi defund. instruc. & facit tex. ubi id iroi. Z i d Com i A Soc. quem uideas in . l. quibus die-
bt b. . donaria us. f. dc ndit & dem. declara etiam alio mo do tit per Bald. N. ibi pei Port. hic nu res ro. Debitor ergo is proprie dicitur, a quo in uiro ν test pecunia exigi. d. l. debitor .st. de uerbor .sg. Hoc notanda elt propter .ll. naunicipale tiram si in ei, debitoria fiat metio utiq; ij tan in in co- plebeia dentur a quibus immisi potest pecunia exigi & non
alii, cu in statutis,c lcgb. his municipalibus uel borti proprietas exigatur. l. 3 . haec acrba. si . de neg.gest. cu similibit: tia sunt doct. in s. i. H. si cer. pet. Sed j hic 'caerit 0r nn in hoc statuto faciente mentione 'dc bitoris, uel ci editoris, comprehendatur debitor, uel credit irria diem, cel ub condit it,ne Zomissa dispiditatione trei casus sunt consi erandi. Primus est, qua do statutum respicit tempus cxactionis. de tunc dicas sub hoc statuto cultionales, uel in diem debitorcs non contineri. Ex empilian stat lito cauetur iit ad inllatia creditoris possit debitor in cap eei zm it uda. u ti 1 u e non poterit in carcerari debitor in dissi; uel siti, conditione ante aduentum diei, uel coditionis, minis ante id tempus ia6 rosiit executio fieri regulariter in istos Ut 1 v. diximus & ita tiadit Soe. in l. i. nu xlij.& nu. iij. T. qcer. Pet Iecundus casus est quando statutuno aes scit exactionem .sed contractum: ut puta quod creditorcs , .uel debitores debeant contracturn insinuare, uel ex cotractia ga-
bellam se luere. Sc itinc ta debitor in diem: qua debitor sub
conditione sub hoc statuto comprehendetur:cum nullsi stius in exactione: sed solum in actu contrahendi : ciuem isti explicat sit Sa lyc. Soc.& alii in d. l. i.& pia sertim Soc. nn .li. Tertius & ult .casus est: qua do in materia sumus indisserepti, quae nec principaliter exactionem e principaliter contra iam respici ci :& tunc no est recede dum a proprietate uerboru in dubio arg. l. no ali ter.ffidele s. ut post non tillo
436쪽
eoncludit idem Soc. in d. li. nu. io. Exemplum sunt sta tutarer totam fere I taliam,quod quicunque voluerit te cure realiquam emere , debeat illa beneficio proclamatis emere.& si tunc creditor piaesto nou suerit intra duos menses, excludatura i ure suo respectu illius rei: utique hoc casu isti non comprehendentur. Alex. in cons. io . uisis ii 1.da quo tamen uide Cur.Iun. l. i. nu. 76. cum teq. F. si cer. pet. I In ea d,glo. ibi. item secundum hoc em&c. t Elicitur ex hac secunda dc tertia parte, quod obligatio cui potest opponi exceptio, per quam tollatur alterum uinculti . hic ab imperatore non definitur. Ita uult hi Aecur. Verum hoc eius dictum duplici indiget inspectione. Prima nunquid definiatur hic obligatio, eui obliat exceptior Altera uero est, nunquid uera sit ea, quam inter exceptione constituit Accur. dimerentia. Circa primam inspectionem ut omnia comprenhendamus tres liliat considerandi casus. Primus est, quando obstat exceptio: quae orta est ex facto. per quod sublata est communis onligatio uel actio ut puta ex lolutioile. & tunc concludendum est, quod haec obliga i io hic non definiatur: ut Fab.& Bello. hic dicunt,& ratio est, quia obligatio illa ex solutione sublata est infra qcib. mod. rol. Ob .m piau. x exceptio, quae competit non excludit obligationem, uel actionem aliquam, sed solam agentis intenti nem iuxta l. x Ede ex ep. cutidus casus est, 'nobligationi obstat exceptio temporalis, uel dilatoria :&tunc licet doct. ex prelle non dicant, ex mente tamen eorum concludas hanc obligationem hic d finiri: quia certum est, quod ex ea necessitate cogimur solvete , licet solutio aliquantu lum differatur iuxta. . temporales infra de excep. Tertius Sc ultimus casus est: quanao oblisationi obstat exceptio pemptoris pacti: Pone. doli, rei luci catae,& simbrium caular uiri. Sc in hoc casu duae sunt principales opiniones:prima Hii glos. costrae hic, quod haec obligatio hic non definiaturn cum hae glo. opinione uidentur doct. transite Mihil super ea dicentes. Mouetur glol. lice t uca ii ita expli liquia cui ncn conuenit definitio, nec desinitum cuniae-nit.l a.S.dolum .s .de GioAcd definitio obligationis hic ab imper
437쪽
Imperatore posita huic non conuenit obligationi: ergod finitum quoq; hic conuenire non potest. Minor probatur quia obligatio est mi inquit textus in Iuris uix culta, quo necessitate asti ingimur alic nius,&c. sed ex Obligatione , cui potest opponi exceptio non ait ringi rur Quia necessitate ad
seluendum. l.ιiihil intei est & l. non uidetur coepisse. st. de regu l. ivr.eigo definitio ista huic obligationi no conuenit. Huic rationi possumus ipspondere, quod obligatio cui ista potest opponi exceptio, in substatia efficax est, & necessitatem si, uel di habes , & licet postea haec necessitas soluendi impediatur exceptione, hoc tam θ est accidens , quod non debet esIe. in consideratione respectu definitionis: sed sola debet inspici rei sit bstantia. Bat. A te .& alii in Li. st. de testis
N piobabo mox fundando costrariam opinionem Secundo aciducit r. l. aclobigatus. f. obligatum .st.de liber. causi
tibi expresse dicitur, quod is,qui exceptione se tueri pol, obliga tus non dicitur: si igitur non est obligatus:ergo quoties alicui obligationi obstat exceptio , illa proprie obliga tio non est: S sic sub diffinitione non coprehenditur arg. l. Do aliter.Li. .de leg. 3. Huic textui potest respcderi quod procedat in casti suo. Tertio potest adduci etiam textus in l. nihil interest .sf. de reg. iur. Na inquit textus. Nihil interest ipso iure , quod quis actionem non habeat, uel habet, sed per exceptionem infiimetur: sed obligatio, quae ipso iure ex pacto aliquo sublata est , hic non definitur, ut supra post Fab.& Beli. in primo casu diximus cergo haec quoque obligatio hic definiri non debet. Huic & similibus legibus:
quaae possent ad hoc adduci. respondeatis quod loquutur opposita exceptione. quia ex ea postea perimitur obligatio. Lquccuque. ff. de compensat. L perpetue infra de exception. λt nos loquimur ante oppostam exceptionem, quo rempore adii Dc non est perempta obligatio. Altera est opinio Iuperiori contraria, o immo& haec obligatio quae exceptione tolli potcst, hic definiatur. Et hanc opinionem te. 2 net hic Fab.& Beli. uera est, ni fallor. t Probatur primo quia res dcbet di finiri pro ut est substantia, non secundum ualle talem accidentium bar.&alu in Li.ff. de aequir. pGT.
438쪽
in I .i. T. detest. probatur ex definitione matrimonii tui hotitui. de diuort. Matrinnoni tr. n. est ut definit Iustinian. linaris & sce mi nar co ni u gar i in niuidua uitae continens consuetudinem supra de pati potest in prin. Et tamen cui dubium cst, i , ex accidenti aliquo I ge permittete tali tur qua-doque consuetudo ista: tot. tit.f1. de diuodit. Jc sic uides laod indefinitione non est in consideratione accidens. sed Columodo rei substantia: sed obligatio', cui potest apponi exemptio, in substantia efficax est infra de excep in prua.& si exceptio opposita non fuerit, ne hessitatem habet soluendi gi.& ibi Bar. col. ante penult. in l. si unus.*. pactus ne peteret. B. de paci. cum concor. per Dec. in l. non uidetur. . de reg iur.ergo obligHioni isti, licet ex accidenti exceptionis tollatur necessitas, in substatia conuenit definitio lita. Et hae eest urgens, A realis achio, ex qua rearouetur fundamentum Accur s. supra primo loco factum. Scclo probatur. . i. in β. p
terea. F.atque si debitor & 3. ite si in iuditio infra de excepi ubi dicitur, quod ea obligatio . cui pol opponi pereptoria
exceptio doli, pacti rei i udicatae efficax est, de actionem pa-ἡir, qua debitorem dare aut facere oporter. Cum igitur sit efficax obligatio ista, & obligatu dare, aut facere 'oposteat, recte dici poterit obligatione ista esse uinculum iuris, quo ite cessitate astringimur &c. Et ex his postea iuribus rei pode tui. i. vel obligatus f. obliga tu. de lib. caiis. quod loquatur respectu exactionis & effectus, S: non substantia: de qua
Ioquimur. Et ex his ergo cum hac opinione traicundu pu-
tb. Circa secunda inspectionem nunquid uera sit disseretia quam inter istas exceptiones ponit, siue constituit Accut L. dicendu est,ea bonam non esse: ut patet ex dictis in prima inspectione, ubi diximus, quod obligatio, cui potest opponi exceptio pacti. uel rei iudicatae e icax est, & actione parit: qua oportet debitorem date. aut facere. 3. praeterea : &Litem si in iuditio infra de excep.& sie definitive hic: sed his
exceptionibus tollitur alter uni uinculum naturale secundum communes tradititiones: ut supra diximus inglo. i. sceradunt doch. in l. si unus .f. paetus ne peteret. S. de paci. exceptione aut crei iudicatae uinculum ciuile Bar.α alii iii Esd
439쪽
i anus Ede condit indeb.& dicemus infra in eadem glo. ergo ippami, quod hic non ibium obligatio,cui obstat excespitio ua nullum desiuit esse uinculum, definitur: sed ea ei. cui obstat ceptio,qua alterum uinculum tollitur. Et ita cst transeundum. In eadem glo. ibi. Quae inter omnes fieri potest etiam inister se tuos &c. Elicitur lainc quia naturalis obligatio seruis quo aue conuenit. Nam seruus h natura litor obligatura . nam isti: ter arde condit. iiiiab. & lios naturaliter obligatos
itur. l. si id q, eo. ti. de condi t. in leb.& diximus supra in finei. glos. Sed contra hoc opponitur, quod immo sertius naturaliter obligari non possit. Nam naturalis obligatio soluti repetitione impedit t. fideiussor. f. fideiu mor. R. det si deius 3 dicem iis statimi sed si dias pro seruo suo, qui pro alio
fideiussit soluerit, repetere pol solutam pecuniam .l. seruu Sinscio cum . l. seq. E. de fideius. ergo seruus naturalixer non obligatur:quia si naturaliter obligatus esset,dns pro eo sol uens non repeteret pecuniam solutam. Huic obiectioni indetur ex intentione stribentium . quod speciale est in contractii fideiussionis, ut ne naturaliter quidem ex eo seruu Sobligetur, ut ait gi.& Bar. in d. I seruus inscio. glo & ibi etia Bar. in l. in personam.*.qui pecuniam. T. de pact. Ratio spe ςiali tatis est secundum Bar. in praedictis locis, quia eum lex Iesistit actui, ex eo ueque naturalis, neque ciuilis obligati oratur. l. si non seriem in prin.& ibi doct.ff. de cond. indeb-δc fidei utar quoq; non obligatur. l. eu lex. ff. de fideiussor. sed in proposito nostro lex resistit huic actui, quia phibet fideiussionis nomine seruum obligari. l. sed si serui: quae immediate sequitur d.l. seruus in scio.T de fidei us ergo ex hoc fidei iustionis actu nulla orit ut obligatio. Hare ratiot ut etia , hic Bel .animaduertiti non excludat difficultatem radhue enim quaeri posset quare lex resistat,& ideo Beli. alia assertrationem .suis fideiussio introducta est, ut diligentius creditori sit cantur ut infra de fideius in prin. sed per has serm
ut fideiussionem non esset magis consultum, & cauthi creditori: cum naturaliter tantum obligetur, & non ciuiliter.
440쪽
obligatione exactio non datur: ut hic inquit glo.& supra giximus. ergo non mirum si fideiussionis nomine seruus obligari non potest, quia obligatio ista esset frustratoria. Haec voque ratio mihi non placet, cum quia haec non esset seuratoria I ut iste ait in obligatio , cum plures haec obligatio habeat essectus, de quibus nunc dicemus, tum etiam quia magis e autum est creditori duos habere obligatos, alterum uiliter,& naturaliter, alterum uero naturali rer tantum , quam unum tantum ciuiliter,& naturaliter obligatum, cuex hoe no desinat esset obligatus prior, ut neminem latet. Quare Dec. in d. l. in personam .est in noua opinione, quod seruus fidei ubendo naturaliter obligari potest, quia consentit d.l. naturaliter. Nec obstet .d l. se tuus in seio eu . l. sequenti, quia .l. illa loquitur respectu domini ut de peculio n5 teneatur. non respectu serui, ut non obligetur, & ita ait Dec.
in praedicto loco, Mihi tamen haec sua opinio non placet. quia immo d. l.sed si serui. expresse loquitur respectu serui, eum dicat seruum fideiussionis nomine obligari non possedi si e seruum ae spicit. stringitur quia negativa posita ante uerbum potest denegat omnem potentiam glo.in e i. de te- Rul. iur. c. ini. Gallus in prin. T. de lib.& post h. sed in l. si se tui dictio ista negativa praeponitur uerbo potest, ergo denotat,quod seruus nullo modo potest fideiussionis nomine obligari. Quare ego puto, et, illa uera sit ratio,quare seruus fideiussionis nomine obligati non possit. ' quia ad 3 hoe ut aliquis ex fideiussione obligetur. stipulatio intercedat, necesse est.l. Bla ditiis. C.de fideius i. 1 3. satis acceptio, in fine.& ibi. Iasside uerb. oblig. sed quo a s stipui ationem seruus in consideratione non habetur. nullus iudicatur, ut pro babo, ergo quoad fidei ussione quoq; pro nullo haberi debet. Minor probatur,quia seruus quoad attinet ad ius ciuile pro nullo habetur. l. quc d attinet Se l. seruitutem. T. de reg. iur. sed stipulatio iuris est ciuilis. . de constituta instade act. l. i. ff. loeat. ergo seruus quod attinet ad stipulatione pro nullo habetur. Et hinc est . quod seruus iste st putarinei ec domino, nec alio obligatur. . ite inutilis infra de iniit. stipulat. & haec est uerior ui tallori ratio, quam ea , quam