장음표시 사용
111쪽
BE OFFICIIS suit, cur orbati rei publicae muneribus ad hoc nos studium potissimum contulissemus.7 occurritur autem nobis et quidem a doctis et eruditis quaerentibus satisne constanter sacere videamur, qui, cum percipi nihil posse dicamus, tamen et aliis de rebus disserere soleamus et hoc ipso tempore praecepta nicii e sequamur. Quibus vestem satis c-ia esset nostra sente tia Non enim sumus ii, quorum vagetur animus errore neci beat umquam quid sequatur. Quae enim esset ista mens vel quae vita potius non modo disputandi, hed etiam vivendi ratione sublata Nos autem, in ceteri alia certa, alia incerta esse dicunt,
sic ab his dissentientes alia probabilia, contra alia dicimus. Quides igitur quod me impediat ea, quae probabilia mihi videantur, sequi, quae malua, improbare atque adfirmandi arrogantiam vi- laniem fugere temeritatem, quae a sapientia dissidet plurimum contra autem omnia disputatur a nostris, quod hoc ipsum probabile elucere non posset nisi ex utraque parte causarum esset laeta contentio. Sed haec explanata sunt in Mademicis nostris satis, ut arbitror, diligenter Tibi aulam, mi Cicero, quamquamdium eo libro qui est inscriptus Hortensius. Dies vo de Alien
tensius III, 18, TR dem sie se id-
eis Prineti haben, Was in dem Fon
. Neeeεε est, in quo antiis error Schwanhen e sequatur ut quem in portumis recipiat scire rim P03- sit. Cognitis autem rerum 'ibus inventa vitae via est.
mens, eigentile die marias hier Me rassi die Denkwesse.
omnis assctumio , ns praecipitet sitimιres processint. Ita eni iri
porrit, aber Cic. volante laur agen
112쪽
in antiquissima nobilissimaque philosophia Cratippo auctoresaris iis simillimo, qui ista praeclara 'epererimi, tamen haec n sua sinituma vestris ignes esse nolui. Sed iam ad instiuitate
Quinque igitur rationibus propositis mei persequendi, aquarum duae ad decus honestatemque pertinerent, duae ad commoda vitae, copias opes, sicultates, quinia ad eligendi iudiciunt, si quando ea, quae diri, pugnare inter se viderentur, honestatis pars consecta si, quam quidem ibi q)i esse notissimam. Ηο aulam, de quo nunc agisnus, id ipsum est, quod utile appellatur. In quo verbo lapsa consuetudo deflexit de xia sensitaque e deducia est, ut honestatem ab utilitate secernens constitueret esse honestum aliquid quod utile non esse et utile quod non honesium, qua nis, i icies maior hominum ita potuit adferri. Summa quidem auctoritate philosophi severe sane atque iii honeste haec stri, genera confusa cognatione distinguunt suci quid enim hisium sit, id etiam utile esse censent, itemque quod honestiun idem iusium ex quo eae inur ut, quidquid holinium
versaris: S. I, 1. sis ramillimo dem Aristoteles und Theophrastus.
eonfusa, d. i. coniuncta cohaere nis
tia: l, 27, 95. de M. V, 23, 67 atque --οMunere eonfusioque vis ut in tamen a philosopho ratione. uadam distin uitur de or Il. 41, 177 ut γε di.ctino fur verbis e-- fusa esse videantur.
4 quidquid est, quod bonum sit, Ut ea periodum est, quod autem ei petenduin id eris approbandum, quod vero approbaris, duratum Diuiliae by Go rate
113쪽
AEFFIGIS sit, idem sit utile. Quod qui parum perspiciunt, hi saepe versutos homines et callidos admirantes malitiam sapientiam iudicant. Quorum error eripiendus est pinioque omnis ad eam spem traducenda, ut honestis consiliis iustisque laciis non fraude dii malitia se intellegant ea, quae velint, consequi posse uuae ergo ad unam hominum tuendam pertinent, partim sunt inanima, ut aurum, amentum, ut ea, quae gignuntur e terra, ut alia generis eiusdem, parsim animalia, quae habent suos impetus et rerum appetitus Εοrum autem alia rationis expertia sunt, alia rationeuientia. Experies rationis equi, boves, reliquae pecudes, apes, tuarum per edicitur aliquid ad usum hominum atque vitam. Ratione autem utentium duo genera ponunt, deorum unum, ali rum hominum Deo placatos pietas efficiei ei sancitias, proxime
ita est, laudabile sit noeesse est bonum intiιr omne lautiabile. quo
Wol aber in bonum, indubile, oppetodum, de Wie die Muthersasten Stob. p. 126 αἱρετον, δοκιμαστον αρεστον, ἐπαινετον, alige-meinere Begrasse. welch E ischentitus und honestum einera e multiiung
an de vortiergehende an Damnumsissen,ir dies Vorte qvidquid enim - idem sit utile fur en usat ei nes Leser halten, de sic hier den
nieli ais dritte Arcunnuhren Uvgerciti rido in v. ll 52, 157 no naclidem honsatum undistile angelubri init, sorves abren Wirdesostporro quid insae horun partibus iunctum quod etsi a tu et do nitate nos induetos ducit, et prae se quamdam geris,Mλιαι- quo maxi e etatur, utam citis, bona existumatio Ilier ist eine Unterari des honesim ais ritis Elasse aut gestent. Doch sag Cic. gleici, oraui, in his eo citur, ut appetere rum rerum partes sint honestas et utilitas. in dritte Arides Gnte kenne die Stoike nichi, undisi v ir in de Bilcher de oss.wester hie noch anders o er ahnt, sondem stet uti und honestum enigmen setat hae tria genera ware demnach unverstandi ich. Manmus darum nuch triis streichon staserst, nachdem die Von uias eingeklam-merten orte uniersesctoben Warem binetumsust isti od in parum perspiciunt:
opinioque omnis ad spem traducenda pro Mur, 1, 3 opis/io rem po mi a sp adipiscendi avertunt.
114쪽
LIB. II CAP. 3. 4. ita autem et secundu in deos honi ines ii ominibus maxime utiles esse possunt. Earumque item rerum, quae noceant et obsint, eadem a
divisio est. Sed quia deos nocere non putant, his exceptis homines hominibus obesse plurimum arbitrantur. Ea enim ipsa, quae inanima diximus, pleraque sunt hominum operis ellecta, quae nec haberemus, nisi manus ei ars accessisset, nec iis sine hominum administratione uteremur. Neque enim valetudinis curatio neque navigati neque agri milium neque frugum is iuumque reliquorum perceptio ei conseri ait sine hominum operii una esse potuisset iam vero et earum rerum, qui iabus abundaremus, exportas et earum, quibus egeremus, invecti certe nulla esset, nisi bis muneribus homines siungeret turi ademque ratione nec lapides ex terra excideremur ad usum
nostrum necessarii, nec ferarum, aes, auriun argentum deretur penitus abditum sine hominum labore ei manu'. Tecta vero, quibus et rigorum is pelleretur et calorum molestiae sedarentur, unde aut initio generi humano dari potuissent aut postea Sula veniri, si alit vi tempestatis aut terrae motu aut vetustate cecidissent, nisi comi mnis vivi alicli Ominibus harum rerum auxi 14 Ita petere didicisset Adde duovis illlam illi derivaliones numi- I uni, agrorunt irrigationes, loli, sippo Si id fluctibus lis rius manu factos, quae unde sine hominu in opere habere pii ' i Inus
Ex quibus multisque aliis perspicuum est, qui fructu qudeque
28, 102. mion leuet die urendinis des
115쪽
utilitates ex rebus iis, quae sint in animae, percipiantur, eas nos nullo modo sine hominum manu titue per capere potuisse. Qui denique ex bestiis fructus aut quae commoditas, nisi homines adiuvarent, percipi posset Nam et qui principes inveniendi suerunt quem ex qua pie belua usum habere possemus, homines certe suerunt, nec hoc tempore sine hominum opera aut pascere eas aut domare aut tueri aut tempestivos fructus ex iis capere
possielmus ab eisdemque et eae, quae nocent, interficiuntur et i quae ii possunt esse capiuntur. Quid enumerem artium multitudinem, sine quibus vita omnino nulla esse potuisset Quid enim aegris subveniret, quae esset oblectatio valentium qui vi ius aut cultus, nisi tam multae nobis artes ministrarent quibus rebus exculta hominum vita tantum distat a victu et cultu bestiarum. Urbes vero sine hominum metu non potuissent nec aedisinari nec frequentari, ex quo leges moresque constituti, tum iurisae pia descriptio certaque vivendi disciplina quas res et mansu tudo animorum consecuta et verecundia est, effectumque ut esset xlia munitis atque ut dando et accipiendo mutandisque auulinisebus et commodis nulla re egeremus. 5 longiores hoc loco sumus quam necesse est. Quis est enim
16 cui non perspicua sint illa, quae pluribus verbis a Panaetio commemorantur, neminem neque ducem bella nec principem domi magnas res et salutares sine hominum studiis ei ere potuisse' commemoratur ab eo Themistocles, Pericles, bus, Agesilaus, Alexander, quos negat sine adiumentis hominum lanias res es cere potuisse. Utitur in re non dubia testibus non necessariis. Atque ui magnas utilitates adipiscimur conspiratione homia
Die dss habe meis qui quis Wardes hie minae passen sein viqisi Maroniret d. i. quae essetur inedicorum, dein Voctemebei
sat Euci res, 4. E. I, 34, 124. mutandis iacultaturus et commo
116쪽
num atque conmisu, sic nulla iam detestabilis pessis est quae non homine ab homine nascatur. Est Dicaearchi liber de inieriin hominum, Peripatetici magni et copiosi, qui collectis ceteris causis eluvionis, pestilentiae, vastitatis, bestiarum etiam repentianae multitudinis, quarum impetu docet quaedam hominum genera esse eonsumpta, deinde comparat quanto plures desesi sint homines hominum impetu, id est, bellis aut sedis inibus, quam
omni reliqua calamitate. Cum igitur ii locus nihil habeat dubitationis quin homines phil imum hominibus et prosint et oli sint, iropritui hoc Statuo esse virtutis, conciliare animo hon inum et ait usus suos adiungere. Itaque, quae in rebus inanimis quaeque in tractatis me beluarum sunt utiliter ait hominum vitam artibus ea tribuuntiu Operosis hominum autem studia ad amplificationem nostrarum rerum Prompta ac parata virorum praestantium sapientia et vir-
dein Srsita des Aristoteles nicti in
de Participium mi dem verbum finitum. Verg. Α n. II, 391 sietatus deinde comant m Androgei galeam induitur. bens stehi im
17. Itaque Wie I, a 2 rebus ipsis utere is de erste Thei des SatZes, de ei genti ic subordiniri sein solite eoordiniri, en it ushericti sita nur aus de et uen ei hominum aratem studia -L; s. g. l, 33, 119. Η, 3, 14. artibus operosis, im Gegensat auliberales, τυναι βαναυσικαί. nostrarum dient hie ais Possessivum in dem Pron indefinitum
man , mas dure virorum praestantium sapi tis egeiclinet ist; gl. q. 30 hiabore iacultates amantium nos amicorum undisus beIis ge-
117쪽
i tute excitantur tenim virtus omnis tribus in rebus sero vertitur, LIRI lilii una est in perspiciendo quid in quaque re verum sincerunt lue sit quid OnSent; ne IIII cuique, quid consequens, ex quo quaeque gign; lituI, quae cuiusque rei causa sit, alterunt cohibere motus mini turbatos, quos Graeci παθὸν nominant, appetitiones me, quas illi ορμας oboedientes efficere rationi, tertium iis, quibus cuin Ongregemur uti moderate et scienter, quorum studiis ea, quae Iiatura desiderat, expleta cunullataque habeamus per eosdemque, si quid importetur nobis incommodi propul Semus ulciScamurque eos, qui nocero noliis conati sint, tantas lue poena adlicia imis Iuantam aequit3S hutnnnitas illist patitur. 6 ditibus autem rationibus hanc facultatem aSSequi POSSimu S, 19 ut lio minum studia complectamur ea pie teneamus, dice inu neque ita multo post, sed pauca ante dicenda sunt. Magnam vim esse in fortuna in utramque parto in vel secundas ad res vel adversas quis ignorat Nam et cuin clo Spero flatu eiu utimur, ad exitus peris ilium septatos et cuin pilavit, adfligimur. Haec igitur ipsa in I luna cessern casus rariores habet, primum ab inanimi procellaS, tantu3 Stales naufragia, ruinas, incendia, deinde 20 a bestiis ictus, ni sus, impetus. Haec ergo, ut dixi, rari0ra. At
dem Subiecte si sicli, thetis in des
sebanen bolebi I, 20, 66 s. Disandre Mite dersesben, die ortitudo,
rustiira Wie de re Definition I, 7,
ips ille, d. i. ipse i r Se sua sponte also histris in linitiinui opibus
118쪽
vero interitus exercituum, ut proxime rimn saepe milliorum, clades imperatorum, ut nuper summi et singularis viri, invidiae praeterea multitudinis atque ob eas bene meritorum saepe civium
expulsiones, calamitates, sugae, rursusque SecuIulae res honoreS, imperia victoriae, quamquam fortuita sunt, tamen sine hominum opibus et studiis neutra ni in partem effici possunt. Hoc igitur cognito dicendum est quonam modo hominum studia ad utilitates nostras allicere atque excitare possimus . Jliae si longior fuerit ratio, cum magistudine utilitatis comparetur ita fortasse etiam brevior videli itur. Quaecumque igitur homines homini tribuunt ad eum augen 21 dum alitu honestandum, aut benevolentiae gratia faciunt, diu in aliqua de causa quempiam diligunt, aut homu is si cuius virtuti nisuspiciunt luemque dignum ortuna quam amplissima putant, aut cui fidem habent et bene rebus suis consulere arbitrantur,
aut cuius opes metuunt, aut contra, a quibus aliquid expectant, ut cum reges popularesve homines largitiones aliquas proponunt, aut postremo preci ac mercede ducuntur, quae sordiuissima est illa quidem rati et inquinatissima et iis, qui ea tenentur, et illis, qui ad eam confugere conantur. Male enim se res et
habet, eum . d virtute esse debet, id temptatur pecunia. Sed quoniam non numquam hoc subsidium necessarium est, quem ad modum sit utendum eo dicemus, si prius iis de rebus, quae virtuti propiores sunt, dixerimus. Atque etiam subiciunt se homines imperi alterius ei potestati de causis pharibus. Ducuntur enim aut benevolantia et beneficioni magnitudine aut dignitatis
quomini alius alio tempore interiit, lus e. ab von liberalitas is eorrui ei seh haufiger Pleonasmus; I, 22, toti 15---24 esprochen. 74. 44, 155. III, 10 44. eonsulere: das Subjec quem ista ιmmi et viam is viri, des aus dem vortiergehende Datis in
21. aut vi Idem habent Von beneflciorum ag nitudine annder Conjunction,ird Eum Relativum neben benevolentia nichi pit als
119쪽
DE OFFIGIS pra 3stantia aut spe sibi id utile futui ui aut ne tu ne vi parere cogantur aut spe largitionis promissisque capti ut postremo, ut saepe in nostra re publica videmus, mercede conducti. omnium autem rerum nec aptius est quicquam ad opes 23 tuendas ac tenendas quam diligi nec alienius quam timeri. Praeclare enim Ennius:
Quem metuunt oderunt quem quisque odi periisse expetit. Multomim aulam odiis nullas opes posse obsistere, si antea lauignotum, nuper est cognitum. Nec vero huius tyranni solum, quem armis oppressa pertulit civitas paretque cum maxime mo tuo, interitus declarat quantum Odium hominum valeat ad pestem, sed reliquorum similes exitus tyrannorum, quomini haud sere quisqualia internum talem effugit. Malus enim est custos diutu nitatis metus, contraque benevolentia fidelis vel ad perpetuitatem.
24 Sed iis, qui vi oppressos imperio coercent, sit sane adhibenda saevitia, ut heris in famulos, si aliter laneri non possunt qui vero in libera civitate ita se instruunt, ut metuantur, iis nihil potest esse dementius. Quamvis enim sint demersae leges alicuius
lie Antonius, de die hematigensoldaten Caesar dure Geld Ur
liehenmotive besti ininter Mihiner War, in die soli de Ereimissoetei ςten, Wie das Volydarii r dactis. S. III, 4, 19.
s hier und pro cluent 4 12 quas
120쪽
opibus, quamvis iuuenci libertas, emergini tamen haec aliquando in iudiciis iacitis aut occultis de honore sussitagiis Aeris autem morsus sunt intermissae libertatis quam retentae. Quod igitur latissime patet neque ad incolumitatem solum, sed etiam
ad opes et potentiam valet plurimum, id amplectamur, ut metus sit, caritas retineatur. Ita facillime quae volemus et privatis in
rebus et in re piiblica consequernur. teIulninu Setietui volent a quibu Inetlls litur, eosdem metuant ipsi necesse est. Quid nenim censemus Alliteriore ii illima Dionysium, quo eruciatu timoris angi solitum qui cultio metuens lonsorio candent ca
bono sibi adurebat capillum quid Alexandrum Pheraeum, quo
animo vixisse arbitramur qui, ut se triplum legimus, cum Uxorem heben adnio dum diliger l. lam n ad eam ex epulis in cubiculum veniens harbarum et eum Illi dem, ut Scriptum est, compunctum notis Τhraciis destricto gladio tui bal anteire praemittebatque de stipatoribus suis qui serularentur aleutas muli bres et D quod in vestimentis telum occultaretur exquirerent.
miserum, qui si deliorem et barbarum et stigmatiam putaret quam coniugem Nec eum sesellit. Ab ea est enim ipsa propterpellicatus suspicionem intersectus. Nec vero ulla vis imperii tanta est, quae premente metui sit esse diuturna. Testis est 26 Phalaris, cuius est praeter ceteros nobilitatam Melitas, qui non
Caes. 80 Postis motos a xetium et uarullum tribunos reperta sint proximis remitiis plura sufragia suges 25. uid mensemus, quo uber diese Form des Leberganges, die hau