장음표시 사용
91쪽
tiones incidamus et, si attentos anina os ad decoris conservationemia tenebimus Motus autem animorum duplices sunt, alteri cogitationis, alteri appetitus. Cogitatio in vero exquirendo maxime versatur, appetitus impellii ad agendum. Curandum est igitur ut cogitatione ad res quam Optimas uiamur, appetuum rationi oboedientem pra 37 beamus. Et quoniam magna vis rationis est eaque duplex, altera contentionis, altera sermonis, contentis disceptationibus tribuatur iudiciorum, contionum, senatus, sermo in circulis, disputa tinnibus, congressionibus familiarium versetur, sequatur etiam convivia contentionis praecepta rhetorum sunt, nuba sermonis, quamquam haud scio an possint haec quoque esse. Sed discentium studiis inveniuntur magistri, mi autem qui studeant sunt nulli rhetorum turba reserta omnia Quamquam quae verborum 13a scilientiarumque praecepta sunt, eadem ad sermonem perim bunt sed cum orationis indicem vocem habeamus, in voce autem duo sequamur, ui clara sit, ut suavis, uirumque omnino a natura petendum est, verum alterum exercitatio augebit, ali
rum imitati presse loquontium et leniter. Nihil lati in catulis,
Weis I r. 14. Et quoniam magna vis orationis est. C. Wolite et a sorisalire de
oratro est, tamen unius oratoris locutio hoc proprio sis: natano ne Liudiciorum, eontio Hιm, matuS:
vituperationem, deliberativum, quoapositinios in Hareptatio ne et eo n- aureatione Mili, - iudiciale, quod positum est in iudicio Z. II. 14 4 l . rhetorum turba, die Sehinersebaar de Rhetore n. quam um quos verborum. Dio
92쪽
ut eos exquisito iudicio putares usi litterarum, quamquam eraeulitus ait, sed et alii, hi autem optime uitam Iasina puta Minium Sonus era dulcis litterae neque m rasae neque oppressae, ne
aut obscurum esset aut putidum sine contentione vox nec lamguens nec canora Uberior oratio L. Crassi nec minus faceta,
sed bene loquendi de Catulis opinio non minori Sale vero ei sacetiis Caesar, Catuli patris frater, vicit omnes, ut in illa ipso
forensi genere dicendi coniensiones aliorum sermone vinceret.
In omnibus ignius his elaborandum est, si in omni re quid deceat exquirimus. Sit ego hic serino, in quo Socratici maxime a 34excelluni, lenis minimeque pertinax, in it in eo lepos. Nec vero, tamquam in possessionem suam venerii, excludat alios, sed cum reliquis in rebus tum in sermone communi vicissitudinem non iniquam putet. Ac videat in primis quibus decies,us loquatur: si seriis, severitatem adhibeat, si iocosis, leporem. In primisque provideat ne sermo tuum aliquod indicet inesse in moribus:
quod maxime iuni solet evenire, cum studiose de Asmisibus detrahendi causa aut per ridiculum aut severe, nunedice eoni melioseque dicitur. Habentur autem plerumque sermones aut 135
vaste, non isti non hi, k ei sed presse et aequabiliis et lenit r. ill .
133. in Catulistri. 109 u. 76 Briat.
35, 133 Fuit stitur in Catia somno LMimu Nam, sin voris et xviri aut oppectandarum litterarum noli inpectare quid Geum de r. I, 7, 28. III, 8, 29.
Stimine, hier sim egensat Eu MN-δruens, seliloppend monoton allet febr modulirend; r. 18, 57 est Φι- tem in dicendo cantus quidam obscurior, non Meso Phrygia et Caria rhetorum epilogus paene caritieum, aedilis, quem signi a Demosths- ne et Mehines, erum alter alteri
obitat vocis sexiones quint. XI, 3, 57 Sed quodeuinque eae his vitium
magis tulerim, quam quo nunc πλα-
quessehous Pantandi, quod inutilius
metus orator eonrena qua--οὐ latio semica L. Crassi φ. 108. Caesar: q. 108. Dund de altero
Catulus are Silane de Popilia, deor. II, 11 44.134. Sit so Mit ergo vird nach
selirribuni ita namenuictaei Spitia ter hausis stat des Adverbiums
93쪽
de domesticis negotiis aut de re publica aut de artium studiis atque doctrina Danda igitur opera est ut etiam si aberrare ad alia coeperit, ad haec revocetur Oratio, sed utcumque aderunt: neque enim eisdem de rebus nec omni tempore nec similitorta lectamur. Animadvertendum est etiam Falamis sermo delectationem habeat et, ut incipiendi ratio fuerit, ita sit desinendi re Sed quo modo in onmicitia rectissime praecipitur ut e ia turbationes iugiamus, id est, motus animi nimios rationi non obtemperantes, sic eius modi motibus sermo debet vacare, ne aut ira existat aut cupiditas aliqua aui pigritia aut ignavia aut tale aliquid appareat, maximeque curandum est ut eos, quibuscum sermonem conseremus, et vereri et diligere videamur obii Milones etiam non numquam incidunt necessariae, in quibus Me duin est fortasse et vocis coniensione maiore et verborum robiale acriore, id agendum etiam, ut ea lacere videamur iras. Sed, ut ad urendum et secandum, sic ad Me gemis castigandi raro invisique veniemus, nec umquam nisi necessario, si nulla reperietur alia medicina sed tamen ira procu absti, cum qua nihilia recte seri, nihil considerate potest i agnam aulam pariem clementi castigatione licet uti, gravitate tamen adiuncta, ut severitas adhibeatur et contumesia repellatur. Atque etiam illud ipsum, quod acerbitatis habes obiurgatio, significandum est, ipsius id causa,
qui obiurgetur, esse suscepium necium est autem etiam in illis contentionibus, quae cum inimitissimis fiunt, etiam si nobis i digna audiamus, tamen gravitatem retinere, iracundiam pellere. Quae enim cum aliqua perturbatione sunt, ea nec constanter seri possunt nec iis, qui adsunt, probari. Deforme etiam est de se
de est, simulare veri non deest An
tum irasci videmur, cum quid in ea usis aerius et vehementitis dici-
sidis vetani bene sisti Adad. 11, 36 a se magna partoquMem, ut
quam proatam Geeedarit, Orvidere sibi poterunt.
---Mia repellatur, d. i. abstineatur contumelia, removeatur, Rie unisus oeundiam pollere se si isti
94쪽
ipsum praedicare salsa praesertim et cum irrisione audientium imitari militem gloriosum quoniam omnia persequimur, volumus quidem certe 39 dicendum est etiam qualem hominis honorati et principis domum 138 placeat esse, cuius finis est usus, ad quem accommodanda est aedificandi descriptio et tamen adhibenda commoditatis dignit iisque diligentia Cn. 0ctavio, qui primus ex illa familia consul factus est, honori fuisse accepimus, quod praeclaram aedificasset in Palatio et plenam dignitatis domum quae cum vulgo vis retur, suffragala domino novo homini ad consulatum putabantur. Hanc Scauriis demolitus accessionem adiunxi aedibus. Itaque ille in suam domum consulatum primus attulit, hic summi et clarissimi Viri filius in domum multiplicatam non repulsam solum rettulit, sed ignominiam etiam et calamitatem. manda enim ias
est dignitas domo, non ex domo tota quaerenda, nec sum do-n imis sed lona in domus honestanda est, et, ut in ceteris habenda ratio io sua solam sed etiam Istis riim, sic in domo clari hominis, in quam et liospites multi hecipiendi et admittenda hominum cuiusque modi multitudo, adhibenda cura est laxitatis.
Aliter ampla domus dedecori domino saepe sit, si est in ea solia
riae in se is videtist esse, Mesreon res ad persuasimem, sinis persuader dictions de or. I, 2, 188
si e r in iure civili sim a Visca nfima atque usitatae aequas litatis eonsereatio.
S., de amic. 24. 89 m1ii hae in re habenda ratio et diligentia est, ut morulfio acerbitate eareat de fin.
IV, 25,6 diligentia res in aris. n. Oeturius Phil. IX, 2 4 Cn.
Detavii lari viri ni namii, is qui primus ἔν fiam I amiti m - attulit soriolatum, statuam videmus inis stris. Is eum esset missus a s notu . Laodiceae in gymnasio a
95쪽
DE OFFICIIStudo, et maxime, si aliquando alio doni in solita est frequentari. 0diosum est enim, cum a praetereuntibus dicitur:
domus ontiqua, heu quam divvmi Domin e dominoli 0 quod quidem his temporibus in multis licet dicere. Melidum
autem est, praesertim si ipse aedisces, ne extra modum simiptuet magnificentia prodeas quo in genere mulium mali etiam in exemplo est. Studiose enim plerique praesertim in hanc partem
lacta principum imitanthu' ut L. Luculli, Suannii viri, virtutem quis at quam nulli villaru in ili agni licentiam imitati sunt quarum quidem certe est adhibendu ni odii ad mediocritatemquerovocandus. ademque nulli locritas adis innem usum cultumque vitae trans serenda est. Sed haec hactenus.141 1nis inni auten actio iii sit scipienda tria sunt tenenda prinium ut appetitus rationi pareat quo nihil est ad officia conservanda accommodatius, deinde ut animadvertatur quanta illa ressit, quam ellicere Velimus, ut neve Aior neve minor cura et opera suscipiatur' i iam causa postulet pertiuna est ut caveamus ut ea, quae pertinini ad liberalem speciem et dignitatem, mode
rata sint. Modus autem est optimus decus ipsin tenere, de quo
mmen, s de Palas des Pompeius an Antonius, aut den cie Phil. II 41, 104 denselben Vere eines un-
ne Villen, derentwegenis aliis deleg III. 13 30 ind Varro P. rus I,
96쪽
ante diximus, nec progredi languis. Horum tamen trium pra stantissimum est appetitum siten iterare rationi a Deinceps de ordine reriun et opportunitate temporum di Udum est Haec autem scientia continentur ea, quam Graeci 142σταξίαν nominam, non hanc, quam inter elamur modestiam quo in volui modus inest, sed illa est ευταξία, in qua intellegitur ordinis conservatio. Itaque, ut eamdein nos modestiam appellemus, sic desilitur a Sisicis, ut modestia sit scientia 'rum earum, quae agentur mi dicentur, loco suo comm aesi vin Bavidetur eadem is ordinis et collocasionis ore. Nam et ordinem
sic desiniunt, compositionem rerum aptis et accommodatis locis: locum autem actionis opportunitatem temporis esse dicunt. -- pus utem actionis opportunum Graece PD Metela Latine appellatui occasio. Sic sit ut modestia haec, qua in ita interpretamur, ut dixi, seu, tui sit opportunitatis idoneorum ad agendum tem- pDruin . Sed poli,st eadem esse prudentiae desnitio, de qua prin- 43eipio diximus, hoc autem loco de moderatione et temperantia et 40 142. 1τηαεία ita on densiotherii met Stob. p. 06 ala
aereonis norit as Emporis. Beide Genetive hangen on opportumnitas is, Wie das olgende tempus
aetionis opportunum in Dp Dorti prata ido reorum ad agendum te δι- Porum Zelgi, o das an sic liber-
missim idoneis sein Buris lienin opportunitas nur binosenistis uin den oppesten Geneti et Vedi
97쪽
liam si nullitur virtutibus quaeramus. laque, quae erant rudentiae priapta: l, suo loco dicta sunt quae autem harum irinium. de quibus lata diu loquvnur quae perlinent ad verecundiam et ad eorum apti roliationem, qui hil, uni ivli nuS, nunc dicen d fluit. 144 Talis est igitu ordo actionum ad hil, indus, ut, quem dono dum in oratione constariti, sic in vita omnia sint apta inter se et convenientia. urpe enim valdeque vitiosum in re severa aeonvivio digma aut delicatum aliquem insorre sermonem Bene Peri I s. cum haberet collegam in praetura Sophoclem poetam iique de communi officio convenissent et casu sormosus puer praeteriret
dixissetque Sophocles: o puerim pulmun Periclei At enim praetorem, Sophocle, decet non solum manus, sed etiam oculos abstinentes habere.' Atque hoc idem Sophocles si in athletarum probatione dixisset, iusta reprehensione caritisset. Tanta vis est et loci et temporis. Ut si qui, cum causam sit acturus, in itinere aut in ambulatione secum ipse meditetur aut si quid aliud alientius cogitet, non reprehendatur, at hoc idem si in convivio a 4 faciat, inhumanus videatur inscitia temporis. Sed ea, quae multum ab humanitate discrepani, ut si qui in foro canini aut si quaesi alia magna pera ei sitas sarile apparet nec magnopere admonitionem et praecepi desiderat quae aulam pam a videmur esse
delicia neque a miniis intellegi possunt, ab iis es diligenitus d clinandum. Ut in silibus aut tibiis, quamvis paullum discrepem, iamin id a sciente animadverti solei, sic videndum est in vita ne
145. in foro eantet, E. Ill. 19. 75. opparet desiderat. De Si
gula seben die besten udo. Duris Attinetis rictis sis das Verbum
98쪽
actio Ilum quam Som Plini concentus est. Itaque, ut in sulibus 1 musicorum aures vel In II1 Iina sentiunt sic nos, si acies ac dili risi gentes es Se voluntli animadverSOre Vitiorum, masζDR aseli intellegemus ex parvis. Ex oculorum obuit superciliorum aut remissione aut contra estione, ex maestitia ex hilaritale ex risu, ex loculi oti rplicentia sex contention Voci ex Sul, iniSSione
ex Ceteri SI iiii libus facile iudicabinnis quid eorum apte fiat, quid ab ossicio naturaque discrepet duo in genere non est incommodum quale quidque eoru in sit . aliis iudicare ut, si quid se . deceat in illis, vitemus ipsi. Fit enin nescio quo Inodo ut incipis in aliis cernamus quam in nobismet ipsis, si quid delinquitur. Itaque facillinae corriguntur in discendo, quorum vitia imitantui eniendandi causa in agi Stri. Nec vero alienum est ad ea eligenda, quae dubitatiouem ad 147
serunt, adhibere doctos homines vel etiam usu peritos et quid iis de quoque ossicii genere placeat exquirere. Maior enim pars eo sere deserri solet, quo a natura ipsa deducitur. In quibus vide dum est non modo quid quisque loquatur, sed etiam quid quisque sentia atque etiam de qua causa quisque sentiat. Ut enim pici es et ii, qui signa fabricantur, et vero etiam poetae suum quisque opus a vulgo considerari vult, ut, si quid reprehensum sit a pluribus, id corrigatur, iique et secum et cum aliis quid ine peccatum sit exquirunt, sic aliorum iudici permulta nobis et facienda et non facienda et mutanda et corrigenda sunt Quae vero more agentur institutisque civilibus, de iis nihilo sui in fiduus. in ali illi cher Ver impelli, deduci, uit seinem Urtheil gleic parad. III, 26 histrio si pari datii seiuhrowerden.
esse debet, ut in syllaba te peecasse Plin. n. hist XXX , 10, 36.5 volidis . Apelles retabit idem perfecta ορ 41. 46. De superciliorum aut a propineta ut in pergula transeun- contraetione aut duint. XI, 3, rebus, Rus ipso post tabula naatona
ira enim contractis , tristitia de vitia, quae notar tur, auscultabat duetis, hilaritas remissis superet volgrim diligentiorem iudicem m/anιliis ostendituri se pro ferens Auch de Dieliterneorum non . quae agentur, Was ientis ira ab illiche Vorschristennus dem ben stehenden actionum de ari poet. 429 s. p. I, 9, 39 TZ en in phinen ist. 148. Ohrates stand nichi nummit 147. Maior pars die MelirZalila. dem anti hen Stanis lebe iii Vider
99쪽
est praecipiendum illa enim ipsa praecepta Sunt nec quemquam hoc errore duci oportet ut, si quid Socrate 3 aut Aristippus contra morem consuetudinemque i item secerint oculive sint, idem
sibi arbitretur licere. Magnis illi et divinis bonis hanc licentiam adsequebantur Cynicorum vero ratio tota est eicienda est enim inimica verecundiae, sine qua nihil rectum esse potest, nihil ho-i49 nesiimi. M autem, quorum vita perspecto in rebus honestis atque magnis est, bene de re publica sentientes ac bene minios aut merentes sic, ut aliquo honore aut imperi adlaetos, obse vare et colere debemus, tribuere etiam multum senectuti, cedet elis, qui magistratum habebuot habere delectum civis et peregrini in ipsoque peregrino privatimne an publice venerit. Ad summam, ne agam de singulis, communem totius generis hominum conciliationem ei consociationem colere, tueri, servare debemus. Iam do artificiis ei quaestibus, qui liberales habendi, qui so 350 didi sint, haec sere accepimus. Primum improbantur ii quaestus, qui in odia hominum incurrimi, ut portitorum,ut seneratorum. Hi berales aulam et sordidi quaesius mercenariorim omnium, quo-
das dei, Genus des Ausenblias alsos imissis hinstente, steli voiden
100쪽
nim verae, non quorum aries emuntur: est enim in illis ipsa merces auctoramentum servitutis. Messili etiam putandi qui mereantur a mercatoribus quod statim vendant nihil enim pro
ficiant, nisi admodum mentiantur, nec ver est quicquam turpius vanitate. piscesque omnes in sordida arte versantur nec enim quicquam ingenuum liabere potest Ollicitia. Minimeque artes liae probandae, quae ministIae Sunt oluptatum, Ceturii, tanti coqui, fartores, piscatUres, ut ait Terentius. Adde huc, si placet, unguentarios, saltatores totumque ludum talarium. Quibus autem artibus aut prudentia tot maior inest aut non mediocris utilitas quaeritur, ut medicina, ut architectura, ut doctrina rerum honestarum, eae sunt iis, quorum ordini conveniunt, honestae Mercatura autem, si tenuis est, so
dida putanda est: si magna et copiosa, multa undique appo iam multisque sine vanitate impertiens, non est admodum viti peranda, atque etiam, si satiata quaestu vel contenta potius, ut saepe ex alio in portum, ex ipso portu se in agros possessionesque contulit, videtur iure piis posse laudasi nullum autem rerum, ex quibus aliquid ac liiiritur, nihil est agri cultura melius, nihil uberius, nil in dulcius, nihil homine liber dignius, de qua quoniam in Catone maiore salis mulla diximus, illincassumes quae ad hunc locum pri tinebunt...hnte opifices mitisin aber aucta. B. die Schrether, geribae. qui mereantur cet propolas, κάπηλοι, im Geseusata es inclitore' Grosshandier. ramissa III. 14. 5 l. Terentius: unueh. II, 2 6. totumque rudum talarium, Alles,
non admodum vituperanda. Die ser