M. Tullii Ciceronis De officiis ad Marcum filium libri tres

81쪽

3FFIolso maioribus natu hoc idem fuisse in P. Scipione Nasica, contraque Mimn eius, illinii qui Ti. Gracessi conatus perditos vindicarii, nullam comitatem habuisse sermonis, ne Xenocratem quidem, severissimum philosophoruml, ob eamque rem ipsam magnum clarum que suisse. Innumerabiles aliae dissimilitudines sunt naturae morumque, minime tamen vituperandor n. 3a Admodum autem tenenda sunt sua cuique non vitiosa, sed 110 amen propria, quo facilius decorum illud, quod quaerimus,4 lineatur. Sic vim est aciendum, ut contra universam naturam nihil contendamus, ea tamen consem at propriam nostramis quamur, ut etiam si sint alia graviora atque meliora, tamen nos studia nostra nostrae naturae regula metiamur. Neque enim a linei naturae repugnare nec quicquam sequi quod assequi non

queas Ex quo magis emergit quale sit decorum illud, ideo quia

nihil decet invita Minerva, ut aiunt, id est, adversante et repuit gnante natura. 0mnino si quicquam est decorum, nihil est profecto inagis quam aequabilitas universae vitae tum singularum

actionum, quam conservare non possis, si aliorum naturam imitans mittas tuam. Ut enim sermone eo debemus uti ilui natus est nobis, ne, ut quidam Graeca erba inculcantes iure optinio

Hunn aridis a maioribus passidue nicti aus Xenestrates undii

1li tum sin I. s. z. q. 71. quinatus exinobis, die uris angeboren, furuns die ui spriingli hes ist also die Mutters prach p. r. Mil. 4. 10 est igitur haec non seripla sed niua lea , quumnon didicimus, accepimus, leg μmus, sed eae natura ipsa arripuimus.

82쪽

rideamur, sic in actiones omnemque vitam nullam discrepantiam consene inmus. Atque ii e disi mula naturanni laniam ha liabet vim, ut non numquam moriem sibi ipse consciscere alius debeat, alius in eadem causa non ineat. Num enim alia in causa M. Cato fuit, alia ceteri, qui se in Africa Caesari tradid runt Atqui ceteris forsitan viti datum esset, si se interemis-Sent, propterea quod lenior eoruni vita et mores fuerani faciliores, Catoni cum incredibilem tribuisset natura gravitatem eamque ipse perpetua constantia robora isset Semperque in proposito Susceptoque concilio perna ansisset, mortu Iidum potius quam tyranni vultus aspiciendus suit. Qua ni multa passus est Ulixes t 3 in illo errore diuturno, cum et naulieribus, si Circe et i alytiso mulieres appellandae sunt, inserviret et in omni sermone in Ilibus assabile ni et meundum esse se vellet Domi vero ita in contumelias Ervoruni ita cillarumque pertulit, ut ad id aliquando, quod cupiebat, veIliret. At Aiax quo animo traditur ultes oppetere mortem quam illa perpeti maluiSSet duae conteinplantes expendere oportebitinia id quisque habeat sui, eaque ni oderari nec velle experiri quam se aliena deceant id enim maxime quenique decet, quod est cuiusque Inaxi in suum. Suum quisque 4 igitur noscat ingenium acremque se et bonorum et Vitiorum Suorum iudicem praebeat, ne se ut i plus piam nos videantur habere prudentiae. Illi enim non optirnas, sed filii aceonina datis

simas fabulas eligunt: qui voce reti sunt, Epig0n0 Medumque,

braeliten Metellus Seipio, Petreius und Ednig Iuba ebensalla sie selhst

um. - en Cic. hie Cato den

83쪽

qui gestu, Hamppam, Clytaemnestram, semper Rupistis, remis memini, Antiopam, non saepe Aesopus Aiacem. Ergo histrio hoc videlut in scena, non videbit sapiens vir in vita 'od quas

igitur res aptissimi erimus, in iis potissinium elaborabimus. Sin aliquando necessitas nos ad ea detruserit, quae nostri ingenii non erunt, omnis adhibenda erit citra meditatio, diligentia, ut ea si

non decore, at quam ni II lini indecore lacere pOS simus, nec tam est enitendum ut bona quae nobis data non Sint sequ3Inur quan ut vitia lug nil luS.

32 Ac duabus iis ,ersonis, Iuas supta dixi, tertia adiun-il gitur, quam casus aliqui aut tempus in t Onit quarta etiam, quani nobismet ipsi iudicio nostro accommodamus. Nam regna Imperia, nobilitas honores divitiae opes eaque, IVae Sunt his contraria, in ea su sita tempuribus gubernantur. Ipsi auteni gerere quam eis Onam Velimu a no Stra voluntate proliciscitur. Itaque se alii ad philosopli iam alii ad ius civile, alii ad eloquen-li uia applicant ipsarunt lue viritiuun in alia alius mavult excellere. 116 uoltim vero latre aut maiores aliqua gloria praestiterunt, ii,tudent plerumque eodem in genere laudis excellere, ut Q. Mucius

84쪽

LIB. I. v. 31. 32.

Ρ. F. in iure civili, Paulli lilitis Africanus in re militari. Quidam autet ad eas laudes, quas a patri liu aeceperunt, ait lunt aliquain suam, ut hic idem Alricanus eloquentia cumulavit belli ea ni gloriam, quoi idem se ita imotheus Cononis filius qui cum belli laude non inferior fuisset quam pater, ad 3ni laudem doctrinae et ingenii gloriani adipe it. Fit autem interdunt lit non Ilulli tunissa imitatione main ruin suunt luod iam institutum consequantur, maxime flui in Ponit ruinque elaborant ii, Iu magna sibi proponunt lis curis orti in ioribus. Haec igitur Ollinia eum quae li7rmius quid pei ali complo ii animo et cogitatione debemus. .. Ino filius auten constituendum est quos nos et quales esse Velimus et in quo genere vitae quae deliberatio est omnium dissicillima. Ineunte enim adessescentui cum est maxima imbecillitas consilii, tum id situ quisque genus malis istgρ nilae constituit. quod maxime adamavit. Itaque ante implicatur aliquo certo genere cursuque vivendi quam potuit quod optimum esset iudicare.

Nam quod Herculem Prodicus dicit, ut est apud Xenophontem, il8 eum primum pubesceret, quod tempus a natura ad deligendum

3 153. Bret. 83, 287 tum in ipsa, πια ια-- eonsequitur, emetein rotat puerile de nat. d. I, 5, 1 em Chrysili pum Diogenes Ba

bybinius consequens in eo libro cet.

ha Cie nil die ornelimen Romerim Sinne, dii si h in de raeit, o si die toga ιritis antesten, T. B.

85쪽

84 DE OFFICIIS quam quisque viam vendi sit ingressurus datum est, exisse insolitudino atque ibi sedentem diu secum multumque dubitasse,

cum lua cerneret vias, unam Voluptatis alteram Virtutis utram ingredi melius esset, hoc IIerculi Iovis salia edito potuit tortasse contingere, nobi non idem, qui imitan ur tuo cuique visum est atque ad eorum studia institutaque impellini ur, plerumque autem parentium praeceptis ina huti ad eorum consuetudinem moremque dei luti mur. lii naultitudinis iudicio lammtu quaeque maiori part pulcherrima videntur, ea maxime ex illi lani lin nulli an ensive elicitate quadam sive bonitate natu ae sive parentium disciplina rectani vitae si cuti sunt viam. Illud auteni niaxime rarum genus est eorum, qui aut excelli lente ingenii tui unitudine aut prae lara eruditione atque doctrina aut utraque re ornati spatium etiam deliberandi liabuerimi, quem potisSin uni vilae i ursum sequi pilsent in qua deliberatione ad Suam uiu Silue naturam consilium est Omne revocandum. Nam cum in omnibus, qu3s 3guntur, ex eo, quo modo quisque natus est, ut supra dictum est, quid deceat exquirimus tum in tota vita constitu nil multo est cura maior adhibenda, ut constare in perpetuitate vitae possimus nobismet ipsis nec in ullo 120 ossicio claudicare. Ad hanc autem rationem quoniam maximam

vim natura habet, sortuna proximam, utriusque omnino habenda ratio est in deligendo genere vitae, sed naturae magis multo enim et firmior est et constantior, ut sortuna non numquam tam

quam ipsa mortalis cum immortali natura pugnare videatur. Qui

i. inter haec vos, qua deorum satis ache nae Ers imis pite Sarae,edhi estis, attericito. gl Attius hei ut eiusque omnino ratio habenda

Ribbech regna trag. Lat. p. 84 est, sed natura magis Ebenso belpr set ud quoquam est ortus itaque I b, 7. nim ill 3, 14.

86쪽

igitur ad naturae suae non vitiosae genus consiliuni vivendi omne contulerit, is constantiam teneat id enim maxime decet , nisi sorte se intellexerit errasse in deligendo genere uae. Quin si acciderit sotest autem accidere , facienda morum iusti tui umque mutatio est. Eam mutationem si tempora adiuvabunt, sicilius commodiusque faciemus si minus, sensim mipedes simque satienda, ut amicitias, quae minus desectent et mutus pro tur magis de re censent sapientes sensim diluere quam repente praecidere commutato autem genere vitae omni i2i

ratione curandum est ut id bono consilio secisse videamin .. Sed quoniam paullo ante dictum est imilandos esse maiores, primum illud exceptum sit, ne vitia sint imitanda, deinde, sit

ima non seret, ut quaedam imitari possit, ut superioris filius Africani, qui hunc Paullo natu in adsptavit, propter infirmitatem valetudinis non tam potuit patris sinat lis esse quam ille fuerat sui si igitur non poterit sive causas defensitare sive popuIuni contionibus tenere sive bella gerere, illa tante praestare debebit, quae erunt in ipsius potestate, iustitiam idem liberalitatem modestiam temperantiam. llo minus ab eo id, quod desit, requiratur. Optima autem tereditas a patribus ti aditur liberis omnique patrii in uni praestantior gloria virtutis rerumque gestarum, cui dedecori esse nefas et impiu in iudicandunt sest. Et quoniam ossicia non eadem disti alii lius aetatibus tribuun 34 ψεν tur aliaque Sunt iuvenum, alia senioru in aliquid etiam de hac 22 distinetione dicendum est Est igitur adulescentis maiores natu

ferisse videa--, das die Leuis

deamur.

estis aiunt remissione usus eluendas et, ut Catonem dicer audivi dissuendae magis quam discindendae.

121. imitiari possit. At Subjectist aus dein mum mergamen is qui imitatur s. a. 101.

superioris 6 rieani situs Brut. 19 77 is qui hune minorem nem, μι- adoptavit, si eorpore valuisset in premis halitus esset dia sertus. benso eis si es in seiner Grabsehrist Puae apice rivisi e malis faminis gesistet, vor perfecit tua ut essem omisia brevia, Honos, iam virtusque gloria, uibus sesin longa laevisset tibi utier vita. Facile taetris superasae glorium

malorum.

87쪽

- -ricus vereri exque iis deligere opinos est probatissimios, quo nsilio atque auctoritate nitatur ineuntis enim aetatis inscitia s num constillienda et regenda prudensa est. Maxime autem haec aetas a libidinibus arcenda est exercendaque in labore patientia siue et animi et cortioris, ut eorum ei in bellicis et in civilibus ossiciis vigea industria. Atque etiam cum Maxare animos et dare se iucunditati volent, caveant intemperantiam, meminerint verecundiae, quod erit facilius, si in eius modi quidem rebus m in iures natu volent interesse Senibus autem labores corporis ianuendi, exercitationes animi etiam augendae ridetitur dandaver opera ui et anum et iuventutem et maxime rem publicam consilio et prudens quam plurimum adiuvent. Nihil autem ni gis cavendum si senectuti quam ne languori se desidiaequela dat Luxuria vero cum omni aetati iurpis tum senectuti laedi sima est Sin autem etiam libidinum intemperantia accessi . duplex malum est, quod ei ipsa senecliu dedecus concipit et sicit adulescentium impudensiorem intemperantiam. 124 Ac ne illud quidem alienum est, de magistratuum de pris torum, de civium de peregrinorum ossiciis dicere. Est igitur pro-Ρrtuna inunias inagistratus intellegere se gerere personant civitatis debere tuo eius dignitatem et decus sustinere, Semare leges, illi'; describere ea fidei suae omniissa men unisse. rivalun aut in portet aequo et pari cum civibus luIe vivere neque sub-

P. Rutilius II, 3, 47. S a Cie. selbsim caelius pro Cael. 4, si, M. Terentius ad sani XM, 0734.

Andere. omittituendu d. i. confarinanda, stabili senda. S. Erit Z Sall. lug. 3b, I maiores vestri parandi iuris et constituendae maiestatis Ma ----ι - euparere.

hausi vo rhoni Inende tonstruptio adsensum aut aetas. 147 in quibus aus pars.

der in Zel ne uti terscheiden, aus-

88쪽

missum ei abiectiun neque se esserentem, tum in re iniblica ea velle quae tranquilla et honesta sint talem enim solemus et sen- isto bonini civem et dicere. Peregrini aulam atque incolae ossi 125 cium est nihil praeter suun negotim agere, nihil de alio anquia rere ininimeque esse in aliena re publica curiosum. Ita seremesa reperientur, cum quaeretur quid deceat ei quid aptum sit personis, temporibus, aetatibus. Nihil est autem quod iam deceat quam in omni re gerenda consilioque capiendo servare

constantiam.

Sed quoniam decorum illud in omnibus lactis diciis, in cor raporis denique motu et statu conuiur idque positum est in tribus ita rebus, formositare, ordine, oreatu ad actionem apto, disiicilibus ad eloquendiun, sed satis erit intellegi, in his autem tribus coniinetur cura etiam illa, ut probemur iis, quibuscum apud quos plexivamus, his quoque de rebus pauca dicantur. Principis corporis nostri magnam natura ipsa videtur habuisse rationem, quaesormam nostram reliquamque siguram, in qua esse species honesia, eam posui in promptu, quae partes autem corporis ad

Pal. II, 97 3 adversus amisos aequa

e par sui aestimati .

quilinus gum Ilaivateigenthiimer. nihil de alio anquirere, si h uindie privaten Verhillinisse de Burse nielit simulero, in egensat

Dicilibus ad eloquendum: si 4. quibus m gehi aus de person-

89쪽

natura occultavit, eadem omnes qui sana mente sunt removent ab oculis, ipsique necessitati dant operam ut quam occultissime pareant: Iuarumque partium corporis usu Sunt necessarii, eas neque liarte neque earum usus suis nominibus appellant, quodque sacere turpi non est, modo occulte, id dicere obscoenum est. Itaque nec actio rerum illatini aperta I et utantia vacat neci 2 orationis obscoenitas. Nec vero audiendi sunt Cynici aut si quisueruiit Stoici paene Cynici, qui repreliendunt et irrident, quod ea, quae re turpia non sint, verbis flagitiosa ducamus, illa autem, quae turpia sint nominibus appelliuinis Suis Latrocinari, fraudare, adulterare re turpe est sed dicitur non obscoene liberis dare operam re honestum est, nomine ob Scoenum pluraque in eam sententiam ab eisdem contra verecmidiam disputantur.

Nos autem naturam emantur et gli omni quod abhorret aha 29 ocularum auriumque approbatione sutiamus. Status incessus, sessio accubatio, vultus oculi mani uni motus teneant illud decorii . Quibus in rebus duo maxime sunt sugienda, ne quid ess minatum aut molle et ne quid durum aut rusticum sit. Nec vero

histrionibus oratoribusque concedendum est ut his haec apia sint, nobis dissoluta Scenicorum quidem mos tantam habet, iere disciplina verecundiam, ut in scenam sine subligacula pro-

nec orationis obseo 'nitas nam l. p tulantia vacat orat. obse entsprichtdeu actio averta. Die andere Les

ari oratio obscoenitate verbietet derSin uita die hestenΗdss. Cic. Wil de annom rima dasselbe esagi haben id disere obse num est, ita quo vaea nee orare obscoenavis.128 si qui erunt Stoici paeus Cynici. Die Ilohhei de Cynthers

90쪽

LIB. I. v. 35. 36. 89 deat nemo verentur Dini ne si quo casu evenerit ut corporis parte quaedam aperiantur, aspiciantur non decore. Nostro quidem more cum parentibus puberes siti, cum soceris glaeti hi non lavantur . Retinenda igitur est huius generis verecundia pr3st sertim natura ipsa magistra et duce lium autem pulcritudinis 36 duo genera sint, quorum in altero venustas sit, in altero dignitas, 130 venustatem muliebrem ducere debemus, dignitatem virilem. Ergo

et amma removeatur omnis viro non digitus maius et huic simile vitium in gestu motuque caveatur. Nam et palaestrici motus sunt saepe odiosiores et histrionum non nulli gestus ineptiis non vacant et in utroque genere quae sunt recta et simplicia laudantur Formae autem dignitas coloris bonitate tuenda est, color exercitationibus corporis. Adhibenda praeterea munditia in γ est non odiosa neque exquisita nimis, tantum quae fugiat agre stem et inhumanam neglegentiam Eadem ratio est habenda vestitus, in quo, sicui in plerisque rebus, mediocritas optima est. Cavendum autem est ne aut tarditatibus uiamur in ingressu mes 131lioribus, ut pomparum iri culis similes esse videamur, aut iis stinationibus suscipiamus nimias celeritates, quae cum sunt, anhelitus moventur, vultus mulamur, Ora torquemur ex quibus magna significatio si non adesse constantiam. 'Sed multo etiam

magis Haborandum est, ne animi motus a natura recedant quod a sequemur, si cavebimus ne in perturbationes atque exanima-

in Wqferendis pedibus inseretia, ns

eaput oculaque ab alia eorporis me alione dissideant. eolor inorestatimibus eo oris.

131 tarditates. l. 41.

I, 3 9 Nil aequat homini it illi: saeps velut qui eurrebat fugiems hostem presaepe velut qM Iunomis

s gras. Dedioculi, estus modo, modo taratus incessus. Da die Riimer