장음표시 사용
211쪽
daveribus, de fatiscens in latus inclinaret, atque imperio aequori cedere videretur, denique inter hoste is precariam veluti animam traheret . Neapolitaria interea, cum aliis navibus cursu iterum versus austrum flexo inserere se iterum nostrae classi tentabat, innexaque uni mercatori , cui pr erat Iacobus Salius,ab eadem duodecim a latere tormen iis tam graviter pressia, ut Vela vorteret, hinc undique itenim a Nostris impetita, uti responsare machinis nequi, rei Pleraeque quoque ahq nave is lacerq, quassi , expediro se amplius, ordinemque suum obtinere non poterant. In- tercenturionem Lieshebberum , qui superiori vento utebatur,4 duas Hispanicas certamen quoque ortum, sed ill tenebrarum praesidio evasere dc nisi iniqua fortunae no-istrae nox adventasset, omnes ad internecionem deletae fui Lsent. Ita postridie, cum tenebris tectae quam occultissime evasissent, exemptae conspectui nostro laeda fuga vix pomtum receperunt. Ex Nostris quatuordecim tantum occubuerunt, neque ultra quindecim sauciati, prae caeteris navibus inprimis Praetoria cunctis velis lacerati , triginta juxta aquas foraminibus hiscens aegre ferventibus operis fabrilibus restituta sui . . .
imperterritus centurio complures onerarias naves Ge
212쪽
niuim, Liburnumque deduxerat, atque iterum cum quatuorniercatoriis in altum profectus circa Cibrattaram cuma sili classe acte certamen conseruit. Propraefectus Ioannes Fachardus virtute nobilis, in quinque nave is summum imperium obtinebat quarum princeps quadraginta octo aeneis machinis,quingentis militibus stipata, horrorem ma ri incusserat, treis galeones triginta sex aeneis tormentis, una Gallica viginti duobus militum complures centurirave stabant. Quibus una bellica, riuatuor onerariis navibus, resistere dissicillimum factu videbatur . Caeterum, ubi ad praelium ventum, generoso pectore in immensum , inrtitudo crevit Martius undique tumultus,&machin rum sonitus mentes conciverat, ingenti spiritu pectus concutiebatur prae ulciscendi cupidine tollim corpus in 'etuabat , horridus elamor is furiosa vocis eruptio collaidistenderat, manusin pedes inquieti atque ad perniciem intentandam hostibus celeres , Inter Praetoriam dein ho- stilem ac nostram bellicam acerrime , si unquam, dimica' tum ire. Cum enim hostis propius adventasset verberi
busque machinarum nonnullos ex sociis e medio sustulisset, bstri undique supra de infra tormentis explosis ita
Praetoriam dedolarunt, ut ingenti foramine ad proram come ages laxarentur. Ita invicem lateribiis undiis ferociter per integram horam pugnatum fuit, donec ventora
talo ante enim caurus, tunc euronotus surgens vela impleverat praetoria hostilis fluitans puppim proronostrae
insereret. Tum demum juventus nautica non votis tantum,
vel suppliciis muliebribus auxilia caelitum implorare,sed laborando, enitendo,effervescente circa cor sanguine,omnem Cc ope
213쪽
operam intendere. Ipse labos despericulum generosos anuvios nutriebat. Sex aeneis machinis hostilis porticus una codperta duae enim erant dissiluit, ruptisque obicibus late stragem edidit Miles huc atque illuc circumcursare, neque volitantibus asseribus ulli loco satis fidere, pavore attoniti nihil pensi consultique habero. Non emicabantetantum, densis undique machinis horrenda Martis fulmina terri bilique squalore horrida sumi tempestates diem occultaverant, caeterum d nauarchi cubile ignibus ardens horrorem auxerat. Interea Fachardus, minorisque sortis Praefecti , quibus indignatione concitum pectus aestuabat , milites strictis gladiis ad puppim cogere , nisi pugnar
cuperent, mortem minari. Caeterum nullires bene procedunt, ubi degeneri trepidatione artus intremuere, turbata omnia dc confiisa, metu contunditur animus, festinando, agendo, nihil agit. Atque adeo Stenbacbius ita rursum tormenta contra hostem torsit, uti cadavera, sanguinemque horribili spectaculo diu mare volveret, ingentique clam re, mixtoque ejulatu cuncta personarentq. Fugientem per medium horς insecuto nostro Praefecto, tenebret noctis in μgruente texerunt, certoque eripuerunt exitio. Eadem, lor caeterarum navium, quae valde quassaicaegre se recepe--rimi Sten bachius, cum Fretum Gaditanum septendecim,
aliis navibus insideretur, Africam versus vela intendit, atrque Algieri Foedus enim cum Bassaictum erat naveis εἰ-
214쪽
Soci ET A TE Indiae occidentalis edicto Proceriinti stabilita intima perrumpere novi orbis penetralia in re istoribus visum fuiσ. Magnis facinoribus primo initii constant,in prima fama in mentibus mortalium validissilima esse solet Iacobo Willeheno Praesedio militiae mari. tims veteri illa Provincia mandatur, uti instructissima cla
se viginti sex navium fortunam experireturis., Militaribiis eopiis praeerat Tribunus Ioannes Dorthius militi lexperi , consiliorumque sagax Classis illa partim anno millesimo sexcentesimo vigeumo tertio mense Decembri, partim se cluenti sanuario velaventis dederat Secunda navigatione Promontorium viride, insulasque siqua Veterum Gorgo oes sive Hesperides esse creduntur, quaeqtie a Ludovico C danausto anno CI CCCC L, decem numero inventae sunt, Imperator obtinuerat, ibique juxta insulam S. Vincentii opperiuridis caeteris i commorabatur Sola navis, cui Hollandis insigne erat qua Tribunus Dorthius vectabatur H Ventorum fluetitumque inpetu usque ad Serranti onam abrepti qum a Promontorio ultra centum te fas oliviera test dissita est , classi non nisi expedition a consummata juncta fuit. Interea dum caeteros opperitur Ur C c et Impe-
215쪽
Imperator, nauticam dc militarem pubem ignavia de socordia torpescere non permisit, continuis exercitiis militareis animos fatigare, atque uti otii adjumenta tollerentur, cymbarum partes, quas nondum compaginatas secum sumpserat , adaptare , orbes munitorios omni opera nectere, denique quicquid usui militari excogitari poterat, praeparare juvit. Dein cum caeterq omnes naves sceliciter eodem jam diu appulissent, imperator frustra tribunitia navi expectata varius agitabatur, an itineri se daret, an lonsiorem moram institueret, tandem e re esse judicavit, ne agelidi tempus transmitteretur prolatando tempus bona occasio perderetur , vel totius classis intendere o. Simul literas arcanas Concilio secreto militari aperit, quIs
ex mandato undeviginti virum continebatur, uti civitatem
Ea atoris adoriri, atque expugnare omnibus viribus noctientdi. Cuncti admodum Praefecti militares patrando tanto facinori sacramento se invicem adegere,&quae expeditioni conficiundet necessaria consiliis junistis constitue rimi. Neque enim res tam ardua dc difficilis sola uirtute imilitari,verum desprudenti ingeniique viribus potissimurei sustentari poterat. Ad quartum demum Maji Brasiliae ora in eonspectum venit, adversoque Vento, namque latus, quod insolens illis legionibus, non stabat,& malacia distem ti octavo demum ejusdem mensis die ad ostium sinus Sanci chorum anchoras jecerunt. Imperator negotio tam arduo intentus, quique praeclari facinoris famam quaerobat, comia muni Praefectorum consilio ita constituit, divisis copiis terara marique hostem adoriri. Quatuor nauigiis unique celoci militem imponere,in cymbis septem juxta munimen-
216쪽
tum S. Antonii syrti arenaee committerq, atque ita ut inbem invadere, reliquis na Vibus intima sinus penetrares, hostem utrinque fatigare, omnium sederat sententia. Ne que vero talibus viris ullus Iabos insolitus, sed utrinquo
gloriae maximum certamen erat. Eodem enim temporia
medio diei miles syrtim arenaceam ascendit, pubes nam lica in ipso sinu urbi terrorem injecie . Adventante elasses ex valido munimento Tapesipe, castello S. Philippi, inprimis ex arce valida, quae rupi imposita, aquisque circum . flua urbi imminebat, tam horrenda is feralis tempestas ingruit , utit tormentis undique sevientibus, densis, Elami tenebrς, perpetuus ignium intermicantium splendor;
machinarum hon secus atque tonitrinam continens mugitus, globorum violenti turbines confiindere elementa re caesum ipsimi terrae miscere videretur P; denique ad temrotem extrem Ocalamitatis cuncta composita essent vel εrum Nostris, qui vitam ac mortem juxta aestimabant, mit' lus locus asper , inaccessus, atque extrema pericula virtus imperterrita domuerat Petrus Heini usitastis vrearius,vitia
tutis nobile exemplum,intra ictum sciopeiorum hinctis vigiis, Geldria, roninga, dc assavia contra suggestum . tormentorum, propinquasque naveis Lusitanas quindecimi numeres, inpredibile facinus patrare properabat. Nequαν hostis, ubi ferox praelium saevire ac miscere omnia cepi . quicquam pensi atque moderati habuit . Usque ad septi ἀmam horam vespertinam Maracilen pugnatum, quisque labores , pericula sipsani mortem sicile tolerare, prorsiixin vultu facieque ingens vincendi cupido flagrabat. aerum Propraefectus, ubi nequicquam densis tormentorum
217쪽
ictibus rein agi prospicit,&. navigium,Groninga nomine in dedolatu esset,uti defensioni impar velut impotens huc atque
illuc fluctuaret praeter caeruros enim, qui in itinere perie tant, vel cum morbo conflictabantur, quinquaginta tantiim sani supererant e re judicavit, reis cymbas viginti sociis navalibus implere uti incredibili audacia in naves hostiles insilirent, victoriamque extorquerent. Qui tanquam etasa tempestate cum praecipites in hostes agerentur, tanta subito illos incessit consternatio, ut relictis navibus Iug se darent, maxim somnium igneis. immitterent, queis is aliae tres exarsi re octo aliς victoribus cesserunt. Impe . rator insistendum ioccasioni ratus vicario mandat, ut quutuordecim cymbis viginti, itidem sociis navalibus instru , ctis , quos multisIdc magnis tempestatibus fortissimos erim verat in lapideum ex topho candido tormentorumsug gestum, quem rupit impositum urbi imminere diximus, ex quo ingens damnum navibus nostris infligebatut , eniti
tentaret. Petra erat inaccessa, laevis, novem pedes ex aquis
alia, expugnata dissicillima, insederant eam sexcenti milii tes. sic inquit Heinius, socii 3c fratres, virtutis vestrae sco ipulus , huc vos expeditos juvenes exercitat pernicitatis transilire oportet,invenietis viam virmie de fortitudincia vestra Nihil tam arduum natura constituit, quoi non si surgat sublimis generositas. Experiundo dc laborando, quq aeteri desperant, perficiuntur. Dixerat, simulque cum eo
citi imperterrito animo contra majorum minorumque globorum densos turbinexi Tanta pertinacia dc pernicitate. iverunt uti, humeris invitrem nixi, perticisque nauticissiliaevati incredibile di , inaccessum locum superarent.
218쪽
Attoniti illi,qui insederant, turbatique, fugiendo festinare , neque nostrorum insultuna e pectam, per aqua plurimis intersectis in urbem contende . Post tubicinem primus Petrus Heinius murum ascenderu, hostem ferire ferrum vibrare , adversus omnes dissicultates luctari, quis accensa
nativica puberi animosa gens casibus infricta, se post Prinsectum transiliisse ves uti indignabatur Ob aeterum quia i
terius nulla lorica petra illa munita erat, continuis fistularum globis Nostri impetebantur , quanquam duobus illic tormentis positis , nudum quoque hostium latus gravidamno quassaretur , summusque xstrue consternatis vore incuteretur, tenebris tamen appetantibus reciperos Praesedius consultum censuit, inprimi. quia pugnando juventus lassata, neque pulveris pyrii copia suppetebat' :totmenta hostilia perserata, nevisit postmodum forent'. Postridisti refectis somno 'bribu ,,iel si aru i eruisi in biclisecumbebant, verum comperto Nostros, qui Wria fortunam expertisuerant: urbe potitos, cunista munimenta deserta,
nisi quod prima luco in Tagasipe aliqvoxiens toro tenta excussa forent, quam celerritue iis se Vicarius in nrit. D. restris namque miles quae pridie per syrtina arenaceamst terrae commiserat, angusto tramite, ubi facile ab hoste sisti potuerat, primo excubias,dein urbς tentaverat Oppidani quidem intimo impetu graviter nostros sauciabant, adeo quidem ut Altardus Scoulenus, qui pro tribuno militati Dorthio absente imperabat, disjectum iam militem sua autoritate sisteret Nocti tenebrae praelium boaimois i cruentum diremerimi Verum caligins hostilis rerroegem natu. tantaque repente concitam civitatem constematio inv
219쪽
inuasit, ut sibi suisque dissiderent. Suo quisque metu periculii deliri, cunctari satqlle iterum estinare, inconsulio omni agere , vacitam denique civitatem opesque μὴ sunt-mam vecordiam relinquete , maximoque tumultu vicinis sylvis nemorumque secretisse abdere. Jnter primos Mareus Teixera Episcopus cum sexcentis se subduxit. Ceterum Prasinus urbi DidaeukMeni oza de ne tam stes 'dis suget perfidiaeque, ut loqueb3tiis consors esset, cum fissio familiaque t urbs extrenaa expectavit Miles nosteta
natura ferox, manu prpmptus, praed avidus, alique in me eruato Uinne sementum ponebat, crepera luce levi inbus tot fritis frangere portet obices ini animum induxe- rat suum , verum Lusitani indicio, qui candidum pacis ve-: Ium exit; muros ostentans desertam urbem monebat, inrdidias seimo metuen fila pertis portis, compositis ordinibu, orbem ingressu*indus hostilene periens in opulantissima eis vitate praede emeni licenti se dedit, fana atque domos
maereatorum spoliare argenti pretiosarumque mercium, inmensam Mn tralae re, tili pari hartu digere,disti plinaeti, nigies otteis in Ilii lubidinibus se maincipare, tarn im obari aleam te, ercetis,ut non nulnerarent, sed metireniti lentum. Et quanquam post tantam licent alia Imperatot
Haist diadum imponere tentam Mihil tamen pensi habitio. Vicialiaeque pietiose mercem o heculiari ab effrenato inhdite nequibant, fi m et pedibus calcabantur:quae postms in incompositatu Iesu statum ollegium delata sunt In ur be vicinisq; munimentis tormedita aere vigili i&ritia, se 'isi lintris sekJi moxia interea Memo 'rΗgusi Tribo 'us Dorthius, frustra tinsita elata, ostiira Bahiae pene ua-
220쪽
vit, urbem captam citi destinatus fuerat Gubernator,comperit, nihil prius agendum rarus, quam ut autoritate sua disciplinam militarem restitueret, effrenem juventutem, coerceret, quae luxu perdita praeceps lubidinibus suismo rem gerebat. Erat tribunus praelio strenuus, d autoritate severus, qui ubi licentia militum maximis se circumveniri
difficultatibus vidit , rigida edicta proposuit , sine quis
perdita pubes in ordinem redigi nequibat Et jam immutata rerum facies erat, cum tribunus ad decimum de septi
mum diem Maj stipatus quinquaginta scio petariis no pro cul ab urbe a Brasilianis, qui tesquis Taltuosis in locis
occultaverant,ex improviso telis confossus occubuit. Cora pus sectum , projectum, caput amputatum , ludibrioque habitum caeterum Ethiopes, qui nostrarum partium erant, pulsis Brasilianis orpus in urbe retulerunt,caeterisque, quos eadem brs manebat, subsidio fuerunt. Ingens detrimentum in tanti viri funesto obitu Res p. cepit, rebus adhuc in civitate fluctuantibus. Namque peritia militariis au toritate pollebat, consiliorumque prudentiam cum invicta sortitudine junxerat, multi laboris de solerti , dc quod dissicillimum esse solet, illibata autoritate summς apud militem gratia dc favoris , cujus morte cuneta postmodum licenti negligentiaque pessum iero Magnum alioqui momentum societati in hac vietoria fuit, quippe capta hii turbs nobilis, Praesecturet Brasilia metropolis, commerciorum, divitiarumque horreum, aqua tenus inaccessa, edito enim colle posita construxerat illam Thomas Touga gubernator centum ulnis majoribus, quantum inter exten's ad manus con inetur, ardua, vepretis&tesquis invia ex. Dd qua