De generis humani consensu in agnoscenda divinitate opus metaphysicum, criticum, et historicum, in quo plures recentiorum incredulorum, praesertim Petri Baylii, confutantur errores ... Conscriptum ab Aloysio Brenna S. J. ... Volumen primum secundum

21쪽

Xviij

Petri Baylii, cujus auctoritate Ieves hontines, qui Spiritus fortes dici volunt, tantopere abutuntur, vel praecipitem scribendi rationem, vel pestinam quoque fidem , aliqua saltem ex parte demonstraremus. Jam vero, an haec, quae voluimus, assecuti omnia simus, an deficientibus fortasse viribus audacia ipsa laudi esse possit, tuum erit, candide Lector, omni partium studio seposito, judicare. Totum autem hoc opus in duos Libros, aut Vosumina tribuetur. Quid in Primo potissimum acturi jam simiIs, nihil hic praefari necesse est. Ex ipsis enim Partium, & Capitum titulis, quos jam exhibemus, id facile, diit incieque percipies .

22쪽

INDEX CAPITUM

PARS PRIMA.

Multa contra Bayliuis ad eum consensum comprobandum asseruntur, ac de Atheis, qui eidem

videntur opponi, disseritur.

APUT L Quibus rationibus hujusmodi consensus probari

pag. CAP. II. Veteret Auctores ab uniserso genere hominum diuinam 'aliquo modo Naturam agnosii testantur. - CAp. III. Idem quod veteres, etiam Recentiores Auctores, pos quam nou paucae nationes detectae sunt, antiquioribus ignarae, tradere solent. Ita CAP. IV. Contra sententiam, quam tuemur, nullam esse diffultatem ex gentibus peritam, quae penisus uobis ignotae sunt. ICCAp. V. Sentenιiam nostram ex eo non posse eoncuti, quod aliquae dieantur esse gemes omnino barbarae. Dei cognitionis experies. CAP. VI. Respondetur argumentis, quibus, barbaras gemes non esse contemnendas in hae disputatione, Ba ius censuit. in tap. VII. Si quae sunt Atheae gentes, eas rationis usu desti-ιin probabile videtur . . M. e a CAP. Duiliam by Corale

23쪽

CAp. VIII. Non probari gentem aliquam omni Dei eognitione earuisse, quod apud aliquem antiquum auctorem Atia

CAp. IX. Non facile Viatorum, se aliorum hominum quorumdam ese recipienda testimonta, ubi tentes aliquas nullo fensu Divinitatis tangi referam. 39. CAP. X. Gentem, aliquam non esse prorsus Atheam ex eo cem fendam , quod omni religione carere dicatur. Hs. CAP. XI. stuid praestandum esset adversariis, qui gentem ali quam ese Atheam demo rare volunt. 32. p. XII. stuisuam Athei nomine veniat in ea eontroversia, quam agitamur ρ sq.

meranAs y 6 CAp. XIV. Formula exhibetur a Bolio requisita, qua veluti tessera, quicumque Divinam aliquam Naturam agnos eunt, ab Atheis diuingui ρομαι. 69. CAP. XV. Mn recte nobis opponi posse, Divinae Naturae perfectionem ab Ethnicis antiquioribus agnitam non fuste. 7s. CAP. XVI. Osreditur quanti referau veram Athesmi tenere ποιionem, O Auctores aliqui refellantur, qui nimis eam- . dem amplificant. 79. CAp. XVII. Asbessimi de isto, vel declaratio ab uno ex. Eac elopoeicis Auctoribus allata reiiciιur. 84. CAp. XUIIL MUM us redargωπι. quam Scriptores vonnulli

24쪽

μuti sunt, Attiis res Meensendi, quorum ex doctrims Deum non esse eostsequereiur. 93. mp. XIX. Responsioni euidam re visur, quae fleri potes ab adversariis, O argumenta quaedam eiul generis, quod improbamus, examini subjiciuntur. p. XX. A a Paniissae sim inter AEbres numer Hy Io9. CAP. XXI. Ouid sit censendum de Aibris practieis y Iia. CAP. XXII. Temeraria Baulii de pluribus Aibris occuliis Dyp

CAp. XXIII. Au μι Athei Deeulatiui ' ICAp. XXIV. Plerique Asbel, dum nanum a se dicum agnosci

Deum, aut non ex animi sententia loquuntur, aut non in ω longo tempore perseverant impietate doctrinae. I 2s.

CAP. XXV. Ab argumento nobis pro ιο digressa fit ad novam rationem, qua Deum Sapientissimum exsere demonstra

mus. I 37.

CAP. XXVI. AEhereum, quod ualitus sint auctoritatis, cum humani generis consensus inquirisur, nudum rationem habendam esse. CAP. XXVII. Mores Athrarum habendos esse corrupti mos Graeci, ae Latini veteres, doctique recemiores tradunc; quibur testibus . non autem Λιbeorum laudatori Ba is , sandum esse demonstratur. Is I.

CAP. XXVIIL An eressibile sit, leges bouestatis ab Atheis servari, si rationem polias, quam historiam eonfulamus y I6r. CAP. XXIX. Nullam Atheorum habendam esse rationem, si

quam

25쪽

quam parum 1uduis, doctrinaque valeant, perpendere velimus . ' i o. CAp. XXX. Stultitia simul, se vitia MD-dii, siue Amareis libri, cui titulus Sastema Naturae, aliqua ex paru ostenditur. ' Ι 83. CAp. XXXI. EF dem sustitia Scriptoris alia rmione ostendisur . . . lys.

PARS ALTER A.

Ex Generis Humani Consensi Divinitatem esse probatur,& adversariorum confutantur argumenta, nec non de illius persectione disseritur. p. I. Generis Humani auctoritatem tanti esse debere ostenditur, ut ex ea certo demonstretur existere Divinitatem. ros. CAp. IL Nasura ipsa monente Genus Humanum in agnoscendam Diuinisatem eonsentire, aliis rationibus ostendisur. 2I . tap. III. Ex Generis Humani Consensu in iram esse Dei perfectionem e reritur. 2IGCAp. IU. De nobilissimis quibusiam Naturae Diuinae Aurum tis agitur, quae summa Dei Perfectione agnita facile δε-

monstrantur. 2 2s.

CAP. V. MFi confinanisr, praeeipue Mirabiatas, qui Consensum Generis Humani, de quo loquimur, ab inani qu dam metu repesi iubem. . 236

26쪽

xxiii

p. VI. Alius refutatur Mirab.dii mendacium, quod rerum naturalium, atque causarum inscitia suspicionem Diuinisatis indideris. 2 l. CAp. VII. Poti um argumemum ostenditur, quod Humanum Genus ad agnoscendam Divinitatem impulis , ae non modo roborius, sed se Diderotius confutatur, qui vim ejusdem

argumenti magna ex parte elevare videtur. 24s.

CAP. VIII. Ridicula quaedam argumenta Bolii confutantur: ea praesertim, queis ovis ocere, non audimdam eo M-ιuram, etiamsi Divinitatem existere doceat. 26s. CAP. IX. Graviores Ba ii rationes confutantur ab exemplis errorum pGisae, quos universum genus homininm probavisse dieit . 278. CAP. X. Poti a Basia rasio confutatur ex eo ducta, quod error, qui PMIthrismus dicitur, in Orbem universum an liquioribus aetatibus irrepseris. 284. CAp. XI. Raiio Bolii fluitur ex eo ducta, quod saltem plures esse Deos universi homines aliquando ransenserint, O aliae quaedam ejusdem auctoris argutiae confutamur. 292. CAP. XII. Confutamur exempla quaedam errorum a Basio producta; ea praesertim, quae ab Ecli um, O Comet rum timore desumpsit. 299. CAp. XIII. Fal as exemplorum demonstratur, quae ab Astrologia Iudiciaria, atque a Diuinatione Botius petivit. 3II. CAP. XIV. Sanctorum Ecclesiae Patrum de Rhnicis Unitatem Dei agnoscentibus sementia proponitur, O a quodam Basil

27쪽

2-πCAp. XV. Quaestio resAitur, en Deum esse anum Ethnici disere sotirent' 329. CAp. XUI. Eibnicos plurimos imperfecta quadam ratione Unitatem Dei agnovisse probatur. 33 CAp. XVII. Philosephos, atque doctiores homines inter Graeeos, atque Romanos Unitatem Dei non ignoravisse ostenditur. 348.

28쪽

DE GENERIS HUMANI CONSENSU

IN AGNOSCENDA DIVINITATE

LIBER PRIMUS

Musta contra Badisium ad eum consensum comprobandum asseruntur , ac de Albeis , qui eidem videntis

opponi, disseritur. CAPUT L

Ouibus rationibus hujusmodi consensus probari possit in

Uod hominum genus iani versum . licet in sententi . doa- α Divinitatis admodum varias, ac discrepantes facillime scindi consueverit, aliquam tamen hujusmodi naturam, multo magis, quam assenui cogitatione possimus, excellentem, atque Praestantem, semper esse putaverit, mmnium fere cujusque vel aetatis vel regionis monumentorum probatissima testitur auctoritas. Quid enim arae sbi, quid delubra, quid templa volunt, quid vota, quid preces, quid totus caeremoniarum apparatus, quas ubique vigere deprehendimus, declarat, ni si aliquem a populis haec usurpantibus coli, qui magnam gerat nostrarum rerum assiduamque curam, qui bene promeritis capiatur, qui poenas, qui praemia di idat, qui ferat implorantibus opem, qui denique cuncta numine A mODiuitigod by Corale

29쪽

2 DE GENEst IS HUMANI CONSEMUmoderetur suo, sapientissimum, ac praepotentem Deum Quod si barbara quaedam & inculta pocito mortalium, vitam in sylvis ferarum more degentium, neque certos statosque ritus, neque sacra suis praefinita temporibus colat, tamen indicia non desunt, quibus aliquem auctorem mundi, vel gubernatorem optimum, ac praetantissimum agnoscere videatur. Itaque si terras omnes. ut animo, sic etiam oculis lustrare , gentiumque vel studia , vel mores propius inspicere; singularumque colligere per nos ipsi sententias facili negotio Possemus, non esset alia ratione nobis in hac investigandaveritato laborandum. Nunc autem nobis illud negotium facessit, ac moras injicit, quod non ita parvam humani generis partem αθεότητος ii demum accusaverint, qui rebus vel in clarissima luce positis tenebras offundere Consueverunt. Ac primus quidem in ea controversia nobis occurrit hostis, cum Scriptoribus bene multis iamdiu manus Conserere suetus, quem, veluti Dacum Hieronymus militem, non absurde mutuis cladibus nobilitatum appellare possemus.

Bavius his ille est, cuius dum scripta vigebun ,

Lis eris oblectent, erudiantve magis.

Id enim eius imagini a docto viro subscriptum accepimus. Ille quidem, quod Lucianus olim tentaverat, ipse Luciano & ingenio, & doctrina, & orationis elegantia, sed non minus contemptu religionis, & impietate similis, perficere Conatus est, ut argumentum, quod contra cujusque Numinis hostes a generis humani consensu ducitur , elevaret a . Duplici autem ex eapite id essicere conatus est; nam & Atheorum numerum incredibilem in modum augere Contendit, ut deceptos esse persuaderet, qui homines uni-Versos in agnoscenda vi, naturaque divina convenire censue-τunt, & etiamsi convenissent non tanti eam auctoritatem essu faciendam probare voluit, ut non eam possint Athei

30쪽

IN AGNO . DIV. LIB. I. P. I. C. I. 3

merito negligere, atque respuere. Quod voluit Baylius non ita paucis hac aetate persuasit, hominibus quoque Christianis, sed eruditionis fortasse minus, quam pietatis laude praestantibus. At in Mylii castra turmatim ii confluxerunt, qui Spiritus fortes dici volunt, eum tamen ita veritatem metuant, ut, ne illius aspectum unquam ferant, in quasvis errorum latebras conjicere sese non dubitent. Contra hos quidem omnes de hoc argumenti genere studiose multa suo loco dimiri sumus. Nunc ilhad instat, ut consensum, quem diximus, in hac re generis humani demonstremus.

Potest autem id duplici potissimum ratione fieri; siquidem

ab illis argumentis abstinendum esse censemus, quibus aliqui nituntur, dum ideas innatas inducunt, quas ex animis hominum nulla vis aut ratio possit abradere. Nam & singulas nationes tueri possumus tanti criminis itisimulatas; & idoneorum auctorum gravissima possiimus testimonia colligere, quibus homines universos in agnoscenda vi quadam, naturaque divinae conspirare doceamur. Alteram illam viam libro, qui sequetur hunc primum, ita tenebimus, ut ingenui lectoris des,derio, quantum possiimus, brevitati Vero, quantum res ipsa patitur, ac simul orationis perspicuitati consulamus. Alteram vero rationem hoc libro inimus, in quo simul aliqua proponimus , quae vel optimae causae nostrae lucem asserre, vel tenebras a fallacibus Baylii conclusiunculis excitatas dissipare possint. At de hac ratione aliquid est, quod jam in hoc capite commentemur; nimirum illam a Baylio, vel quovis Mysii discipulo repudiari non posse; nisi maximi forte momenti

rationes proserat, quibus spectatissima quaevis elidatur auctoritas. Sane quod unanimis hominum, concorsque sentemtia Deum aliquem esse statuat, est veritas, quam iam tum Iureconsulti, tum Critici nostri vocant. Quis autem nescit hoc verorum genus, testibus in medium allatis, quorum n que fides, neque sapientia nutet, fatis apte probari ρ Porro

qui generis humani commstes quasi decreto, quod aliquis