Pauli Iouii Nouocomensis medici De Romanis piscibus libellus ad Ludouicum Borbonium cardinalem amplissimum

발행: 1524년

분량: 96페이지

출처: archive.org

분류: 역사 & 지리

81쪽

reticulo multis Cariophylorum clauis confixo inuolutum ad mitiorem prunarum uaporem in veru percoquere consueuit.Soleo ego plerum mirari quosdam,qui ut sipientio- /

res uideantur.Benacinum Carpionem.Padanum Silurum. ec e mari pIures pisces Latianis Troctis uel anteponere uel - μ' . u aequare solent. ec item Soranae Troctae in eo genere prin--s cipatum attribuant, quum maxime sellantur. Neq; enim obsoniorum adeo imperitus esse possum ut temere de hac re iudicarem existimadus quum exsupero inferoq3 mari.

cunctisq; prope totius Italiae lacubus ac fluminibus nobilissimos pisces lautis saepe conuiuus gustaverim re certa com- Paratione cotulerim. sed fortasse euenit ut homines ea maxime probent esculenta, quibus a pueritia insueuerint.uti nobili accidit Florentino. qui quum in coma Leonis Pontificis pelagii pisces uario discumbentium iudicio certatimatq; impense laudaretur, extollatis ut lubet,inquit,couluae marinos pisces, ego certe Thrasymeniam Tincam condi- tam Leucophago, his uestris Triglis Spigolis re Rhombis Praetulero. quod dictum ut insulsum. omnibus prae risu lachrymas excussit. re in prouerbium paulopost receptum. authori, qui antea ignotus erat. maximam attulit claritatem. Assiieuerat enim ille Tincae pisci, qui a Florentinisse mediterraneis hominibus sacri praesertim ieiunii tempore , in summo honore habetur.Troctae pinguiores ut sunt Larianae,multo succo replere corpora genitaleque humO- rem copiose suggerere dicuntur.uti Avicena de omnibus Prope piscibus.si recentes dic calidi comedantur uno edicto Pronuntiauit. aegris tamen euidentissime nocent, utpote

82쪽

CAPUT AD III

quae tarde aboriosem in stomachis atterantur di secemam tur. At fluuiales.quae aduerso torrentium impetu latigatur. atq; occurrentibus inaequalium uadorum petris imis casti gatiora sumina N aridiusculas cames ostendut Medicabit diores aegris apponere.commendarem non dubitant. Quas

etia in paralyticoν cibariis magnopere laudauit ille Plinius. qui elegantem librum de morbis atm remetas conscripsit. Fuit is proculdubio Plinio naturalis historiar scriptore dc Plinio Caecilio posterior.uocatusq; est Plinius Valerianus Medicus,cuius marmoreum sepulchru Cominbi Plim tfamilia floruit.in templo diui Probi . aquae sacrae labello suppositu N pulcherrimis incisum characteribus conspaeis. De Tinca. Cap. XUI. ait J Incar nome nouitium dc recens esse uidetur.quado

eius piscis prisci authores uno excepto Ausonio. nust, meminerint. Est tamen celebratus apud Ciceronem quidam lacetus orator Placentinus cognomine Τinca.qui sortasse ab eo pisce sit cognominatus .quemadmodum Florentiae Lauretius Medices senior.uti erat perurbanus. ida celebris lamiliae ciui se domi Tincam ingentem exquisita arte coctam selso iactanti incae cognome.quod illi postea fuit artemum,indiderit. Ego uero palustres hos pisces nullo in pretio apud antiquos fuisse putauerim.ec propterea nullis literarum monumentis fuisse celebratos .mem plurimum mouet Ausonius.u Tincas ct Luttos ignobilissimis piscibus

adnumerauit,neq; eu uetera uocabula subditis nouitiis no

83쪽

minibus supprimere uolaille credendum est,quum caeteri:omnes pisces ab eo ueteri nomine celebrentur. Sed Diaca,.quaqua plebeius sit piscis,sisti tota ferme Italia conspicu, mus N Ausonii quoque testimonio notum est,quum dicit. . Virides uulgi solatia Tincas. aliquado tame in lauto mem - --7 Inuenit.& ex his Romae psertimiatiscanae Fucino lacu, riui nunc Celanus dicitur. Fucinianae labrum inserius attritu. habent,quod eius generis indicium est,quippe quae plurimus oso eius in lacus uado uolutentur. Fert ec laudatissimas Paruus ille lacus quartodecimo ab urbe lapide apud Baca- λ- - φιnam Sylum qua Antonino Pio nota in itinerario esse vide. m .quibus no modo plebeii.sed splendidi etiam optima. tes saepius uescantur.Nobilis ille inter aulae proceres longe omniu aetatis nostrae popinalis lauticiae studiosissimus. qui ducenta milia aureorum nummum, in uentrem se condi . disse aliquando gloriatus est. Tincas Bacanianas autumno Captas alio. laridom contritis additisque odoratis oleribus ec multo aromatean teganis ad uaporem tepidioris fumi

felicissime percoquebat. Fert dc Τincas quai minores,sapore tamen minime contemnendo sanctae Praxedis lacus, in in Latii,Sabinorum finibus qui Regillus antiatus fuit illa no- bili deuictis Samnitibus pugna celebratus sed eae cum Rauec Squatinis caeterisque uilissimis piscibus apud Pantheon, agnobili soro infimis hominibus uenundantur. Platina inc Iinariis sitis scede Iapsus est quum Τincas antiquitus Maenas fuisse existimauit.quae sine cotrouersiali sunt pisces,qui Μ nulae uel Ciruli a Venetis appellantur. pisces ino noti di CL ceronis authontate uilissimi.Cartem medici Τincis omni-

84쪽

hus uim quandam inesse ad progignendam febrem existi. mant.quoniam maxime in camosis degant.& putrescentishmi sordibus uescantur.Uerum eas scissas per dorsi longi. tudinem pedumq; dc manuum plantis applicatas ardentis febris seruoribus plurimum aduersari quidam putarunt exsecta Iudaeorum.quiquaqua sordide admodum.& ridentibus aliis talia experiretur.aliquado tamen ipsis aestuantibus exoptata blandimenta seliciter attulisse comperti sunt. μι ni milia 1 but II. zGd . inurulo: obcii l ni r ira C tDe Lutio. Caput.XXXVII. l Utius nusqua mari .ubim autem stagnis ac lacubus cu

Tincis frequentissime reperitur.qua una ratione.qui eum antiquitus Lupum fuisse existimant manifeste conuincuntur. Ausonius quom Lutium nominat cum Τinca que tamen ab olido nidore ingratum mensis esse testatur.pro. Pterea no facile diiudicauerim .an is sit qui Lutius ab I talis.a Callis uero Broscetius dicitur. quoniam is inter gratos Io .

cundae classis ipsorum fluuialtu .in Callia belgica a Mi Bri-ς

tanta censeatur. Uenditant eum omni tepore uiuum,inn, eandemq; ligneis uiuarus B citant .ventrem illis ultro cultris aperiunt ad ostentandam eorum pinguedinem.qua: plagis exprimit .ut emptores aspectu suminis alliciatur.nem refutati propterea commoriuntur.coeunt enim protinus patentia uulnera Tincarum contactu.quod earum tenaci Illuvie. ueluti glutinoso medicamine solidens.Τrhasymenus lacus eius generis loge maximos.atq; optimos nutrit. bicubitalesin. aliquando excessere Inagnitudinem.post Thras, menios

85쪽

e Cin1no.qui hodie Rusilloni lacus dicitχfilitis incusantiquitus Rus Syllanu laudatiores Romae habens.Nam quos Praebet Bracciani lacus,qui olim Sabatinus fuit.& sapore dc magnitudine sitnt inseriores. Emiein Lutii quu de Lupo

ageretur,adamussim expressimus ita ut posteri quem ego piscem Lutium nominatim, minime sint dubitaturi. hic piscis admodum salubris omnium medicorum iudicio putatur. Caeterum ab insulsa quadam pulparu siccitate nulla ---unt in optimatum mensis laudem uel commendationem adeptus est. Ita ut ii nostrates Lutii cum Callicis dignitate minime sint coparandi rete tuosq; conuiuas lautissime Ludovice aliquado deceperint.quu obsonatores Calli incomperto adhuc agresti illorum sapore dum emeret. la proceritatis specie ducerentur.non enim maximi semper optimi.nam in omni genere piscium media aetas quae nondum siminam magnitudinem impleuit Cornelii Celsi authori

tate comendatur.Caeterum Lutiorum mandibulae tostae.in umκ 'pulverem redactaeat aurei pondere cuuino sumantur,in uesica re renibus calculos frangere consueuerunt.

De Myna siue Burbam. Cap. XXXVIII. ALunt singuli Italiae lacus sitos pisces.qui caeteris ejus

generis anteferantur.Nam sicut in arboribus.caeterisq; animalibus uidem sic di in ipsis aquatilibus cotingit. ut aliae.atq; aliae aquae diuersis piscibus occultiore quadam Proprietate.uel a terrenonet a pastione uel ab ipso demum coelo prorsus accersita,no solu ad maiorem corporis ampli-

86쪽

tudinem.sed etiam ad ipsam saporis felicitatem plurimuconserre uideantur. Probare etenim ficus e Liguria sole- m .Etrusca Persica, Quinas uuas a Clodia fossa.Padim 2 'ostiis melopepones.Appulas amygdala Capana malagraῆ 'd nata. Picentes olimS.e Romano agro poma apta,e Sabino Pira mustea Tarentinas iuglandes, Castaneas e Clauenna P Rhaeticis proximaspibus Nursinarapan ex Umbria exper

i lita Romae tertae tubera. ex animantibus item boues Insiri , bres iuuecas RomanasTuscos apros .uitulas Suretinas'C dos Umbros, Arietes Pistorienses. gallinas Patauinas reco- Iumbas Interamneses a magnitudine.saporem plurimum commendamus.Larius igitur lacus ob longitudinem a Uitagilio maximus nuncupatus Pisces longe omnium maximos

gignitTroctas centu aliquando librarum pondere dc Bur haros ducentarum. Sed Burbati illi ingentes uideri potiushquidis ac perspicuis in undis 6 capi retibus possint.quum ea impotenti impetu plerum dilacerent. shbeunt solstitin I diebus umbrosos specus in rupibus Licinianis, quae sunt in 'raduersa Latii ripa contra I nsula .Euripunam situ gemmeu. a Caecilio Plinio celebratum. Eos industrius quidam sacer- α 'dos sagittis arcubalista emissis quum in prolando quiescentes fuscinis atque tridentibus attingi non possent uulnerare conabatur,nem tamen sagittae longo alligatae funiculo, nisi P auersis ossiciebant. quum illa squamarum serie thoracati earum ictus facile repellerent. Sutdc in Mantuano lacu, qui restagnate Mincio amne late diffunditur Burbari pisces s pore longe optimi.na Lariani sola magnitudine sunt insignes. raro ii bipedalem excedere magnitudinem solent lati sunt

87쪽

sunt de ingentium subauratam squamaruspecie.rotudomiton labro auri colorem reserente.pinnisq; pariter subcro cris loge pulcherrimi.eos Ueneci Ramas. Ipsi uero ΤIcine ses Placentinim ci caeteri Padi accolae C arpenas appellanti se m Humidiores carnes. sed tame in ias habet.quod no tenaci sed aqueo potius humore abudent. Lingua autem maxime ualere diculur.nam re sapore prestat. α uim habet augen. dae Veneris sicuti in Tincaνα Anatum linguis experimur. Qq On bio: Nix frid rilli t tac D I inl ii

Raeter squamosos pisces. 8c lubricos re sanos . est

etia molliu genus.sic dictum .quonia ad tactu molle sentia,ut sunt Polypi. ligines . N Saeptae.Costat Polypus corpore admodum Paruo.mn medio ad emittenda aqua fistulato quod pluribus brachiis.& crmibus instruic.quibus uti est omnium serme piscium solertissimus.obuia quaeque coprehedita at.ruoluit.atq; flagellat.& ipsis deniq; ostreis iliceo tegumento egregie munitis insidias molitur. Sunt vim enim ei cirri multiplices.plurima i extremis plenturis acce Ptabula .item frequetes pediculi .manu's plicatiles.quIbus admiranda facinora dum uenatur. edere cosueuit.hiantibus siquide conchis lapilluimponit.ut illis sese occludendi is cultatem eripiat.Leone qui ualida Murena chelaν forcipi. hus necat.cirris inuoluit.coplexamq; sugendo paulatim in---,M, I α, terimit.Repit quom frequenter in terram,oleas ascendit.&m aedificia aliquando transgreditur. Refert Plinius Poly-ὲ - ι Pum insignis audaciae.ac magnitudinis in cetariis Hispaniae

88쪽

irrepsisse noctu ad lacus ligneos.fassamentaque exedererapopulari consueuisse.ad extremum p sectis fures obserauantibus.latratu canum dephensum, pugnatumq; totius familiae concursu.atm aegre telis ac tridentibus fuisse conse- , ctum cuius cadauer ad insignis pugnae memoriam Trebius Niger proconsuli L. Lucullo transmiserit. Polypus ultra bi. malum non uiuit,quem expirare in Uenere aliqui prodide. runt.Caput eorum chartilagine constat.quae celeriter dure. scit.immaturamq; illis senectam adferre solet.Cames Polyporum Galeni atque Athenari authoritate durae sunt. Ndifficillimae digestionis. Si uero concoquantur.non omnino malum .aut exiguum praebent alimetum. Salsugine autemma Veneris pruritum excitant.α mirifice languidis,atq; desisse auxiliantur. Herunc Venetias ex Illyrici Dalmatiaexsora sale inueterati.quoru acceptabula di extremitatescirem rum a senibus ad parandam sobolem expetuntur. Alexis Poeta in Pamphila. ut citat Athenaeus,quum incitamenta Veneris percenseret.Bulbum .di Polypum ante alia celebra. uit. Plinius quom ille.qui de medicina librum conscripit.ut alibi diximus. Polypos cardiacis conferre arbitratus etSae pia autem α Loligo in hoc differunt.quod Sarpia latior.LO. ligo longior est haec rubrum .illa nigrum in timore liqum rem emittit. I nest Loligini.quae hodie Calamariu dicitur.

gladiolus perspicuus re Chrystallo persimilis.Sarpia autem corpuletia quandam habet inter spinam re os mediam n tu fungosae atq; Diabilis. Utrim sicuti rem Polypo. sunt

barbaegrines.& acceptabula.sed aliquanto breuiora.quibus escam corripiunt.corporu uero aluei aliquanto capaciores.

89쪽

6 in Polypu.quod natura prolixioribus postea capillametis

in Polypocopensarit. Sarpia,ut ait Athenaeus in libro de meis dicina piscium,elixa uentri cofert.succus eius subtile reddit sanguine dc mouet crisim per haemorrhoidas. Oua autem. eius authore Plinio utinam cient.renum pituitas detrahuri In uniuersum uero molliu genus difficillime in stoinachis

concoquitur,si autem coquatur plenius nutrimentum p . t. Qua ratione, ut ait Athenarus,uenere excitare dicunt na in concoctionibusprimis quum maxime laboraturnen

tum plurimum generari necesse est.quo maxime uirilia in. sentur.dc uenus ipsa uel in senibus quacb Uguidula,reuiui scat.Nobis uero manifeste copertu est quaecunq; Obsema ex mollibus piscibus conficiantur in stomachis studiosorum. aut ociosorum aegerrime coqui multam subinde incomoada corporibus adserri quoniam primae digestionis uitia in hepatis,ac uenarum secretionibus recte corrigi no possunt: neq; sanguis ad idoneam puritate elaborari . qua maxime de causa.Clementi Pontifici Maximo ex huiusmodi molliabus obsonia appetenti. in mensa palam totum eorum geonus saepissime sim detestatus. I

Ollibus piscibus Crustacei succedunt,inter quos Locusta prima obtinet dignitate, eam Aristoteli Carabum esse Theodorus existimauit. Oppianus aute Pro Carabo Leonem intelligit qui Theodoro sit Cammarus. nam ubi praelium Carabi cum Murena multis uersibus ele gantissime describit, Carabus denticulato sorcipe instrua

90쪽

ctus exprimitur,quo Murenae collum corripiat. Caeterum sine controuersia Locusta est Carabus.quanqua .ut ait Herumolaus Maec nomina confundantur. Pedibus siquidem eius forcipes desunt. ut ait Aristoteles, Praeterea Locustam conpore rubenti aculeato re aspero esse constat,ut ex Suetonio

etiam apparet.qui Tiberium ait.apud Capreas piscatori faciem Locusta perfricari iussisse,quod ille a tergo insulae per deuia atq; asperant Locustam dudum captam offerret.ad se improuisus erepsisset. Contra uero Camarus.qui Leo apud Plinium estnti etiam nunc vulgari appellatione nuncupa mus . re forcipes habet pro manibus S corpore leui atque cceruleo, multisq; subnigris maculis splendet ut Aristote. Ies pulcherrime depinxit re nos quotidie videmus,quem etiam Astacum appellauit Oppianus. nos uero Cammaros appellamus eos.qui dulcibus in aquis reperiutur. ad paruorum Leonum erilem.qui dum coquKntur protinus ruboscunt. eorum maxima habetur copia in Callia Cisalpina. quae est frequentibus amniculis irrigua. Sunt di Maiae grana

diores.rotundiore uentre.gressu in terra segnesan aquis au tem uelocissimaeVeneti Grammolas uocat,quam rotundioribus testis specula includere ad elegantiam solent. Sunt ec Paguri.Granciporri hodie nuncupati. Item Squillae.siue Chelis.quas Oppianus.carterim omnes Graeci Carides appellant.eas mirum modum comendauit Apicius in coquin, rio opere.Romani hodie C ammerugias dc Pernoctas uocat.

Sunt qui arbitrentur Squillas esse id Cacrorum genus.quod Cibbu Aristoteles appellauit.videnrur enim Squillae admo

dum Gibbar. Quid aute sit Squilla Iuvenali illo in carmine.

SEARCH

MENU NAVIGATION